Dlaczego to ważny w literaturze problem? Dotyczy wszystkich ludzi (nawet tych, którzy pracy unikają, bo i to jakaś postawa wobec niej) wszystkich czasów. Stosunek do pracy jest nierzadko kryterium wartościowania bohaterów. Jak mówi Biblia, świat powstał dzięki pracy Boga – trwała ona sześć dni, siódmego dnia Stwórca odpoczął. Ale sam człowiek nie został stworzony do ciężkiej pracy – zajmowałby się pewnie jedynie przyjemnymi czynnościami, żył w zgodzie z naturą (wizja
Dom, rodzina – dlaczego to ważny w literaturze motyw? Rodzinny dom – bez wątpienia jedna z najważniejszych wartości w ludzkim życiu. Z czym się kojarzy? Nie tylko z miejscem stałego zamieszkania i najbliższą rodziną. To przestrzeń odgrodzona od chaosu świata. Łączymy go z porządkiem, poczuciem bezpieczeństwa, schronieniem. To własne miejsce na ziemi. Niekoniecznie musi być bogaty – ważniejsze są miłość, ciepło, możliwość samorealizacji. O znaczeniu domu i rodziny wiele też mówią metaforyczne zastosowania tych słów. Domem bywa nazywana
Dlaczego to ważny temat w literaturze ? Errare humanum est. Błądzić – rzecz ludzka. Ten motyw pojawia się w literaturze od czasów najdawniejszych. Pierwszy ludzki błąd? Pewnie już w raju, kiedy Ewa zerwała zakazany owoc. Życie ludzkie często bywa porównywane do labiryntu – trzeba wybierać drogi, wartości, postawy. Każdy wybór niesie ze sobą prawdopodobieństwo pomyłki. Można pójść nie tą ścieżką czy poświęcić życie nie tej wartości. Błąd to także naruszenie
Człowiek Antyk To w antyku rodzi się humanizm. To starożytni filozofowie spędzają lata na poszukiwaniu recepty na szczęście. Artyści rzeźbią piękne ludzkie ciała, poeci wielbią to, co w człowieku szlachetne i cenne: mądrość, odwagę, męstwo, sprawiedliwość. Ludzie są niemal równi bogom (a bogowie podobni do ludzi), wszak w Homerowych epokach panuje zasada „bogowie jak ludzie – ludzie jak bogowie”. W Biblii – dziele starożytnym i sakralnym – są co najmniej
Miłość jako motyw w utworach literackich to temat rzeka. Pojawia się w kulturze wysokiej – to znaczy u Szekspira, Woltera, Mickiewicza, w dziełach uznanych, o wysokich walorach literackich, takich, których autorów można nazwać artystami. W literaturze niskiej – w sentymentalnych romansidłach wywołujących łzy mało wybrednych czytelników, w seryjnych książkach z serduszkami, kopiujących Trędowatą Mniszkówny itp. też występuje. W jakich ujęciach może występować pojęcie – miłość? Z obserwacji tematów wynika, że wymagane są: Prezentacje – czyli przywołaj, przedstaw słynne,
Motyw snu w sztuce i literaturze Sen to wdzięczny motyw realistycznych obrazów. Przedstawiano często na obrazach śpiące kobiety, śpiące dzieci, niemowlęta śniące przy piersi matki. Wystarczy przywołać choćby Śpiącego Stasia – obraz Wyspiańskiego. Sen kojarzy się z odpoczynkiem, spokojem, pięknem, ale czy tylko? Zastanówmy się jeszcze raz, głębiej, nad motywem snu. W niektórych sytuacjach sen kojarzy się z koszmarem, niepokojem, a nawet śmiercią. W malarstwie i sztuce przedstawiano często sen jako młodzieńca ze skrzydłami, którymi otula śpiących
Szczęście i Arkadia Temat to wdzięczny, lecz ambitny – wymaga nie tylko zainteresowań literackich, lecz także filozoficznych… Były już tematy: „Arkadia domu rodzinnego”, „Arkadia dzieciństwa”, „Obcowanie z naturą – prawdziwe szczęście człowieka”, „Literackie wizje szczęścia, ukształtowane w różnych epokach a Twoja koncepcja Arkadii – rozważ w świetle wybranych utworów”. Trzymając się ściśle ostatniego tematu, należy wystrzegać się rozgadania o wizjach szczęścia innych niż literackie: filmy, sztuka, muzyka znajdują się tu
Zawsze budziła grozę, ale fascynowała zarazem. Może właśnie dlatego inspirowała tak wielu artystów pisarzy i filozofów. Z pasją malował ją Eugene Delacroix. Jego obraz Wolność wiodąca lud na barykady należy od dawna do klasyki malarstwa romantycznego. Równie znany jest relief autorstwa Francois Rude’a Marsylianka zdobiący paryski Łuk Triumfalny. Pamiętajmy również, że narodowy hymn Francji jest chyba najbardziej znaną pieśnią rewolucyjną. Napisał ją i skomponował w 1792 roku Ronget de Lisle
Motyw śmierci wydaje się poważny i filozoficzny. Ale tak naprawdę jest jednym z tych najbardziej interesujących: każda epoka, każda społeczność zaznaczała temat śmierci w tworzonych przez siebie tekstach kultury. Nie zawsze ponuro: bywało, że śmierć traktowano z humorem, a przerażające widmo uczynił z niej dopiero romantyzm. Jest o czym mówić i jest się czego uczyć… Materiał – chronologicznie Biblia To najstarszy ze znanych nam dobrze tekstów, wiele mówiący na temat śmierci. Tam opisany został jej… początek i koniec.
Praca może być dla człowieka zbawieniem i sensem życia – a może być katorgą. Gdy zgadza się z pasją, jest wynikiem wolnego wyboru – jest wielką wartością. Gdy jest wynikiem niewoli – staje się zbrodnią. O tym traktuje literatura od zarania dziejów. Materiał według chronologii epok Starożytność – praca karą Świat, według przekazu Biblii, powstał dzięki pracy Boga – trwała ona sześć dni, siódmego dnia zaś Stwórca odpoczywał. Ale sam człowiek nie został
Miejsce akcji Bardzo wiele opisów przyrody spotykamy w utworach pozytywistów. Na przykład Henryk Sienkiewicz w powieści „W pustyni i w puszczy” zawarł opisy afrykańskich terenów, przez które wędrują Staś i Nel. Po latach reportaż o tych miejscach napisał Marian Brandys (Śladami Stasia i Nel). Czemu służą tego typu opisy? Po prostu pisarze przybliżają czytelnikom egzotyczne miejsca, o których piszą. Wymieniają nawet drobiazgowo miejsca, nazwy miejscowości, gatunki roślin. Czyni to książkę prawdopodobną i mocniej osadzoną w określonych realiach historycznych i geograficznych. To była
Pojmowanie mądrości w różnych lekturach Mądrość według starożytnych filozofów Już w starożytnej Grecji rozmyślano nie tylko o tym, jak można poszerzyć swoją wiedzę, ale także o tym, jakie są nasze ograniczenia w jej zdobywaniu. Bardzo ceniono filozofów, mędrców, ludzi wszechstronnie wykształconych. W antyku nie oddzielano mądrości od wiedzy. Filozofia oznaczała właśnie umiłowanie wiedzy, mądrości. Filozof był na ogół także matematykiem i rozmyślał zarówno nad twierdzeniami geometrycznymi, jak i początkiem świata, tak jak Pitagoras. Jednym z najsłynniejszych myślicieli antyku, który
Samotność bohaterów biblijnych i antycznych Samotność legła u początków stworzenia – samotny czuł się Bóg, toteż postanowił powołać do życia pierwszego człowieka, samotny był również Adam, dlatego Stwórca zesłał mu towarzyszkę życia – Ewę. W Biblii zresztą, opisującej dzieje ludzkości i nastawionej przecież na porozumienie między ludźmi, zwraca się często uwagę, że tylko w samotności człowiek doświadcza spraw najważniejszych, zarówno najpiękniejszych, jak i najtrudniejszych. Właśnie dlatego Bóg objawia się Mojżeszowi w krzaku gorejącym, a potem ofiaruje przykazania
Jak służyć ojczyźnie? Służyć ojczyźnie – oto podstawowe zadanie prawdziwego patrioty, tak często podkreślane przez twórców literatury. Choćby przez Kochanowskiego w słynnej Pieśni o cnocie (Pieśń XII z Ksiąg wtórych), w której autor jednoznacznie stwierdza, że „droga otwarta do nieba/ Tym, co służą ojczyźnie”, choć postawa ta wywołuje często zawiść i zazdrość innych ludzi. Jak jednak służyć? Poświęcenie dla ojczyzny Konrad Wallenrod Adama Mickiewicza – tytułowy bohater rezygnuje z miłości do kobiety, ponieważ inna miłość –
Miasto od najdawniejszych czasów fascynowało, a zarazem budziło przerażenie. Człowiek marzył o mieście – tu widział nowe możliwości, szansę na karierę, wzbogacenie się czy samorealizację. Często jednak mieszkając w nim, czuł się przytłoczony jego ogromem, pragnął ukojenia duszy w jakimś spokojniejszym miejscu. Miasto – to nie tylko gwarne ulice, siedziba władz, okazałe budynki, ośrodek kultury i sztuki. Zabieganym mieszkańcom wydaje się często olbrzymią machiną napędzaną demoniczną siłą, która niszczy wszystko to, co jej nie ulega.
Antyk – wzorce i antywzorce Pierwszymi rodzicami całej ludzkości, zgodnie ze Starym Testamentem, mieli być Adam i Ewa. Dla wszystkich starotestamentowych postaci rodzina jest ważna, ale jednocześnie bohaterowie ci nie stronią od zdrad, rozwodów itp. Wzorem może być dom Noego, Abrahama oraz Hioba. W Nowym Testamencie przykład doskonałej, tzw. świętej rodziny dadzą Józef i Maryja wraz z Jezusem. Więzi rodzinne nie są przesadnie istotne dla postaci mitologicznych. Owszem, tworzą oni rodziny, ale równie chętnie
Cnota (czy doskonałość) to najstarsze pojęcie etyczne znane ludzkości. Ukształtowało się w starożytności i stąd przekazywane było wiekom następnym. Szczególnie popularne stało się w epokach dawnych: w starożytności, średniowieczu. W literaturze polskiego renesansu i baroku było wręcz nadużywane. Dziś pojęcie cnoty ma bardzo wąską i ubogą przestrzeń znaczeniową. Sprowadzane do synonimu dziewictwa, traci całe bogactwo i gamę różnorodnych sensów, które nadała doskonałości wielowiekowa tradycja literacka, filozoficzna i religijna. Starożytna cnota to tyle, co dobro moralne, szlachetność, wysoka wartość etyczna.
Jeśli przygotowujesz temat związany z diabłem, wyobrażeniami zła, Sądem Ostatecznym czy seksualnymi podtekstami w sztuce, szukaj materiału w tym tekście. Możesz również wykorzystać niektóre informacje jako ozdobnik do tak modnych tematów o moralności. Diabły zazwyczaj napawały ludzi przerażeniem. Właściwie nie wiadomo dlaczego, bo przecież, choć przeraża postać Lucyfera, liczne były też szeregi swojskich i chyba sympatycznych Bajorów, Czeczotów, Markotów, Skomrotów, Kusych i Węglików. Były to diabły o przezwiskach i mentalności rozpuszczonych, a często niedorozwiniętych umysłowo, wiejskich parobków. Nie grzeszyły
Kto to jest marzyciel? Marzyciel to człowiek, który często ucieka od szarej rzeczywistości w świat marzeń, wyobraźni, ucieka od realiów, a pogrąża się w marzeniach, snach, wyobrażeniach… To ktoś trochę odrealniony, poszukujący ucieczki od codziennego życia, marzący o czymś lepszym. Często nieobecny tu i teraz, roztrzepany, zamyślony. Często takich marzycieli – zamyślonych ludzi przedstawiają obrazy romantycznych twórców. Ale marzyciel to nie tylko ktoś bierny, pogrążony w swoich snach, wyobrażeniach i odizolowany od rzeczywistości. To także ktoś, kto
Czym jest moralność? Moralność to normy, zasady, oceny, wzory, ideały zmierzające do regulowania stosunków pomiędzy ludźmi (między jednostką i grupą oraz między różnymi grupami ludzi). Tak brzmi definicja moralności. Starając się przełożyć to na prosty język, należałoby powiedzieć, że moralność to taka wiedza, dzięki której potrafimy powiedzieć, czy ktoś zrobił dobrze (i należy go za to pochwalić), czy źle (i należy go za to ukarać). Zastanów się! Czy moralność jest zawsze