W mowie potocznej i w życiu materialistą nazywamy człowieka przywiązanego do konkretnych wartości: do pieniędzy, domów, samochodów, rozmaitych dóbr, które posiada lub chciałby posiadać. Idealistą zaś nazywa się człowieka, który takimi wartościami pogardza, a najważniejsze są dla niego ideały, na przykład: uczuciowość, wierność, przyjaźń, miłość, pomaganie innym. Na oko ten pierwszy wydaje się nam gorszy, a drugi szlachetniejszy. „Materialista” brzmi czasem jak wyrzut, bo widzimy oczami wyobraźni pazernego skąpca – bogacza, który myśli tylko o sobie. Tymczasem podział ludzi na materialistów i idealistów nie zawsze jest jednoznaczny. Bogaty może być uczuciowy i pomagać biednym, idealista oprócz wiary w swoje ideały może wykazywać zainteresowanie posiadaniem czegoś: choćby mieszkania… I oto filozofia jako nauka jest tym razem prostsza niż życie.

 

Jaki jest byt świata?

  • Materialiści: materialny
    Jedyną faktycznie istniejącą, obiektywną, dla wszystkich jasną substancją jest materia. Przedmioty materialne są ważniejsze dla zdobycia wiedzy o istnieniu. Natomiast myśli, ideały, uczucia są wytworem materialnego mózgu.

    • Demokryt z Abdery
      Wszystko, cała rzeczywistość składa się z malutkich atomów: ludzie, zwierzęta, a nawet dusza.
  • Idealiści: idealny
    Prawdziwe wartości to idee! Myśli, świadomość, dusza – to było pierwsze, materialne kształty są czymś wtórnym, są pochodną idei. Idea to wyobrażenie, jakby dusza, idealny wzór – kształt realny to tylko drugorzędna powłoka.

    • Platon
      Prawdą i istotą wszechświata są idee: nie widzimy ich. Wszystko, co możemy zobaczyć: przedmioty, ludzie, my sami, to tylko cienie idei, odbicie – prawdziwa idea jest nie do zobaczenia. (Przypomnijcie sobie jaskinię.)

 

Zobacz:

Filozofia starożytnej Grecji

Filozofia antyku

Antyczne pomysły na początek istnienia

Najważniejsze pojęcia z filozofii antyku

Co wymyślił Sokrates i dlaczego to takie ważne?

Pomysły Platona

Co rozumiesz pod pojęciem – jaskinia platońska