Tragedia Sofoklesa ma dwoje bohaterów, dwie katastrofy, dwie racje.
- Antygona – rzecz jasna, jej pozycja jest niepodważalna i usankcjonowana tytułem.
- Ale równie ważny jest Kreon – jego postawa, argumenty i los. Badacze obliczyli nawet, że Kreon wypowiada 342 wersy w sztuce, podczas gdy Antygona tylko 217! Nie oznacza to, że mierzymy ważność postaci liczbą wypowiadanych słów, ale o drugoplanowości mówić nie możemy.
Zauważ, że…
- Antygona jest uosobieniem kochającej siostry i córki (to ona towarzyszyła Edypowi – ślepcowi w jego tułaczce). Ismena to typ potulnej i posłusznej obywatelki. Kreon to uosobienie władzy – wypowiada znamienne słowa: „Państwo – to jestem ja”. Nie odbierajmy tej deklaracji tylko jako aktu pychy – to również okrzyk – brzemię odpowiedzialności.
- bohaterowie Antygony doskonale spełniają tu warunek tragiczności – żadna z przedstawionych postaci nie jest jednoznacznie dobra czy zła. Trudno przyznać słuszność którejś ze stron, bo i Kreon, i Antygona mają swoje racje: Kreon – publiczną, Antygona – rodzinną, prywatną. Konfliktu tragicznego nie da się rozwiązać.
Kilka słów o bohaterach
- Tragedia klasyczna jest gatunkiem wysokim, więc postacie w niej występujące powinny pochodzić z wysokich rodów, mieć szczególną pozycję społeczną. Tak jest w przypadku bohaterów Antygony. Antygona, jej siostra Ismena, Kreon, jego syn Hajmon, żona Kreona Eurydyka należą do rodziny królewskiej.
- Bohaterów, jak przystało na szlachetnie urodzonych, cechują również wyjątkowe zalety:
- na przykład Kreon jest sprawiedliwy, szlachetny, myśli przede wszystkim o interesie państwa;
- Antygona ma wielką odwagę i z determinacją walczy o wartości, które są dla niej najważniejsze.
- Ale ich wyjątkowość nie powoduje, że są pozbawieni typowo ludzkich wad. Zachowują się jak zwykli ludzie, Antygonie żal umierać, jest okrutna wobec siostry, Kreon w swoim zaślepieniu nie chce wziąć pod uwagę zdania innych, posądza ich, że są przekupni.
Zobacz:
Z jakiego mitu wywodzi się Antygona Sofoklesa? Na czym polega tragizm Antygony i Kreona?
Dlaczego Antygona – bohaterka tragedii Sofoklesa – jest postacią tragiczną?