Dramat realizmu socjalistycznego (1949-1956)

To sztuki dydaktyczne zgodne z nakazem ideologicznym o tematyce propagandowej. Ponieważ był to teatr sztuczny, nie przetrwał długo.

 

Kontynuacje dramatu tradycyjnego

Rozpoczęły się wraz z końcem wojny i trwają nadal. Częściej zmienna bywa tu tematyka niż konstrukcja dramatu – o prawdopodobnych realiach, umotywowanej akcji i realistycznych bohaterach.

Tworzyli ten typ:

  • Jerzy Szaniawski
    • Dwa teatry,
    • Kowal,
    • Pieniądze i gwiazdy.
  • Leon Kruczkowski
    • Niemcy,
    • Pierwszy dzień wolności.

Jaki typ dramatu uprawiał Jerzy Szaniawski?

Dramat nowych form scenicznych

Powstał także nowy, odrzucający tradycyjne formy, typ dramatu. Nie można też powiedzieć, że wziął się znikąd.

  • Świetnym prekursorem awangardy teatru polskiego był przed wojną Witkacy.
  • Za granicą wzorów nowoś­ci, tzw. teatru absurdu dostarczali: Beckett i Ionesco.
  • W Polsce nurt ten również się rozwija – za czołowych twórców różnych form teatru awangardowego uznaje się Tadeusza Różewicza i Sławomira Mrożka.

Nie tylko zresztą dramatopisarze przyczynili się do nowatorstwa w teatrze. Ludzie teatru to także oryginalni reżyserzy antynaturalizmu scenicznego:

  • Tadeusz Kantor,
  • Józef Szajna,
  • Jerzy Grotowski i jego Teatr Laboratorium (w latach 60.).

 

Cechy dramatu awangardowego:

  • Zerwanie z klasycznymi formami teatru – na przykład z prawdopodobieństwem akcji lub scenografii.
  • Operowanie groteską i metaforą, absurdem.
  • Wykorzystywanie ruchu, gestu, pantomimy.
  • Bohater nie musi być realistyczny – jest raczej uosobieniem symbolu, idei, wartości itp.

Ważne dramaty współczesne

  • 1946 – Dwa teatry Jerzego Szaniawskiego,
  • 1949 – Niemcy Leona Kruczkowskiego,
  • 1958 – Policja Sławomira Mrożka,
  • 1960 – Kartoteka Tadeusza Różewicza,
  • 1964 – Tango Sławomira Mrożka,
  • 1966 – Operetka Witolda Gombrowicza.

 

Facebook aleklasa 2

Zobacz:

Teatr i dramat XX wieku

Teatr – najważniejsze informacje

Teatr

Co wiesz na temat działalności teatralnej Samuela Becketta?

Funkcja eksperymentów artystycznych w literaturze i teatrze XX wieku (wybrane przykłady)

Cechy teatru Witkacego

Zaprezentuj rozwój dramaturgii w literaturze Polski powojennej

Co to jest teatr absurdu? Jakich jego przedstawicieli potrafisz wymienić?

Terminy związane z teatrem

Teatr – słownik pojęć