Powinności poezji wobec czasu i ludzi na podstawie wybranych wierszy Czesława Miłosza.
Wstęp
Możesz zacząć od przywołania odwiecznego sporu na temat kształtu poezji: czy poezja to sztuka dla sztuki zwolniona z jakichkolwiek zobowiązań, czy też sztuka zaangażowana stawiająca sobie ambitne zadania? Jeśli jesteś zwolennikiem tej drugiej koncepcji, przywołaj jakiś trafny cytat przekonujący o jej słuszności, na przykład słowa z wiersza Miłosza:
Czym jest poezja, która nie ocala
Narodów ani ludzi?
Możesz również z góry założyć, że tylko sztuka wsłuchana w swój czas ma sens, i przypomnieć różnie pojmowane role poezji w tradycji: od Tyrteusza, przez refleksję obywatelską w poezji Kochanowskiego, po twórczość romantyków z ich rozumieniem poezji jako narodowej urny czy „arki przymierza między starszymi a młodszymi laty” itp. Zadaj pytanie, której z przedstawionych ról najbliższa jest poezja Miłosza? Może poeta wyznacza jej jeszcze inne zadania?
Rozwinięcie
Aby uniknąć schematycznego układu treści i nie prezentować jednego utworu po drugim, zastanów się, jakie teksty mógłbyś wziąć pod uwagę przy realizacji tego tematu? Na pewno:
- Traktat moralny
- W Warszawie
- Campo di Fiori
- Który skrzywdziłeś
- Walc
- Moja wierna mowo
Na podstawie powyższych utworów zaprezentuj rozliczne role, które przypisuje poeta poezji, takie jak:
- Poezja to świadectwo swoich czasów, kronika doświadczeń zbiorowości, zwłaszcza gdy są tragiczne i bolesne, pamięć o zbrodniach.
- Poezja to obrona prostych ludzi przed złem świata, zagrożeniem totalitarnych imperatorów.
- Poezja to inspiratorka buntu przeciwko przemocy, bezsensownej śmierci i innym absurdom historii.
- Poezja to przestroga dla wielkich i małych, ostrzeżenie przed konsekwencjami niecnych czynów, rozrachunek z dziejową niesprawiedliwością.
- Poezja to przestrzeń wartości, źródło postaw moralnych, ocalenie człowieka i cywilizacji przed kryzysem wartości.
- Poezja to ocalenie ojczystej mowy, a tym samym ocalenie tożsamości narodu.
Zacytuj odpowiednie fragmenty tekstów!
Zakończenie
Podsumuj rozważania. Zwróć uwagę na wiarę Miłosza w siłę poezji, zastanów się, czy to nie przesadny idealizm, może naiwność poety. Czy w dzisiejszych czasach oddziaływanie poezji może być równie wielkie jak kiedyś, choćby w czasach romantycznych? Rozważ ten problem.
Zobacz:
Poezja Miłosza obszarem zagadnień uniwersalnych. Rozwiń temat, odwołując się do twórczości poety.