Search Results for "Czarodziejska góra"

TEST z dwudziestolecia międzywojennego cz. 2.

1. Które z wymienionych cech przypisałbyś powieści Marcela Prousta W poszukiwaniu straconego czasu? a) chronologia wydarzeń b) metaforyczny styl c) pierwszoosobowa narracja d) tradycyjna fabuła e) zmienność nastrojów 2. Który z wymienionych pisarzy był twórcą powieści zwanej „strumieniem świadomości”? a) Andre Gide b) Marcel Proust c) Franz Kafka d) James Joyce 3. Które z wymienionych opowiadań stanowi polemikę z dziełem Prousta W poszukiwaniu straconego czasu? a) Sklepy cynamonowe Brunona Schulza

Przemiany w obrębie najważniejszych gatunków literackich: eposu, tragedii, powieści

Każdy gatunek literacki ma swoją historię. Można nawet powiedzieć, że to właśnie ze zbioru historii gatunków literackich składa się cała historia literatury. Każdy gatunek podlega jakiejś ewolucji – czasem zaczyna się niepostrzeżenie, by potem zyskać rolę wiodącej formy literackiej, innym razem znowu jego początki są wspaniałe, a potem następuje stopniowa degeneracja i spadek znaczenia. Epos To gatunek, od którego zaczyna się historia literatury. W niemal każdej kulturze następnym po mitologii etapem kształtowania się

Przemijanie, czas, pamięć – odwieczny temat literatury…

Przemijanie, czas, pamięć – odwieczny temat literatury… Lektury do  wykorzystania w pracy Koniugacja Haliny Poświatowskiej Krótkość żywota Daniela Naborowskiego Panny z Wilka Jarosława Iwaszkiewicza Brzezina Jarosława Iwaszkiewicza Noce i dnie Marii Dabrowskiej Prawiek i inne czasy Olgi Tokarczuk Radość pisania Wisławy Szymborskiej Tablica z Macondo Stanisława Barańczaka O jakie lektury można było wzbogacić pracę W poszukiwaniu straconego czasu Marcela Prousta (powrót do chwil minionych jest możliwy tylko poprzez literaturę, impulsem do

Człowiek wobec śmierci – rozważania na wybranych przykładach literackich

Człowiek wobec śmierci – rozważania na wybranych przykładach literackich. Temat konkretny, ale i szeroki, nienarzucający materiału literackiego. Daje możliwość wykazania się wiedzą na temat omawianej epoki (dwudziestolecia), ale można równie dobrze wybrać inne przykłady literackie, np. odwołać się do poezji baroku, Trenów Kochanowskiego, wierszy Poświatowskiej. Zapunktujemy znajomością utworów niefigurujących w lekturze obowiązkowej (Czarodziejska góra, wiersz Leśmiana Do siostry) lub jeszcze nieomawianych (Sklepy cynamo­nowe). Widzę pewną furtkę dla tych, którzy nie przygotowali

Odyseja – praca domowa

Wymień trzy fortele Odyseusza. Pomysł z koniem trojańskim, dzięki któremu udało się Achajom pokonać Troję. Udali, iż odstępują od tego zamiaru, a w darze pod murami miasta zostawili olbrzymiego, drewnianego konia wypełnionego żołnierzami. Trojanie dali się oszukać, wciągnęli konia do miasta, co ściągnęło na nich klęskę. Ucieczka z jaskini cyklopa Polifema, którego spił winem, przedstawił się mu jako Nikt i oślepił, wbijając w jedyne oko potwora rozpalony pal. Przyczepiona do baranich podbrzuszy załoga Odyseusza wydostała

Nagroda Nobla

Materiał według zagadnień Notatka dotycząca Alfreda Nobla i nagrody Alfred Nobel urodził się w Sztokholmie w 1833 roku jako syn przedsiębiorcy budowlanego, który później przeprowadził się do Petersburga. Dużo podróżował, potem powrócił do Szwecji, zanim ukończył swoje trzy pierwsze patenty, a były to: gazomierz, przyrząd do mierzenia cieczy, barometr. Dziedziny, w których pracował, to także biologia, fizjologia, przemysł naftowy, technika broni palnej, wyrób kauczuku, wyrób jedwabiu – wreszcie literatura! Nobel napisał dramat pt. Nemezis, a interesował

Spory, waśnie i kłótnie – motyw literacki

Buntowanie się przeciwko zastanemu porządkowi świata jest przywilejem młodych od zawsze. Mówi się, że kłótliwość to nasza cecha narodowa. Literatura opisuje spory polskich szlachciców, którzy z byle powodu sięgali po szabelkę… Ujęć tego tematu może być bardzo wiele. Warto zwrócić uwagę na kłótnie o kształt literatury pomiędzy przedstawicielami pokoleń literackich.   Materiał według zagadnień Spór społeczny Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem ­Mikołaja Reja Ludzie bezdomni Stefana Żeromskiego

POWIEŚĆ PARABOLICZNA

Powieść paraboliczna – powieść, która oprócz warstwy fabularnej, dosłownej, zawiera głębszy sens, uniwersalną prawdę o człowieku i jego kondycji. Parabola (przypowieść) jest to dydaktyczny utwór epicki, w którym postacie i fabuła są schematyczne i typowe, podporządkowane funkcji alegorii lub symbolu. W paraboli ważniejsze od bohaterów i zdarzeń są ogólne prawdy moralne, religijne, egzystencjalne itd., które są w niej zawarte. Parabola ma co najmniej dwa poziomy: dosłowny (świat przedstawiony) i ukryty

Człowiek – motyw literacki

Motyw literacki – człowiek Człowiek jest zdumiewający, ale arcydziełem nie jest – zawyrokował Joseph Conrad, angielski pisarz, polskiego pochodzenia. Miał rację. Gdzież nam, zwykłym ludziom, do arcydzieł? Są wprawdzie jednostki wybitne, ale są też potwory, świadczące o jakimś kosmicznym błędzie! Zresztą różne zdarzają się opinie na ten temat: W ludziach więcej rzeczy zasługuje na podziw niż na pogardę – upiera się Albert Camus, inny wielki obrońca etyki w literaturze. Ludzie są słabi,

Modernizm – TEST 1

Sprawdź swoja wiedzę z modernizmu i Młodej Polski. 1. Nowy prąd w literaturze i sztuce rozpoczynający się pod koniec XIX wieku nazywano Młodą Polską, jakie znasz inne nazwy tej epoki? Wymień przynajmniej pięć. a) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. b) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. c) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. d) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. e) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. Romantyzm i Młoda Polska to epoki, które łączy wiele podobieństw. Jakie to podobieństwa? a) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. b) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. c) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. d) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. e) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3. Jakie trzy główne nurty filozoficzne

Międzywojnie – lata dwudzieste

Granice dwudziestolecia wyznaczyły dwa wydarzenia: zakończenie pierwszej wojny światowej i wybuch drugiej. Dzielący je pokój trwał krótko, ale w tym czasie zmieniło się i życie, i literatura. Ale na razie jesteśmy w latach dwudziestych. Najważniejsze wydarzenia Świat: 1920 – poemat 150 milionów Włodzimierza Majakowskiego – Na scenę literacką wkracza futuryzm 1921 – pierwszy tom powieści Droga przez mękę Aleksego Tołstoja (następne – 1926, 1941) arcydzieło epiki powieściowej ukazujące rewolucyjną Rosję.

Modernizmu – TEST 4

Sprawdź swoją wiedzę przed maturą 1. Nowy prąd w literaturze i sztuce rozpoczynający się pod koniec XIX w. nazywano Młodą Polską, jakie znasz inne nazwy tej epoki? Wymień przynajmniej pięć. a. …………………………………………………………………………………………………………. b. …………………………………………………………………………………………………………. c. …………………………………………………………………………………………………………. d. …………………………………………………………………………………………………………. e. ………………………………………………………………………………………………………….     : f. …………………………………………………………………………………………………………. g. …………………………………………………………………………………………………………. 2. Wymień i krótko scharakteryzuj główne nurty filozoficzne modernizmu. a. …………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….. b. …………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….. c. …………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….. 3. Która z definicji jest poprawna?

Dwudziestolecie międzywojenne – TABELA

DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE Czas pomiędzy wojnami: 1918 (koniec I wojny światowej) – 1939 (początek II wojny światowej) Fascynacja autem, kinem, samolotem  W sztuce panują nowatorskie pomysły, różne od wszystkiego, co było. W literaturze króluje awangarda. Cywilizacja i nauka Albert Einstein ogłosił teorię względności. Jeśli wszystko jest względne, czas, przestrzeń, to nie ma nic pewnego. Człowiek odczuwa niepokój. Energia promieniotwórcza, atomu, rozbicie – ważne wydarzenia w fizyce. Zbudują współczesny świat. Pierwszy przekaz

TABELA 1. Ludzie i dzieła

Powtórz materiał literacki metodą czterech pytań: kto, co, gdzie, kiedy, o czym – napisał. W Tabel 1. przegląd literatury powszechnej.   Najważniejsi twórcy i ich dzieła ANTYK Homer – VIII w. p.n.e. To od niego rozpoczyna się historia literatury kręgu śródziemnomorskiego. Jest twórcą epiki, autorem słynnych eposów: Iliady i Odysei. Imię Homer znaczy ślepy, stąd niektórzy badacze wnioskują, iż Homer był niewidomym pieśniarzem (aojdą). Skojarz: tu zaczyna swoją karierę epos. Będzie dość długo

Wizje świata w literaturze

Powtórka według ujęć Świat jest teatrem… Aktorami ludzie. Rzeczą ciekawą zaś to, że tak często umysłom twórczym właśnie z teatrem, sceną, grą kojarzyło się ludzkie życie i świat. Do tego stopnia, że metafora świat = teatr stała się niemal alegorią – i to w jak różnych czasach. Jan Kochanowski we fraszce O żywocie ludzkim konkluduje: „wemkną nas w mieszek jako czynią łątkom”, czyli kukiełkom z przedstawienia lalek. Szekspir powtarza refleksję o świecie – teatrze w słowach Makbeta (słynne „życie

Nowe tendencje w literaturze i sztuce dwudziestolecia

Literatura dwudziestolecia Nowe tendencje w powieści Podróż w głąb psychiki ludzkiej – bodziec do wszelkich eksperymentów prozatorskich, których efektem będą narodziny powieści strumienia świadomości. Wielka proza Tomasza Manna – niemieckiego noblisty, autora dzieł takich jak Czarodziejska góra, Buddenbrookowie, Doktor Faustus (symbol, intelektualizm, uniwersalizm). Nurt sag rodzinnych popularnych w ówczesnej literaturze: Buddenbrookowie Tomasa Manna, Saga rodu Forsythe’ów Johna Galsworthy’ego, Rodzina Thibault Rogera Martin du Garda i inne. Szczegóły: W poszukiwaniu straconego czasu Marcela Prousta

Jaki nowy typ powieści proponuje epoka dwudziestolecia międzywojennego?

Rozmowę o nowych tendencjach w prozie tej epoki należy rozpocząć od nazwiska André Gide’a, który wprowadził do powieści głębię psychiki ludzkiej, postulował bezwzględną szczerość i ujawnianie instynktów w literaturze, a religię, moralność i obyczaj uznawał za normy względne, które tylko krępują człowieka. Główne dzieła pisarza to: Dziennik, Lochy Watykanu, Fałszerze. To on rozpoczął kierunek nowatorstwa w prozie, który wyraża się w trzech nazwiskach, koncepcjach i – można dziś już powiedzieć – mitologiach pisarskich. Są to: Marcel Proust – W poszukiwaniu

TEST z modernizmu 2

Sprawdź swoja wiedzę z modernizmu   1. Nowy prąd w literaturze i sztuce rozpoczynający się pod koniec XIX wieku nazywano Młodą Polską.  Wymień pięć innych nazwy tej epoki. a) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. b) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. c) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. d) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. e) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. Romantyzm i Młoda Polska to epoki, które łączy wiele podobieństw. Jakie to podobieństwa? a) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. b) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. c) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. d) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. e) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3. Jakie główne nurty filozoficzne modernizmu możesz wymienić? a) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. b)

Wymień twórców prozy epoki realizmu

Osiągnięciem poprzedniej epoki w dziedzinie epiki był realizm. Przypomnijmy: powieść realistyczna prawdziwie ukazuje rzeczywistość i codzienne życie człowieka, jest wg Stendhala „zwierciadłem przechadzającym się po gościńcu”. Tworzył tę powieść właśnie Stendhal (np. Czerwone i czarne), tworzył ją Honoriusz Balzac (Ojciec Goriot, cykl Komedia ludzka itd). Teraz, w nowej epoce, realizm staje się punktem wyjścia do nowych poszukiwań i nowych sposobów tworzenia prozy.   Punkt pierwszy tych poszukiwań to: Gustaw Flaubert (czyt. flober). Jego idea to

Realizm i deformacja w literaturze (metody twórcze)

Powtórka według zagadnień Kreacjonizm czy dokumentaryzm? W tym ujęciu rozumiemy „kreacjonizm” bardzo szeroko: jako wszelkie techniki twórcze, które są wynikami kreacji (czyli siły twórczej) pisarza. A zatem pisarz stwarza fabułę, czasoprzestrzeń, bohaterów. Wszystkie te elementy mogą być prawdopodobne, jednak są jedynie fikcją literacką – nie zaś dokumentem, zapisem faktycznych zdarzeń. Mogą też być zupełnie nieprawdopodobne – być wytworem twórczej fantazji autora lub zupełnym odkształceniem rzeczywistości. Wszystko to kreacja, tu postawiona w opozycji