Search Results for "Tomasz Judym"

Dom, rodzina – motyw literacki

Dom i rodzina wydają się nierozerwalnie związane. A w dodatku motyw łączy się z zagadnieniami, takimi jak dzieciństwo, relacja rodzice – dzieci, obraz dworu polskiego czy wizja małych ojczyzn w literaturze. Do jakich tematów? Motyw tęsknoty za domem rodzinnym w literaturze polskiej. Odwołaj się do wybranych przykładów. Literackie definicje domu. Omów, odwołując się do dzieł literackich. Różne obrazy domu w wybranych tekstach kultury. Omawiając, ujawnij swój stosunek do tematu. Dom jako symbol ojczyzny w twórczości romantyków. Temat

Zestaw pytań przed maturą ustną z polskiego cz. 2

JAK W OSTATNIEJ CHWILI UPORZĄDKOWAĆ FAKTY I POJĘCIA? Powtórz błyskawicznie przed ustną cały materiał od antyku po współczesność, ujęty w kluczowe pytania.   ROMANTYZM   37. Dokonaj analizy wybranego utworu – manifestu światopoglądowego polskiego romantyzmu. Zacznij: Ballada Romantyczność to utwór z cyklu Ballad i romansów z pierwszego tomu Poezji Adama Mickiewicza. Datę ukazania się tego zbioru uważa się za rozpoczynającą romantyzm w Polsce. Romantyczność to utwór o charakterze programowym. Rozwiń: W tej balladzie można dopatrzyć

Przemiany powieści

Stendhal nazwał ją zwierciadłem przechadzającym się po gościńcu, Grass „kurwą wśród gatunków literackich”. Powieść to jeden z najbardziej różnorodnych i bogato reprezentowanych gatunków literackich. Na maturze może pojawić się pytanie o przemiany gatunkowe powieści czy najważniejsze dla minionego tysiąclecia arcydzieła gatunku. Skąd się wzięła powieść? Odpowiedź na to pytanie nie jest wcale prosta. Prapoczątków powieści można upatrywać już w greckich epopejach i biblijnych przypowieściach. W okresie hellenistycznym w Grecji powstał tzw. romans grecki, (specjalizowali

W co wierzyli bohaterowie literatury? Zaprezentuj utwory, w których nadzieja okazała się motywem działania i sensem życia postaci.

Temat: W co wierzyli bohaterowie literatury? Zaprezentuj utwory, w których nadzieja okazała się motywem działania i sensem życia postaci. Określenie problemu: Dążenie do kariery, osiągnięcia sukcesu jest często tematem literatury i dotyczy głównych postaci utworów. Jest zagadnieniem dyskusyjnym – czasami jako motor działania skłania do czynów nieetycznych. Nie każdy jednak karierowicz jest postacią negatywną i nie każdy przypadek zdobycia kariery wiąże się z krzywdą innych. Omówienie problemu: Nadzieja jest motorem

Praca – literacki motyw

Dlaczego to ważny w literaturze problem? Dotyczy wszystkich ludzi (nawet tych, którzy pracy unikają, bo i to jakaś postawa wobec niej) wszystkich czasów. Stosunek do pracy jest nierzadko kryterium wartościowania bohaterów. Jak mówi Biblia, świat powstał dzięki pracy Boga – trwała ona sześć dni, siódmego dnia Stwórca odpoczął. Ale sam człowiek nie został stworzony do ciężkiej pracy – zajmowałby się pewnie jedynie przyjemnymi czynnościami, żył w zgodzie z naturą (wizja

Motywy literackie – zestawienie epokami

Człowiek Antyk To w antyku rodzi się humanizm. To starożytni filozofowie spędzają lata na poszukiwaniu recepty na szczęście. Artyści rzeźbią piękne ludzkie ciała, poeci wielbią to, co w człowieku szlachetne i cenne: mądrość, odwagę, męstwo, sprawiedliwość. Ludzie są niemal równi bogom (a bogowie podobni do ludzi), wszak w Homerowych epokach panuje zasada „bogowie jak ludzie – ludzie jak bogowie”. W Biblii – dziele starożytnym i sakralnym – są co najmniej

Lalka Bolesława Prusa

Lalka Bolesława Prusa to jedna z największych powieści polskiego pozytywizmu. Jej główny bohater – kupiec Stanisław Wokulski – to człowiek, którego osobowość kształtowała się w dobie romantyzmu, ale dorosłe życie upływało w czasach pozytywizmu. Epoki te były tak skrajnie różne, że trudno sobie wyobrazić, iż w jednym bohaterze mogą skupić się cechy zarówno romantyka, jak i pozytywisty. Ale tak właśnie jest w przypadku Stanisława Wokulskiego. Autor Bolesław Prus (1847-1912) – jeden z najwybitniejszych twórców polskiego pozytywizmu, dziennikarz

Maturalna wiedza o antyku

Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Sofokles Król Edyp Horacy Pieśni Iliada Homera, a także znajomość ważniejszych mitów (ważniejsi bogowie, narodziny świata, Prometeusz, Ikar, Herakles, Syzyf, historia rodu Labdakidów) – wynika to z punktu wymagań egzaminacyjnych – wymagana jest także znajomość kontekstów biblijnych, antycznych i innych. Najważniejsze pojęcia: kultura, klasycyzm, antyk, mit, poetyka, mimesis, katharsis, decorum, tyrteizm, porównanie homeryckie, tragizm, harmonia, symetria, prometeizm, Fatum, niewiedza sokratejska, idealizm platoński, arystotelizm, stoicyzm, epikureizm, horacjański złoty środek, demokracja,

Proza Młodej Polski

Dominujące nurty młodopolskiej prozy to naturalizm i tak zwany otwarty realizm. Otwarty, czyli taki, który nie ogranicza się do klasycznych zaleceń poetyki realistycznej, lecz pozwala także na umieszczanie w utworze elementów całkowicie z tą klasyczną poetyką niezgodnych. Nadal główny nurt opowieści utrzymany jest w konwencji realistycznej, ale może być uzupełniany fragmentami symbolicznymi, jak wizje, obrazy, i impresjonistycznymi oraz ekspresjonistycznymi, na przykład opisami. Nadal też trwa, zapoczątkowana jeszcze w dojrzałym realizmie, wielka literacka przemiana w zakresie narracji. Tradycyjny

Młoda Polska na maturze

Rzadko występuje samodzielnie – i nic dziwnego, obecnie staramy się patrzeć na literaturę panoramicznie, szukać pokrewieństw, dialogu dzieł i twórców. Młoda Polska jest jednakże epoką, w której ukształtowały się istotne postawy, powstały ważne dzieła literackie, wykreowano bohaterów, bez których pewnych tematów maturalnych zrealizować się nie da. Oto przykłady: • Jaka jest przeciw włóczni złego twoja tarcza, człowiecze z końca wieku? Odpowiedzi współczesnych pisarzy polskich na pytanie sformułowane przez Tetmajera. Niepokoje

Heroizm – motyw literacki

Heroizm – motyw powracający na polskich maturach, niezależnie od czasów i okoliczności. W minionym roku mogli rozważać kwestie heroizmu maturzyści województwa śląskiego – kto stanie przed tym zadaniem w tym roku – jeszcze nie wiadomo. Zapraszamy więc wszystkich – Ślązaków też – do przygotowań. Temat pracy: „Żaden człowiek siły swojej nie zna, dopóki jej w potrzebie z siebie nie dobędzie” Eliza Orzeszkowa. Twoje refleksje nad literackimi przykładami heroizmu. Oto nasza propozycja pracy nad tematem. Wstęp

Przedstaw dzieje Stanisława Wokulskiego – głównego bohatera Lalki Bolesława Prusa.

Przedstaw dzieje Stanisława Wokulskiego – głównego bohatera Lalki Bolesława Prusa. Wokulski występuje w powieści jako bogaty kupiec galanteryjny. Przeszłość tej postaci wskazuje jednak, że nie zawsze pan Stanisław opływał w dostatki. Pochodził ze zubożałej szlachty i od zawsze ciężko pracował. Jako młody chłopak (rok 1860) pracował jako subiekt w kawiarni Hopfera, służył gościom i znosił rozmaite upokorzenia. Zdecydował się kształcić, wstąpił do Szkoły Przygotowawczej, zdał egzamin do Szkoły Głównej, co wzbudziło sensację w Warszawie: subiekt, który

Cezary Baryka – losy bohatera Przedwiośnia

Wydana w 1924 roku powieść Żeromskiego stała się przyczyną sporów nie tylko stricte literackich, ale także politycznych. Szczególne emocje wzbudziła ostatnia scena powieści, w której to główny bohater maszeruje na Belweder. Odczytana nie do końca trafnie, jako wyraz akceptacji dla rewolucyjnego zrywu, wywołała ostrą krytykę zwłaszcza ze strony konserwatywnych środowisk ziemiańskich i burżuazyjnych. Zmusiła samego Żeromskiego do wielokrotnego tłumaczenia się i wyjaśniania, iż sens końcowej sceny jest zupełnie inny, nie

Powtórka z cytatów

Czy warto uczyć się cytatów z lektur na pamięć? Oczywiście, że warto! Często zapamiętanie krótkiego cytatu pozwala przypomnieć sobie treść utworu lub jego najważniejszą myśl. Dlatego na przykład przed maturą łatwiej powtórzyć cytaty, niż kuć na pamięć streszczenia. Cytat literacki może także funkcjonować poza tekstem. Wtedy zwykle dotyczy treści ogólniejszych, pozwala wyrazić zdanie autora na jakiś temat. Przytoczenia – opatrzone komentarzem: „skomentuj podany cytat” albo „udowodnij podane twierdzenie” – często pojawiają

Praca – motyw literacki (materiał według chronologii epok)

Praca może być dla człowieka zbawieniem i sensem życia – a może być katorgą. Gdy zgadza się z pasją, jest wynikiem wolnego wyboru – jest wielką wartością. Gdy jest wynikiem niewoli – staje się zbrodnią. O tym traktuje literatura od zarania dziejów.   Materiał według chronologii epok Starożytność – praca karą Świat, według przekazu Biblii, powstał dzięki pracy Boga – trwała ona sześć dni, siódmego dnia zaś Stwórca odpoczywał. Ale sam człowiek nie został

Stefan Żeromski – biografia

Stefan Żeromski To jeden z najbardziej kontrowersyjnych polskich pisarzy – jego twórczość budziła tyle samo zachwytów, co głosów oburzenia. W pewnych okresach życia (i w pewnych środowiskach) traktowany był niemal jak wieszcz narodowy, w innych – odsądzany od czci i wiary, oskarżany o szerzenie zgorszenia i propagowanie pornografii. Zarzucano mu także brak patriotyzmu, no i ogólną niemoralność – i w życiu, i w sztuce. Dziś pisarz ten (a także jego biografia) nie budzą już takich emocji, ale nadal często dyskutuje

Przyjrzyj się realizacji tematu opartego na fragmencie Ludzi bezdomnych Stefana Żeromskiego.

Przyjrzyj się realizacji tematu opartego na fragmencie „Ludzi bezdomnych” Stefana Żeromskiego. „Ludzi bezdomnych” opublikował Stefan Żeromski w 1899 roku. Powieść ta została przyjęta z olbrzymim entuzjazmem. Uważano, że Żeromski wytyczył program działania dla polskiej inteligencji, postać doktora Judyma stała się czymś w rodzaju wzorca osobowego. Dzisiejsi czytelnicy nie dzielą już tych zachwytów. Dlaczego? Zanim znajdziemy odpowiedź na to pytanie, proponuję zatrzymać się chwilę nad samą postacią doktora Tomasza. Był to

Przedwiośnie Stefana Żeromskiego

Autor: Stefan Żeromski (1864–1925) – powieściopisarz, nowelista, publicysta często podejmujący w swoich tekstach problemy niepodległości Polski i niesprawiedliwości społecznej. Autor takich powieści, jak Syzyfowe prace (1897), Ludzie bezdomni (1900), Popioły (1904), Wierna rzeka (1912). Tło historyczne powieści I wojna światowa (1914-1918). Rewolucja październikowa w Rosji (1917): rewolucja w Baku, konflikt azersko-ormiański. Odzyskanie niepodległości przez Polskę (1918). Wojna polsko-bolszewicka (1920). Pierwsze lata po odzyskaniu niepodległości: rozczarowanie kształtem odrodzonej Polski. Metaforyczny sens tytułu Tytuł powieści to nazwa

Dżuma Alberta Camusa

Kiedy 16 kwietnia doktor Rieux zobaczył na schodach pierwszego martwego szczura, nie przypuszczał jeszcze, jak bardzo zmieni to życie całego miasta i jego samego. Późniejsza epidemia stała się wielkim sprawdzianem człowieczeństwa. A Albert Camus wyraźnie ostrzega nas w swojej powieści: „bakcyl dżumy nigdy nie umiera…”. Autor: Albert Camus (1913-1960) francuski pisarz i filozof, urodzony w Algierii, laureat Nagrody Nobla w 1957, początkowo dziennikarz, w czasie II wojny światowej działacz ruchu oporu. Inne ważne utwory: powieści: Obcy (1942),

Cnota – motyw literacki

Cnota (czy doskonałość) to najstarsze pojęcie etyczne znane ludzkości. Ukształtowało się w starożytności i stąd przekazywane było wiekom następnym. Szczególnie popularne stało się w epokach dawnych: w starożytności, średniowieczu. W literaturze polskiego renesansu i baroku było wręcz nadużywane. Dziś pojęcie cnoty ma bardzo wąską i ubogą przestrzeń znaczeniową. Sprowadzane do synonimu dziewictwa, traci całe bogactwo i gamę różnorodnych sensów, które nadała doskonałości wielowiekowa tradycja literacka, filozoficzna i religijna. Starożytna cnota to tyle, co dobro moralne, szlachetność, wysoka wartość etyczna.