Tag "mesjanizm"
Geneza i problematyka dyskusja – ocena powstania listopadowego i jego przywódców, polemika z Mickiewiczem, temat dojrzewania i poznawania świata przez młodego człowieka, mesjanizm narodowy (przenośnia Winkelrieda), ocena społeczeństwa polskiego, temat poezji i jej roli w życiu narodu, psychologiczny portret Polaka – w tym dylemat moralny (próba królobójstwa), hamletyzm (niemoc czynu), miłość i rozczarowanie światem, wątki szekspirowskie: konstrukcja bohatera, Przygotowanie. Gatunek Dramat romantyczny Bohaterowie Bohater romantyczny – Kordian, który łączy wątki i różne miejsca dramatu (motyw podróży). Przywódcy powstania:
Dziady Mickiewicza Autor Adam Mickiewicz urodził się 24 grudnia 1798 r. na Litwie, zmarł 26 listopada 1855 r. w Stambule. Jeden z trzech wielkich romantycznych wieszczów. Wywarł ogromny wpływ na swoich współczesnych. Stworzył fundamenty polskiego romantyzmu, wskazał nowe sposoby postrzegania świata. W całej swej twórczości pozostał niezmiennie wyrazicielem romantycznego przekonania, że istota rzeczy mieści się poza porządkiem rozumu: w mrocznych sferach metafizyki, w najskrytszych tajemnicach natury. Jako artysta był poetą rewolucjonistą (Oda do młodości),
Metoda na powtórkę? Przedstawić epokę za pomocą najważniejszych dla niej pojęć! Zrozumieć, zapamiętać, skojarzyć z potrzebnymi tekstami kultury. Nasz pojęciownik to zbiór najważniejszych terminów i najlepszy przewodnik. Romantyzm Nazwa Słowo romantyzm pochodzi od łacińskiego romanus – rzymski. Terminem „lingua romana” (język rzymski) w średniowieczu zaczęto jednak określać nie klasyczną łacinę, lecz język prowincji rzymskich – mieszaninę tejże łaciny z językami germańskimi i galickimi. W „lingua romana” powstawały utwory literackie nazywane romancami, romansami, romantami, opowiadające najczęściej
Wymień tematy świadczące o specyfice polskiego romantyzmu. Romantyzm polski tym różni się od europejskiego, że oprócz tematów charakterystycznych dla tego prądu literackiego, szczególnie wiele miejsca poświęca wątkom patriotycznym i historycznej sytuacji Polski. Polski bohater romantyczny zwykle z kochanka przeistacza się w obrońcę ojczyzny, walka o własne uczucie przeradza się tu w walkę o dobro wspólne. Charakterystyczne wątki to: Mesjanizm Temat charakterystyczny dla romantyzmu polskiego. Literatura romantyczna wykreowała mit jednostki poświęcającej się za innych walce o daną ideę. Koncepcja
Mesjanizm mistyczny a historyczny. Wstęp I „Umęczony naród” czy „zmartwychwstanie Polski” – takie religijne odniesienia do wyrażenia uczuć patriotycznych tkwią w naszej literaturze, a nawet w języku potocznym są od dawna rozpowszechnione. To właśnie romantyczna literatura spopularyzowała te zwroty. Przekonanie o posłannictwie Polski wobec innych narodów było w romantyzmie bardzo potrzebne i popularne – pozwalało znaleźć sens i odrobinę otuchy w czasie niepowodzeń i klęsk, które spadały na Polskę. Wstęp II Jak poradzić sobie po klęsce powstania listopadowego?
Wytłumacz termin „winkelriedyzm”. Co sądzisz o tej koncepcji? Czy różni się ona od mesjanizmu? Wstęp I Terminy „winkelriedyzm” i „mesjanizm” to bardzo ważne w literaturze romantycznej koncepcje roli narodu polskiego. Winkelriedyzm to koncepcja ostrzejsza, mniej popularna, nieobiecująca nagrody dla narodu polskiego ani jego zmartwychwstania. Mesjanizm obiecywał chlubną przyszłość po latach męki, a winkelriedyzm tylko krew, pot i łzy… Wstęp II „Ludy! Winkelried ożył! / Polska Winkelriedem narodów” – jest to hasło poświęcenia się narodu
Elementy biblijne w twórczości Adama Mickiewicza. Wstęp I Elementy biblijne w twórczości Adama Mickiewicza wiążą się z pojęciem mesjanizmu. Zasadniczo owo pojęcie oznacza wiarę w przyjście Mesjasza, Zbawiciela. Mesjanizm narodowy spełnienia misji zbawienia (narodu) upatrywał w posłannictwie narodu, który przez cierpienia i ofiary, analogiczne do męki i śmierci Chrystusa, miał przynieść wolność nie tylko temu szczególnemu narodowi, ale wszystkim ludom. Wzorów szukano w „Starym Testamencie” – w historii Narodu Wybranego. Wstęp II Idee mesjanistyczne znalazły wyraz w III cz.
Motyw literacki – polskość i europejskość W każdej epoce pojawiły się utwory, które świadczą o europejskości polskiej kultury, a obok takie, które są istotą polskości. Są też dzieła zarazem polskie i europejskie. Trzeba je usystematyzować i zapamiętać. Co to znaczy europejskość sztuki, kina, literatury? Często przeciwstawia się ją amerykanizacji i uważa za wartość. Nikt jednak dokładnie nie wie, co to jest kino europejskie, literatura europejska. Przeważnie obejmujemy tym terminem literaturę i kino niekomercyjne, autorskie, tworzone bardziej z potrzeby
MESJANIZM – pojęcie charakterystyczne dla ideologii polskiego romantyzmu, preferowane przez twórców tej epoki, którzy głosili, że wybrane jednostki lub narody mają do spełnienia na ziemi szczególną misję. Pojęcie pochodzi oczywiście od Mesjasza – Zbawiciela – Chrystusa. Oczekiwanie na Zbawiciela było istotne zwłaszcza w Polsce, dla której zbawienie oznaczało wyzwolenie spod niewoli zaborców. Stąd mesjanizm jest pojęciem-kluczem dla zrozumienia wymowy wielkich utworów romantyzmu polskiego. Możemy poszukiwać w nich mesjanizmu jednostkowego –
Przedstaw koncepcję mesjanizmu na przykładzie „Widzenia księdza Piotra” z III części „Dziadów”. Przedstawiona w Widzeniu księdza Piotra historiozoficzna wizja losów Polski to przejaw popularnego w czasach romantyzmu mesjanizmu. Przypisywał on niektórym jednostkom bądź narodom misję duchowego odrodzenia ludzkości ma drodze ofiary i cierpienia. W Widzeniu księdza Piotra Polska przyrównana jest do cierpiącego Chrystusa, zaś jej tragiczną historię symbolizuje Droga Krzyżowa. To właśnie śmierć i ofiara niewinnych Polaków staną się w przyszłości odkupieniem grzechów całego świata. Nieszczęśliwy
Dziady część III Miejsce akcji Większość scen części III rozgrywa się w wileńskim klasztorze Bazylianów, zamienionym przez władze carskie na więzienie. Miejsca akcji tej części dramatu to także pałac Nowosilcowa w Wilnie, okolice Lwowa i Warszawa. Ostatnia scena dramatu rozgrywa się na cmentarzu. W Dziadów części III Ustępie znajdujemy opisy Petersburga. Konstrukcja dramatu Motta Dziadów części III to trzy cytaty z Biblii. Ich przywołanie ma uwznioślić i uświęcić przedstawioną tu martyrologię Polaków. Zwykło
Bajronizm, wallenrodyzm, prometeizm, mesjanizm – wyjaśnij pojęcia, odwołując się do wybranych utworów literackich. Bajronizm to jedna z tendencji literatury romantyzmu europejskiego, ukształtowana przez twórczość i owiane legendą życie Byrona, który wykreował własny mit. Bohater bajroniczny to samotnik, nieszczęśliwy, dumny, tajemniczy, skłócony ze społeczeństwem i z samym sobą, często mający na sumieniu jakąś zbrodnię, postać niejednoznaczna moralnie. Mesjanizm to koncepcja, której powstanie na polskim gruncie wiązane jest z osobą Adama Mickiewicza. Elementy
W polskim romantyzmie powraca pięć ważnych tematów: Miłość Miłość romantyczna – wpływa na los bohatera romantycznego, pojawia się w poezji, w dramacie i w eposie. Jest to miłość tragiczna, nieszczęśliwa, prowadząca do obłędu i samobójstwa. Stanowi też zapis z osobistych losów twórców w literaturze. Zaistniała w romantyzmie także krytyka tego schematu – w komediach Aleksandra Fredry. Natura Jest nie tylko tłem wydarzeń w romantycznych utworach. Natura jest inspiracją dla wyobraźni poetyckiej, żywym i znaczącym elementem
Etap towianizmu w życiu Mickiewicza przypada na lata 40., od spotkania z Andrzejem Towiańskim w roku 1841. Mickiewicz był zafascynowany jego tajemną, mistyczną nauką, przepowiednią odnowy Europy i wolności Polski. Jako gorący zwolennik tej teorii wstąpił do Koła Towiańczyków, głosił także wraz z Towiańskim ów specyficzny mesjanizm, który nakazywał cierpieć w milczeniu i czekać. Dziś można spotkać się z negatywną oceną tego okresu w życiu Mickiewicza. Wyjaśnijmy, że wieszcz uległ Towiańskiemu także dlatego, że miał on zbawienny wpływ na
Bóg nie raczył odpowiedzieć dumnemu Konradowi, lecz odpowiedział skromnemu duchownemu, który nazywa się sam „prochem i niczem” – księdzu Piotrowi. Ksiądz Piotr ma w swojej celi widzenie. To jest właśnie odpowiedź Boga – mistyczne uniesienie, w efekcie którego dane jest księdzu ujrzeć dzieje Polski – i jej przyszłość. Całość wizji jest romantyczną realizacją hasła mesjanizmu narodowego. Oto bowiem ksiądz Piotr widzi dzieje Polski ułożone na wzór dziejów Chrystusa, męczeństwo polskiego narodu ma zbawić inne
Literacka wizja odzyskania niepodległości w twórczości Adama Mickiewicza – ewolucja poglądów. Poglądy Mickiewicza ulegały przeobrażeniom – wpływ na ich ewolucję miała obserwacja bieżących wydarzeń. Pierwszy pomysł „wybicia się na niepodległość” przedstawił poeta w Konradzie Wallenrodzie. Patrząc na krwawe stłumienie powstania dekabrystów i widząc potęgę caratu, doszedł do wniosku, że silniejszego wroga można pokonać tylko sprytem i inteligencją. Poemat jest apoteozą spiskowych metod walki. Już samo motto utworu stanowi „podpowiedź” skutecznego sposobu walki! Mickiewicz
Jakie motywy tematyczne najczęściej podejmowali twórcy polskiego romantyzmu? Literatura romantyzmu wciąż krąży wokół kilku centralnych zagadnień uprzywilejowanych przez romantyków, bo ogarniających ówczesną filozofię, życie polityczne, a nawet życie prywatne twórców. Są to: Miłość romantyczna – jest osią konstruującą dzieje bohatera romantycznego, prywatnym wątkiem postaci w utworze, jest także głosem krytyki w sprawie istniejącego porządku społecznego i obyczajowego. Jest to miłość tragiczna, nieszczęśliwa, prowadząca do obłędu i samobójstwa. Stanowi też odbicie w literaturze osobistych losów twórców. Jest
Zygmunt Krasiński urodził się w 1812 roku w Paryżu. Matka, Maria Radziwiłłówna, osierociła go bardzo wcześnie, wychowywał go ojciec, Wincenty Krasiński, polski arystokrata, generał armii napoleońskiej, który po klęsce Bonapartego został carskim dygnitarzem, sprawował nawet funkcję zastępcy namiestnika Królestwa Polskiego. Zygmunt Krasiński był genialnym dzieckiem i wcześnie zaczął pisać. Pierwsze próby to powieści historyczne nawiązujące do angielskich romansów grozy. Był młodszy od Adama Mickiewicza o 14 lat, zetknął się więc nie tylko z dziełami romantyzmu
Jak wiadomo, obydwaj twórcy szczególnie za sobą nie przepadali. Mickiewicz, który wiele znaczył wśród polskiej emigracji, nie przyjął młodego rodaka życzliwie. Z kolei Słowacki nie zgadzał się z poglądami starszego kolegi. Poeci „pojedynkowali się”, byli jak „dwa na słońcach swych przeciwnych – Bogi”. Omówmy Prolog. Trzy osoby pojawiają się kolejno na scenie ze swoimi koncepcjami poezji. Osoba I – wyraża pogląd Mickiewicza – poezję mesjanizmu, poświęcenia wybitnej jednostki, jaką jest poeta, która to
Te sprzeczne wątki pojawiają się w III części Dziadów wraz z dwoma kontrastującymi ze sobą bohaterami: główną postacią – „ponurego poety” – Konrada oraz księdza Piotra. Konrada z grupy więźniów wyróżnia uparte milczenie. Po pewnym czasie zaczyna jednak mówić. Jego pierwsze kwestie sugerują, że mamy do czynienia z pokornym chrześcijaninem, gdyż deklaruje się jako obrońca Matki Boskiej. Jednak jego postawa bardzo szybko się zmienia i ustępuje miejsca prawdziwie romantycznemu buntowi. Z minuty na minutę w Konradzie wzmaga
