Tag "powieść realistyczna"

Gatunki literatury pozytywizmu

W pozytywizmie dominuje proza Chyba nigdy przedtem w polskiej literaturze proza nie była tak ważna i nie miała tak wybitnych osiągnięć. Podstawowym gatunkiem literackim została, oczywiście, powieść. Najpierw modna była powieść tendencyjna (np. Marta), potem powieść realistyczna (np. Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej). Powieść tendencyjna Była skomponowana tak, by udowadniać założoną z góry tezę – np. konieczność kształcenia warstw niższych. Zrodziła się z postulatów utylitaryzmu. Oznacza to, iż ma ona nie tylko bawić, ale przede

Czy Nad Niemnem jest powieścią tendencyjna czy realistyczną?

Realizm powieści jest niezaprzeczalny Wierne przedstawienie obrazu społeczeństwa: środowiska arystokratycznego – pani Andrzejowa i Zygmunt Korczyńscy, ziemiańskiego – Korczyńscy, zaściankowego – mieszkańcy Bohatyrowicz. Stypizowanie postaci, wyrazistość i dokładność w przedstawieniu charakterów i tła obyczajowego. Eliza Orzeszkowa z drobiazgowością opisała Korczyn, Bohatyrowicze, Olszynkę, Osowce. Działania bohaterów umotywowane są nie tylko przyczynami współczesnymi, ale także dawnymi – występują odniesienia do historii, czyli nawiązania do niedawnych powstań i bardzo odległych w czasie dziejów Jana i Cecylii. Narracja w powieści realistycznej jest prowadzona

Zaprezentuj świat przedstawiony w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej

Znajdujemy się w nadniemeńskiej krainie lat osiemdziesiątych dziewiętnastego wieku. Świat, który przedstawia Orzeszkowa, jest piękny, został skonstruowany według swoistego ładu. Czas  Obowiązuje tu zasada podwójnej perspektywy czasowej, czyli: Powieściowa teraźniejszość – wszystkie wydarzenia, o których czytamy, trwają od końca czerwca (powrót dzieci ze szkół), przez lato (czas żniw, imieniny Emilii), aż po wrzesień (jesienne połowy jacicy na Niemnie). Jest to zatem lato jednego roku, określonego na mniej więcej dwadzieścia lat po powstaniu (czyli

Główne nurty prozatorskie pozytywizmu

Realizm tendencyjny – powieści i nowele z tezą Cel utworu: udowodnić słuszność tezy i rozpropagować ją! Przykład: Janko Muzykant Henryka Sienkiewicza. W realizmie tendencyjnym – autorskim pomyśle pozytywistów warszawskich – utwór, cała jego treść i styl, służy ilustracji określonej tezy społecznej. W myśl utylitarystycznych zasad pozytywistów literatura ma służyć społeczeństwu, zwłaszcza idei pracy organicznej. Pisarz wykrywa wady systemu społecznego, aby następnie przerysować je nieco w swoim utworze i w ten

Przedstaw dzieje Stanisława Wokulskiego – głównego bohatera Lalki

Stanisław Wokulski występuje w  powieści jako bogaty kupiec galanteryjny. Przeszłość tej postaci wskazuje jednak, że nie zawsze pan Stanisław opływał w dostatki. Pochodził ze zubożałej szlachty i od zawsze ciężko pracował. Jako młody chłopak (rok 1860) pracował jako subiekt w kawiarni Hopfera, służył gościom i znosił rozmaite upokorzenia. Zdecydował się kształcić, wstąpił do Szkoły Przygotowawczej, zdał egzamin do Szkoły Głównej, co wzbudziło sensację w Warszawie: subiekt, który chce studiować – to nie mieściło się w głowie!

Techniki pisarskie w prozie pozytywistycznej

W Lalce – dwugłos narracyjny W rozważaniach na temat Lalki często podkreśla się wyrafinowany jak na owe czasy zabieg konstrukcyjny, jakim było wprowadzenie do utworu podwójnej narracji. Mamy do czynienia z dwoma narratorami. Pierwszy z nich to typowy dla dojrzałego realizmu, dyskretny narrator auktorialny. To ten główny narrator powieści. Jego rola jest tu jednak ograniczona. Nie jest całkowitym „władcą” opowieści, jak choćby narrator w Ojcu Goriot. Nie uprzedza faktów, nie

Twórcy prozy realistycznej

W Europie nową epokę po romantyzmie zwie się, ze względu na nurt dominujący w literaturze i sztuce, realizmem, a za umowną datę jej początku uznaje się rok 1850. Pamiętajmy jednak, że Stendhal, ojciec powieści realistycznej, uważany równocześnie za twórcę romantycznego, żył i tworzył w pierwszej połowie XIX wieku. Balzak, pisarz odpowiedzialny za ukształtowanie się realizmu w prozie, zmarł w roku 1850. Reprezentant tego kierunku w Anglii, Dickens, umiera w roku 1870. Podwaliny pod realizm zostały zatem położone. Mniej więcej

Ojciec Goriot Balzaka jako przykład powieści realistycznej

Powieść realistyczna „Powieść jest jak zwierciadło, które obnosi się po gościńcu”. To jedna z pierwszych, najbardziej znaczących definicji gatunku, którą sformułował Stendhal. Wskazywała na elementarny wyznacznik powieści – Arystotelesowską zasadę mimesis, czyli naśladownictwa rzeczywistości. Powieść niczym lustro miała odbijać świat, z fotograficzną dokładnością odtwarzać to, co zgodnie z regułą prawdopodobieństwa mogłoby się zdarzyć. Mimo że data powstania utworu wskazuje epokę romantyzmu – jest to powieść realistyczna. Powieść realistyczna jest dziełem,

Pozytywizm – TEST 3

Test z pozytywizmu 1. Patronat filozoficzny pozytywizmu tworzą miedzy innymi Herbert Spencer, John Stuart Mill, Hipolit Taine, Henry Thomas Buckle. Podane zostały nazwy określające ich światopogląd, które z nich przyporządkowano niewłaściwie? a) Herbert Spencer – ewolucjonizm b) John Stuart Mill – determinizm c) Hipolit Taine – utylitaryzm d) Henry Thomas Buckle – empiryzm 2. Które z wymienionych wydarzeń zapoczątkowało przełom pozytywistyczny w Europie? a) Wiosna Ludów (1848 r.) b) wojna

Trzy wielkie powieści polskiego pozytywizmu

Lalka Bolesława Prusa Problematyka Wymiar filozoficzny: powieść o ludzkich dążeniach, idealizmie, złożoności natury ludzkiej i różnorodności charakterów. Wymiar społeczno–obyczajowy: obraz ówczesnego społeczeństwa, sytuacji i przemian warstw społecznych: arystokracji, mieszczaństwa, rodzącej się inteligencji, podziałów między nimi; opis życia i obyczajów ówczesnej ­stolicy. Wymiar patriotyczny: pamięć o powstaniu styczniowym, postulat reform społecznych. Wymiar psychologiczny: wielka powieść o miłości. Program pozytywizmu: obraz życia ubogich warstw społecznych, postulat organicyzmu, kwestia żydowska. Kompozycja Powieść dojrzałego