Na czym polega nietypowość Hrabiego Henryka jako bohatera romantycznego?
Wstęp I
Hrabia Henryk, bohater „Nie-Boskiej komedii”, jest nietypowym bohaterem romantycznym. Choć jest poetą, człowiekiem, który wyróżnia się spośród innych ludzi, indywidualistą, to jednak wiele różni go od Kordiana czy Gustawa-Konrada, typowych bohaterów romantycznych.
Wstęp II
Hrabia Henryk jest bardzo interesującym bohaterem romantycznym, choć zupełnie nietypowym. Galeria typowych bohaterów romantycznych jest spora – Giaur, ale także Werter, Kordian czy Gustaw-Konrad. Na czym zatem polega odmienność Hrabiego Henryka?
Rozwinięcie
Choć Hrabia Henryk nie jest typowym bohaterem romantycznym, znajdziemy kilka cech, które są typowe dla biografii bohatera romantycznego.
- Pierwszą cechą jest otaczający go nimb niezwykłości, indywidualizm. Hrabia jest poetą, człowiekiem oderwanym od przyziemnego świata, który przygniata go i męczy. Cechą upodabniająca go do Gustawa-Konrada jest swego rodzaju pragnienie „rządu dusz” – Hrabia czuje się na siłach stanąć na czele obozu arystokratów. Kolejne cechy łączące go z typowymi bohaterami romantycznymi to miłość do zjawiskowej kobiety – w przypadku Hrabiego jest nią Dziewica, wysłanniczka sił ciemności, która przywiodła go do zguby.
- Nie wolno również pominąć tak ważnego faktu, jakim jest metamorfoza, którą przechodzą bohaterowie romantyczni. W uproszczeniu można powiedzieć, że z nieszczęśliwych kochanków i/lub podróżników, żyjących tylko własnym życiem emocjonalnym, zmieniają się w bojowników o wolność, o ojczyznę. W tym odnajdują cel i sens życia. Przemiana wewnętrzna bohaterów romantycznych bywała niekiedy bardzo wyrazista – bohater Dziadów symbolicznie zmienia imię (z Gustawa na Konrada), podobnie dzieje się w przypadku Jacka Soplicy, który przyjmuje nazwisko Księdza Robaka. Hrabia nie zmienia imienia – lecz najpierw zwany jest Mężem, a potem Hrabią – co doskonale podkreśla, jak zmieniają się wartości w jego życiu. W pierwszych dwóch częściach dramatu bohater – Mąż – przeżywa dramat rodzinny i klęskę jako poeta, w dwóch kolejnych staje się bojownikiem o przetrwanie arystokracji i porządku na świecie.
- Kolejny element, który jest wspólny dla bohaterów dramatów romantycznych, to samobójstwo. Spójrzmy jednak – w przypadku np. Kordiana była to jedynie próba samobójstwa. Podobnie w przypadku Gustawa-Konrada – samobójstwo było symboliczne i dwuznaczne, niedookreślone. Tymczasem samobójstwo Hrabiego to jedno z ostatnich wydarzeń dramatu. Poza tym nie było to samobójstwo, którego przyczyną była nieszczęśliwa, skazana na niepowodzenie miłość. Hrabia popełnia honorowe samobójstwo jako przywódca rewolucyjny, który nie chce dostać się w ręce wroga.
Przyjrzyjmy się teraz ważnym różnicom.
- Hrabia nie jest już człowiekiem młodym, zaś jego życie osobiste (początkowo) ułożyło się szczęśliwie: jego miłość przypieczętował ślub, żona była w nim bardzo zakochana, mieli dziecko… Bohater nie umiał jednak docenić swojego szczęścia, traktował je jak kulę u nogi.
- Po drugie, choć Hrabia jest poetą, poezja została tu ukazana inaczej niż np. w Dziadach – dla Konrada była ona siłą, dawała mu poczucie wyjątkowości. Dla Hrabiego zaś stała się ona przekleństwem.
- Po trzecie – negatywne czyny bohatera nie były wcale umotywowane, jak np. w wypadku Konrada Wallenroda, poświęceniem dla wielkiej, szlachetnej idei.
- Wreszcie – w odróżnieniu od innych bohaterów romantycznych – bohater pochodzi z wielkiego, znanego rodu arystokratycznego. Żaden chyba z polskich bohaterów nie mógł poszczycić się takim pochodzeniem. Z tego wynika, że bohater walczy o sprawę arystokratów, a nie – jak pozostali bohaterowie – o wolność i sprawę narodową.
Zakończenie
Hrabia Henryk na pewno jest nietypowym bohaterem romantycznym. Od typowych bohaterów dramatu romantycznego odróżnia go stan cywilny, pochodzenie, idea, której się poświęcił, oraz dokonane samobójstwo.
Zobacz:
Na czym polega nietypowość Hrabiego Henryka jako bohatera romantycznego?
Jak przedstawiony został dramat rodzinny w Nie-Boskiej komedii?