Search Results for "Rozdzióbią nas kruki, wrony…"
Jedno z najbardziej poruszających opowiadań Stefana Żeromskiego, przemawia zarówno dramatyczną akcją, jak i siłą nakreślonych w utworze makabrycznych obrazów. Oddziałuje narracją opartą na kontraście szyderstwa i patosu, liryzmu i naturalizmu. Fabuła opowiadania osadzona jest w czasach powstania styczniowego. O związku tematyki utworu z tradycją walki narodowowyzwoleńczej świadczy sam tytuł zaczerpnięty ze starej pieśni żołnierskiej oraz podtytuł Obrazki z ziemi mogił i krzyżów. Opowiadanie przywołuje obraz powstania w ostatniej, dogasającej fazie.
Znajdujemy się w kręgu problematyki powstania styczniowego – lecz także w kręgu tematów nierówności społecznej, symbolizmu i naturalizmu. Treść opowiadania jest krótka: powstaniec Winrych wiezie broń dla oddziału partyzantki. Napotyka oddział Moskali – scena kończy się opisem strasznej śmierci powstańca. Lecz Winrych – Moskale to nie jest jedyna relacja osób w utworze. Gdy powstaniec jest już zabity, a koń raniony, nadchodzi okoliczny ubogi chłop. I tu dopiero jesteśmy świadkami narodowej tragedii: chłop Polak ściąga z powstańca Polaka
Porównaj ze sobą fragmenty Pieśni o Rolandzie i opowiadania Rozdzióbią nas kruki, wrony…. Zwróć uwagę na sposób przedstawienia sceny śmierci. Pieśń o Rolandzie (fragment) Hrabia Roland leży pod sosną. Ku Hiszpanii obrócił twarz. Wiele rzeczy przychodzi mu na pamięć; tyle ziem, które zdobył dzielny rycerz, i słodka Francja, i krewniacy, i Karol Wielki, jego pan, który go wychował. Płacze i wzdycha, nie może się wstrzymać. Ale nie chce przepomnieć siebie samego;
Makbet Autor William Szekspir (1546-1616), najwybitniejszy przedstawiciel teatru epoki elżbietańskiej i jeden z największych, najbardziej liczących się dramaturgów wszech czasów. Był związany z trupą Słudzy Lorda Szambelana i teatrem The Globe. W Anglii uważany jest za jednego z największych poetów epoki – jest autorem ponad stu sonetów i pięciu poematów. Świadomie łamał zasady dramatu antycznego, np. naruszając zasadę decorum, mieszając liryzm z wisielczym humorem, wprowadzając postacie fantastyczne i bohaterów niskiego
Historia narzucała twórcom literatury powinności. Omów, jak je pojmowali i realizowali wybrani przez Ciebie pisarze w swoich dziełach. Komentarz: Temat raczej mało prawdopodobny, średnio trudny. Od razu na początku pojawia się pytanie – czy to historia automatycznie narzuca powinności artyście, czy raczej artysta sam je na siebie nakłada, czy wreszcie niejako wymusza to na nim światopogląd epoki. Warto na to pytanie spróbować odpowiedzieć już we wstępie. Z doborem tekstów może być
Motyw powstania styczniowego w literaturze i malarstwie. Wstęp Przedpowstańcze nastroje i manifestacje patriotyczne (w latach 1860-1862) w Polsce i wśród Polaków emigrantów jako inspiracje dla literatury i sztuki – fotografia Norwida z 1861 r. (w konfederatce). Tragizm powstania styczniowego – obraz Grottgera Pożar dworu pod Miechowem. Dramat Polaków uczestniczących w nierównej walce z zaborcą – Żeromski Wierna rzeka, Rozdzióbią nas kruki, wrony…, obraz Gierymskiego Bój z cyklu Lituania. Dramat Polaków
Sytuacja artysty, rola poezji Utwory Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Evviva l’arte Artysta może cierpieć nędzę i głód, ale jest istotą nieporównywalnie bardziej wartościową niż zwykli ludzie. Jest świadomy własnej wielkości i talentu. Sztuka jest ucieczką od beznadziejności życia. Jan Kasprowicz, Krzak dzikiej róży… Artysta jest istotą wyjątkową, lecz słabą, wątłą, delikatną, nieprzystosowaną do życia w trudnych warunkach – jak krzak dzikiej róży w górach. Wacław Berent, Próchno Artyści to ludzie wielcy, lecz
Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Kazimierz Przerwa-Tetmajer, wybór wierszy Jan Kasprowicz, wybór wierszy Leopold Staff – wybór wierszy Stanisław Wyspiański Wesele Władysław Stanisław Remont Chłopi – uwaga – tylko tom I Stefan Żeromski Ludzie bezdomni Joseph Conrad Jądro ciemności Wymagania egzaminacyjne: Motywy literackie i kulturowe epoki Wiedza o nurtach artystycznych modernizmu Filozoficzne, ideologiczne podstawy epoki Znajomość wskazanych lektur Najważniejsze pojęcia: Młoda Polska, modernizm, świadomość modernistyczna, symbolizm, symbol, impresjonizm, dekadentyzm, analogia, synestezja,
Dominujące nurty młodopolskiej prozy to naturalizm i tak zwany otwarty realizm. Otwarty, czyli taki, który nie ogranicza się do klasycznych zaleceń poetyki realistycznej, lecz pozwala także na umieszczanie w utworze elementów całkowicie z tą klasyczną poetyką niezgodnych. Nadal główny nurt opowieści utrzymany jest w konwencji realistycznej, ale może być uzupełniany fragmentami symbolicznymi, jak wizje, obrazy, i impresjonistycznymi oraz ekspresjonistycznymi, na przykład opisami. Nadal też trwa, zapoczątkowana jeszcze w dojrzałym realizmie, wielka literacka przemiana w zakresie narracji. Tradycyjny
Przegląd najważniejszych tematów Miłość Zaczyna się od Cierpień młodego Wertera Goethego. Jego bohater: wrażliwy, nieszczęśliwie zakochany, wreszcie samobójca – stał się wzorem dla większości poetów i kochanków. Dziełko Goethego stało się najpoczytniejszą książką epoki, młodzież naśladowała strój Wertera, niestety również postawę – rozgoryczenia, rozczarowania światem, nierzadko – samobójcza śmierć z miłości. Byronowski Giaur także traci swoją ukochaną – niewolnicę tureckiego emira Leilę – i będzie się mścił. Wcześniej obmyślał porwanie. Miłość jest motorem
Dla swojego pokolenia był niekwestionowanym autorytetem moralnym. Nazywano go sumieniem narodowym, ostatnim wajdelotą, pisarzem, który rozdrapywał rany polskie, aby się nie zabliźniły błoną podłości. Urodził się w 1864 roku w zubożałej rodzinie szlacheckiej zamieszkałej na Kielecczyźnie. Z domu wyniósł kult dla tradycji patriotycznych. Uczył się najpierw w kieleckim gimnazjum, potem rozpoczął studia weterynaryjne w Warszawie, których nie ukończył z przyczyn materialnych. Utrzymywał się głównie z korepetycji. Był też guwernerem w zamożnych
1. Czyje losy uświadamiają Cezaremu Baryce okrucieństwo i tragizm rewolucji? a) matki b) młodej Ormianki c) własne d) najlepszego przyjaciela 1. Odpowiedź: a), b) Komentarz: Młody Cezary Baryka początkowo zachwyca się rewolucją. Biega na wiece i przyjmuje za swoje wszystkie tezy rewolucjonistów. Ale tragiczne losy dwóch kobiet: własnej matki i młodej, pięknej Ormianki uświadamiają mu okrucieństwo rewolucji, jej niesprawiedliwość społeczną i wysokie prawdopodobieństwo niewinnej śmierci. 2. Które z poniższych utworów
Starożytność Historia kultury V wiek p.n.e. Za sprawą sofistów, wędrownych nauczycieli, rozwija się sztuka wymowy, czyli retoryka. Z głoszoną przez nich względnością prawdy, która pociąga za sobą przyzwolenie na kłamstwa i obłudę, walczy zwolennik stałych idei Sokrates – pierwszy etyk, który wprawdzie nie zostawił po sobie dzieł pisanych, ale jego poglądy wywarły wielki wpływ na filozofów późniejszych. Rozkwit demokracji ateńskiej pod rządami Peryklesa. Około roku 450 p.n.e. – biblijna Księga Hioba i Pieśń
Stefan Żeromski To jeden z najbardziej kontrowersyjnych polskich pisarzy – jego twórczość budziła tyle samo zachwytów, co głosów oburzenia. W pewnych okresach życia (i w pewnych środowiskach) traktowany był niemal jak wieszcz narodowy, w innych – odsądzany od czci i wiary, oskarżany o szerzenie zgorszenia i propagowanie pornografii. Zarzucano mu także brak patriotyzmu, no i ogólną niemoralność – i w życiu, i w sztuce. Dziś pisarz ten (a także jego biografia) nie budzą już takich emocji, ale nadal często dyskutuje
Cnota (czy doskonałość) to najstarsze pojęcie etyczne znane ludzkości. Ukształtowało się w starożytności i stąd przekazywane było wiekom następnym. Szczególnie popularne stało się w epokach dawnych: w starożytności, średniowieczu. W literaturze polskiego renesansu i baroku było wręcz nadużywane. Dziś pojęcie cnoty ma bardzo wąską i ubogą przestrzeń znaczeniową. Sprowadzane do synonimu dziewictwa, traci całe bogactwo i gamę różnorodnych sensów, które nadała doskonałości wielowiekowa tradycja literacka, filozoficzna i religijna. Starożytna cnota to tyle, co dobro moralne, szlachetność, wysoka wartość etyczna.
Czy prawda i dobro zapewniają człowiekowi szczęście? Jak na to pytanie odpowiadają bohaterowie różnych epok? Przykładowy wstęp Dobro i prawda to jedyne drogi do szczęścia – tak twierdzili starożytni. Dlatego dążyli do stworzenia parenetycznego obrazu mędrca. Człowieka roztropnego opisał Platon w dialogach – był nim Sokrates. Wizerunek mądrości stworzył również w Etyce nikomachejskiej Arystoteles. Uważał on, że człowiek najbardziej miłuje prawdę i największym szczęściem dla niego jest jej rozważanie – czyli praktykowanie tzw. cnót intelektualnych,
Rozdzióbią nas kruki, wrony… Stefana Żeromskiego Opowiadanie Temat: Tragiczna śmierć powstańca Winrycha – w asyście stada wron, z przykrym epizodem – chłop z pobliskiej wsi grabi rzeczy bohatera, tym samym odziera go nie tylko z butów – ale z heroizmu. Pisarz podejmuje temat przyczyn upadku powstania styczniowego, postawy chłopów wobec powstania. Co jest ważne? Opowiadanie można określić jako jednocześnie naturalistyczne i symbolistyczne. Scena śmierci jest sceną symboliczną – obrazuje klęskę powstania, deheroizację
Sprawa narodowa Temat ojczyzny w literaturze tej epoki być może wcale nie jest najważniejszy, ale na pewno jest ważny – dzięki dwóm potęgom: Wyspiańskiemu i Żeromskiemu. Autorzy ci zajmują inne obszary literackiej mapy. Żeromski pisze prozę zrywów niepodległościowych; spod jego pióra wyjdzie jednak także dramat Róża. Wyspiański tworzy wielkie dramaty narodowe: Wesele – rzecz o współczesnym mu społeczeństwie polskim wobec sprawy wyzwolenia, Noc listopadową, Warszawiankę – o powstaniu. Często cytowanym utworem patriotycznym jest wiersz
Chłopi Władysława Stanisława Reymonta Oto dziewiętnastowieczna wieś: bez traktora, telewizora, ba!, nawet bez murowanych budynków. Zewnętrznie wieś się zmieniła, lecz mentalność jej mieszkańców pozostała podobna. Nadal o pozycji człowieka przesądza tu ilość posiadanej ziemi, liczy się siła, obowiązują twarde prawa życia w gromadzie. Chłopi poruszają co najmniej kilkanaście wątków. Uwagę czytelników najbardziej przyciągają losy pięknej Jagusi, wydanej za starego, bardzo bogatego Macieja Borynę, i jej kolejne romanse. Oprócz nich jednak ukazany tu został
Dramat młodopolski Dramat naturalistyczny Gabriela Zapolska – Żabusia, Ich czworo, Skiz, Panna Maliczewska, Moralność pani Dulskiej; Włodzimierz Perzyński – Lekkomyślna siostra, Aszantka, Szczęście Frania; Tadeusz Rittner – W małym domku; Jan August Kisielewski – W sieci, Karykatury. Moralność pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej Gabriela Zapolska przedstawia mieszczańską rodzinę zatopioną w filisterskim kołtuństwie. Jest to swoista satyra na fałsz, obłudę i zakłamanie mieszczaństwa, rozgrywająca się w konwencji tragifarsy. Mieszczuch i niewola fałszywego konwenansu są także tematem często grywanych sztuk: W sieci i Karykatury Jana
