Posts From redakcja

Średniowiecze – test

Spór cesarstwa z papiestwem o inwestyturę. 1. Uporządkuj punkty i podpunkty. A. Powstanie w X w. opactwa benedyktyńskiego w Cluny. – …………………………………………………………………………………………….. – …………………………………………………………………………………………….. B. Ukształtowanie się ruchu kluniackiego. – …………………………………………………………………………………………….. – …………………………………………………………………………………………….. C. Podjęcie przez papieży idei reform w poł. XI w. – …………………………………………………………………………………………….. – …………………………………………………………………………………………….. – …………………………………………………………………………………………….. D. Reformy Grzegorza VII – …………………………………………………………………………………………….. – …………………………………………………………………………………………….. – …………………………………………………………………………………………….. E. Prośba Henryka IV o przebaczenie – …………………………………………………………………………………………….. – …………………………………………………………………………………………….. –

Epoki literackie w skrócie

Ekspres powtórkowy ANTYK Czasy najdawniejsze – ale podstawa wielu późniejszych terminów, odwołań, lektur. Zatem – nie pomijasz. Baza podstawowa: Na początku naszej literatury był Homer. Napisał Iliadę i Odyseję – eposy, które są od stuleci lekturami obowiązkowymi. Bohaterowie, o których pamiętasz:  Achilles, Hektor, Odyseusz. To nieco odmienne typy rycerza antycznego. Ważnym kontekstem literackim antyku jest mitologia. Ważnym osiągnięciem  kultury – teatr grecki i tragedia grecka. Przykład: Antygona Sofoklesa. Wartości wyznawane

Sztuka romantyzmu na egzaminie

Cisza romantycznego pejzażu Co sprawia, że wiemy na pewno, iż są to absolutnie romantyczne pejzaże? Znawca historii sztuki śmiałby się: tę pewność daje podpis, bo Caspar David Friedrich jest podręcznikowym malarzem niemieckiego romantyzmu. Mistrzem romantycznego pejzażu. Caspar David Friedrich Wschód księżyca nad morzem Księżyc, znikomość człowieka wobec morza, kredowe wybrzeże Rugii – to jego ulubione tematy. Ale spostrzegawczej osobie (z leciutką szczyptą wyobraźni) niepotrzebna jest ta wiedza. Oba pejzaże są

Pieśń o Rolandzie na lekcji

Pieśń o Rolandzie Lektura w epoce Stop! Jesteś w średniowieczu! Tu spotkasz rycerzy, zakonników, wędrujących mnichów i pokutujących biczowników. W miastach – żaków studiujących w ośrodkach akademickich,  takich jak Bolonia czy paryska Sorbona, albo polska Akademia Krakowska, ale nie licz na duże skupiska miast i gęste zaludnienie. Raczej tu pusto, zwłaszcza po zarazie, zwanej czarną śmiercią, która w XIV wieku spustoszyła Europę.  Ujrzysz za to katedry gotyckie, zamki rycerskie, ciche

W czym jesteś dobry?

Na początek mały eksperyment, który pomoże Ci lepiej poznać siebie samego. Usiądź wygodnie, zamknij oczy i włącz swoją wyobraźnię. Postaraj się zobaczyć siebie za 5-10 lat. W jakim zawodzie będziesz pracował? W jakim punkcie swej kariery będziesz? Jakie umiejętności będziesz posiadał? Jakie osiągnięcia będą twoim udziałem? Puść wodze swojej fantazji i staraj się wszystko dokładnie rejestrować. Zwróć uwagę na uczucia, które będą ci towarzyszyły podczas tego ćwiczenia. No i jak?

Poezja Mirona Białoszewskiego (Wywód Jestem’u)

Oto taki sobie, niby niewinny wierszyczek Mirona Białoszewskiego pt. Wywód Jestem’u. Do rozgryzania poezji Białoszewskiego, potrzebna nam będzie świadomość bogatego podtekstu filozoficznego wielu jego wierszy i tematu „zadziwienia sobą”, swoim – i nie tylko swoim – istnieniem, swoją postacią i egzystencją. Wywód Jestem’u jestem sobie jestem głupi co mam robić jak nie wiedzieć a co ja wiem co ja wiem co ja jestem wiem, że jestem taki jak jestem może

Stary człowiek i morze – Ernest Hemingway

Stary człowiek i morze Lektura w epoce Hemingway należy do epoki zwanej współczesnością, chociaż stulecie XX to już historia. Opowiadanie o Santiago napisał w 1952 roku – już po II wojnie światowej. Hemingway przeżył dwie wojny, był świadkiem burzliwego rozwoju techniki w XX wieku, ale Stary człowiek i morze jest opowieścią ponad czasem. Zupełnie obojętne czy przygoda Santiago zdarzyła się w latach 40. XX wieku, czy sto lat wcześniej –

Sofokles – Antygona

Antygona Lektura w epoce Stop! Jesteś w Starożytnej Grecji! Dokładniej w V wieku przed nasza erą, w najciekawszym z miast – Atenach! Panuje tu Perykles – mądry władca, który wsławił się jako opiekun artystów, czuwający nad kultura i sztuką, rozwojem demokracji. Czasy peryklejskie nazywa się też złotym wiekiem starożytnej Grecji… Tu obok nauki i demokracji rozwija się – teatr.Tworzy jeden z najznakomitszych tragików – Sofokles. Jego dzieła okażą się nieśmiertelne,

Iliada – epos Homera

Lektura w epoce Stop! Jesteśmy w antyku! Starożytność – to najdawniejsze czasy ludzkiej kultury, rozwijające się odkąd człowiek poznał pismo aż do chrześcijańskiej Europy, czyli po nową erę i jej pierwsze stulecia. Wtedy właśnie chrześcijaństwo rozwinęło się i zapanowało w Europie, a kolejną epoką po antyku stało się średniowiecze. Starożytność to pojemny termin – obejmuje cywilizacje odległe – takie jak starożytny Egipt, Babilonię, Chiny, Japonię, Izrael. Bliższy i ściślejszy, a

Bolesław Leśmian – Dziewczyna

Bolesław Leśmian Dziewczyna Dwunastu braci, wierząc w sny, zbadało mur od marzeń strony, A poza murem płakał głos, dziewczęcy głos zaprzepaszczony. I pokochali głosu dźwięk i chętny domysł o Dziewczynie, I zgadywali kształty ust po tym, jak śpiew od żalu ginie… Mówili o niej: „Łka, więc jest!” – I nic innego nie mówili, I przeżegnali cały świat – i świat zadumał się w tej chwili… Porwali młoty w twardą dłoń

Poezja Stanisława Barańczaka

Poezja Stanisława Barańczaka Cielesna i metafizyczna taka, i taka, a do tego jeszcze polityczna jest i była poezja Stanisława Barańczaka. Zapraszam Was do zbliżenia z tą poezją, zapraszam maturzystów, którzy powinni zapoznać się z nią przed pisemnym i przed ustnym egzaminem, zapraszam młodych poetów, którzy eksperymentują ze słowem, i w ogóle humanistów zainteresowanych ciekawymi zjawiskami w literaturze. Bo niewątpliwie poezja i całość dokonań Barańczaka jest ważnym zjawiskiem, interesującym zjawiskiem, a

Norwid – Klaskaniem mając obrzękłe prawice…

Cyprian Kamil Norwid Zrozumieć to jeszcze nie wszystko. Tę poezję trzeba zapamiętać. Aby zaś zapamiętać – należy uruchomić wszelkie mechanizmy swojej wyobraźni. Przypięto Norwidowi etykietkę poezji trudnej, intelektualnej, elitarnej. Nie jest aż tak, To po prostu twórczość niezwykle bogata, nowatorska, oryginalna nie tylko na tle polskiego romantyzmu, lecz na mapie polskiej poezji wszystkich epok. Program szkolny proponuje do lektury wybór utworów reprezentujących przekrój zainteresowań poety, mówi o bolesnych doświadczeniach spóźnionego

Krzysztof Kamil Baczyński – Sur le pont d’Avignon

To wczesny utworu Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, który jest dość znany, czytany na lekcjach, ale usuwają go w cień wiersze późniejsze, charakterystyczne dla poety wojny, te pokoleniowe, „powstańcze”. Ten zaś posiada wiele typowych cech poezji Baczyńskiego i bardzo nadaje się na przedmiot eseju lub egzaminacyjny temat analiz. Krzysztof Kamil Baczyński Sur le pont d’Avignion Ten wiersz jest żyłką słoneczną na ścianie jak fotografia wszystkich wiosen. Kantyczki deszczu wam przyniosę – wyblakłe

Poezja Edwarda Stachury

Stachurę śpiewa się przy wakacyjnych ogniskach i „wozi się” w plecakach – w śpiewnikach lub własnoręcznie przepisywanych zeszytach. Stachura wzrusza kolejne pokolenia – przecież ostatni to romantyk naszych czasów, romantyk w dżinsach, z gitarą, ale romantyk. Dlatego właśnie twierdzę, że legendarny Ed – dżinsowy bard – osiągnął rzecz niezwykłą i godną zazdrości ze strony najbardziej renomowanych poetów. Ich przeniosą do historii podręczniki i encyklopedie, a piosenki Eda – śpiewniki i

Który skrzywdziłeś Czesława Miłosza i Ten który… Ernesta Brylla – porównanie wierszy

Czesław Miłosz Który skrzywdziłeś Który skrzywdziłeś człowieka prostego Śmiechem nad krzywdą jego wybuchając, Gromadę błaznów wokół siebie mając Na pomieszanie dobrego i złego, Choćby przed tobą wszyscy się skłonili Cnotę i mądrość tobie przypisując, Złote medale na twoją cześć kując, Radzi że jeszcze jeden dzień przeżyli. Nie bądź bezpieczny. Poeta pamięta. Możesz go zabić – narodzi się nowy. Spisane będą czyny i rozmowy. Lepszy dla ciebie byłby świt zimowy I sznur i gałąź pod

Miron Białoszewski – poeta rupieci

Miejsce na mapie Poezja Białoszewskiego jest zjawiskiem niezwykłym na mapie współczesnej poezji i okropne terminy „programowy, obowiązkowy” w ogóle do niego nie pasują. Czytanie jego poezji może być rozwiązywaniem łamigłówki, zabawą, ćwiczeniem skojarzeń – może też być męczące – a może w ogóle „nie być”… Tyle że współczesny szanujący się maturzysta powinien to doświadczenie przeżyć, a ja chciałabym mu dopomóc. W takim razie: w którym miejscu mapy jesteśmy? „Lingwizm, lingwizm”

Jarosław Iwaszkiewicz – Urania

Jarosław Iwaszkiewicz Urania Uranio, sosno, siostro — tak ciebie nazywam Bo palcem pnia swojego ukazujesz niebo Wiatr co się w twojej czarnej grzywie zrywa Zacicha dołem. Siostro, wzywam ciebie Jak niegdyś wróże w koronach z jemioły Abyś wytrwała w progu mego domu I strzegła kwiatu, owocu i pszczoły I serc co tutaj gasną po kryjomu. Uranio, muzo dnia ostatecznego Bogini końca, bogini trwałości Zniszczeń bogini i wszystkiego złego Stójże na

Najsłynniejsze polskie bitwy

Rok 1017 Jakie znaczenie miała obrona Niemczy? Następca Mieszka I, Bolesław Chrobry, toczył długotrwałe wojny z Niemcami (od 1004 r.). Wojskom polskim udało się odeprzeć kilka wypraw organizowanych przez cesarza Henryka II. W 1017 r. ruszyła na Polskę kolejna. Utknęła pod śląskim grodem Niemczą. Przez trzy tygodnie wróg atakował twierdzę, lecz jej obrońcy nie dali się złamać. Niemcy musieli wrócić do kraju. Walki w Polsce okazały się nieopłacalne: spotkali się tu ze zbyt

Analiza i interpretacja na maturze

Analiza i interpretacja wiersza Analiza dotyczy kompozycji utworu. tropów stylistycznych i innych zabiegów, których dokonał poeta. w analizie trzeba będzie ustalić wszelkie sprawy konstrukcyjne jak: podmiot liryczny, typ utworu, rodzaj liryki itd. Interpretacja to jakby „wykrycie” i odczytanie sensu utworu, jego przesłania, tematu, problematyki, które „odczytujemy” – wreszcie wzruszeń lub doznała estetycznych. Specjalnie napisałam .,odczytujemy”. bo po raz tysięczny drugi powtórzę: nie piszcie nieszczęsnego: „co poeta chciał przez to powiedzieć”,

ANTYK – Test 1

TEST z wiedzy o antyku  Uwaga! W niektórych pytaniach można wybrać kilka odpowiedzi. 1. Która z podanych definicji eposu jest prawdziwa? a) Epos to utwór, którego bohaterami są wyłącznie postacie fantastyczne. b) Epos to utwór, którego fabuła rozgrywa się wyłącznie w planie realistycznym. c) Epos to utwór epicki, wierszowany, przedstawiający wielkie czyny bohaterskie na tle przełomowych wydarzeń historycznych. d) Epos to rozbudowany utwór liryczny, zawierający sceny batalistyczne. 2. Iliada Homera opowiada o: