List – kartka papieru w kopercie, a na niej wyznania, wspomnienia albo zwyczajne informacje. Prawda, ale nie do końca. List wcale nie musi być napisany na papierze, nie trzeba go wkładać do koperty, a zawartość listu może być tak różna, jak różni bywają ludzie. Co zatem jest częścią wspólną wszystkich listów świata? Musi być nadawca (na przykład Ty) i odbiorca, któremu chcesz coś przekazać i do którego zwracasz się bezpośrednio. No i musi to być forma
Z czego powinna się składać charakterystyka? Jeżeli artysta namaluje kogoś, to powstaje obraz zwany portretem. Natomiast jeśli zamiast farb użyjemy słów, to ten portret nazwiemy charakterystyką. I tak jak portrety różnią się między sobą, tak i charakterystyki mogą przybierać różne formy, ale wszystkie mają jeden cel: zaprezentować człowieka. Z czego powinna się składać charakterystyka? Nie ma jednego wzorca, który obowiązuje w każdej sytuacji. W każdej charakterystyce kładziemy nacisk na co innego. Ale w każdej
Do czego jest nam potrzebny opis? Przede wszystkim do ukazania świata przedstawionego: opisujemy miejsce i czasy, w których toczy się akcja. To dzięki opisowi wiemy także, jak wyglądają postacie, co czują, gdzie przebywają, jakimi przedmiotami się otaczają. Opis jest jak obraz, tylko że zamiast farb używamy słów. Ale też odmalowujemy wszystkie drobiazgi, grę świateł i kolorów, kształty i wielkości. Opis może być bardzo rzeczowy, a jego podstawowym celem jest wtedy informowanie. I wtedy nie gra roli
W rozprawce musisz szczególnie zadbać o spójność: 1. W sformułowaniu tezy i poparciu jej na końcu wypracowania. Jeśli postawiłeś tezę, musisz się jej trzymać – poprzeć ją argumentami i powtórzyć ją w zakończeniu rozprawki. Nie możesz nagle przywołać argumentów przeciwstawnych tezie albo podać na końcu nowej tezy. Możesz natomiast zamiast tezy użyć hipotezy, a potem przeanalizować argumenty i sformułować tezę, którą postawisz na końcu. Słownictwo służące spójności tezy z zakończeniem pracy: Tak jak napisałem na początku wypracowania, zgadzam
Na egzaminie jest wymagana umiejętności stworzenia własnego tekstu. Oprócz długiej formy trzeba też wykazać się umiejętnością budowania wypowiedzi w kilku tzw. krótkich formach. Wydają się one banalnie proste, ale bardzo łatwo stracić przez nie punkty. Dlaczego? Ponieważ są bardzo sformalizowane, czyli wymagane jest ścisłe zachowanie formy. Pominiecie któryś z elementów – np. podpis w liście czy datę w podaniu – i już lecą punkty. Odpowiednia kompozycja Każda forma ma określoną, trójczłonową kompozycję – wstęp, rozwinięcie
Najważniejsze informacje Jaka forma jest najtrudniejsza? Większość z Was uważa, że rozprawka. Bo trzeba kombinować, wymyślać argumenty, a potem to wszystko ubrać w logiczną całość. I jeszcze wyraźnie zaakcentować swoje stanowisko. Pewnie macie rację. Równie trudny jest reportaż, artykuł – ale jest małe prawdopodobieństwo, że te formy pojawią się na egzaminie. Pisząc rozprawkę, pamiętaj! Przedstaw tyle argumentów, ile jest wymaganych w poleceniu. Jeśli nie ma wyraźnej informacji na ten temat – podaj trzy argumenty. To
Napisz sprawozdanie z ostatniej klasowej wycieczki. W piątek, 10 października uczniowie naszej klasy Ib pod opieką wychowawczyni – Eweliny Kozdry i nauczycielki plastyki – pani Emilii Szewczyk udali się na planowaną od wielu miesięcy wycieczkę do Warszawy. W imprezie wzięli udział wszyscy uczniowie. Zbiórka przed szkołą została wyznaczona na szóstą rano i wszyscy stawili się punktualnie. Wyjechaliśmy zgodnie z planem o szóstej trzydzieści. Podróż umilało nam słuchanie radia. Nikt nie reagował
Krótkie formy wypowiedzi Nie lekceważ ich! Wydają się banalne, ale bardzo łatwo stracić przez nie punkty. Dlaczego? Ponieważ są bardzo sformalizowane, czyli wymagane jest ścisłe zachowanie formy. Pominiecie któryś z elementów – np. podpis w liście czy datę w podaniu – i już lecą punkty. A szkoda by było… Ogłoszenie Forma bardzo krótka. Ta forma charakteryzuje się wielką oszczędnością słowa – cóż. Naucz się więc zwięzłego pisania – tak aby w jak najmniejszej liczbie słów zawrzeć
Rozprawka jest formą naprawdę trudną. Pokazuje, czy umiesz samodzielnie myśleć, czy masz własne zdanie na dany temat i potrafisz wyciągać wnioski. A to przecież nie zawsze jest łatwe – bo w rozprawce nie wystarczy opowiedzieć się za jakimś stwierdzeniem. Najważniejsze to wytłumaczyć, czemu zająłeś w danej sprawie takie, a nie inne stanowisko. Jednym słowem – znaleźć dobre argumenty. Dokładnie czytaj temat! Rozprawka rozprawce nierówna. Zacznij od dokładnego przeczytania tematu. Zwróć uwagę, jak jest sformułowany
OPIS PRZEDMIOTU 1. Zaczynasz od krótkiego przedstawienia przedmiotu: Co to za przedmiot. Gdzie się znajduje. Kto jest jego właścicielem. 2. Potem bierzesz pod uwagę wszystkie jego elementy: wielkość duży, ogromny, gigantyczny, monstrualny, mały, mikroskopijny, nieduży, filigranowy, miniaturowy. kształt podłużny, lancetowaty, wrzecionowaty, owalny, trójkątny, okrągły, jajowaty, płaski, wypukły, kanciasty, pękaty, wybrzuszony, prosty, długi, krótki, opływowy, owalny, kulisty, wąski. kolor wszystkie nazwy barw, ich odcienie: wyblakły, pożółkły oraz przymiotniki: ciemny, jasny, jaskrawy,
To najpopularniejszy i zarazem najbardziej „naukowy” gatunek pisemnej wypowiedzi. Autor rozprawki pisze bowiem z perspektywy badacza, który roztrząsa konkretny problem sformułowany w temacie – stawia tezy, zbiera dowody, wysuwa wnioski. Schemat: wstęp (teza lub hipoteza); rozwinięcie (argumenty potwierdzające tezę lub polemizujące z nią); zakończenie (wnioski – czy teza była słuszna, czy nie?). Stawianie tezy „«Dużo wśród nas takich: ogromne łakomstwo na wielkie czyny i bardzo mało jakiejkolwiek roboty» (Stefan Żeromski). Odwołując się do historii i literatury,
Sprawozdanie jest relacją z jakiegoś wydarzenia. Reportaż też. Jak się nie pomylić? Szybkie przypomnienie Sprawozdanie to wierna i dokładna relacja ze zdarzeń, których autor był bezpośrednim świadkiem lub uczestnikiem. Reportaż to gatunek dziennikarsko-literacki. Autor, jako świadek lub uczestnik przedstawianych wydarzeń musi się opierać na autentycznych, zebranych przez siebie materiałach. Zwróć uwagę! W tematach wypracowań egzaminacyjnych zwykle jest podana forma wypowiedzi, której masz użyć. W takim przypadku nie masz wyjścia – musisz popisać się
Czy potrafisz napisać artykuł? Artykułami nazywamy wszystkie teksty umieszczane w gazetach. Jeśli więc w temacie wypracowania na egzaminie pojawi się prośba o napisanie artykułu, możesz napisać: reportaż, notatkę prasową, sprawozdanie, recenzję, wywiad. Ważne! Artykuł musi mieć: Tytuł – ciekawy, zrozumiały i niezbyt długi Lead – czyli dwu-, trzyzdaniowe wprowadzenie wyjaśniające, o czym jest artykuł lub podające przyczynę jego napisania. Mała podpowiedź! Pisząc artykuł na egzaminie, właśnie w leadzie możesz określić, jaką formę dziennikarską wybrałeś. Przykładowo: …o
Wyróżnia się dwa rodzaje zaproszeń: oficjalne i nieoficjalne. Pierwsze z nich kierujemy do osób nam bliskich, rodziny, znajomych. Zaproszenie nieoficjalne wręczamy lub wysyłamy osobom publicznym, tym, których nie znamy blisko lub z którymi utrzymujemy kontakty służbowe. Co musi zawierać zaproszenie? Nadawcę Odbiorcę Termin uroczystości Miejsce uroczystości Rodzaj uroczystości Zaproszenia są oparte na pewnym schemacie: 1. Formułka wstępna i informacja o odbiorcy (imię, nazwisko osoby, którą zapraszamy), np. Serdecznie zapraszam Szanowną
Jak nakreślony został portret tytułowego bohatera noweli Janko Muzykant? Charakterystyka Janka Muzykanta. W charakterystyce należy uwzględnić następujące elementy: wygląd zewnętrzny, usposobienie, charakter, intelekt i uzdolnienia, zainteresowania, osobowość. Nie wszystkie te składniki muszą być uwzględnione, różne też mogą być ich proporcje, różna kolejność występowania. Można zacząć charakteryzowanie od opisu sposobu mówienia i poruszania się jako swoistego portretu człowieka i z kolei przejść do opisu cech charakteru; albo od przedstawienia zainteresowań i uzdolnień, a skończyć opisem wyglądu zewnętrznego.
Napisz recenzję film pt. Troja. Schemat pracy WSTĘP Punkt wyjściowy ROZWINIĘCIE Streszczenie Streszczamy film, nie książkę. Możemy ewentualnie porównać fabułę epopei ze skrótem treści na filmie. Autorka świetnie poradziła sobie z tym zadaniem – jej streszczenie jest krótkie, a treściwe, konkretne. Scenariusz Dostrzeżenie trudności adaptacyjnych – niełatwo tak długi czas fabularny zmieścić w krótkim czasie filmowym. Plusy pracy scenarzysty: realizm, szybkie tempo obrazu. Reżyseria Fabuła epopei a jej adaptacja filmowa – krytyka reżysera poprzez
Wciel się w Jana Kochanowskiego i napisz list do przyjaciela. Pamiętaj! List, tak jak każda forma wypowiedzi, musi się składać: ze wstępu: to nagłówek, czyli zwrócenie się do adresata(odbiorcy listu) z rozwinięcia: czyli nawiązania do otrzymanego listu lub przedstawienia się (jeśli piszemy do obcej osoby); główną częścią listu jest prośba o coś, podziękowanie, opis sytuacji lub wrażeń itp. z zakończenia: na ogół list kończą pozdrowienia, czasem prośba o odpowiedź; konieczny jest podpis – list nie może
Esej szkic filozoficzny, naukowy, krytyczny czy moralistyczny, zazwyczaj pisany prozą, cechuje go swobodna kompozycja: nie kończy się jednoznaczną oceną problemu (wywód otwarty), nie ma zamiaru wyczerpać tematu, eksponuje subiektywny punkt widzenia, wymaga od autora erudycji (oczytania, wszechstronnej wiedzy), przedstawia problem w sposób kunsztowny, z dbałością o piękno języka (występują środki stylistyczne, konkretne przykłady, elementy retoryczne itp.). Co mają ze sobą wspólnego jabłko i Gioconda, wieża Eiffla i swastyka? Pozornie nic. A przecież są owocem nieoczekiwanych skojarzeń.
Trzon rozprawki to jej rozwinięcie. Kiedy już ułożyłeś ładny wstęp – cytat, tezę, myśl własną lub zapowiedź pracy w rozprawce – nie pozostaje nic oprócz wyłożenia i udowodnienia swoich racji. To właśnie będzie rozwinięcie – jak zresztą samo słowo wskazuje: rozwinięcie swoich myśli. Czy odrobiłeś pracę domową i napisałeś obronę Ikara wymierzoną przeciw wszystkim realistom tego świata? Jeśli tak, to stworzyłeś rozwinięcie tezy, którą sobie założyłeś. Temat: Oceniam postacie mitu ikaryjskiego.
Opis obrazu We wstępie: nazwij dzieło sztuki, podaj autora, miejsce ekspozycji, określ technikę wykonania, określ temat obrazu – zwróć uwagę, na ile tytuł wiąże się z tematem, określ epokę i styl, do którego pasuje dzieło. W rozwinięciu: opisz tematykę obrazu, zanalizuj kompozycję płótna, uwzględnij stosunki przestrzenne (wzajemne położenie względem siebie opisywanych elementów obrazu): na pierwszym planie (to, co widzisz najbliżej), najbliżej, na drugim planie (to, co widzisz dalej), na