Wyjaśnij znaczenie podanych frazeologizmów. O tym, co można komuś zrobić… 1. Wpuścić w maliny – 2. Zrobić kogoś w konia – 3. Wziąć kogoś w obroty – 4. Wpaść mu w oko – 5. Zaleźć za skórę – 6. Dać mu popalić – O konsekwencjach własnych i cudzych czynów i zdarzeń 1. Jak sobie pościelisz, tak się wyśpisz. 2. Nie ma dymu bez ognia. 3. Gdzie drwa rąbią, tam wióry lecą. 4. Jak Kuba Bogu, tak
Czy środki stylistyczne są tylko w poezji? Nie, dotyczą one również innych gatunków. Jednakże w poezji gromadzą się z wyjątkową mocą. Możesz tu posłużyć się przykładem eposu bohaterskiego. Porównanie homeryckie – porównanie wyjątkowo rozbudowane (najczęściej o obraz przyrody). Jako mgła, którą gór szczyty osnuje wiatr południowy, zła dla pasterza trzód, ale złodziejom milsza od nocy, gdy wytężone spojrzenie na rzut kamienia nie sięga – taki do góry wzlatywał kurzawy tuman skłębiony spod nóg idących,
Kto mówi w poezji? Autor, poeta, narrator, podmiot liryczny? Wciąż masz z tym problem… Najbezpieczniej jest nazwać tę osobę – osobą mówiącą w wierszu. Zapamiętaj raz na zawsze – wiersz to inaczej liryk, mówi więc w wierszu podmiot liryczny. To fikcyjna osoba, która wyraża refleksje, przeżycia, doznania i poglądy. Pamiętaj, by nie pomylić osoby mówiącej w prozie (narrator) i poezji! Jeśli podmiot liryczny się ujawnia, możesz powiedzieć, kim jest – liryka bezpośrednia.
Jak odróżnić wiersz wolny od białego? Wiersz wolny – to wiersz, w którym nie obowiązują żadne rygory, ma swobodną budowę (wersy mają różną długość, liczbę sylab), typowy dla Różewicza i Białoszewskiego. Rzuć cytatem Muzo Natchniuzo Tak Ci Końcówkuję z niepisaniowości natreść mi ości i uzo (Miron Białoszewski Namuzowywanie) Wiersz biały – bezrymowy, bezzwrotkowy. Zabłyśnij! Po raz pierwszy pojawił się w Odprawie posłów greckich Jana Kochanowskiego. Uwaga! Wiersz wolny więc jest „dzieckiem” wiersza
Literaturę współczesną możemy podzielić na: literaturę wojenną tematy dominujące – ból, śmierć, cierpienie, bohaterstwo, utracona młodość, śmierć ideałów Przedstawiciele: Krzysztof Kamil Baczyński Antoni Słonimski i Konstanty Ildefons Gałczyński (oni wracali w wierszach do wojny i po jej zakończeniu) literaturę Polski Ludowej Ważne! Polska Ludowa – ustrój w naszym państwie od zakończenia II wojny światowej do 1989 roku cenzura – władza ograniczała, narzucała podejmowane tematy 1956 – śmierć Stalina, odwilż, złagodzenie zakazów cenzury drugi obieg
Henryk Sienkiewicz 1905 Powszechnie wiadomo, że za Quo vadis. A właściwie za „rzadko spotykany geniusz, który wcielił w siebie ducha narodu”, „wybitne osiągnięcia w dziedzinie eposu”. Nie daj się zagiąć! EPOS – inaczej epopeja, obszerna opowieść o bohaterach ludowych, postaciach legendarnych lub historycznych. Wydarzenia rozgrywają się zazwyczaj na tle ważnych historycznych przemian (wojny, powstania). Znane eposy: Iliada i Odyseja Homera, Pieśń o Rolandzie, Pan Tadeusz Adama Mickiewicza. Władysław Reymont 1924 Za Chłopów, powieść epicką uznaną za
Do jakich przemyśleń skłania wiersz Nic dwa razy Wisławy Szymborskiej? „Nic dwa razy się nie zdarza i nie zdarzy” – taką tezą Wisława Szymborska rozpoczyna swój wiersz. W pierwszej chwili po przemyśleniu tego fragmentu, możemy zgodzić się z tezą poetki i żałować, że pewne sytuacje w życiu nie powtarzają się. Ale czy na pewno? Może to dobrze, że pierwszy pocałunek pozostanie w naszej pamięci jako ten pierwszy i niepowtarzalny. Pierwsza miłość zazwyczaj przemija, nie ma szans na
Tematem wiersza Józefa Barana Zabawa jest zaduma nad sensem świata. Przedstaw swoje refleksje. Jaki świat przedstawia Józef Baran w wierszu Zabawa? Tytuł utworu wskazuje na coś błahego. Potwierdza to również początek wiersza: tak naprawdę była to tylko zabawa zwykła podwórkowa zabawa w państwo. Podwórkowe zabawy… Któż ich nie pamięta? W chowanego, w klasy, w berka. W wierszu Józefa Barana opisana jest dziecięca zabawa w… państwo. W państwie jest król, błazen, policjant, bandyta, robotnik, żołnierz, urzędnik. Chłopcy i dziewczęta
Omów metaforę „suchy przestwór oceanu”. Jak użycie tej przenośni wpływa na dalsze obrazowanie w dwóch pierwszych strofach Stepów akermańskich Adama Mickiewicza? Gdyby Mickiewicz rozpoczął sonet Stepy akermańskie od zdania: „Wpłynąłem na przestwór oceanu…”, w słowach tych nie kryłaby się metafora. Uznalibyśmy, że podmiot liryczny wypłynął łodzią czy statkiem na ocean. Epitet suchy w odniesieniu do oceanu zupełnie zmienia sens wypowiedzi. Suchy ocean to bezkresna przestrzeń stepów akermańskich. Środkiem lokomocji nie jest okręt,
Podając odpowiednie przykłady, wykaż, że w Migawkach miejskich Leopolda Tyrmanda i w Masie upadłościowej Janusza Andermana język dialogów służy charakterystyce środowisk. Fragmenty powieści Zły Leopolda Tyrmanda (podręcznikowy tytuł: Migawki miejskie) i opowiadania Masa upadłościowa Janusza Andermana pokazują specyficzne środowiska miejskie: świat przestępczy i robotniczy. Język, którym posługuje się narrator w obydwu fragmentach to język literacki, chwilami nawet poetycki, kunsztowny. Różni się on od języka, którego używają bohaterowie. Oto wybrane zwroty i wyrażenia występujące w dialogach,
Siedmiu braci śpiących – scenka Teatrzyku „Zielona Gęś” – to tekst inspirowany legendą. Jakie są między nimi związki? Konstanty Ildefons Gałczyński Teatrzyk „Zielona Gęś” ma zaszczyt przedstawić Siedmiu braci śpiących PIERWSZY BRAT: (chrapie) DRUGI BRAT: (chrapie) TRZECI BRAT: (chrapie) CZWARTY BRAT: (chrapie) PIĄTY BRAT: (chrapie) SZÓSTY BRAT: (chrapie) SIÓDMY BRAT: (chrapie okropnie) Kurtyna Cała scenka Siedmiu braci śpiących Gałczyńskiego składa się z… chrapania bohaterów – siedmiu braci, których znamy z tatrzańskiej
Adam i Ewa są archetypami kobiety i mężczyzny. Podaj inne przykłady archetypów, np. z Biblii, mitologii. Archetyp to inaczej pierwowzór, prototyp, coś początkowego, co stało się wzorem w późniejszych czasach. Takie pierwsze wzory ustanowione zostały w najstarszych księgach pisanych lub przekazywanych ustnie: w Biblii oraz legendach i mitach różnych narodów. Według filozofa i psychologa Gustawa Junga archetypy powstają w naszym umyśle nieświadomie. Po prostu tkwią tam i określają nasze wyobrażenia o świecie. Kierują naszymi postawami i zachowaniami, wpływając na
W oparciu o przytoczony w Twoim podręczniku fragment powieści Kamień na kamieniu Wiesława Myśliwskiego scharakteryzuj narratora. Choć narracja przeprowadzona jest w pierwszej osobie, narratora na pewno nie można utożsamić z autorem. Narrator nazywa się Szymon Pietruszka i jest mieszkańcem jednej z wiosek centralnej Polski. Jest człowiekiem dorosłym, ale opowiada też zdarzenie retrospektywne – ze swego dzieciństwa. Opowieść ta dotyczy odwiecznego konfliktu międzysąsiedzkiego. Od dawna jego rodzina toczyła spory o ziemię z Prażuchami. Rozwikłaniu tych waśni nie służyły nawet
Opis tarczy Achillesa (na podstawie fragmentu Iliady Homera). Zgodnie z Homerowym przekazem i wierzeniami Greków uzbrojenie bogów i herosów wykonywał bóg kowali – Hefajstos. Achilles był herosem, dlatego jego tarczę kuł i zdobił boski rzemieślnik. Owe zdobienia nie polegały na wyryciu kilku symbolicznych znaków czy herbów. Swą mistrzowską dłonią Hefajstos przeniósł na tarczę Achillesa trzy sceny z życia Greków: 1. Szerokie pole, na którym wielu oraczy za pomocą zaprzężonych w woły pługów przygotowywało ziemię pod siew.
Durendal, Ekskalibur, Zerwikaptur – do kogo należały, jak wyglądały i czym się wsławiły? Durendal Utwór: Pieśń o Rolandzie Właściciele i pochodzenie mieczy: Roland swój miecz otrzymał od króla. Sam Bóg kazał Karolowi Wielkiemu przekazać miecz Rolandowi. Niezwykłe cechy i zalety miecz: Niezwykle trwały, odporny na uderzenia, lśniący. W jego rękojeści ukryte były relikwie: ząb św. Piotra, krew św. Bazylego, włosy św. Dionizego, fragment szaty Matki Boskiej. Roland traktował swój miecz jak żywego człowieka, najlepszego
Które wydarzenia na lekcji polskiego z Ferdydurke Gombrowicza mają cechy prawdopodobieństwa, a które nie mogłyby się zdarzyć w prawdziwej szkole? Lekcja polskiego opisana przez Gombrowicza wydaje się bardzo prawdopodobna, możliwa do przeprowadzenia w wielu szkołach. Nauczyciel wchodzi na lekcję, siada przy stoliku, otwiera dziennik, strząsa pyłek z marynarki, podwija rękawy. W klasie panuje całkowite rozprężenie – prawie wszyscy gadają. Tylko jeden uczeń Syfon z uczniowską przyzwoitością wyciąga zeszyty i książki. Nauczyciel nerwowo wyciąga zegarek, spogląda na klasę i próbuje
Jak w wizji Dantego Alighieri wyglądają Piekło i Raj? Elementy krajobrazu,scenerii, przestrzeni Piekło – fragmenty pieśni IV, XIII, XVIII Przed oczyma narratora rozciąga się piekielna dolina, czeluść, loch bez dna, spowity czarnosinymi mgłami. Wergiliusz, przewodnik Dantego – wprowadza go w kolejne koła piekielnych przepaści. Jeden z piekielnych kręgów stanowi obręb leśny. Ale dziwny to las – przecięty przez krwawy potok, obrośnięty niedostępnym gąszczem drzew i krzewów. Liście mają siną barwę, owoce są zatrute. Raj –
Porównaj dom w Czarnolesie opisany w Trenie VIII z rajskim domem Urszuli przedstawionym w wierszu Bolesława Leśmiana Urszula Kochanowska. Urszuli już nie ma – zmarła, opuściwszy rodzinę i kochany dom w Czarnolesie. Jej ulubione kąty teraz świecą pustkami. W domu zalega grobowa cisza. Nikt nie śpiewa, nie recytuje wierszyków, nie biega z radosnym śmiechem na ustach. Nie ma porozrzucanych po domu zabawek, ale i nie ma radości wynikającej z zabawy beztroskiego dziecka. Tak widzi swój dom Jan Kochanowski w Trenie VIII.
Dlaczego dramat Łysa śpiewaczka zaliczany jest do teatru absurdu. Podaj przykłady absurdalnych wypowiedzi Pani i Pana Smith. W sztuce teatralnej powinno się coś dziać. Trudno nazwać dramatem z akcją utwór Łysa śpiewaczka Eugene Ionesco. Zresztą swój utwór autor nazwał w podtytule antysztuką. Bohaterowie niewiele robią, ale za to dużo gadają, i to rzeczy często pozbawione sensu. W dialogach pomiędzy państwem Smith aż roi się od absurdalnych wypowiedzi. Oto kilka przykładów ze sceny I. Pani Smith
Czy opowiadanie Stanisława Lema Przyjaciel Automateusza to utwór wskazujący na nieograniczone możliwości techniki, czy też pojawia się w nim pewien krytycyzm w stosunku do świata robotów? Zdaniem Lema technika ma zdecydowanie ograniczone możliwości. Udowadnia to za pomocą prostej historyjki. Robot Automateusz przed wyjazdem w długą podróż zakupił sobie przyjaciela-doradcę Wucha, który miał mu służyć radą w każdej, nawet najbardziej niespodziewanej sytuacji. Początkowo wydawało się, że Wuch sprawuje się bez zastrzeżeń, ale oczywiście prawdziwa