PRACE PISEMNE w szkole
Temat: Cześnik i Sędzia – dwaj szlachcice. (Charakterystyka porównawcza.) Gdy w temacie pojawią się imiona bohaterów i sformułowania typu: zestaw, porównaj, zastanów się nad podobieństwami i różnicami, pomyśl, czy nie powinieneś napisać charakterystyki porównawczej. Nie wystarczy umieć opisywać postaci. Często trzeba je porównywać! Uczymy się pisać charakterystykę porównawczą. Jest trudniejsza od charakterystyki. Trzeba więcej myśleć… Co to za forma? Najważniejsze w charakterystyce jest: opisywanie postaci, wyliczanie ich cech, popieranie tych cech przykładami, krótkie podsumowanie dotyczące postaci. Na czym
1. „Miasto przeklęte” – czy zgadzasz się z twierdzeniem, że wywiera ono destrukcyjny wpływ na życie człowieka? Ta praca wymaga starannego przemyślenia zarówno doboru materiału (podporządkowujesz go tezie), jak i argumentów. Masz prawo odwołać się do wszelkiego rodzaju tekstów kultury – dzieł literackich, filmów, musicali, przedstawień plastycznych. Głównie jednak zastanowisz się nad tym, jak miasto oddziałuje na psychikę i moralność człowieka. Zdecydowanie łatwiej będzie Ci dobrać ze znanego materiału argumenty popierające tezę, ale możesz
Polska w średniowieczu prowadziła aktywną politykę. Jej władcy utrzymywali kontakty z Niemcami (cesarstwem), Brandenburgią, plemionami zachodniosłowiańskimi (Połabianami), Czechami, Pomorzanami, Rusią, Prusami, zakonem krzyżackim, Litwą, Węgrami, Mołdawią i Tatarami. Niemcy Cesarze rościli sobie prawo do zwierzchności nad wszystkimi królami i książętami chrześcijańskimi. I prawo to, przynajmniej do późnego średniowiecza, było uznawane. (Podobnie czynili i książęta polscy). Nie wynikało jednak z tego trwałe uzależnienie Polski od Niemiec. Tylko sporadycznie cesarze rzeczywiście narzucali swą wolę polskim książętom. Mieszko I (ok. 960–992)
Jak nazwiesz wyraz namuzowywanie, będący tytułem wiersza Białoszewskiego? Miron Białoszewski Namuzowywanie Muzo Natchniuzo tak ci końcówkuję z niepisaniowości natreść mi ości i uzo Tytuł jest neologizmem – wyrazem utworzonym przez poetę na własne potrzeby. Słowo „namuzowywanie” zostało utworzone od słowa muza. Przypomnij sobie Muzy – były w starożytnej Grecji patronkami sztuki, towarzyszkami Apollina. Było ich dziewięć. Każda opiekowała się inną dziedziną sztuki (np. teatrem, muzyką). Dziś metaforycznie kino określamy jako
Zapamiętaj najważniejsze konstytucje! Stany Zjednoczone – konstytucja – 1787 r. Polska – Konstytucja 3 maja – 1791 r. Polska – konstytucja – 1807 r. Polska – konstytucja – 1815 r. Polska – konstytucja marcowa – 1921 r. Polska – konstytucja kwietniowa – 1935 r. Polska – konstytucja lipcowa – 1952 r. Kraj: Stany Zjednoczone Kiedy podpisano konstytucję? 1787 r. Dlaczego ta konstytucja jest ważna? Była to pierwsza konstytucja na świecie. Co zapamiętać o tej konstytucji? Uchwalono ją w Filadelfii.
Jakie refleksje wzbudza w Tobie List do ludożerców Tadeusza Różewicza? Do kogo skierowana jest wypowiedź podmiotu lirycznego, przed czym przestrzega? List to pisemna wypowiedź skierowana do określonej osoby (adresata), która informuje o czymś lub do czegoś nakłania. Kim są adresaci tego listu? To wszyscy ludzie, którzy krzywdzą innych. Złośliwi, zgryźliwi i nieżyczliwi, którzy nie dają innym żyć spokojnie. To egoiści, którzy lekceważą czy poniżają słabszych. Podmiot liryczny nazywa wszystkich adresatów swego listu „kochanymi
Zastanów się, za co człowiek powinien być odpowiedzialny? Podaj trzech bohaterów literackich, którzy wykazali się odpowiedzialnością. Wiele zależy od tego, czy jesteśmy odpowiedzialni. Każdy człowiek powinien być w pełni świadomy tego, co robi, i liczyć się z konsekwencjami swoich czynów. Musi budzić zaufanie, być solidnym i rzetelnym. Ludzie powinni być odpowiedzialni także za swoje myśli i słowa. Zachowywać się tak, by nie ranić nimi innych i unikać konfliktów. Odpowiedzialność to także troska o innych, wzajemne zrozumienie, udzielanie
Wyjaśnij pojęcie danse macabre. Wypisz pięć zwrotów frazeologicznych i pięć powiedzeń dotyczących śmierci. Śmierć. Ona jest nieunikniona. Przed nią się nie ucieknie. Ludzie boją się śmierci, chociaż są z nią dobrze oswojeni. Boją się doczesności życia, przemijania. W średniowieczu rozwinęła się sztuka umierania (ars moriendi). W sztuce przedstawiano śmierć, która zaprasza do tańca ludzi ze wszystkich stanów, bogatych i biednych, mężczyzn, kobiety i dzieci. Taki taniec śmierci nazwano danse macabre. Nie wiemy, kogo, kiedy i gdzie
Wyjaśnij, w jaki sposób rewolucja neolityczna zmieniła tryb życia człowieka. Ocieplający się na ziemi klimat sprawił, że lodowiec ustąpił na północ. Podniósł się poziom mórz, który zalał część lądów i spowodował, że niektóre zwierzęta (np. mamuty) wymarły, a inne przeniosły się na północ. Za nimi podążali ludzie, przystosowując się do nowych warunków życia – tę zmianę w trybie życia nazywa się rewolucją neolityczną, od nazwy młodszej epoki kamienia łupanego. Człowiek, który do tej pory
Postęp technologiczny – zbliża czy dzieli ludzi? Jakie wynalazki służące łączności zaliczyć można, Twoim zdaniem, do największych odkryć w dziejach ludzkości? Odpowiedź uzasadnij. Odpowiedź: Trudno odpowiedzieć jednoznacznie. Można znaleźć tyle samo plusów, co minusów. Postęp technologiczny zbliża ludzi, bo dzięki wynalazkom można się komunikować, będąc na końcu świata. Na przykład dzięki satelitom możemy usłyszeć głos ludzi wdrapujących się na Mount Everest. Kiedy wyjeżdżam na wakacje, rodzice zawsze mogą do mnie zadzwonić.
Wymień główne cechy felietonu. Gdybyś miał napisać felieton, jaki wybrałbyś temat? Odpowiedź uzasadnij. Felieton jest gatunkiem publicystycznym. Odnosi się do aktualnych wydarzeń lub problemów społecznych, obyczajowych i politycznych. Może mieć charakter swobodnych rozważań. Felietoniści ujawniają własne zdanie. Zazwyczaj też zajmują stanowisko w sprawie, którą opisują. Mogą posługiwać się różnymi stylami i wykorzystywać elementy satyryczne. Felieton zazwyczaj ma puentę. Felietony pojawiają się już nie tylko w gazetach, ale także serwisach internetowych. Ważny temat teraz –
Wyjaśnij pojęcie „sacrum”. Podaj trzy przykłady dzieł literackich i trzy przykłady dzieł malarskich pozostających w sferze sacrum. Czytamy: sakrum. W języku łacińskim sacrum znaczy „święte”. Pojęcie dotyczy zatem rzeczy, zjawisk i innych pojęć uznawanych za święte. Mówi się, że dzieła odnoszą się do sfery sacrum. Oznacza to, że zawierają elementy wskazujące na porządek boski. Uwaga! Sacrum może się w sztuce przejawiać na różne sposoby. Nie zawsze będzie to wykorzystanie elementów
Wymień charakterystyczne cechy języka, którym posługuje się reklama. Podaj po jednym przykładzie do każdej z nich. Wymyśl hasło reklamujące drożdżówki. Reklamy nastawione są na sprzedaż produktów lub usług wśród różnych odbiorców. Mogą być kierowane np. do dzieci, dorosłych, hydraulików lub biologów. W zależności od odbiorcy i tego, co reklama ma upowszechnić, używa się różnego języka. Język reklamy posługuje się głównie: metaforami („chodzi za mną kawa”), wypowiedziami nacechowanymi emocjonalnie („Dzięki niemu schudłam 10
„W miłości i gniewie co człek czyni, nie wie”. Wyjaśnij, w jaki sposób przysłowie to odnieść można do historii Orfeusza i Eurydyki. Podaj dwa literackie przykłady miłości ze szczęśliwym finałem i dwa z nieszczęśliwym. Orfeusz i Eurydyka byli małżeństwem. Ona umarła od ukąszenia węża. On tak bardzo tęsknił za żoną, że poszedł za nią do Hadesu! Tam oczarował swoją muzyką (ponieważ był świetnym lutnistą) Charona, Cerbera, a nawet Hadesa, który obiecał, że odda mu żonę pod jednym
Kto wyjaśnił Księciu (Antoine Saint-Exupéry, Mały Książę), czym jest miłość? Róża – mieszkanka planety Małego Księcia – jest na pozór próżna, lubi się przechwalać, żąda opieki i ciągłego zainteresowania. W rzeczywistości jest mądra, wrażliwa i kocha swojego opiekuna. Róża wyjaśnia Księciu, czym jest miłość. Pozwala mu odejść, by przekonał się o swoich uczuciach. Mały Książę tęskni za swoją różą, wspomina ją, bo dzięki róży nie czuł się samotny („Na mojej planecie miałem różę: ona
Dopasuj do każdego rodzaju literackiego podane niżej gatunki literackie. Wpisz po jednym przykładzie dzieła reprezentującego dany gatunek. Następnie podaj główne cechy liryki. Tren, kronika, fraszka, komedia, tragedia, hymn, powieść, dramat, nowela. Liryka – rodzaj literacki, w którym swoje uczucia, przekonania i refleksje wypowiada jednostka, tak zwany podmiot liryczny. Dlatego liryka ma charakter subiektywny. Wypowiedzi podmiotu mają formę monologu lirycznego.
Gdybyś miał wybrać najbliższą Ci koncepcję powstania świata, czym byś się kierował? a) Zwróć uwagę, że nie masz wskazać konkretnej koncepcji, lecz powiedzieć, co wziąłbyś pod uwagę przy jej wyborze. Możesz więc rozpocząć tak: Wybierając najbliższą mi koncepcję powstania świata, kierowałbym się swoimi poglądami na świat, czyli światopoglądem. b) Teraz wyjaśnij pojęcie „światopogląd”. Światopogląd są to posiadane przeze mnie przekonania na temat świata, człowieka i sensu życia. Wpływają one na moje
Wśród słownikowych środków stylistycznych wyróżniamy: archaizmy, neologizmy, wulgaryzmy oraz zdrobnienia i zgrubienia. Ułóż po jednym zdaniu zawierającym neologizm i zdrobnienie. Następnie w podanym przykładzie zamień wulgaryzm słowem neutralnym stylistycznie. Przypomnij sobie! Archaizm – wyraz, który wyszedł z użycia lub zmienił swoje znaczenie. Archaizacja – nadawanie dziełu sztuki, językowi form właściwych epoce minionej, dziś nieużywanych. Archaizmy znajdziemy m.in. w: Bogurodzicy i Trylogii Henryka Sienkiewicza. Neologizm – słowo wymyślone przez autora, nieistniejące wcześniej w słowniku. Mistrzem w tworzeniu neologizmów
Podaj cechy charakterystyczne wszystkich rodzajów literackich. I Zacznij od podziału rodzajów literackich. Wyróżniamy trzy rodzaje literackie: lirykę, epikę i dramat. II Podaj cechy każdego z rodzajów. Liryka – rodzaj literacki, w którym osobą wypowiadającą się jest podmiot liryczny, prezentujący swoje uczucia w formie monologu lirycznego. Lirykę dzielimy na: lirykę bezpośrednią i pośrednią. Liryka bezpośrednia – podmiot liryczny wypowiada się w pierwszej osobie liczby pojedynczej. Liryka pośrednia – podmiot liryczny wyraża
Co rozumiesz pod pojęciem „cywilizacja”? Wymień cechy charakteryzujące cywilizację Zachodu. a) Zacznij od… stwierdzenia, że pojęcie „cywilizacja” można rozumieć na dwa sposoby. b) Wyjaśnij oba znaczenia pojęcia, podając przykłady. Pojęcie „cywilizacja” ma dwa znaczenia. Po pierwsze, cywilizacja to stan rozwoju społeczeństwa w danym okresie historycznym, uwarunkowany stopniem opanowania przyrody przez człowieka. Oznacza to, że mówimy o cywilizacji jako o społeczeństwie i jego dokonaniach w określonym czasie. Przykład: cywilizacja Majów, czyli Indian zamieszkujących Amerykę Środkową, którzy
