GIMNAZJUM
Budowa tragedii antycznej Dramat starożytny odznaczał się zupełnie inną budową niż dzisiejsze. Każda z części spełniała określoną funkcję. Ich układ przedstawiał się następująco: prologos (czyli wstęp) – zawierał zapowiedź treści tragedii, parodos (pierwsza część chóru) – informował, jak doszło do konfliktu, epeisodia (epizody) i stasimony (pieśni chóru) – epeisodia zawierały treści akcji, stasimony komentowały to, co zdarzyło się w poszczególnych epizodach. Epeisodiów było zazwyczaj pięć – w czwartym z nich
Wiąże się ona z kultem Dionizosa – boga narodzin i śmierci, ale także winnej latorośli, wina i urodzaju. Według greckiego mitu to właśnie Dionizos nauczył ludzi uprawy winnej latorośli i produkcji wina. W otoczeniu bachantek, satyrów i osłów niosących worki z upojnym trunkiem wędrował na rydwanie po wszystkich krajach starożytnego świata przy akompaniamencie hałaśliwej muzyki bębenków. Dla uczczenia boga, który okazał się tak szczodrym darczyńcą, nauczył ludzi zabawy i korzystania z uroków życia, starożytni urządzali
Na czym polega wartość Odysei? Odyseja zdobyła dużą popularność ze względu na barwną fabułę pełną fantastycznych mrożących krew w żyłach przygód oraz baśniowych i lirycznych motywów. W Odysei dużo się dzieje – trudno się nudzić, śledząc losy Odysa i jego drużyny. Przygody Odyseusza sprawiają, że odbiorca znajduje się w świecie baśni, mitu, fantazji – nie zauważa, że podróżuje po bardzo realnych przestrzeniach, takich jak wybory moralne, granice ludzkiej walki z
W jaki sposób świat bogów i ludzi przenika się w mitologii i literaturze? W mitologii i literaturze antycznej światy bogów i ludzi przenikają się, to znaczy akcja toczy się równolegle w świecie ludzi i bogów, postanowienia i kaprysy mieszkańców Olimpu mają wpływ na życie śmiertelników. Niektórzy bohaterowie doświadczają szczególnego wsparcia lub opieki poszczególnych bogów. W Iliadzie oprócz zwykłych śmiertelników w wojnie biorą udział także bogowie podzieleni tak jak obozy nieprzyjaciół i patronujący wrogim wojskom.
Kim jest Odyseusz (Odys)? synem Laertesa, królem Itaki, jednym z najdzielniejszych i najsławniejszych wodzów walczących po stronie Greków, bohaterem wojny trojańskiej, mężem Penelopy i ojcem Telemacha. W jakim innym utworze, poza Odyseją, występuje Odys? W Iliadzie Homera opowiadającej o wojnie trojańskiej. Jakimi cechami odznacza się bohater w Odysei? Jest mężny, odważny i silny, ale także znany ze sprytu, przebiegłości i mądrości. Jest on uosobieniem sprytu, podstępu i przemyślności, które często okazują się bronią skuteczniejszą niż potęga wojskowa. Odys
Informacje wstępne. Jest to najsłynniejsza i najstarsza opowieści o podróży. Autorstwo utworu przypisuje się Homerowi. Powstał około połowy VIII w. p.n.e. Gatunek literacki – epos. Tytuł utworu pochodzi od imienia głównego bohatera – Odyseusza. Na Odyseję Homera składają się 24 księgi. Inne imiona Odyseusza – Odys, Ulisses. Utwór opowiada o tułaczce Odyseusza spod Troi do ojczyzny – Itaki po wojnie trojańskiej. Co obejmuje fabuła? To ciąg zdarzeń, o których mowa w utworze
Jaką wartość może mieć dla nas dzieło sprzed tysiącleci? Iliada prócz tego, że faktycznie ma wartość dokumentu swoich czasów i światopoglądu ludzi – okazuje się dziełem całkiem aktualnym w swoim przesłaniu etycznym. Homer, owszem, chciał zapisać dzieje wojny sprzed stuleci, ale wojna ta staje się tłem rozważań moralnych, ukazania konfliktów i uczuć ludzkich. Wiele scen cierpienia i śmierci ukazuje zło wojny! Przeciwnicy wojenni nie żywią do siebie nienawiści, w końcu wyrzekają się jej,
Epos, nazywany też epopeją albo poematem heroicznym, był aż do czasów powstania powieści głównym gatunkiem epickim. Najstarszymi eposami są dzieła literatury starożytnego Wschodu, jak babiloński Gilgamesz z III tysiaclecia p.n.e. Najbardziej znanymi eposami są natomiast utwory powstałe w starożytnej Grecji – napisane przez Homera w VIII wieku p.n.e. Iliada i Odyseja, a także rzymska Eneida. Zobacz: Opisz cechy eposu homeryckiego na podstawie Iliady Przedstaw konstrukcję eposu na przykładzie Iliady Oprócz Iliady – jakie wielkie eposy stworzyły
Herakles był półbogiem. Synem Zeusa – spłodzonym z królową Alkmeną. Naturalne więc, że przez całe życie nienawidziła go i prześladowała prawowita żona Zeusa – Hera (zwłaszcza że podstępem nakarmiono Heraklesa pokarmem Hery, w wyniku czego stał się nieśmiertelny). Miał nadludzką moc. Jako niemowlę udusił dwa węże nadesłane przez Herę. Jego siła przysporzyła mu wiele sławy, ale i niemało kłopotów. Był bowiem bardzo gwałtowny i często wpadał w gniew – nie panował wówczas nad
Król Koryntu, faworyt bogów, bywalec Olimpu miał zgubną przywarę – plotkował. Nie umiał zatrzymać boskich sekretów dla siebie. W ogóle był spryciarzem, knuł rozmaite intrygi, używał do swych niecnych celów różnych sztuczek. Pewnego razu zdradził rzecz zbyt ważną i naraził się Zeusowi, który wysłał po niego boga śmierci. Nic z tego – Syzyf przechytrzył Hadesa starą (może wówczas jeszcze nie tak starą) pułapką: „pokaż mi, jak to się robi”, mianowicie okazał niezwykłe zainteresowanie
Ten słynny mit należy to mitów genealogicznych, gdyż przedstawia dzieje rodu. Lajos, syn Labdakosa był królem Teb. Wyrocznia delficka przepowiedziała, że jego syn zabije go i ożeni się z własną matką. Dlatego gdy jego żona Jokasta urodziła chłopca, przerażeni postanowili pozbyć się dziecka. Porzucili je w górach, a wcześniej przekłuli mu stopy, aby krew zwabiła dzikie zwierzęta. Niemowlę zostało jednak uratowane przez pasterza, który tamtędy przechodził. A że pasterz ten był poddanym króla Koryntu, zaniósł
Uwaga, wiersz Ernesta Brylla Wciąż o Ikarach głoszą, Różewicza Prawa i obowiązki i opowiadanie Iwaszkiewicza Ikar korespondują ze słynnym obrazem Pietera Bruegela pt. Upadek Ikara. Wyobraźmy to sobie: słońce wschodzi i zachodzi, ludzie pracują, toczą się tysiące spraw – choć gdzieś tam Ikar upada. Bruegel pokazuje tylko chłopięcą nogę – w centrum umieszcza oracza i wołu. Czyżby więcej szacunku miał dla trudu prozaicznej pracy niż wzniosłych uniesień? Podobnie można wnioskować z wiersza Ernesta Brylla Wciąż o Ikarach głoszą.
Był tytanem, a jego imię znaczy ,,przewidujący”. Prometeusz był wielkim przyjacielem ludzkości – wykradł bogom z Olimpu ogień, by podarować go ludziom. Według niektórych podań to on, Prometeusz, stworzył człowieka – z gliny i łez. Za dar ognia srodze zapłacił. Rozgniewany Zeus kazał przykuć go do skał Kaukazu, tam zaś zgłodniały sęp (lub orzeł) wyjadał mu odrastającą wciąż wątrobę. Po setkach lat męki Herakles zabił orła i uwolnił Prometeusza za zgodą Zeusa. „Ogień prometejski” Inaczej
Mit o Prometeuszu, który poświęcił się dla ludzkości, wykradając bogom z Olimpu ogień. Mit o Ikarze i Dedalu, praktycznym wynalazcy, i idealiście Ikarze, który leciał zbyt blisko słońca, stopił wosk swoich sztucznych skrzydeł i spadł. Mit o Syzyfie skazanym na wieczne wtaczanie głazu, który przy samym szczycie znów spadał – stąd pojęcie syzyfowej pracy. Mit o Narcyzie, który zachwycił się własną urodą. Mity o Korze i Demeter. Mit o jabłku niezgody i pięknej Helenie. Mit o kowalu Hefajstosie i jego żonie
Periodyzacja to podział na okresy i podokresy. Epoka starożytna to wielki przedział czasu – ponad dziesięć wieków różnej kultury, dziejów historii i obyczajów. Należy pamiętać, że w obszarze najbliższym nam geograficznie epokę tę zbudowały dwie cywilizacje: najpierw świat starożytnej Grecji, potem zaś Imperium Rzymskie. Dlatego mówimy o literaturze greckiej i rzymskiej jako o antyku. Uwaga! Obok antyku drugim, równoległym i równie ważnym źródłem naszej kultury (nie epoką!) jest Biblia. Początki literatury greckiej wiążemy z imieniem i twórczością Homera.
Starożytność Nazwa, którą ogarniamy cały dorobek ludzkości przed naszą erą. Kulturę, sztukę, wreszcie literaturę różnych narodów, jakie zaistniały przed narodzinami Chrystusa, objęto tą właśnie nazwą. Dlatego wrzucamy do tygla starożytności różne dzieła i dzieje literatur: Biblię, dorobek starożytnej Grecji i Rzymu, i Dalekiego Wschodu: Babilonii, Egiptu, Japonii itd. I mity greckie, i dzieje Gilgamesza, i delikatne, dawne, japońskie haiku – to starożytność. Bajeczna i niezwykle pojemna. Wycinek „obowiązujący” gimnazjalistę jest – mniej niż skromny. Antyk To termin
Termin pochodzi on od słowa classicus – tzn. wzorowy, pierwszorzędny, doskonały. Za taki właśnie doskonały wzór znano sztukę antyku i na długie wieki określiła ona kryteria piękna i poprawności w literaturze i sztuce europejskiej. Terminem „klasycyzm” określamy nie tylko twórczość starożytnych artystów, lecz także późniejsze prądy artystyczne odwołujące się do źródeł antycznych. Przykładem epoki przywołującej klasyczne piękno i kanony ustalone w starożytności może być sztuka renesansu lub oświecenia. Posiadają w swoim dorobku dzieła klasyczne – czyli
Wtrącenia są potrzebne… Po co? Do zaakcentowania własnych poglądów, do rozbicia stylistycznej nudy. Wreszcie po to, by cichutko przypomnieć czytającemu – to ja, autor, też tu jestem… Na początek kilka zdań: Anna była miłą dziewczyną. Anna, moim zdaniem, była miłą dziewczyną. Anna, mimo wszystko, była miłą dziewczyną. Prawdę mówiąc, Anna była miłą dziewczyną. Biorąc to pod uwagę, należy stwierdzić, że Anna była miłą dziewczyną. 1. Komunikat najprostszy Przeanalizuj pierwsze
Wywiad jest to ciąg pytań zadawanych przez pewną osobę innej osobie – najczęściej sławnej, zasłużonej dla kultury lub po prostu takiej, która przeżyła coś ciekawego. Ta rozmowa może być wyemitowana w TV lub w radiu albo spisana i opublikowana (w internecie, w czasopiśmie itd.). Cele wywiadu Wywiad może mieć różne cele. Najlepiej uświadomić sobie, jaki cel nam przyświeca, co chcemy wydobyć od rozmówcy i jakie są oczekiwania naszych czytelników. Co ich może najbardziej zainteresować? Wywiad dziennikarza z politykiem
Ogłoszenie – forma wypowiedzi, której zadaniem jest poinformowanie o: ważnym wydarzeniu, sprzedaży, zamiarze kupna, zatrudnienia kogoś, zgubie, znalezieniu czegoś, itp. Czy łatwo sformułować ogłoszenie? Niby tak, ale trzeba pamiętać o kilku podstawowych zasadach. Pisz konkretnie i na temat, bez owijania w bawełnę. Zadbaj o to, by w ogłoszeniu znalazły się wszystkie potrzebne informacje. Nie rozwlekaj wypowiedzi, nie podawaj szczegółów. Nie zapomnij podać kontaktu do siebie, jeśli chcesz, by ogłoszenie miało odzew. Jak powinno wyglądać
