LICEUM
Dwór szlachecki w Soplicowie Stał wśród pól, nad brzegiem ruczaju, był „z drzewa, lecz podmurowany” o pobielanych ścianach. Jego otoczenie sugerowało, iż we dworze panował porządek i dostatek. Otwarta na oścież brama, upewniała przybywających o gościnności gospodarzy. Wewnątrz dworu, na ścianach wisiały portrety narodowych bohaterów. Goście zajeżdżali przed ganek, gdzie w imieniu Sędziego, witał ich Wojski. Zamek Horeszków Stał niedaleko dworu. Był okazałą budowlą, dziedzictwem rodziny Horeszków. Po śmierci dziedzica
Autor Joseph Conrad – tak naprawdę nazywał się Teodor Józef Konrad Korzeniowski. Urodził się w 1857, zmarł (jako obywatel brytyjski w Anglii) w 1924 r. Wraz z całą rodziną (za karę za działalność konspiracyjną przeciw carowi) został zesłany w głąb Rosji. Główny bohater powieści, kapitan MacWhirra, ma wiele z autora opowiadania – kiedy Joseph Conrad skończył 20 lat, zaciągnął się na angielski statek i przeszedł po szczeblach marynarskiej kariery od majtka do kapitana. Prawie dziesięć lat trwała
Historyczni Neron – cesarz rzymski, okrutny i zepsuty, mający ambicje artystyczne i os-karżany o podpalenie Rzymu. Oczywiście wiele szczegółów dotyczących jego życia jest tworem wyobraźni Sienkiewicza. Petroniusz – poeta, patrycjusz rzymski, arbiter elegancji, w powieści Sienkiewicza przedstawiony jako doskonale wykształcony wuj Marka Winicjusza, darzący miłością swą piękną niewolnicę Eunice. Pod koniec powieści popełnia samobójstwo podczas uczty z przyjaciółmi, by uniknąć skazania przez cesarza, przeciw któremu spiskuje; kochający życie, odważny. Poppea Sabina – druga żona Nerona.
Autor Aleksander Kamiński (Kamyk) – 1903-1978 – autorytet i współtwórca Szarych Szeregów, komendant główny Organizacji Małego Sabotażu „Wawer”, wiceprzewodniczący Związku Harcerstwa Polskiego w roku 1946, w roku 1949 usunięty przez komunistów z ZHP. W swoich książkach uwieczniał losy bohaterów Szarych Szeregów. Gatunek Reportaż wojenny – forma dziennikarska będąca opisem zdarzeń autentycznych, poznanych przez autora w wyniku obserwacji bezpośredniej. Reportaż wojenny jest relacją z wydarzeń wojennych, pola bitwy, zamachu stanu, zamieszek ulicznych. Dlaczego Kamienie na szaniec są reportażem
Autor Dante Alighieri Uważany jest za ojca literatury włoskiej i literackiego języka włoskiego. To ktoś tak znany we Włoszech jak u nas Jan Kochanowski i Adam Mickiewicz razem wzięci. Włoscy uczniowie omawiają jego sztandarowy utwór Boska komedia przez długie miesiące i może dlatego, choć drobiazgowo go znają, niekoniecznie lubią. Dante urodził się w 1265 r. w pięknym, bogatym włoskim mieście, Florencji, rywalizującym o prymat w Toskanii ze Sieną. To właśnie dzięki niemu dialekt toskański, w którym pisał, czyli odmiana
Cechy antycznej tragedii Zasada trzech jedności czasu (ograniczenie czasu tragedii najwyżej do jednej doby) miejsca (umiejscowienie akcji tylko w jednym miejscu) akcji (ograniczenie treści do jednego, głównego wątku) Istnienie konfliktu tragicznego – dwóch równorzędnych akcji, spośród których nie można dokonać dobrego wyboru. Cokolwiek zrobią bohaterowie, i tak zaprowadzi ich to do nieuchronnej katastrofy. Katharsis – wywoływanie u widza uczucia litości i trwogi. Ograniczona liczba aktorów – na scenie występuje najwyżej trzech aktorów (oprócz Chóru)
Król Teb, Lajos, i jego żona otrzymali z Delf straszną wyrocznię, która głosiła, iż ich syn zabije ojca i ożeni się z matką. Gdy więc urodził im się syn, Lajos kazał porzucić go w górach, by tam niemowlak zginął. Jednak sługa, któremu to zlecono, ulitował się nad niewinnym dzieciątkiem i zamiast porzucić chłopca, oddał go pasterzowi z Koryntu. Ten zaś zaniósł go na dwór koryncki i oddał bezdzietnej parze królewskiej, która przyjęła chłopca za swojego syna, nadając mu
Człowiek renesansu Ludźmi renesansu, umysłami renesansowymi nazywamy wszechstronnych naukowców czy artystów, ale tacy zdarzają się dziś, w czasach wąskiej specjalizacji, coraz rzadziej. Kogo byśmy tu wymienili? Może, na przykład, Alberta Einsteina – nieprzeciętnego fizyka wszech czasów. A spośród polskich humanistów – profesor Marię Janion, która interesuje się zarówno literaturą polskiego i zachodniego romantyzmu, jak i innymi epokami literackimi, choćby współczesną czy dwudziestoleciem międzywojennym. Mianem Leonarda da Vinci określamy geniusza o szerokich
To ludzie wyprawili się na nieznane morza, w poszukiwaniu przygód, przypraw korzennych, zdobyczy. Odnaleźli nowe lądy. To człowiek wynalazł druk. To człowiek wzniecił pożar reformacji i zaprojektował Kaplicę Sykstyńską. Średniowiecze było anonimowe. Renesans jest epoką znakomitości. Geniuszy jest tu tak wielu, że trzeba wybierać, by powiedzieć choć dwa słowa o tym, który pisał nowatorskie dzieło, rzeźbił lub malował albo przemierzał oceany. Renesansowy umysł lub „człowiek renesansowy” to termin, który nie tylko do dziś
Podstawowe wiadomości Skąd się wzięła tragedia? To najstarszy gatunek dramatyczny. Powstał w starożytnej Grecji. Wywodzi się z dytyrambu, czyli rytualnej pieśni śpiewanej ku czci boga Dionizosa. Istotą tragedii jest akcja zbudowana wokół nieuchronnego i niemożliwego do rozwiązania konfliktu tragicznego między działaniami i zamiarami bohatera a innymi bohaterami (lub np. bogami). Skąd wiemy, że Romeo i Julia to tragedia? Ponieważ sam Szekspir swój utwór określił jako tragedię. Nie jest to jednak tragedia taka jak antyczna (np. Antygona),
Wskaz cechy eposu w Panu Tadeusz. Epos rozpoczyna się inwokacją. Nie ma chyba słynniejszej apostrofy polskiej jak: „Litwo, ojczyzno moja” Mickiewicza. Poeta zwraca się do odległej ojczyzny i Matki Boskiej, prosząc, jak to w inwokacji być powinno, o pomoc w tworzeniu dzieła. Porównania homeryckie – są obecne w eposie Mickiewicza w opisach przyrody, drzew, burzy czy sadu, np. Chmury. Realizm szczegółu – czyli metoda opisywania rzeczy z epicką dokładnością, tak, że na podstawie tego opisu można by
Scharakteryzuj głównych bohaterów tragedii Szekspira Romeo i Julia. Julia Nastolatka (14 lat), jedynaczka samotna w domu, gdzie rządził despotyczny ojciec. Rodzina dająca dobrobyt nie zapewnia ciepła, którego dziewczynka szuka u niani Marty. Julia godzi się z myślą o poślubieniu Parysa, co postanowili rodzice. Nagłe uczucie do Romea burzy jej spokój. Miłość sprawia, że z posłusznej córki przeistacza się niemal natychmiast w pełną inicjatywy kobietę walczącą o swoje szczęście wbrew wszystkim przeciwnościom. Przestaje lękać się kary – ojciec
Czas i miejsce akcji Akcja dramatu rozgrywa się w czasie II wojny światowej, równocześnie w kilku miejscach. Są to: posterunek w okupowanej przez Niemców Polsce, gabinet oficera SS Willego, syna profesora Sonnenbrucha w jednym z miast okupowanej Norwegii, oberża w małym miasteczku na północy Francji oraz willa profesora Sonnenbrucha w Getyndze. Prześladowanie innych narodów Akcja dramatu została tak skonstruowana, by odbiorca w trzech kolejnych odsłonach aktu pierwszego mógł zapoznać
Przedstaw treść Odysei. Odyseusz po dziesięciu latach tułaczki po wojnie trojańskiej gości u nimfy Kalipso. Zeus każe jej, by zezwoliła podróżnikowi na opuszczenie wyspy. Bohater buduje tratwę i wyrusza na wędrówkę. Dociera do krainy Feaków, których władcy opowiada swą historię. Tu zaczyna się opowieść Odyseusza. O czym opowiada? Zaczyna od wyruszenia w drogę powrotną do domu spod Troi. Król Itaki wypłynął wtedy dwunastoma statkami w kierunku rodzinnej wyspy. Nie było mu dane
Dzieje Odyseusza Udaje obłąkanego, żeby nie iść na wojnę. Odkrywa Achillesa, ukrytego przez Tetydę wśród dwórek. Przewodzi poselstwu usiłującemu wymóc na Trojanach oddanie Heleny Trojańskiej (wątek wykorzystany przez Jana Kochanowskiego w Odprawie posłów greckich). Zdobywa Troję, wprowadzając do miasta posąg drewnianego konia z ukrytymi w środku żołnierzami. Po wojnie przybywa do kraju Lotofagów, gdzie odmawia poczęstunku wpostaci narkotycznego kwiatu lotosu, pod wpływem którego natychmiast zapomina się o własnej ojczyźnie. Wywodzi w pole wielkiego, silnego cyklopa
Wielki dramat romantyczny Adama Mickiewicza powstawał etapami, w różnych okolicznościach historycznych i biograficznych, i w swoich czasach wobec reguł klasycznych i literackiej tradycji był dziełem rewolucyjnym, wręcz herezją zarówno w formie jak w treści. Za to dla młodych romantyków był objawieniem. Część II i IV dokonały przełomu romantycznego, Część III okazała się nośnym manifestem patriotycznym, literackim symbolem idei narodowo-wyzwoleńczej. Czytano bowiem Dziady już wówczas, w po-powstańczej Polsce – na przemycanych
Przygotujcie sobie na lekcję fragmenty: Przedmowa – koniecznie! Tam znajdziecie wszystkie wyjaśnienia dotyczące obrzędu dziadów. Kolejne przestrogi kierowane przez uczestników obrzędu do pojawiających się duchów. Pytania otwierające lekcję Co to w ogóle jest ludowość? Ludowość to dorobek ludu, mieszkańców wsi, czyli ich kultura, wierzenia, obrzędy, zwyczaje. Skojarz termin Folklor = ludowa twórczość artystyczna, całość kultury ludowej: literatura (baśnie, ballady, podania, przysłowia ludowe), muzyka (pieśni i tańce), plastyka (elementy dekoracyjne, dzieła
Dyskusja Czy ojciec Laurenty jest winien tragedii młodych? Przedstaw argumenty. Jest winien Nie dopilnował powiadomienia Romea o podaniu Julii środka nasennego. Powinien był powiadomić wszystkich o ślubie udzielonym Julii i Romeowi. Autorytet zakonnika przekonałby skłócone rodziny. Ponosi całkowitą odpowiedzialność za śmierć Julii – nie powinien był jej pozostawiać samej w grobowcu. Zrozpaczona, opuszczona przez wszystkich dziewczyna jedyny ratunek widziała dla siebie w samobójstwie. Jest niewinny Udzielił młodym ślubu w dobrej wierze – miał nadzieję, że miłość
Danusia Wiek 12 lat Rodzina Ojciec – znany rycerz, Jurand ze Spychowa, jedynaczka Wygląd Delikatna, zgrabna, krucha, misterna, wiotka blondynka z wianuszkiem na głowie. Anielsko urocza, porusza się z wdziękiem. Charakter Wrażliwa, uzdolniona muzycznie (pięknie śpiewa i gra na lutni). Bardzo kocha ojca, tylko ona potrafi złagodzić jego gniew. Wrażliwa, naiwna, szczera. Zupełnie zmienia się po porwaniu i odbiciu z rąk Krzyżaków. Jest zalękniona, psychicznie wykończona, słaba. To bezbronna ofiara. Uczucie do Zbyszka Bardzo przeżywa
Na przykładzie wyglądu i losów Zbyszka z Bogdańca przedstaw obraz polskiego rycerza średniowiecznego. Od dziecka przygotowywany do rycerskiego życia. Wychowywał go brat ojca – Maćko. Od 12. roku życia podróżował ze stryjem. Żądny wielkich czynów, sławy. Jego ideałem był Zawisza Czarny. Rycerzem został po ceremonii pasowania na rycerza (trzykrotne uderzenie mieczem po ramieniu, wręczenie tego miecza, opasanie pasem rycerskim). Odważny, nieraz aż za bardzo. Porywczy, czasami działał impulsywnie, bezmyślnie (o
