Wypracowania z literatury XX wieku
Przeczytaj realizację tematu dotyczącego szarego człowieka. Interpretacja wiersza Bolesława Leśmiana Spotykam go codziennie zwraca uwagę na bardzo istotne problemy i motywy. Bolesław Leśmian to jeden z najsłynniejszych polskich poetów. Jego twórczość przypada na epokę Młodej Polski i, później, dwudziestolecia międzywojennego. Jeżeli chodzi o postawę artysty wobec społeczeństwa, są to epoki niemal przeciwstawne. Twórcy młodopolscy gardzili „filistrami” i „kołtunami” i drwili z nich, wyraźnie widać to w tekstach takich jak „Forpoczty” Wacława
„Nikt się nie może ostać wobec prawdy, ona jest wielką, wieczną tryumfatorką.” Słowa Emila Zoli zdają się napawać optymizmem wszystkich tych, którzy przeczytali Spójrzmy prawdzie w oczy Stanisława Barańczaka. Wydźwięk słów Zoli jest jasny i stanowczy – prawda zawsze wygrywa! Barańczak nie kwestionuje tego stwierdzenia (które zresztą jest co jakiś czas potwierdzane przez historię), pokazuje jednakże jego dodatkowy aspekt. O prawdę należy walczyć. A każda walka pociąga za sobą ofiary. Nawet
Czy podobnie jak Santiago, bohater Alchemika Paula Coelho, potrafiłbyś porzucić ustabilizowane życie, aby spełnić Własną Legendę? Wstęp Kiedy miałam pięć, a może sześć lat, marzyłam o tym, że w dorosłym życiu będę ujeżdżać konie. Ze wszystkich zwierząt na świecie konie kochałam najmocniej. Zbierałam pocztówki i naklejki z końmi, oglądałam westerny i relacje z zawodów jeździeckich. I męczyłam, prosiłam, błagałam rodziców, aby zawieźli mnie do klubu jeździeckiego. Rodzice ulegli, kiedy skończyłam osiem lat. Pierwsza wizyta w stajni, pierwsza jazda –
Profesor Sonnenbruch przed sądem – mowa oskarżycielska lub obronna. Wstęp Wysoki Sądzie, Panie i Panowie Przysięgli! Przed chwilą padły na tej sali słowa „Jestem uczciwym Niemcem”. Wypowiedział je światowej sławy biolog, profesor Walter Sonnenbruch, obchodzący trzydziestolecie swej pracy naukowej. Właśnie, to już 30 lat… Długi to okres pracy, doświadczeń, zdobywania wiedzy, wyborów życiowych, etycznych. Profesor mówi o sobie, że jest uczciwym Niemcem. Co znaczy być uczciwym człowiekiem? Być uczciwym to eliminować ze
Buszujący w zbożu – opowieść o buncie, zmianach w życiu. Twoje refleksje po przeczytaniu powieści J. D. Salingera. „Jeśli ktoś napotka kogoś, kto buszuje w zbożu…” – ten krótki fragment wiersza Roberta Burnsa stał się mottem działania szesnastoletniego Holdena Caulfielda. Co oznacza „buszowanie w zbożu”? Swawolną zabawę, robienie czegoś wbrew zakazom, swobodne, radosne zachowanie lub po prostu bycie młodym. Buszujący w zbożu to opowieść o kilku niezwykłych dniach z życia amerykańskiego nastolatka. Niezwykłość ich wcale nie wynika z nietypowych
Mały Książę – lektura dla dzieci czy dorosłych? Istnieją książki, takie jak Alicja w krainie czarów czy Kubuś Puchatek, które w zasadzie przeznaczone są tylko dla dzieci. Ale tak naprawdę dorastamy do nich długo i nie wyrastamy z nich nigdy – nie tak, jak z dziecięcych ubranek. Do tej samej grupy należy również Mały Książę – specyficzna baśń o maleńkim przybyszu z nieznanej planety. Nieziemski gość poznaje prawa rządzące naszym światem i ludźmi – prawa, które tak naprawdę
Kto powinien przeczytać Folwark zwierzęcy George’a Orwella? Uzasadnij swoje zdanie i zaproponuj treść dedykacji, którą napisałbyś, ofiarowując książkę. Zanim napiszesz Zauważ, że wypracowanie jest typu 2 w 1. Musisz właściwie napisać dwie prace. W pierwszej części pracy nie idź na łatwiznę. Nie wystarczy stwierdzić, że każdy powinien przeczytać, bo to dobra książka. Zastanów się, do kogo kierował ją Orwell. Do dzieci? Do dorosłych? Do rządzących? Do obywateli wszystkich państw? I jeszcze jedno. Napisz, jak
Forma jako ograniczenie wolności i jako niezbędny warunek życia w społeczeństwie. Twoje refleksje po lekturze fragmentów Ferdydurke Witolda Gombrowicza. Wstęp Nikt nie lubi być ograniczany. Nie lubimy krytyki za niewłaściwe zachowanie, nie lubimy nakazów i zakazów. Chcemy być wolni i niezależni, A okazuje się, że nasze życie to jedna wielka forma – forma dziecka, ucznia, studenta, pracownika, obywatela jakiegoś kraju, później forma rodzica, dziadka. Maniery, skomplikowany savoir-vivre, który tak trudno pojąć. Pierwsza
„Samotność jest przyjemnością dla tych, którzy jej pragną, i męką dla tych, którzy są do niej zmuszeni” (Władysław Tatarkiewicz). Rozważ powyższe aspekty samotności w oparciu o utwory literackie z różnych epok. Cytat, który stanowi motto tematu, jest dyskusyjny. Samotność bowiem budzi skojarzenie z cierpieniem, bólem, nawet rozpaczą. Czy można w ogóle mówić o uczuciach przyjemnych, związanych z przeżywaniem samotności? W oparciu o literaturę spróbuj udowodnić tezę Władysława Tatarkiewicza. Pamiętaj jednak, że
Śmiech, żart, groteska To nie jest temat szczególnie typowy. Właśnie dzięki tej swojej nietypowości może być nieco trudniejszy, bo zwraca uwagę na takie aspekty literatury, o których w szkole mówi się stosunkowo rzadko. Dlatego lepiej, aby temat związany z tymi zagadnieniami wybierali ci maturzyści, którzy dobrze znają lektury – bo trudniej tu będzie odwołać się do stereotypów znanych z lekcji czy opracowań, a trzeba będzie bardziej samodzielnie wysnuwać wnioski. Najważniejsze utwory: Fraszki Jana Kochanowskiego,
Wędrówka, podróż – przemiana. Komentarz: To jeden z najdawniejszych i najbardziej uniwersalnych motywów literackich. Jego poznanie może przydać się także i przy realizacji innych tematów. Źródła tego motywu znajdujemy w tekstach najdawniejszych – mitach, Biblii. Jedna z pierwszych literackich realizacji to Odyseja Homera, ukazująca Odysa jako człowieka, który podczas swej dziesięcioletniej podróży ulega przeróżnym przemianom, doświadcza wielu uczuć, sprawdza sam siebie i wystawiany jest na próby – z całą pewnością, kiedy dociera do Itaki, jest już innym
Zadania sztuki i artysty Komentarz: Do połowy wieku XX artyści (w tym – przede wszystkim – literaci) pełnili ważniejszą niż dziś rolę w społeczeństwie jako wyraziciele różnych ważnych opinii, dość powszechnie liczono się z ich zdaniem itp. Dziś jest może i podobnie, ale tylko teoretycznie; w praktyce różne autorytety przynależne do świata sztuki i kultury wygłaszają różne opinie na temat spraw publicznych, dotyczących polityki, edukacji, kultury, ale – przyznajmy szczerze – mało kto się z nimi liczy.
Mity polskiego romantyzmu. Ich kontynuacje – akceptacje i polemiki z nimi – w dziełach spadkobierców. Przedstaw problem na wybranych przykładach utworów Orzeszkowej, Prusa, Sienkiewicza, Żeromskiego, Wyspiańskiego. To bardzo trudny, ambitny temat, wymagający wielkiej uwagi i oczytania. Bardzo łatwo go położyć, bazując tylko na ogólnikach. Musisz się liczyć z koniecznością zapamiętania sporej liczby cytatów – bez nich wypowiedź na ten temat będzie wydawała się niepełna i niedopracowana. Inne możliwe sformułowania tematu Dziedzictwo romantyzmu w późniejszych
Poezja współczesna wobec tradycji sztuki barokowej. Omów na wybranych przykładach. Inne możliwe sformułowania tematu Poezja i sztuka baroku – jej odbicie w twórczości współczesnych artystów. Odwołaj się do wybranych przykładów. Analizując wybrane wiersze współczesnych polskich poetów, ukaż wpływ sztuki baroku na ich twórczość. Ramowy plan wypowiedzi Określenie problemu Filozofia i światopogląd: sceptycyzm, mistycyzm, zainteresowania eschatologiczne, refleksja nad przemijaniem. Kolejność prezentowanych argumentów Sztuki plastyczne architektura – odejście od kanonów klasycznych, upodobanie
Rozważ problem powinności rządzących wobec narodu na podstawie twórczości Jana Kochanowskiego, Ignacego Krasickiego, Juliana Ursyna Niemcewicza i Czesława Miłosza. Komentarz Temat niezbyt trudny, ale wymagający sporej wiedzy i rzetelności ze strony osoby wybierającej go. Dobry dla przyszłych politologów, studentów socjologii itp. Inne możliwe sformułowania tematu Powinności władców i rządzących państwami w świetle utworów Jana Kochanowskiego, Ignacego Krasickiego, Juliana Ursyna Niemcewicza i Czesława Miłosza. Władza – zaszczyt czy obowiązek? Odwołaj się do utworów Jana Kochanowskiego, Ignacego
Dialog twórców literatury z filozofami. Przedstaw problem na wybranych przykładach dzieł literatury dawnej. Komentarz Temat nie jest zbyt prosty, ale raczej wdzięczny – możesz popisać się i wiedzą, i umiejętnością samodzielnego myślenia oraz oryginalnością sądów. Inne możliwe sformułowania tematu Dialog literatury z filozofią – tematy, zagadnienia, konkluzje… Odwołaj się do wybranych przykładów z literatury dawnej lub współczesnej. Rozmowy literatów i filozofów w literaturze dawnej lub współczesnej. Ramowy plan wypowiedzi Określenie problemu
Czym jest Biblia dla podmiotu lirycznego wiersza Herberta pt. Książka? Zbigniew Herbert Książka Ta książka łagodnie mnie napomina nie pozwala Abym zbyt szybko biegł w takt toczącej się frazy Każe wrócić do początku wciąż zaczynać od nowa Od pół wieku tkwię po uszy w Księdze pierwszej rozdział trzeci wers VII I słyszę głos: nigdy nie poznasz księgi dokładnie Powtarzam literę po literze, ale mój zapał często gaśnie Cierpliwy głos książki
Od czego zacząć? Nie przywołamy ani nie stworzymy uniwersalnej definicji szczęścia (zbyt wielu już próbowało), lecz możemy mieć prywatne zdanie w tej kwestii. Pytamy zatem siebie czym dla mnie jest szczęście? Szczęście i dążenie do szczęścia to jeden z ośrodkowych problemów filozofii – trzeba będzie do niej sięgnąć; Zdefiniuj, czym była Arkadia? Jak dziś rozumiemy mit Arkadii? Jak rozumieli ją różni twórcy? Arkadia Była to kraina „mlekiem i miodem płynąca”,
„I cokolwiek uczynię, zamieni się na zawsze w to, co uczyniłam” (W. Szymborska). Na podstawie wybranych lektur przedstaw swoje refleksje na temat problemu odpowiedzialności człowieka za swoje czyny. Czym jest odpowiedzialność? Według Małego Słownika Języka Polskiego pod redakcją m.in. St. Skorupki odpowiedzialność to „konieczność, obowiązek moralny lub prawny odpowiadania za swoje czyny i ponoszenia za nie konsekwencji”. Odpowiedzialny zaś to „mający świadomość konieczności odpowiadania za swoje czyny”. Odpowiadać można przed Bogiem,
Przygotuj wypowiedź na temat motywów maryjnych w średniowiecznych i współczesnych tekstach kultury. Wstęp Przypomnij wątki maryjne w zabytkach literatury polskiej: Bogurodzica – tekst prawdopodobnie z początku XIII w. Matka Boska przedstawiona jako majestatyczna pośredniczka między Bogiem a ludźmi. Otacza Ją atmosfera sacrum (świętości) i dostojeństwa. Utwór pełnił rolę zbliżoną do hymnu narodowego (śpiewany przez polskie rycerstwo pod Grunwaldem i pod Warną). Lament świętokrzyski (Posłuchajcie, bracia miła…). W tej pieśni żałobnej z XV w. Maria traci boskie rysy. Anonimowy autor
