crime – przestępstwo criminal – przestępca juvenile delinquency – przestępczość nieletnich juvenile delinquent – nieletni przestępca to commit a crime – popełnić przestępstwo offence – wykroczenie thief – złodziej theft – kradzież murderer – morderca murder – morderstwo to murder – zamordować to stab – pchnąć nożem to shoot – zastrzelić to strangle – udusić to poison – otruć robbery – rabunek, napad to rob sb of sth – okraść kogoś z czegoś
military service – służba wojskowa conscription – pobór do wojska army – armia command – dowództwo headquarters – kwatera główna barracks – koszary uniform – mundur helmet – hełm troops – oddziały platoon – pluton regiment – pułk rank – ranga, stopień wojskowy soldier – żołnierz officer – oficer recruit – rekrut infantry – piechota artillery – artyleria tank – czołg the navy – marynarka wojenna fleet – flota cruiser
to declare a war on sb – wypowiedzieć komuś wojnę to invade/ attack a neighbouring country – napadać państwo sąsiednie assault – napaść to bomb – bombardować nuclear war – wojna atomowa world war – wojna światowa civil war – wojna domowa genocide – ludobójstwo martial law – stan wojenny coup d’état – zamach stanu enemy – wróg to defend against – bronić się przed to surrender to, to give up to
internal conflicts – konflikty wewnętrzne passive resistance – bierny opór active resistance – czynny opór violence – przemoc strike – strajk general strike – strajk generalny hunger strike – strajk głodowy to suppress a strike by force – stłumić strajk siłą demonstration – demonstracja peaceful demonstration – demonstracja pokojowa to protest – protestować riot – rozruchy to block traffic – blokować ruch to raise barricades – wznosić barykady to inscite to
party – partia to establish a party – założyć partię to join a party – wstąpić do partii to belong to… – należeć do… to be a member of a party – być członkiem partii party leader – przywódca partii politician – polityk policy – polityka (ugrupowania) political career – kariera polityczna political aim – cel polityczny political programme – program polityczny economic policy – polityka gospodarcza local policy – polityka regionalna home policy
administration – administracja job department – urząd pracy finance department – urząd finansowy health department – urząd zdrowia welfare department – urząd opieki społecznej to hold office – sprawować urząd application – wniosek, podanie to fill in – wypełnić to accept – przyjąć to reject – oddalić, odrzucić certificate – zaświadczenie to issue a certificate – wystawić zaświadczenie permission – zezwolenie to apply for a permission – złożyć podanie o zezwolenie to decline
exercise – ruch to do sport – uprawiać sport to keep fit and healthy – utrzymywać się w dobrej kondycji i zdrowiu to improve physical condition – poprawiać kondycję fizyczną a balanced/varied diet – zrównoważona, urozmaicona dieta vitamins and minerals – witaminy i minerały dairy products – nabiał low-calorie food – jedzenie niskokaloryczne lean meat – chude mięso sugar free diet – dieta bezcukrowa to adopt good eating habits – przyjąć dobre nawyki
health insurance – ubezpieczenie zdrowotne National Health Service (NHS) – kasa chorych (system obowiązujący w Wielkiej Brytanii) Health Maintenance Organizations (HMOs) – system ubezpieczeń zdrowotnych obowiązujący w Stanach Zjednoczonych Medicaid – państwowy system zapewniający bezpłatne leczenie osobom ubogim w Stanach Zjednoczonych cost of hospital treatment – koszt leczenia szpitalnego to cover by the insurance – opłacić z ubezpieczenia social welfare – opieka społeczna health spending – wydatki na opiekę medyczną health/ medical costs –
drugs – narkotyki drug addict – narkoman drug addiction – uzależnienie od narkotyków to be addicted to – być uzależnionym od to take drugs – brać narkotyki amphetamine – amfetamina hashish/ hash – haszysz heroin – heroina cocaine – kokaina cannabis – konopie indyjskie marijuana – marihuana psychoactive drugs – środki psychotropowe detoxification – detoksykacja drug therapy – terapia odwykowa withdrawal symptoms – zespół odstawienia syringe – strzykawka physical damages
handicapped, disabled people – ludzie niepełnosprawni mentally handicapped – niepełnosprawny umysłowo physically handicapped – niepełnosprawny fizycznie congenital defect – wada wrodzona disability allowance – renta inwalidzka to adjust a building for the disabled – przystosować budynek dla osób niepełnosprawnych blindness – ślepota blind – niewidomy deafness – głuchota deaf – głuchy death and dumb – głuchoniemy hearing aid – aparat słuchowy sign language – język migowy paralysis – paraliż paraplegic –
doctors & paramedics – lekarze i personel medyczny anaesthetist – anastezjolog cardiologist, a heart specialist – kardiolog dentist – dentysta dermatologist – dermatolog gynaecologist – ginekolog physioterapist – fizjoterapeuta homeopath – homeopata internist – internista laryngologist – laryngolog neurologist – neurolog nurse – pielęgniarka an ambulance man – sanitariusz a first-aid worker – ratownik midwife – położna optician – okulista orthodontist – ortodonta orthopaedic surgeon – ortopeda pediatrician – pediatra psychiatrist
Illness, disease – choroba health trouble – problem zdrowotny poor health, ill health – słabe zdrowie neglect oneself – zaniedbać zdrowie to suffer from (a disease) – zachorować na (chorobę), cierpieć na to get infected with – zarazić się to catch a cold – przeziębić się czymś to be treated for sth – leczyć się na coś to call for a doctor – wezwać lekarza to be prone to – być podatnym
Generation gap – konflikt pokoleń one’s own identity – własna tożsamość independence – niezależność self-sufficient – samowystarczalny to make choices – dokonywać wyborów values – wartości inability – niemożność to fly into a rage – wpaść we wściekłość support – wsparcie relationship – stosunki an equal partner – równy partner to run away from home – uciec z domu discussion – dyskusja a family row – kłótnia rodzinna to quarrel – kłócić
a priority – priorytet, pierwszeństwo to be socially active – być aktywnym społecznie to live too fast – żyć za szybko to lead a hectic lifestyle – żyć w szalonym tempie, być zabieganym to suffer from stress – cierpieć z powodu stresu to adopt a healthy lifestyle – przyjąć zdrowy tryb życia to enjoy life – cieszyć się życiem to think positively – myśleć pozytywnie an optimist – optymista a feeling of happiness –
to read books, magazines, newspapers – czytać książki, czasopisma, gazety to watch TV – oglądać telewizję to watch a video – oglądać film na wideo to go to the cinema – iść do kina to go to the theatre – iść do teatru to listen to music – słuchać muzyki to listen to the radio – słuchać radia to go to a club – iść do klubu to go to a disco –
in the morning – rano to wake up – obudzić się to get up – wstawać to go to the loo – iść do toalety to have a wash – myć się to brush one’s teeth – czyścić zęby to comb, to brush one’s hair – czesać się, szczotkować włosy to have a shave – golić się to get dressed – ubrać się to have breakfast – jeść śniadanie to drink coffee
periods of life childhood – dzieciństwo newborn baby – noworodek baby – niemowlak infant – niemowlak, małe dziecko infancy – okres niemowlęcy toddler – dziecko dopiero uczące się chodzić, szkrab, malec two-year-old child – dwulatek child/ children – dziecko/ dzieci kid – dzieciak (potocznie) to grow – rosnąć to come up to school age – dojść do wieku szkolnego adolescence – wiek dojrzewania teenager, adolescent – nastolatek puberty – dojrzewanie
Family celebrations – uroczystości rodzinne christening, baptism – chrzest birthday – urodziny Holy Communion – Pierwsza Komunia Święta wedding anniversary – rocznica ślubu to celebrate – obchodzić, świętować tradition – tradycja custom – zwyczaj, obrzęd wedding – ślub fiancée – narzeczona fiancé – narzeczony to propose to sb – oświadczyć się proposal – oświadczyny engagement – zaręczyny engaged – zaręczony to get married – pobrać się marriage – małżeństwo bride
family members – członkowie rodziny family – rodzina parents – rodzice mother – matka mum – mama stepmother – macocha stepsister – córka ojczyma, macochy father – ojciec dad – tata stepfather – ojczym daughter – córka son – syn grandparents – dziadkowie grandmother/ grandma – babcia grandfather/ grandpa – dziadek grandchild – wnuk/ wnuczka great-grandmother – prababka great-grandfather – pradziadek sister – siostra half-sister – siostra przyrodnia brother –
hang-gliding – lotniarstwo paragliding – paralotniarstwo parachute jumping – skoki spadochronowe bungee jumping – skoki na bungee to climb steep walls – wspinać się na strome ściany desert marathon – maraton pustynny ice diving – nurkowanie pod lodem white water rafting – pływanie kajakiem po górskich strumieniach scuba diving – nurkowanie z aparatem tlenowym caver – grotołaz caving – chodzenie po jaskiniach speedway – wyścigi na żużlu to risk – ryzykować