GIM Lektura na lekcji
Cechy gatunkowe powieści wielowątkowa fabuła, uporządkowany przebieg zdarzeń, przeplatanie się wątków i epizodów, obecność narratora, elementy opowiadania, opisu, charakterystyki. Krzyżacy jako powieść historyczna Akcja umieszczona jest w przeszłości, w epoce innej niż żył autor powieści. Akcja Krzyżaków toczy się w końcu XIV i na początku XV w. (Sienkiewicz żył w latach 1846-1916, więc powieść pisał prawie pięćset lat po opisywanych w niej zdarzeniach). Czas, choć historyczny, jest uporządkowany, akcja powieści toczy się
Cała powieść to droga ku dorosłości. Na przeżycia i charakter Dawida wpływ miało wielu ludzi – dobrych i złych. Tych ostatnich, jak na dziecko, spotkał zdecydowanie zbyt wielu. Dawid z każdym dniem się zmienia, pod wpływem różnych wydarzeń zaczyna coraz doroślej spoglądać na świat. Oto etapy dzieciństwa Dawida Wczesne dzieciństwo Wroni Bór – dom pani Copperfield, hrabstwo Suffolk, Anglia. Dawida poznajemy w dniu jego urodzin. Jest pogrobowcem (urodził się po śmierci ojca), pochodzi
Dla dorosłych czy dla dzieci, czyli dedykacja ze zmyłką… Leonowi Werth Dzieci, wybaczcie mi, że dedykuję tę książkę osobie dorosłej. Ale mam poważne powody: ten dorosły to mój – najlepszy na świecie – przyjaciel. Następny argument: ten dorosły wszystko zrozumie (nawet książki dla dzieci). I ostatni powód: ten człowiek przebywa we Francji, gdzie nękają go zimno i głód. Bardzo łaknie dobrego słowa. Jeśli to wszystko Was nie przekonuje, chętnie zadedykuję tę książkę
Gatunek literacki Najczęściej Folwark… określa się jako powieść parabolę. Parabola (inaczej przypowieść) ma dwa znaczenia. Biblijna przypowieść o synu marnotrawnym nie opowiada tylko i wyłącznie o synach, którzy roztrwonili pieniądze. Mówi o wszystkich ludziach, którzy popełniają błędy i starają się je naprawić. Mówi o przebaczeniu, jakie trzeba okazywać winowajcom. W Folwarku zwierzęcym jest bardzo podobnie. Na pierwszy rzut oka to fantastyczna historyjka o zbuntowanych zwierzakach. A drugie znaczenie (ukryte, ale bardzo ważne) to analiza ustroju totalitarnego, ukazanie
Znaczenie tytułu Ferdydurke – to słowo wymyślone, którego nie ma w słowniku języka polskiego. Tytułem tym Gombrowicz nawiązał do mało znanej amerykańskiej powieści Sinclaira Lewisa Babbit. Jej bohater nazywał się Freddy Durkee i podobnie jak Józio został wtrącony w powtórne dzieciństwo. Dlaczego taki tytuł nadał Gombrowicz? Aby prowokować czytelników i recenzentów. Co jest ważne w Ferdydurke? Gombrowicz zadaje ważne pytanie:czy to my sami tworzymy, kształtujemy siebie, czy też ulegamy wpływom świata i pozwalamy, aby to on
Czas i miejsce akcji XIX wiek, Wigilia Bożego Narodzenia. To mogło wydarzyć się tylko w Wigilię! To najbardziej niezwykła noc w roku. Zwierzęta mogą mówić ludzkim głosem, marzenie wypowiedziane w taką noc musi się spełnić. Przed rozpoczęciem wieczerzy wigilijnej trzeba zakończyć spory, spłacić długi. Panuje radosne oczekiwanie na coś niezwykłego. W Wigilię nie można być samotnym, to najbardziej rodzinny dzień w ciągu całego roku. Według ludowych wierzeń w tę noc duchy nawiązują kontakt ze światem żywych
Autor Miron Białoszewski W momencie wybuchu powstania był 22-letnim chłopakiem, niezrzeszonym w żadnej organizacji wojskowej. Nie brał udziału w walkach powstańców – należał do bardzo licznej grupy warszawskich cywilów, których celem było przeżycie, przetrwanie lat wojny. Na początku powstania Białoszewski mieszkał u znajomych na pograniczu Woli i Śródmieścia, potem przeniósł się do mieszkania rodziców (ul. Chłodna), a następnie do domu swojego przyjaciela Swena, gdzie wraz z innymi warszawiakami ukrywał się w piwnicach budynków
Autor Aleksander Kamiński (1903-1978) – pseudonimy: Bambaju, Juliusz Górecki, Kamyk; wybitny działacz harcerski. W czasie wojny był jednym z organizatorów Szarych Szeregów. Stał też na czele Organizacji Małego Sabotażu „Wawer” (od grudnia 1940 do lipca 1944) – tam właśnie poznał się z Zośką, Rudym i Alkiem! Po wojnie był wiceprzewodniczącym ZHP, pracował jako wykładowca akademicki. Jest również autorem książek – Antek Cwaniak, Andrzej Małkowski, Zośka i Parasol. Skąd taki tytuł? Z genezą Kamieni na szaniec
Miejsce wydarzeń Wydarzenia rozgrywają się w rodzinnych stronach Mickiewicza, niedaleko Nowogródka na Litwie: w Soplicowie, zamku Horeszków, zaścianku dobrzyńskim, karczmie Jankiela. Czas akcji: Akcja rozpoczyna się wraz z przyjazdem Tadeusza do Soplicowa. Trwa od piątkowego popołudnia do wtorku, latem 1811 roku oraz przez dwa wiosenne dni roku następnego. Obejmuje więc tylko 7 dni. Bohaterowie jednak wspominają wcześniejsze wydarzenia – historię Jacka Soplicy, młodość Sędziego, uchwalenie Konstytucji 3 maja, powstanie i walki Legionów Dąbrowskiego.
Miejsce akcji Akcję umiejscawia autor „koło jeziora Gopło”, a więc w miejscu znaczącym dla historii ziem polskich – to te prasłowiańskie tereny są przecież miejscem akcji legend o Piaście i Popielu, którego myszy zjadły… Czas akcji Akcja Balladyny rozgrywa się w czasach przedhistorycznych i w czasie baśniowym („za czasów bajecznych”). Czasy te przypominają początki prasłowiańszczyzny, wspominane są imiona Piasta i Popiela, legendarnych władców dawnych ziem polskich, Pustelnik okazuje się wygnanym królem Popielem III. Autor Juliusz Słowacki 1809-1849
Czas i miejsce akcji Dokładnie nieznane. Akcja Zemsty toczy się najprawdopodobniej pod koniec XVIII albo na początku XIX wieku – świadczy o tym wypowiedź Cześnika, wspomnienie konfederacji barskiej (1768-1772) – akt IV, scena I. Wydarzenia przedstawione w Zemście rozgrywają się w ciągu jednego dnia. Miejscem jest zamek szlachecki. Skąd pomysł, czyli geneza Zemsty Cześnik i Rejent mieli swoje rzeczywiste pierwowzory. Żona Fredry, Zofia Skarbkowa, była dziedziczką połowy zamku w Odrzykoniu pod Krosnem (ruiny tego zamku
Skąd pomysł utworu? Wiek XVII to lata silnej władzy Kościoła katolickiego, który zagrożony w poprzednim stuleciu ruchami reformacyjnymi, teraz na nowo zdobywał sprzymierzeńców. Powstawały nowe zakony, stowarzyszenia religijne ludzi świeckich (np. szczególnie wrogie Molierowi Towarzystwo Świętego Sakramentu). Zdarzało się, że hasła religijne wykorzystywano do walki o władzę lub majątek. Ta właśnie sytuacja zainspirowała Moliera do napisania Świętoszka. Komediopisarz mógł sobie pozwolić na tak ostre wystąpienie tylko dzięki przychylności króla – Ludwika XIV.
Czas i miejsce akcji Miejsce to Werona i Mantua – włoskie miasta. Czas akcji – koniec wieku XVI (w dramacie wspomniane jest trzęsienie ziemi z 1580 r. – akt 1, scena 3). Akcja rozgrywa się w ciągu pięciu dni. Autor William Szekspir (Shakespeare) (1564-1616) Angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z najwybitniejszych twórców teatru. Stworzył zupełnie nowy gatunek dramatyczny, tzw. dramat szekspirowski. Najważniejszym motywem jego dramatów jest problem władzy, która jawi się jako demoralizująca
Czas akcji I połowa XIII w. p.n.e. Miejsce akcji Teby Autor Sofokles Żył w V w. p.n.e. Największy tragik w starożytnej Grecji. Wprowadził wiele innowacji scenicznych – dodał do tragedii trzeciego aktora, po raz pierwszy zastosował na scenie dekoracje, zwiększył liczbę członków chóru z 12 do 15. Był autorem 120 tragedii, z czego zachowało się w całości zaledwie 7. Słynne utwory: Antygona, Ajas, Król Edyp. Bohaterowie Antygona – tytułowa bohaterka, córka
Pieśń o Rolandzie Lektura w epoce Stop! Jesteś w średniowieczu! Tu spotkasz rycerzy, zakonników, wędrujących mnichów i pokutujących biczowników. W miastach – żaków studiujących w ośrodkach akademickich, takich jak Bolonia czy paryska Sorbona, albo polska Akademia Krakowska, ale nie licz na duże skupiska miast i gęste zaludnienie. Raczej tu pusto, zwłaszcza po zarazie, zwanej czarną śmiercią, która w XIV wieku spustoszyła Europę. Ujrzysz za to katedry gotyckie, zamki rycerskie, ciche
