Dlaczego Jan Kochanowski to typowy humanista i poeta doctus?

Jan Kochanowski nawet współczesnym ludziom mógłby zaimponować rozległością swoich zainteresowań i wykształceniem. Jest z pewnością najwybitniejszym twórcą epoki renesansu i tym właśnie różnił się od Mikołaja Reja, że ogromnie dbał o kształt swojego stylu, o formę uprawianych gatunków i o artyzm języka, a także o wszechstronną wiedzę.

Kochanowski studiował w Akademii Krakowskiej, w Królewcu, w Padwie, które to studia zadecydowały o erudycji poety. Nie były mu obce języki klasyczne: łacina, greka, hebrajski, studiował także epokę starożytną – jej literaturę, filozofię, z pewnością znane mu były dzieła Erazma z Rotterdamu i współczesnych mu twórców polskich.

 

W dorobku Kochanowskiego widać wyraźne nawiązania do antyku:

  • w doborze uprawianych gatunków, poeta pisze pieśni, fraszki, dramat według reguł klasycznych, elegie,
  • w propagowaniu filozofii starożytnych – epikureizmu i stoicyzmu,
  • w odwołaniu się do twórczości Horacego,
  • w podejmowaniu motywów z mitologii i literatury greckiej – takich jak np. wojna trojańska czy horacjański motyw poety jako indywidualności i wybrańca postawionego ponad tłumem.

Zapisał się w historii literatury polskiej Kochanowski nie tylko jako poeta i dramaturg, lecz także jako tłumacz psalmów Starego Testamentu – tzw. Psałterza Dawidów. O renesansowym obliczu jego twórczości świadczą także filozoficzne poglądy twórcy, który uznaje świat za wielką harmonię, znajduje wielkie wartości natury i wsi, wielbi człowieka, głosi epikureizm i stoicyzm.

Jan Kochanowski

Utwory Jana Kochanowskiego

Z biografii Jana z Czarnolasu

  • Urodził się w 1530 roku w Sycynie.
  • Jako 14-letni chłopak rozpoczął studia w Akademii Krakowskiej.
  • Lubił podróże – w trasę po Europie (Królewiec, Padwa, Neapol, Rzym, Paryż) ruszył jako dwudziestolatek. W Padwie zatrzymał się na dłużej, żeby trochę postudiować na tamtejszym uniwersytecie.
  • W 1559 roku powraca do Polski – rozpoczyna służbę dworską w otoczeniu Filipa Padniewskiego, Jana Firleja, wreszcie Piotra Myszkowskiego, z którym się przyjaźnił. Plon okresu dworskiego to Fraszki, Zgoda i Satyr.
  • W 1575 roku poeta poślubił Dorotę Podlodowską i osiadł w Czarnolesie, aby wieść żywot ziemianina. Tu powstaną Odprawa posłów greckich, tłumaczenie Psałterza Dawidów, Treny (po śmierci Urszulki w końcu lat siedemdziesiątych) i dzieła wieku późnego: ody, traktaty, poemat Proporzec i inne.
  • Zmarł w Lublinie 22 sierpnia 1584 roku na atak serca. Pochowano go w Zwoleniu.

Zobacz:

Dlaczego Jan Kochanowski to typowy humanista i poeta doctus?

Jan Kochanowski – jak pisać o…

Jaką filozofię zawarł Jan Kochanowski w pieśniach i fraszkach?

Jakie tematy podejmował w swojej twórczości Jan Kochanowski?

Przedstaw Pieśni Jana Kochanowskiego jako wyraz filozofii życia poety.

Portret humanisty na przykładzie fraszek Jana Kochanowskiego

Jakie tematy i wartości znajdujesz we fraszkach Jana Kochanowskiego