Omów cechy symbolizmu jako prądu artystycznego.
Zacznij:
Za początek literackiego symbolizmu uważa się wydanie w roku 1857 tomu poetyckiego Kwiaty zła Charles’a Baudelaire’a. Najważniejszym wyróżnikiem prądu jest oczywiście technika symbolu – tajemniczego, wieloznacznego i wizyjnego obrazu zapisanego w wierszu i otwierającego przed czytelnikiem jak najszersze pole do domysłów i interpretacji – idealnym przykładem mogą być róża i uschnięta sosna w Krzaku dzikiej róży w ciemnych smreczynach Jana Kasprowicza.
Rozwiń:
Wymień pozostałe pojęcia i techniki związane z symbolizmem, wskaż ich przykłady:
- Analogia – zasada opisana szczegółowo w sonecie Odpowiedniki Baudelaire’a, głosząca, że pomiędzy elementami rzeczywistości zachodzą niezbadane i niewidoczne relacje, które może wyjaśnić tylko poezja, a które mogą nas zbliżyć do tajemnicy istnienia.
- Synestezja – widzenie słów, czucie zapachu muzyki itp. – metoda jednoczesnego oddziaływania na różne zmysły, wynikająca z przekonania o istnieniu między nimi (znów zasada analogii) tajemnych powiązań.
- Hasło „sztuka dla sztuki” – sformułowane już przez Baudelaire’a, głosiło konieczność oderwania działalności artystycznej od spraw społecznych, politycznych i ideologicznych. Sztuka ma być celem samym w sobie, ma być tworzona dla samego piękna.
Zakończ:
Dokonania symbolistów są niezmiernie istotne. Wpłynęły nie tylko na ukształtowanie się pozostałych prądów literackich modernizmu, lecz także na całą poezję i myślenie o poezji w XX wieku. Metody symboliczne często łączono z realistycznymi – zwłaszcza w dramacie (Dzika kaczka, Wesele) i w powieści (Ludzie bezdomni – motyw rozdartej sosny).
Najważniejsze teksty:
- Charles Baudelaire – Kwiaty zła,
- Arthur Rimbaud – Statek pijany,
- Jan Kasprowicz – Krzak dzikiej róży w ciemnych smreczynach,
- Stanisław Korab-Brzozowski – O, przyjdź…,
- Henryk Ibsen – Dzika kaczka,
- Maurycy Maeterlinck – Ślepcy,
- Stanisław Wyspiański – Wesele,
- Stefan Żeromski – Ludzie bezdomni.
Zobacz: