Leopold Staff
Poeta ,,trzech pokoleń”, debiutował jeszcze w Młodej Polsce.
- Mówi się o ,,poezji codzienności” w międzywojennym etapie twórczości Staffa, o motywie wiejskiego pejzażu, poszukiwaniu piękna w realiach codziennych (tom Ścieżki polne).
- Podjął Staff także temat wojny – w swoich wierszach eksponował cierpienie i tragizm ludzi dotkniętych wojenną pożogą. Był autorytetem dla skamandrytów, uczestniczył w poetycko-kawiarnianym życiu stolicy.
Bolesław Leśmian
Poeta oryginalny, indywidualny, twórca specyficznego świata poezji i filozofii heroicznego humanizmu.
- Powołał do życia gromadę fantastycznych postaci jak Dusiołek, pan Błyszczyński, Srebroń itp.
- Operował neologizmami, eksponował szczegół, wprowadzał ludowe, baśniowe i fantastyczne motywy do swojej poezji.
- Interesowała Leśmiana relacja człowiek-Bóg, uważał, że właśnie ułomność i kalectwo są tymi wartościami, które odróżniają człowieka od Boga i stanowią o jego człowieczeństwie. Podejmowanie trudu życia pomimo przeciwności, poczucie tej odrębności – to właśnie heroiczny humanizm.
- Często używa gatunku ballady, która rozgrywa się w bezkresie i bezczasie.
Utwory:
Dusiołek, Urszulka Kochanowska, Dziewczyna, Pan Błyszczyński, Trupięgi, W malinowym chruśniaku
Tomy:
Łąka, Napój cienisty, Dziejba leśna.
Władysław Broniewski
,,Rewolucyjny romantyk”, bo łączył w swojej poezji patos rewolucji i poetykę romantyczną, szczególnie model poezji tyrtejskiej, nawołującej do walki.
- Utwory jego to często wiersze-apele, przepełnione obrazowymi przenośniami jak harfa z żył itp., pełne dynamiki i emocji.
- Tematycznie mieści się w nurcie poezji społecznej, w misji poety widzi powołanie trybuna ludowego, walczącego o sprawy proletariatu.
- Nie był to jednak poeta ideologii komunizmu, tak jak to głoszono wiele lat po wojnie.
- Brał udział w wojnie 1920 roku, był więziony przez władze radzieckie, był też w armii Andersa.
Tomy poezji:
Wiatraki, Trzy salwy, Dymy nad miastem, Komuna paryska, Troska i pieśń, Krzyk ostateczny.
Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
zwana ,,pierwszą damą Skamandra” była rzeczywiście zaprzyjaźniona i związana z tym ugrupowaniem, choć formalnie do niego nie należała. Pawlikowska była mistrzynią miniatury poetyckiej, tworzyła wiersze epigramatyczne, zwieńczone dobitną pointą. Świat otaczający kobietę dwudziestolecia pełen drobiazgów, bibelotów, kwiatów, wieczory pod znakiem dancingu – to świat przeniesiony do jej poezji. Nie jest to bynajmniej tylko rejestracja tamtego świata – zawsze towarzyszy jej filozoficzna refleksja, myśl o przemijaniu, czasie, nieskończoności, starości.
Tomy:
Niebieskie migdały, Różowa magia, Pocałunki, dancing, Szkicownik poetycki.
Tuwim należał do ugrupowania Skamander, trzeba jednak na chwilę zatrzymać się nad przemianami w jego twórczości.
- I okres – młodzieńczy, (lata 1918-26). To epoka Pikadora, Skamandra, skandali poetyckich, ,,wojny o wiosnę”, burzliwego życia artystycznego i towarzyskiego. Twórczość tego okresu cechuje witalizm, entuzjazm, dynamika życia wielkiego miasta. Poetę widzi jako ,,ultimus inter pares” – ostatniego wśród równych, wmieszanego w tłum. Wtórują Tuwimowi inni skamandryci: Wierzyński, Słonimski, Lechoń. ,,Zrzucają z ramion płaszcz Konrada”, by tematem poezji uczynić wiosnę, młodość i wino.
- II etap – ,,poszukiwanie słowa poetyckiego”, lata 1926-39. W formie zwraca się Tuwim ku klasycznym wzorcom horacjańskim i do poezji Kochanowskiego, krystalizuje własną poetykę – język ekspresywny, dynamiczny, nie unikający słów potocznych, a nawet wulgarnych. Do poezji wkradają się tematy poważne:
- polityczne, antywojenne (Do prostego człowieka),
- satyra na mieszczaństwo (Mieszkańcy),
- filozoficzny, czy o samym trudzie tworzenia (Sitowie).
- Również w tym czasie (lata 36-39) tworzy Tuwim wiersze dla dzieci (Lokomotywa, Ptasie radio, Słoń Trąbalski).
- III etap – wojenny i powojenny – lata 1940-53. Składa się nań emigracja, powrót do kraju i działalność powojenna. Dziełem emigracyjnym jest poemat dygresyjny Kwiaty polskie.Tomy:
Słowa we krwi, Rzecz Czarnoleska, Biblia cygańska, Treść gorejąca.
Julian Przyboś
Wybitny poeta awangardy krakowskiej, tworzył jeszcze długo po wojnie (pamiętamy jego wrogie nastawienie do turpistów).
- Oprócz awangardowej przynależności – jest indywidualną osobowością poezji polskiej.
- To Przyboś głosił postulat rzemieślniczej pracy nad językiem poetyckim, hasło: „precz z watą słów”. Widział istotę poezji w sile metafory, potrafił zawrzeć w jednym wersie wielokrotność skondensowanych znaczeń.
- Operował elipsą – takim skrótem, który polega na opuszczeniu ogniw w zdaniu.
- Potrafił dynamizować (poruszać, ożywiać) przestrzeń w swojej poezji.
- Początkowo fascynował go program ,,trzech M” (miasto, masa, maszyna), ruch, elektryczność, geometria, potem zaczął wracać do tematów tradycyjnych, ale ujmował je na swój sposób. Jego pomysłem jest ,,układ rozkwitania” – czyli rozwijanie ,,zalążka” utworu, jakim jest wyjściowy wers.
Tomy:
Śruby, Oburącz, Sponad, W głąb las, Równanie serca.
Zobacz:
Poezja dwudziestolecia wobec rzeczywistości ówczesnej Polski