Search Results for "Wielki testament"
Biblia – mapa myśli Biblia, obok kultury antyku, jest jednym z najważniejszych źródeł naszej kultury. Na niej opiera się system wartości całego świata chrześcijańskiego. Z niej także wyrasta nasza kultura i sztuka, dla której przez wiele wieków była główną inspiracją i pozostała nią do dzisiaj. Biblia jest także księgą uniwersalną, zawierającą ponadczasowe, ponadkulturowe prawdy moralne – jak dekalog, czyli dziesięć przykazań Bożych. . Biblia – dzieło złożone Powstawała przez około
Wartość Biblii Biblia to źródło europejskiej kultury. Biblia to arcydzieło literatury światowej. Biblia to powszechne, kulturowe dziedzictwo, magazyn norm moralnych i wzorców postępowania. Biblia jest źródłem myśli filozoficznej i religijnej, jest księgą mądrości, a oprócz tego prezentuje ludzkie wzory i postawy, które są w literaturze przywoływane, oceniane, chwalone lub krytykowane. Jest zbiorem przykładów – wzorców i antywzorców postępowania. Zawiera kodeks moralny, podaje, co jest dobre, a co złe (dekalog). Jest przebogatym magazynem prawd o człowieku, o złożoności natury ludzkiej. Jest
Gall Anonim To tajemnicza postać naszej literatury. Żył na przełomie XI i XII wieku. Imię nieznane. Być może Francuz, być może Węgier, a może tylko przybył do Polski przez Węgry. Być może, należał do zakonu benedyktynów. Z wieków średnich nie mamy na jego temat żadnych informacji. Dopiero w następnej epoce, w XVI stuleciu, historyk Marcin Kromer na jednym z zachowanych rękopisów kroniki zrobił notatkę, że jej autorem jest „Gall, mnich jakiś zapewne”. To dlatego autora najstarszej
Sonet Ma charakterystyczną budowę. Klasyczny sonet włoski składa się z dwóch strof czterowersowych plus dwóch trzywersowych (tercyn). Razem daje to czternaście wersów i wygląda tak: 1) ……………………………… ………………………………… ………………………………… ………………………………… 2) ……………………………… Dwie zwrotki czterowersowe: opis albo narracja ………………………………… ………………………………… ………………………………… 3) ……………………………… ………………………………… ………………………………… Dwie zwrotki trzywersowe (tercyny): refleksja lub wyznanie 4) ……………………………… ………………………………… ………………………………… Taki schemat, by w pierwszych, „grubszych”, zwrotkach rzecz opisać, a w ostatnich, „chudszych”, podsumować, zakończyć refleksją, oczywiście okazał się zbyt sztywny
Polska. Obrazy literackie Ojczyzna – okręt na wzburzonym morzu To bardzo stary i utrwalony w świadomości Polaków topos: oto ojczyzna jawi się jako okręt w czasie burzy, albo nawet tonący, a jego pasażerowie to naród, który winien myśleć o ratowaniu statku. Pierwszym, który rozpropagował ten obraz, był: Piotr Skarga Kazania sejmowe „Głupi tłumoczki swoje opatruje, gdy okręt tonie” – grzmiał najsłynniejszy polski kaznodzieja, ostro krytykując egoizm Polaków, którzy najpierw myśleli o sobie i majątkach, a potem o ojczyźnie. Juliusz
Treny Jana Kochanowskiego uznawane są za najdojrzalsze dzieło poety. Należy patrzeć na nie jako na całość – ma bowiem przemyślaną kompozycję. Jest to cykl 19 utworów żałobnych poświęconych zmarłej córeczce poety. Zbiór trenów traktujemy jako jedno wielkie dzieło, bowiem ich kolejność i układ nie są przypadkowe. Tren to gatunek żałobny (funeralny) poświęcony zwykle zmarłemu wodzowi czy ważnemu mężowi stanu. Tu – zostały napisane w hołdzie i bólu po stracie ukochanego dziecka – Urszulki.
Moralność, kodeks etyczny, hierarchia wartości – oto bardzo ważny temat literatury światowej i polskiej. Nic dziwnego: czy może być zaszczytniejszy cel jak odróżnić dobro od zła, zdefiniować moralność, określić i prezentować wartościowe postawy? I czy może być cenniejsze dla czytelnika doświadczenie niż odpowiedź na pytania o najważniejsze wartości życia? Przecież tego w wielkiej literaturze szukamy. A odpowiedzi – nie są niestety jednoznaczne. Często dopiero uruchamiają nasz prywatny proces myślenia, czasem
Dom i rodzina wydają się nierozerwalnie związane. A w dodatku motyw łączy się z zagadnieniami, takimi jak dzieciństwo, relacja rodzice – dzieci, obraz dworu polskiego czy wizja małych ojczyzn w literaturze. Do jakich tematów? Motyw tęsknoty za domem rodzinnym w literaturze polskiej. Odwołaj się do wybranych przykładów. Literackie definicje domu. Omów, odwołując się do dzieł literackich. Różne obrazy domu w wybranych tekstach kultury. Omawiając, ujawnij swój stosunek do tematu. Dom jako symbol ojczyzny w twórczości romantyków. Temat
Jest to jeden z tych nielicznych twórców, których możemy nazwać osobowością renesansową – czyli twórcą wszechstronnym, który pragnął i umiał w dziele swojego życia połączyć kilka dziedzin sztuki w świetną całość. Wyspiański stworzył nowy teatr, nowy typ dramatu w Polsce, taki, jakiego przed nim nie było i jakiego nikt już później nie stworzył. Ojciec Wyspiańskiego był rzeźbiarzem, a osobowość artysty kształtowały Kraków i ówczesna Galicja. Kraków – jako zbiór pamiątek, miasto symbol historii Polski, Galicja – jako kolebka
Romantyzm – to według niektórych najważniejsza polska epoka. Pojawia się na maturach dość często, a tematem interesującym są nie tylko romantyczne wizje, dokonania, postacie i dzieła, ale dialog wszystkich późniejszych polskich pokoleń z dziedzictwem romantyków. I do tego trzeba się przygotować. Punkt wyjścia – epoka romantyzmu Nawet jeśli wypowiedź ma traktować tylko o samych reakcjach na romantyzm lub o własnych odczuciach – podmiot swoich rozważań trzeba znać. Nie bez powodu to romantyzm jest epoką, o której
Polska literatura współczesna II wojna światowa – 1939-1945 Lata wojny i okupacji trudno uznać za odrębną epokę literacką. To raczej „stan wyjątkowy” literatury, który wpłynie na jej późniejszy rozwój. Atmosfera nie sprzyja eksperymentom formalnym – dzieła tego okresu są raczej dokumentami, świadectwami, króluje w nich realizm. W literaturze powracają ideały poezji romantycznej, zaangażowanej. Dominujące tematy to okrucieństwo wojny, obozy koncentracyjne, kryzys człowieczeństwa i zanik wartości moralnych. Polska literatura czasu II wojny światowej rozwija się
Miłość Miłość to wielki romantyczny temat, i to ogólnoeuropejski – nie tylko polski. Wszystko zaczęło się od Cierpień młodego Wertera Goethego. Jego bohater: wrażliwy, nieszczęśliwie zakochany, wreszcie samobójca – stał się wzorem dla większości poetów i kochanków. Byronowski Giaur także traci swoją ukochaną – niewolnicę Leilę – i będzie się mścił. Wcześniej obmyślał porwanie. Zemsta czy wspólna ucieczka to romantyczne komponenty ukształtowania miłości, która, choć zawsze romantyczna, wcale nie jest jednakowa. Który z powyższych
Danse macabre oznacza taniec śmierci. Jest to bardzo popularny w średniowieczu motyw, który pokazuje, iż śmierć jest wszechobecna, wszechwładna i dotyczy każdego człowieka – bez względu na jego stanowisko, pochodzenie czy majątek. Przedstawia śmierć, która zaprasza do tańca przedstawicieli różnych stanów. Motyw ten może być ukazany za pomocą rysunku lub słowa – np. dialog śmierci ze zwykłym człowiekiem. W polskiej literaturze przykładem jest Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią. Śmierć ukazywana była różnie –
Lament świętokrzyski to cenny zabytek polskiej literatury średniowiecznej. Jest niezbitym dowodem na to, iż w Polsce kult Najświętszej Marii Panny był bardzo silny; wyróżniamy nawet w literaturze średniowiecznej tzw. kult liryki maryjnej. Należy do niej właśnie Lament świętokrzyski i Bogurodzica, lecz są to utwory odmienne. O ile Bogurodzicę cechuje podniosły nastrój hymnu, o ile jest ona głosem zbiorowości – prośbą ludzi skierowaną do Boga – o tyle Lament świętokrzyski to głos bolejącej Matki. Jest to pierwszoosobowa
Miłość Miłość to wielki romantyczny temat i to ogólnoeuropejski – nie tylko polski. Zaczyna się od Cierpień młodego Wertera Goethego. Jego bohater: wrażliwy, nieszczęśliwie zakochany, wreszcie samobójca – stał się wzorem dla większości poetów i kochanków. Dziełko Goethego stało się najpoczytniejszą książką epoki, młodzież naśladowała strój Wertera, niestety również postawę – rozgoryczenia, rozczarowania światem, nierzadko – samobójczą śmierć z miłości. Byronowski Giaur także traci swoją ukochaną – niewolnicę tureckiego emira Leilę – i będzie
Pozytywizm Odrzuca romantyczne ideały. Rzeczywiście, ideał walki został wówczas zastąpiony hasłami pracy, miłość romantyczną uznano za destrukcyjną (Lalka), a bohater romantyczny jest wyśmiewany, jak Emilia Korczyńska czy Różyc z Nad Niemnem. Franciszek Krupiński w swoim artykule Romantyzm i jego skutki nazywa poezję romantyczną studenckim kwileniem przy bladym blasku księżyca, a bohatera romantycznego – karykaturą człowieka. Jednocześnie w literaturze pozytywistycznej znajdziemy szacunek i dla romantycznego patriotyzmu (Gloria victis), i dla romantycznej literatury (Latarnik). W Trylogii Sienkiewicza powracają romantyczne mity. Najbardziej
Dlaczego Jan Kochanowski to typowy humanista i poeta doctus? Jan Kochanowski nawet współczesnym ludziom mógłby zaimponować rozległością swoich zainteresowań i wykształceniem. Jest z pewnością najwybitniejszym twórcą epoki renesansu i tym właśnie różnił się od Mikołaja Reja, że ogromnie dbał o kształt swojego stylu, o formę uprawianych gatunków i o artyzm języka, a także o wszechstronną wiedzę. Kochanowski studiował w Akademii Krakowskiej, w Królewcu, w Padwie, które to studia zadecydowały o erudycji poety. Nie były mu obce języki klasyczne: łacina, greka, hebrajski, studiował
Te sprzeczne wątki pojawiają się w III części Dziadów wraz z dwoma kontrastującymi ze sobą bohaterami: główną postacią – „ponurego poety” – Konrada oraz księdza Piotra. Konrada z grupy więźniów wyróżnia uparte milczenie. Po pewnym czasie zaczyna jednak mówić. Jego pierwsze kwestie sugerują, że mamy do czynienia z pokornym chrześcijaninem, gdyż deklaruje się jako obrońca Matki Boskiej. Jednak jego postawa bardzo szybko się zmienia i ustępuje miejsca prawdziwie romantycznemu buntowi. Z minuty na minutę w Konradzie wzmaga
Periodyzacja to podział na okresy i podokresy. Epoka starożytna stanowi ogromny przedział czasu – jest to przecież ponad dziesięć wieków różnej kultury, dziejów historii i obyczajów. Należy pamiętać, że w obszarze najbliższym nam geograficznie epokę tę określiły dwie cywilizacje: najpierw świat starożytnej Grecji, potem zaś Imperium Rzymskie. Dlatego oddzielnie mówimy o literaturze greckiej i rzymskiej. Poza tym trzeba wziąć pod uwagę starożytny Wschód: Sumerów, Babilończyków, Asyryjczyków, którzy tworzyli swoje kultury. Obok antyku drugim, równoległym i równie
JAK W OSTATNIEJ CHWILI UPORZĄDKOWAĆ FAKTY I POJĘCIA? Powtórz błyskawicznie przed ustną cały materiał od antyku po współczesność, ujęty w kluczowe pytania. STAROŻYTNOŚĆ 1. Wyjaśnij pojęcia mitu i archetypu, posługując się przykładami z mitologii grecko-rzymskiej. Zacznij: Przedstaw obie definicje: Mit – przekazywany ustnie (oralnie) tekst związany z wierzeniami religijnymi pełniący funkcję sakralną i/ lub kulturotwórczą. Archetyp – stworzone przez Carla Gustava Junga pojęcie z pogranicza psychologii oznaczające wspólny wszystkim, osobowy prawzorzec społecznej roli
