Search Results for "Moralność pani Dulskiej"
Zadanie 34 Napisz notatkę: Jak rozumiesz określenie „dulszczyzna”? W jaki sposób to słowo trafiło do języka polskiego? Odpowiedź: Wyraz „dulszczyzna” pochodzi od nazwiska tytułowej bohaterki dramatu Gabrieli Zapolskiej Moralność pani Dulskiej. „Dulszczyzna” to określenie specyficznego, właściwego drobnomieszczaństwu sposobu bycia, charakteryzującego się obłudą moralną, pretensjonalnością i pozerstwem. Komentarz: Pytanie po części sprawdza Twoją wiedzę z zakresu historii literatury (i to jest ta łatwiejsza część), a po części sprawdza Twoją umiejętność wyjaśniania i tworzenia notatek. Zauważ, że
Temat: Artystyczne ujęcia macierzyństwa w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie na podstawie wybranych epok. Ramowy plan wypowiedzi Określenie problemu Rola matki we wszystkich kulturach, wiekach i dziedzinach sztuki. Dwa ujęcia tematu, które można określić umownie jako tradycyjne i feministyczne. Kolejność prezentowanych argumentów Tajemnica macierzyństwa (Młoda Polska i współczesność) Matka Ziemia (starożytność, wierzenia ludowe) Matka cierpiąca (romantyzm, pozytywizm) matka Polka (od średniowiecza po współczesność) Dzieciobójczyni (Młoda Polska) Wnioski Wbrew pozorom postać
Młodopolskie metody twórcze i prądy artystyczne Literatura polska przełomu wieków wykazuje bardzo bliskie związki z ówczesną literaturą europejską. Młoda Polska to epoka, która nie następuje u nas wiele później niż jej europejski odpowiednik. Jednocześnie zaś układ podstawowych nurtów artystycznych i literackich w polskiej sztuce tego okresu jest dokładnym odzwierciedleniem takiego układu w Europie. Jednym słowem – nurty literackie Młodej Polski miały ten sam charakter co nurty europejskiego modernizmu. Symbolizm Jego światowe pierwowzory odnajdujemy w poezji Baudelaire’a, Verlaine’a,
Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Wybór wierszy Jana Andrzeja Morsztyna Wybór wierszy Daniela Naborowskiego Wybór wierszy Wacława Potockiego Świętoszek Moliera Wymagania egzaminacyjne: Znajomość najważniejszych motywów tematycznych literatury barokowej Podstawowe pojęcia barokowej poetyki Ogólna wiedza o kulturze i ideologii baroku Najważniejsze pojęcia: Sarmatyzm, koncept, konceptyzm, oksymoron, paradoks, kontrast, poezja dworska, poezja metafizyczna Poziom rozszerzony Lektury obowiązkowe: Brak; przydać się może pogłębiona znajomość utworów z zakresu dla poziomu podstawowego. Wymagania egzaminacyjne: Umiejętność wyszukiwania i odczytywania późniejszych
Lekturę możesz wykorzystać przy następujących tematach: Dziedzictwo – zapisana w genach powtarzalność zachowań, postaw, słabości – wskaż na przykładach literackich. Przy takim temacie trzeba odwołać się do naturalizmu – nurtu w literaturze XIX wieku reprezentowanego przez Emila Zolę i Guy de Maupassanta we Francji. Naturaliści jako jedno ze swoich założeń głosili właśnie teorię dziedziczności – nie tylko cech fizycznych, ale psychicznych, szaleństwa, skłonności, zachowań. Z ich teorii wynika, że człowiek
Bohaterowie naszych czasów – Judym, Kolumbowie, a może Wokulski? Kogo nazwałbyś patronem literackim naszych czasów? Judym na pewno nie. Dziś mało kto wykonałby bezinteresowną pracę, nie pytałby o pieniądze, lecz o idee. Postawa doktora Tomasza Judyma może budzić sprzeciw współczesnego czytelnika nie tylko dlatego, że bohater nie przyjmuje modnej dziś postawy dorobkiewicza. Wybór Judyma wydaje się także dyskusyjny moralnie: czy wolno mu było krzywdzić najbliższą osobę (Joasię) aż tak, w imię dobra anonimowej grupy
Powinowactwa literatury i filozofii. Na wybranych przykładach przedstaw związki twórczości pisarskiej i filozofii. Jostein Gaarder, autor bestsellerowej powieści Świat Zofii, powiedział kiedyś, że literatura i filozofia są jak dwie nitki, które splatając się i rozluźniając na przemian, snują się przez całą historię cywilizacji i kultury. W powieści Gaardera połączone są wyjątkowo mocno – akcja, fabuła, bohaterowie (elementy charakterystyczne dla literatury, a nie pism naukowych). W całości podporządkowane są wyższemu założeniu – przedstawieniu dziejów myśli od starożytności po dzisiejsze
Praca – smutna konieczność, misja czy sposób na życie. Własne obserwacje poprzyj przykładami z literatury i filmu. Pan Bóg, który wygnał ludzi z raju, uprzedził ich, że będą skazani na ciężką pracę na roli (Adam) i rodzenie dzieci w bólach (Ewa). Czyżby więc praca była karą za grzechy, smutną koniecznością, udręką człowieka? „Coraz więcej czasu spędzamy w pracy i coraz częściej przenosimy do niej nasze życie prywatne” – napisano w popularnym tygodniku. Czy zatem nasze życie spędzane
Szaleni i rozważni – dwa sposoby kreowania bohatera w literaturze na przestrzeni dziejów. Układ pracy: I Rozważania wstępne Opozycja (przeciwstawienie, kontrast) między szaleństwem (uczucie) a rozwagą (racjonalizm) – w życiu, filozofii i literaturze. II Literackie portrety szaleńców a) słownikowa definicja szaleństwa b) szaleństwo – poświęcenie dla dobra innych – mit o Prometeuszu c) szaleni z miłości do Boga – Legenda o św. Aleksym, S. Grochowiak: Święty Szymon Słupnik d) szaleńcy romantyczni – G. Byron: Giaur, J. W. Goethe:
Artysta i sztuka Sformułowania: • Rola artysty i sztuki w programach i utworach pisarzy Młodej Polski • Filister i artysta w literaturze Młodej Polski • Artyści młodopolscy wobec pozytywistycznego utylitaryzmu sztuki. • Sztuka dla ludzi czy „sztuka dla sztuki” – wyraź swoją opinię w odniesieniu do teorii młodopolskich. Treści podstawowe: Naczelna teza programowa twórców młodopolskich o wyższości idei sztuki nad jakimikolwiek innymi wartościami. Wyraża je hasło „sztuka dla sztuki” propagowane
Przedwiośnie Stefana Żeromskiego Powieść Temat: Przedwiośnie jest powieścią polityczną – jest próbą ustosunkowania się pisarza do aktualnych spraw kraju, przedstawia groźbę istniejącej sytuacji, krytykuje, lecz szuka także dróg reformy. Powieść przedstawia dzieje młodego chłopaka – Cezarego Baryki. Jego życiorys (rewolucja w Baku, wojna polsko sowiecka, ziemiaństwo, Warszawa) jest ilustracją poszukiwania własnej drogi w życiu, ale i prawdy o Polsce. Co jest ważne? Pisarz konfrontuje w utworze trzy różne drogi naprawy Polski:
Powtórz materiał literacki metodą pięciu pytań: kto, co, gdzie, kiedy, o czym – napisał. Przegląd literatury polskiej Najważniejsi twórcy i ich dzieła ŚREDNIOWIECZE Króluje twórczość anonimowa – tak jak w Europie, tak i w Polsce nie wypada przechwalać się talentem. Ale literatura polska dopiero się rodzi, pierwsze całościowe utwory w języku ojczystym zwiemy zabytkami polskiej literatury, a dłuższe teksty (np. kroniki) pisane są po łacinie. Zabytki literatury polskiej Bogurodzica – arcydzieło średniowiecznej literatury. Pierwszy
Anioł czy femme fatale – obraz kobiety w literaturze polskiej. Matki, żony, kochanki i niewinne dziewczęta zaludniają karty naszej literatury począwszy od czasów średniowiecza… Na ogół nie stoją w centrum, lecz z boku – to nie im przypadają w udziale największe misje, a co za tym idzie rozterki i dylematy moralne. To nie one walczą na polu bitwy (chyba że w męskim przebraniu, jak Grażyna czy Emilia Plater). To nie one powoływane są do wielkich czynów, jak Konrad
Wielki wybór postaci moralnych i niemoralnych Jest to wybór naprawdę ogromny. Każdy czyn można omawiać z punktu widzenia etyki, ale jasne, że będziemy szukać wśród działań bardziej spektakularnych i dyskusyjnych. Moralni Antygona to wzór kochającej siostry i córki, kobieta wierna swoim najwyższym zasadom, zdolna dla idei prawa boskiego poświęci i miłość, i życie. Na pewno realizuje postulat „wierności sobie”. Pytanie: czy akt niesubordynacji wobec rozkazu króla jest w jakiś sposób niemoralny? Hamlet królewicz wierny wzniosłym pojęciom,
Matka Boska Ukazywano Ją jako triumfującą królową niebios lub jako kobietę cierpiącą pod krzyżem (motyw Matki Boskiej Bolesnej, Stabat Mater czy Matki Boskiej ze zwłokami Syna – różne wersje piety). To dwa kontrastowe, najważniejsze portrety Matki Boskiej w kulturze. Ten kontrast łatwo wskazać już w polskich tekstach średniowiecznych. Najstarsza polska pieśń, Bogurodzica, ukazuje Maryję jako pośredniczkę między ludźmi a Bogiem. Z kolei w Żalach Matki Boskiej pod krzyżem (Lamencie świętokrzyskim) widzimy zupełnie inny portret Maryi
Rozprawka na temat: Dlaczego Ziembiewiczowi nie udało się zrealizować swojego programu – żyć uczciwie? We wstępie zawrzyj fakt i postaw pytanie Już od początku powieści czytelnik ma jasność, że życie głównego bohatera zakończy się klęską zarówno na polu prywatnym, jak i zawodowym. Jak do tego doszło? I dlaczego? W rozwinięciu Wskaż drobne wydarzenia, które sprawiły, że powoli i niemal niezauważalnie, ale jednocześnie nieodwołalnie, schodził z drogi uczciwości. Najpierw na drodze kariery zawodowej – zaczęło
Wiek XIX. Norwegia. Młody Gregers Werle powraca do rodzinnego domu i pragnie naprawić świat. Występuje przeciw ojcu – bo stary Werle ma wiele na sumieniu: zdradzał żonę, oszukał wspólnika, służącą Ginę wydał za mąż za Hjalmara Ekdala – choć spodziewała się jego dziecka. Teraz, po 16 latach, jego syn – Gregers – który domyślił się wszystkiego – objawi światu prawdę. Jaka jest jego najważniejsza, kontrowersyjna decyzja? Bez wątpienia ta,
Don Kichot – kwestionariusz osobowy Wiek: „zbliżał się do pięćdziesiątki”. Wygląd: „wysokiej postawy, suchy na twarzy, członki ma długie, żylaste, cerę żółtą, nos orli nieco zakrzywiony, długie wąsy, czarne i obwisłe”. Stan cywilny: kawaler, ale wzdychający do pięknej Dulcynei z Toboso (raczej wytworu jego wyobraźni niż realnie istniejącej osoby). Mocne strony: łagodny, prostoduszny. Umie współczuć, ma silne poczucie sprawiedliwości. Sancho Pansa powiedział o nim: „duszę ma jak kryształowy dzban, nie potrafi nikomu szkodzić,
Co o nim wiemy? Jim to tytułowy bohater powieści Josepha Conrada Lord Jim (1900 r.). Urodził się w Essex jako jeden z pięciu synów pastora. To ważne – już z domu wyniósł przeświadczenie o istnieniu niezmiennych wartości. Jim pragnął zostać marynarzem, trafił więc na „statek szkolny do oficerów marynarki handlowej” i szybko zdobył patent oficerski. Tragiczny okazał się rejs Jima na statku Patna, który przewoził 800 malajskich pielgrzymów. W chwili zagrożenia, gdy wydawało się, że okręt zatonie, razem
Matka – archetyp, ideał, odwieczny wzór. Czy literatura potwierdza mit matki, czy go burzy? Odwołaj się do wybranych przykładów. Temat skupiony wokół jednego, jednak bardzo istotnego motywu. W zasadzie wystarczy znać szkolne lektury, by sobie z nim poradzić. Uważajcie jednak, by nie poprzestać na odtwórczej wyliczance tytułów i postaci. W temacie, oprócz tezy o istnieniu „mitu matki”, wyraźne jest pytanie o stosunek doń literatury – budując pracę, trzeba myśleć o tym, jak na nie odpowiedzieć. W literaturze
