Tag "motyw buntu w literaturze"
Epoka Współczesność Epoka triumfu groteski w sztuce; groteska – próbuje oddać problemy współczesnego świata. Istotne kwestie: funkcjonowanie systemów totalitarnych, kryzys wartości mający u swoich podstaw m.in. II wojnę światową (niemożność porozumienia się ludzi, brak idei), kryzys relacji międzyludzkich (rozpad tradycyjnej rodziny, poczucie samotności w tłumie). Gatunek Dramat. Tango jest sztuką zbudowaną według klasycznych zasad – zachowuje np. ciągłość fabularną (akt I rozgrywa się późnym rankiem, II – w nocy, zaś III przed południem następnego dnia).
Można wykorzystać Giaura jako literaturę w następujących tematach: Bohaterowie przegrani – jakie przyczyny zdecydowały o ich klęsce? Tu można zestawić Giaura z Werterem, panią Bovary, Gustawem-Konradem, Wokulskim. Istotne – na czym polegała ich przegrana? W przypadku Giaura klęska jest dwustopniowa – najpierw traci ukochaną i nie udaje się jego plan, potem zemsta, której dokonuje, nie przynosi mu ulgi. Warto zwrócić uwagę, że w powyższym zestawie wszystkie postacie targnęły się na
Bunt to jedna z ludzkich postaw. Jego podstawą zawsze jest sprzeciw wobec czegoś potężnego, i zwykle towarzyszy mu nadzieja na zwycięstwo. Rozmaite są jednak te potęgi. Można się buntować przeciwko ograniczeniu wolności fizycznej: niewoli, więzieniu, terrorowi, porządkowi społecznemu; duchowej: Bogu, moralności, autorytetom, kulturze; artystycznej – to stały w literaturze motyw walki z ideami poprzedników, opiniami krytyków. Zwycięstwo nie zawsze jest pełne. W eseju filozoficznym pt. Człowiek zbuntowany Albert Camus nazywa jednak bunt momentem, w którym w człowieku
Sprawa narodowa Temat ojczyzny w literaturze tej epoki być może wcale nie jest najważniejszy, ale na pewno jest ważny – dzięki dwóm potęgom: Wyspiańskiemu i Żeromskiemu. Autorzy ci zajmują inne obszary literackiej mapy. Żeromski pisze prozę zrywów niepodległościowych; spod jego pióra wyjdzie jednak także dramat Róża. Wyspiański tworzy wielkie dramaty narodowe: Wesele – rzecz o współczesnym mu społeczeństwie polskim wobec sprawy wyzwolenia, Noc listopadową, Warszawiankę – o powstaniu. Często cytowanym utworem patriotycznym jest wiersz
„Powołał mnie Pan na bunt” (Stanisław Grochowiak). Esej o ludziach niepokornych. Człowiek to stworzenie niepokorne i zuchwałe. W każdym z ludzi istnieje jakaś irracjonalna, wrodzona przekora, która swe ujście znajduje szczególnie w wieku młodzieńczym. W późniejszym okresie życia ten temat jakby zanika. Powtarzam, jakby, ponieważ to tylko pozór! Wtłoczeni w konwenanse, usztywnieni gorsetem zasad molarnych, nie zawsze ludzie mają odwagę wyłamać się, Opór jednak jest, gdzież w środku drąży osobowość, determinuje pewne zachowanie, lecz nie jest zwerbalizowany, wyrażony
Skąd się bierze bunt? Z niezgody na otaczającą rzeczywistość. Kiedy coś nam przeszkadza, nie odpowiada, nie jest zgodne z naszymi poglądami, to mamy dwie możliwości – pohamować wzbierającą w nas złość i postarać się zaakceptować rzeczywistość albo ostro przeciwko niej zaprotestować, czyli właśnie zbuntować się. Buntownik – kto to taki? Najczęściej jest młody, dumny, inteligentny, zdecydowany i gotowy do poświęceń. Z reguły samotny, poważny no i najczęściej płci męskiej. Rzadko literatura opowiada o dziewczynach buntowniczkach typu Antygona
Żelazny zestaw lektur: • Mit o Dedalu i Ikarze • William Szekspir – Hamlet • Johann Wolfgang von Goethe – Cierpienia młodego Wertera • Adam Mickiewicz – Konrad Wallenrod, Dziady • Bolesław Prus – Lalka • Eliza Orzeszkowa – Nad Niemnem • Stefan Żeromski – Ludzie bezdomni, Przedwiośnie, Siłaczka, Syzyfowe prace • Witold Gombrowicz – Ferdydurke • Zofia Nałkowska – Granica • Sławomir Mrożek – Tango • Jerome Salinger – Buszujący w zbożu
Bunt nie przemija, bunt się ustatecznia. Stanisław Grochowiak …Jedynym oparciem dla ducha jest bunt! Bunt, co jak mina pod twierdzą wybucha, bunt przeciw rzeczom, ludziom i własnej istocie przeciw życiu i śmierci!… Kazimierz Tetmajer, Taka mi się śni burza Aż wszystko będzie legendą I wtedy po wielu latach Na nowym Campo di Fiori Bunt wznieci słowo poety Czesław Miłosz, Campo di Fiori Idź wyprostowany wśród tych co na kolanach wśród odwróconych plecami
„Raczej umrzeć stojąc niż żyć na kolanach” – słowa Alberta Camusa uczyń mottem rozważań na temat roli buntu w działaniach wybranych bohaterów tekstów kultury. Temat nie wydaje się trudny. To dobrze – gdyż często bywa on proponowany abiturientom. Być może jego czas nadejdzie i w tym roku? Twórcy tematów maturalnych zdają się sądzić (sam oceń, czy naiwnie), że temat buntu jest bliski młodym ludziom. Dobór lektur wydaje się być sprawą niemalże
Obrazy buntu w Biblii. Komentarz Temat sformułowany dość enigmatycznie. Twoim zadaniem będzie przypomnienie sobie postaci biblijnych buntowników, scharakteryzowanie ich, określenie rodzaju buntu: przeciwko czemu lub komu się buntowali, jakie były tego skutki. Zauważ, że bunt nie jest zbyt mile widzianym sposobem manifestowania swojej indywidualności. Najczęściej kończy się klęską buntowników lub ich „nawróceniem”. . Jak zacząć? Zastanów się, dlaczego bunt jest tak popularnym tematem, a buntownik jest od tysięcy lat jednym z najbardziej lubianych
Jakie wzruszenia i podobieństwa do dzisiejszych czasów może odnaleźć współczesny młody człowiek w utworach wczesnego romantyzmu? Uwaga! Ograniczenie! Mamy pisać tylko o tekstach wczesnego romantyzmu! Ważne sformułowania bogate życie wewnętrzne bohaterów, skomplikowana psychika świat uczuć, miłość jako wartość najwyższa nonkonformizm indywidualizm. skłonność do autorefleksji, zainteresowanie metafizyką. Jaką wybrać formę? Rozprawka czy esej? A może jeszcze inna forma utworu? Rozprawka zmusza do uporządkowania materiału, do postawienia wyraźnej tezy. (Budzi nowe wzruszenia? Jakie?)
Wiek buntowników. Przedstaw wybranych literackich bohaterów XIX wieku. Jak zacząć? Przykład 1. Spójrz na zjawisko dziewiętnastowiecznego buntu w kontekście historii Europy. Przywołaj główne wydarzenia historyczne tego okresu – takie jak rewolucje i powstania – oraz postaraj się pokazać ich konsekwencje literackie. Wiek dziewiętnasty był czasem niezwykle silnych i gruntownych przemian – obecnych zarówno w kulturze, jak i w literaturze. Stulecie to nazwać by można okresem nieustannej rewolucji; dokonującej się w obyczajowości społecznej, sztuce, nauce, a nawet w przemyśle.
Obrazy buntu w Biblii i literaturze antyku. Inne tematy Bunt jako wyraz niezgody na rzeczywistość. Odwołując się do wybranych tekstów starożytnych, zaprezentuj bohaterów, którzy bunt uznali za konieczność. Aby istnieć, człowiek musi się buntować. Ustosunkuj się do słów Alberta Camusa. Zbuntowani: Antygona, Edyp, Odyseusz. Jak oceniasz ich postawy? Bunt bardzo często pojawia się w tematach prac, bo jest motywem powracającym literatury wszech czasów. Ale już w antyku problem ten został przedstawiony w kilku
Literatura romantyczna niewątpliwie najmocniej odcisnęła swe piętno nie tylko na poezji późniejszych epok, ale i na życiu wielu Polaków, przede wszystkim tych, którzy w różnych okolicznościach historycznych zmuszeni byli opuścić kraj. Ale byli też tacy, którzy za wszelką cenę usiłowali pozbyć się romantycznej schedy, pragnęli ostentacyjnie „zrzucić z ramion płaszcz Konrada” (Antoni Słonimski). Zbiorową antyromantyczną demonstrację urządzili futuryści – nawoływali do burzenia pomników, przewietrzania muzeów, kpili z „mickiewiczów i słowackih”. Futurystom nie podobało się wszystko,
Adam Mickiewicz Oda do młodości Bez serc, bez ducha, to szkieletów ludy; Młodości! dodaj mi skrzydła! Niech nad martwym wzlecę światem W rajską dziedzinę ułudy: Kędy zapał tworzy cudy, Nowości potrząsa kwiatem I obleka w nadziei złote malowidła. Niechaj, kogo wiek zamroczy, Chyląc ku ziemi poradlone czoło, Takie widzi świata koło, Jakie tępymi zakreśla oczy. Młodości! ty nad poziomy Wylatuj, a okiem słońca Ludzkości całe ogromy Przeniknij z końca do końca. Patrz na
Bruno Jasieński But w butonierce Zmarnowałem podeszwy w całodziennych spieszeniach, Teraz jestem słoneczny, siebiepewny i rad. Idę młody, genialny, trzymam ręce w kieszeniach, Stawiam kroki milowe, zamaszyste, jak świat. Nie zatrzymam się nigdzie na rozstajach, na wiorstach, Bo mnie niesie coś wiecznie, motorycznie i przed. Mijam strachy na wróble w eleganckich windhorstach, Wszystkim kłaniam się grzecznie i poprawiam im pled. W parkocieniu krokietni – jakiś meeting panieński. Dyskutują o sztuce, objawiając swój traf. One jeszcze nie wiedzą,
Ludomania (wieś) Pod koniec wieku XIX – zwłaszcza w Krakowie, w kręgach elit kulturalnych – pojawia się moda, na wieś i wszystko co „chłopskie” – którą określamy terminem ludomania. Owocuje to między innymi: serią małżeństw przedstawicieli elit z chłopkami; powstaniem setek utworów literackich opiewających życie wsi; zalewem obrazów o tematyce wiejskiej; wreszcie pojawieniem się motywów folklorystycznych we wzornictwie. Wynikiem mody są dwa arcydzieła Wesele Wyspiańskiego i Chłopi Reymonta – panorama
Klasyfikacja problemowa Bunt przeciw czemu? przeciw złu świata: Hamlet, Giaur, Judym, doktor Rieux; przeciw obyczajom niszczącym miłość: Giaur, Werter, Gustaw, Soplica; przeciw konwencji teatralnej: bohater Kartoteki; przeciw anarchii i buntowi: Artur z Tanga. Buntownicy nie są lubiani Nie lubią ich władcy – zagrażają władzy. Nie lubią ich normalni, porządni ludzie – buntownicy zagrażają spokojowi ich uładzonej egzystencji. Nie lubią ich szkoły – zbuntowani uczniowie zawsze oznaczają kłopoty. Nie lubi ich też historia
Motyw buntu i pokory w III części Dziadów. Na czym polega romantyczny bunt? To tak silne poczucie własnej potęgi i mocy, że owładnięty nimi, pełen wiary w siebie człowiek uważa się za równego Bogu. Chce – w imię dobra ogółu – zmieniać ustalony porządek świata; mało tego – czuje się na siłach, by podjąć walkę z niesprawiedliwym i zbyt we własnym mniemaniu surowym dla ludzi Stwórcą. W III części Dziadów romantycznym buntownikiem jest ponury
Przykłady: Antygona Kmicic Wokulski Kordian Hrabia Henryk Jacek Soplica Konrad Wallenrod Prometeusz Cezary Baryka Sformułowania tematów: Bunt jako wyraz niezgody na rzeczywistość. Odwołując się do wybranych tekstów literackich, zaprezentuj bohaterów, którzy bunt uznali za konieczność. „Aby istnieć, człowiek musi się buntować”. (Albert Camus) Zastanów się nad źródłami i sensem buntu wybranych bohaterów literackich, oceń ich postawy. Kim są zbuntowani? To silne jednostki, indywidualności, które przeciwstawiają się światu, idą pod prąd,
