Tag "Nad Niemnem"
Temat to bardzo obszerny, bo wielu polskich pisarzy wywodziło się ze wschodnich ziem i o nich pisało. Z XIX-wiecznych powinieneś wymienić następujących twórców i dzieła: Adama Mickiewicza (Pan Tadeusz), Juliusza Słowackiego (liryki), Elizę Orzeszkową (Nad Niemnem), Henryka Sienkiewicza (Ogniem i mieczem, Pan Wołodyjowski), Seweryna Goszczyńskiego (Zamek kaniowski). Wiek XX to przede wszystkim Czesław Miłosz (liryki, Dolina Issy) oraz Tadeusz Konwicki (Kronika wypadków miłosnych). Sam zdecydujesz, jakie utwory będziesz omawiał, pamiętaj
Znaczenie mogiły powstańców i grobu Jana i Cecylii w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej. Zacznij: Jednym z podstawowych tematów Nad Niemnem jest tradycja czy raczej problem stosunku do niej. Młodzi, zbuntowani pozytywiści byli z nią na bakier – zwłaszcza jeśli chodzi o wspomnienie romantyzmu i powstań. Orzeszkowa nawołuje ich niejako do pogodzenia się z przeszłością – i odnalezienia własnych korzeni. Rolę swoistych punktów spotkania z tradycją pełnią w powieści właśnie dwie mogiły… Rozwiń: Omów symboliczne znaczenia obydwu mogił: Grób
Proza pozytywizmu stworzyła cały szereg postaci kobiecych. Różnych: pięknych i dobrych oraz złośliwych i denerwujących. Aż trudno wybrać „Miss Pozytywizmu”. Zacznijmy od Lalki Bolesława Prusa. Izabela Łęcka. Wcale nie budzi powszechnego zainteresowania. Jest piękna, owszem, ale nudna. Jej wielkie mniemanie o sobie zniechęca czytelnika. Jej uroda wydaje się klasyczna, posągowa – ale sztywna, właśnie lalkowata, zbyt dostojna. Brakuje jej wdzięku, ruchu, energii. Być może, że to bogini – ale nie interesująca kobieta. Aż
Wystarczy przytoczyć nowelę (nawet oryginalną i rozbudowaną), jak np. Szkice węglem i pierwszą z brzegu powieść – niech będzie Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej. Od razu widać różnice: Długość utworów – trzytomowa powieść i kilkudziesięciostronicowa nowela to kontrast objętości – różnica pierwsza. Liczba osób (bohaterów) W powieści Orzeszkowej Nad Niemnem jest ich bardzo dużo, można posegregować persony wg ważności: pierwszoplanowe, drugoplanowe postacie, tła, przedstawiciele różnych warstw – cały przekrój społeczeństwa nadniemeńskiego. Często widzimy ich razem –
Młode pokolenie końca lat 60., które widziało na własne oczy klęskę powstania styczniowego, wystosowało protest wobec ideologii romantycznej. Młodzi byli już zniecierpliwieni irracjonalnymi koncepcjami, zrywami, które kończyły się śmiercią młodzieży, konfiskatą dóbr, zsyłkami lub emigracją. Zachęceni racjonalną filozofią Zachodu, porażeni wizją ziemskiej nędzy, niesprawiedliwości społecznej, zaczęli głosić przyziemne, niezbyt „cudowne”, lecz praktyczne ideały. Do romantyzmu i postawy uduchowionego romantyka, wieszcza odnosili się niechętnie, stosując nieraz ośmieszenie, pogardę lub kpinę. W Nad Niemnem
Pozytywizm Początkowo są to czasy potępiania i odrzucania wszystkiego, co romantyczne. Zwłaszcza w tekstach publicystów, z Aleksandrem Świętochowskim na czele. Szło tu, rzecz jasna, przede wszystkim o polityczno-społeczny program pozytywistów. Ich koncepcja pracy organicznej i odrzucenia zbrojnej konfrontacji z zaborcami zdecydowanie nie dała się pogodzić z romantyczną wizją powstania i prometejskiego poświęcenia, uważaną przez przedstawicieli nowej epoki za bezmyślne, samobójcze szaleństwo. Pozytywiści sprzeciwiali się kreowaniu roli artysty jako osobnika stojącego poza społecznością. Ich zdaniem artysta to członek społeczeństwa
Epos był najważniejszym gatunkiem epiki do czasu, kiedy zdominowała ten rodzaj literacki powieść. Później jednak te powieści, które odgrywały szczególnie ważną rolę w życiu narodu, dotyczyły ważnych wydarzeń historycznych lub kompleksowo ujmowały życie danej klasy, nazywano epopejami. W literaturze powszechnej taką powieścią – epopeją jest Wojna i pokój Lwa Tołstoja, Przeminęło z wiatrem Margaret Mitchell czy Buddenbrookowie Tomasza Manna. W literaturze polskiej miano epopei uzyskały sobie takie powieści jak: Chłopi Władysława Reymonta, nazywane epopeją chłopską,
Można powiedzieć, że Eliza Orzeszkowa raczej miernie ocenia epokę romantyzmu, a do postaw typowych romantyków odnosi się co najmniej niechętnie. Pisarka czyni „nosicielami romantyzmu” kilka postaci Między innymi Emilię Korczyńską, kobietę rozczytaną w romansach, żyjącą w iluzorycznym świecie wyobraźni, tęskniącą za wymyślonym mitem miłości romantycznej. Jej wypowiedzi śmieszą, a postawa bywa denerwująca, tym bardziej że bujając w obłokach, lekceważy szczere uczucie Benedykta. Następny romantyk to Zygmunt Korczyński. Wybitna jednostka – uduchowiony artysta, wyobcowany w tłumie przeciętniaków.
Dom i rodzina wydają się nierozerwalnie związane. A w dodatku motyw łączy się z zagadnieniami, takimi jak dzieciństwo, relacja rodzice – dzieci, obraz dworu polskiego czy wizja małych ojczyzn w literaturze. Do jakich tematów? Motyw tęsknoty za domem rodzinnym w literaturze polskiej. Odwołaj się do wybranych przykładów. Literackie definicje domu. Omów, odwołując się do dzieł literackich. Różne obrazy domu w wybranych tekstach kultury. Omawiając, ujawnij swój stosunek do tematu. Dom jako symbol ojczyzny w twórczości romantyków. Temat
Realizm powieści jest niezaprzeczalny Wierne przedstawienie obrazu społeczeństwa: środowiska arystokratycznego – pani Andrzejowa i Zygmunt Korczyńscy, ziemiańskiego – Korczyńscy, zaściankowego – mieszkańcy Bohatyrowicz. Stypizowanie postaci, wyrazistość i dokładność w przedstawieniu charakterów i tła obyczajowego. Eliza Orzeszkowa z drobiazgowością opisała Korczyn, Bohatyrowicze, Olszynkę, Osowce. Działania bohaterów umotywowane są nie tylko przyczynami współczesnymi, ale także dawnymi – występują odniesienia do historii, czyli nawiązania do niedawnych powstań i bardzo odległych w czasie dziejów Jana i Cecylii. Narracja w powieści realistycznej jest prowadzona
Znajdujemy się w nadniemeńskiej krainie lat osiemdziesiątych dziewiętnastego wieku. Świat, który przedstawia Orzeszkowa, jest piękny, został skonstruowany według swoistego ładu. Czas Obowiązuje tu zasada podwójnej perspektywy czasowej, czyli: Powieściowa teraźniejszość – wszystkie wydarzenia, o których czytamy, trwają od końca czerwca (powrót dzieci ze szkół), przez lato (czas żniw, imieniny Emilii), aż po wrzesień (jesienne połowy jacicy na Niemnie). Jest to zatem lato jednego roku, określonego na mniej więcej dwadzieścia lat po powstaniu (czyli
W Lalce – dwugłos narracyjny W rozważaniach na temat Lalki często podkreśla się wyrafinowany jak na owe czasy zabieg konstrukcyjny, jakim było wprowadzenie do utworu podwójnej narracji. Mamy do czynienia z dwoma narratorami. Pierwszy z nich to typowy dla dojrzałego realizmu, dyskretny narrator auktorialny. To ten główny narrator powieści. Jego rola jest tu jednak ograniczona. Nie jest całkowitym „władcą” opowieści, jak choćby narrator w Ojcu Goriot. Nie uprzedza faktów, nie
Często ten temat pojawia się w ujęciu uniwersalnym. Czym jest szczęście dla ludzkości, jak społeczeństwa powinny do niego dążyć? Jak pojmowano szczęście w różnych epokach, w kontekście różnych teorii filozoficznych? Powtórka według zagadnień Filozofia a szczęście Co to jest eudajmonia? Szczęście. Czytając traktaty filozoficzne, z pewnością traficie na ten termin, nic zresztą nie stoi na przeszkodzie, byście mogli sami go użyć. Eudajmonia – po grecku znaczy szczęście. Ale weszło to słowo „osobiście”
„Nieraz Obyczaj stary zawadziłem” – przyznaje się Norwid i choć trochę szydzi z zaklętych formuł, to pisze obyczaj wielką literą jako coś wielkiego, coś niezwykłego w dziejach ludzi. Bo i jest to rzecz ważna. Obyczaj zespala ludzi silną więzią, tradycja to jeden z elementów definiujących naród. To wielki temat i ozdoba literatury. To także świetny temat na prezentację maturalną. A w kontekście naszej obecności w Unii Europejskiej – jeszcze ważniejszy. Powtórka – przegląd
