Tag "renesans"
Barok i renesans – dwie epoki, dwie wizje świata. Komentarz Temat porównawczy, który jak wszystkie tego typu polecenia zakłada, że dokonasz pewnych uproszczeń. Można się domyślać, że w tym konkretnym przypadku chodzi o pokazanie tych dwóch epok jako skontrastowanych ze sobą, propagujących odmienne wartości i postawy. Trzeba oczywiście wykazać się ogólną wiedzą na temat obu epok, ale niezaprzeczalną zaletą tego tematu jest fakt, że nie trzeba prezentować szczegółowych wiadomości (jak w wypadku poprzednich tematów),
Porównaj tragizm bohatera antycznego i bohatera szekspirowskiego; przywołaj w tym celu odpowiednie przykłady literackie. Komentarz: Prawdopodobieństwo trafienia na taki temat jest dość duże, warto się więc przygotować. Zwróć uwagę, że jesteś proszony o podanie przykładów literackich; mogą to być np. Król Edyp i Antygona Sofoklesa, Makbet, Romeo i Julia, Hamlet czy Otello Williama Szekspira. Trzeba będzie przypomnieć sobie wiadomości o tragizmie i konstrukcji bohatera tragedii greckiej, poszukać odpowiednich fragmentów w Poetyce Arystotelesa. Forma pracy Możesz
Świat jako teatr, człowiek jako aktor – wskaż i omów przykłady utworów twórców renesansowych, w których kondycja człowieka ukazywana jest w taki właśnie sposób. Komentarz Trudny, dość ambitny temat, który pozwala jednak rozwinąć skrzydła. Warto skupić się na wybranych dziełach Williama Szekspira (wielkiego entuzjasty i propagatora takiego sposobu widzenia świata) i Jana Kochanowskiego, któremu wizja człowieka jako aktora – a raczej marionetki – na scenie życia także była bardzo bliska. Utwory mistrza ze
Utwory Villona, Rabelais’ego, Reja – apoteoza zwyczajności. Obraz epoki w ich twórczości. To jedno z trudniejszych ujęć problematyki renesansowej, zwłaszcza ze względu na literaturę powszechną i raczej słabą znajomość twórczości Rabelais’go. Spodziewać się go można raczej w klasach humanistycznych, a w ogólnych – podobnego, w kontekście obyczajów ukazanych w literaturze świeckiej. Za to mamy temat ciekawy, pozwala popisać się oczytaniem. Plan pracy Wielki testament – jak możemy rozumieć zwyczajność zaprezentowaną przez Villona? Gargantua i Pantagruel – dlaczego
William Szekspir urodził się w 1564 r. w miasteczku Stradford-upon–Avon w hrabstwie Warwickshire. Jego ojciec, John, pochodzący ze wsi, przeniósł się do Stradfordu i ożenił z córką swego chlebodawcy, Mary Arden. William był ich trzecim dzieckiem, miał siedmioro rodzeństwa. Przez jakiś czas dobrze im się powodziło, ojciec Williama, rękawicznik, piastował urząd burmistrza, mógł sobie nawet pozwolić na kupno kilku domów. Potem rodzina zubożała. Szekspir uczęszczał do średniej szkoły ogólnokształcącej o dość wysokim poziomie. To koniec jego edukacji
Związki kultury renesansu z antykiem. Oto temat bardzo typowy, bardzo ważny i bardzo często pojawiający się na klasówkach z renesansu. Jest to też temat, który warto polecić ścisłym umysłom, osobom konkretnym, ponieważ trzeba w jego realizacji trzymać się dokładnej wiedzy, z polotu specjalnie skorzystać się nie da. Uporządkuj materiał Większość przykładów udowadniających związek renesansu z antykiem pochodzić będzie z literatury, ale warto odwoływać się także do innych sztuk, na przykład architektury, malarstwa czy rzeźby. Temat zawiera
KLASYCYZM – (termin pochodzi od łac. słowa classicus – czyli wzorowy, doskonały) prąd artystyczny, którego trwanie nakłada się aż na kilka epok literackich. Ideały sztuki klasycystycznej nawiązują w prostej linii do antycznego rozumienia działalności artystycznej. . Za doskonały wzór sztuki i działalności twórczej uznano epokę starożytną, na długie wieki określiła ona kryteria piękna i poprawności danego dzieła, w kręgu kultury europejskiej. Dlatego nazwą klasycyzm określamy po pierwsze twórczość starożytnych, a
LUTERANIZM – odłam religijny, który powstał w wyniku reformacji w dobie renesansu, obok → anglikanizmu, → kalwinizmu itd. Nazwa pochodzi od nazwiska twórcy tego nurtu Marcina Lutra, a rozpowszechnił się luteranizm szczególnie na terenie Niemiec. Podstawowym założeniem było przekonanie, że do zbawienia człowieka potrzebne są wiara i łaska wsparte ewangelią, a nie dobre uczynki i odpusty. Istotne jest założenie dotyczące Biblii, luteranie głosili bowiem, że można ją interpretować indywidualnie, że należy tłumaczyć na języki
Poeta doctus – czyli poeta uczony. To termin pochodzący z odrodzenia, oznacza on twórcę o dużej erudycji, wiedzy dotyczącej kultury i literatury antycznej, Biblii, nowinek literackich. Taki poeta powinien być oczytany, znać dzieła swoich poprzedników, ale także… mieć dużo wiadomości pozaliterackich. Nie dostarczał on odbiorcom samej rozrywki, lecz przekazywał ważne refleksje o kondycji człowieka, jego relacji z Bogiem itd. Jan Kochanowski to klasyczny przykład poety doctusa w literaturze polskiej, m.in. dlatego że przetłumaczył biblijną Ksiegę
REFORMACJA – drugi, obok humanizmu, ważny prąd epoki renesansu, dotyczący reformy Kościoła . Mianem reformacji określamy wielki ruch religijny i narodowy XVI wieku, postulujący zmianę kościelnych praktyk i doktryn. Początku reformacji upatruje się w roku 1517, kiedy miało miejsce wystąpienie Marcina Lutra, głoszącego swoje słynne „Tery o odpustach”. Między innymi żądał Marcin Luter tłumaczenia Biblii na języki narodowe i odejścia od „pieniężnych” ofiar za odpuszczenie grzechów. Ruch reformacji stał się
Wskaż podstawowe różnice między światopoglądem baroku i renesansu. Czy miało to odzwierciedlenie w literaturze? Renesans skupił się na sprawach doczesnych, społecznych, cywilizacyjnych. Wzrosło zainteresowanie świeckimi stronami życia, a osłabiło się średniowieczne nastawienie teocentryczne. Na rozwój kultury renesansu duży wpływ miała reformacja oraz pojawienie się nowego prądu umysłowego – humanizmu. Humanizm to uzmysłowienie sobie wartości własnej, jedynej, ludzkiej osobowości. W ten sposób człowiek nie wchodził w konflikt ze światem ani z samym sobą. Pojawiła się
Humanizm Erazma z Rotterdamu Niewątpliwie najważniejszym nurtem filozofii renesansowej jest humanizm. Najwybitniejszym jego przedstawicielem był Erazm z Rotterdamu. Urodził się w roku 1467, zmarł w 1536. Młodość spędził w zgromadzeniach zakonnych z kręgu tzw. nowej pobożności, intelektualnego nurtu odnowy katolicyzmu. Później opuścił klasztor i wyruszył do Rzymu, gdzie szybko zyskał sławę. Pod koniec życia stał się wzorem i wyrocznią europejskich humanistów. Jego najsłynniejsze dzieła to rozbudowywany przez całe życie zbiór wybranych przysłów pt. Adagia, ostra satyra Pochwała głupoty
Dlaczego Boską komedię Dantego uznaje się za pomost pomiędzy średniowieczem a renesansem? Boska komedia Dantego jest wizją wędrówki po świecie pozagrobowym. Jest to dzieło złożone z trzech części: Piekła, Czyśćca i Raju. Gatunek: poemat epicki Bohater: Dante – przemierza te sfery, podążając za dwoma przewodnikami: po piekle i czyśćcu oprowadza go Wergiliusz, a po raju ukochana Beatrycze. Utwór zawiera apel o przestrzeganie cnót chrześcijańskich. Dante jako człowiek wędruje po 9 kręgach piekła, gdzie zawiera się
Praca domowa Wypisz z tekstu dwie, trzy wypowiedzi króla o bitwach i wojnach i spróbuj określić, jakich wojen dotyczą. Czy możecie sobie choćby wyobrazić dwieście tysięcy jazdy? Wyprowadzono tam w pole największe wojska, jakie gdziekolwiek walczyły w naszym stuleciu. Ja zaś tę bitwę o życie rozstrzygnąłem artylerią. Być może w tej wypowiedzi chodzi o Beresteczko (trudna nazwa do wymówienia dla Francuza). Tu król popisał się wspaniałym zwycięstwem nad Tatarami i
Wypracowania „Nie czuję się zobowiązany przystosować sumienie do praw królestwa”… Czy podobnych słów mogłaby użyć Antygona? Porównaj postawę postaci antycznej i sir Tomasza More’a. We wstępie Antygona a sir Tomasz More. Postacie z innych epok, światów, religii. Warto podać ciąg dalszy wypowiedzi More’a: „Gdy prawa te stoją w sprzeczności z całym chrześcijańskim światem”… Tych słów, oczywiście, Antygona użyć by nie mogła. Ale jeśli chodzi o sens – nie przystosuję sumienia,
Praca domowa Zacytuj trzy fragmenty opowiadania, które dowodzą, że narracja prowadzona jest mową pozornie zależną z punktu widzenia bohatera. Wieczorem pomyślał: a przecież to mnie właśnie zdarzyło stworzyć świat. Wyspę Utopię z miastem Amaurote. Zdziwił się nieco swoim młodym chęciom. Kiedy zrozumiał, że obudził się i gdzie jest, wydało mu się to dziwniejsze niż sen. Śnił długo i rozmaicie, zaledwie pamiętał o czym. Ale dobrze pamiętał ostatek: to marzenie przedranne,
Humanizm i reformacja – omów podstawowe prądy w literaturze i kulturze renesansu. Zacznij: Humanizm i reformacja to dwa podstawowe zjawiska, które ukształtowały oblicze epoki. Były wynikiem kryzysu Kościoła oraz wyczerpania średniowiecznej scholastyki. Teoria heliocentryczna, odkrycia geograficzne, rozwój państwowości i języków narodowych oraz wynalazek druku także w dużym stopniu przyczyniły się do zmian w spojrzeniu na świat i rolę człowieka. Rozwiń: Za początek reformacji uznaje się wystąpienie Marcina Lutra, który w 1517 r. na drzwiach kościoła w Wittenberdze przybił
Na czym polega nowe spojrzenie na świat i człowieka w literaturze odrodzenia? Zacznij: Pod koniec średniowiecza więzi scalające Europę, takie jak władza cesarza i papieża, bardzo się rozluźniły. Łacina również straciła na znaczeniu ze względu na formowanie się narodowych języków literackich. Ze względu na procesy reformacyjne zanikła również, rzecz jasna, wspólnota wiary. Rozwiń: Zmieniła się pozycja człowieka i jego możliwości – ludzie wykształceni mogli posługiwać się zarówno łaciną, jak i językiem narodowym, podróżować
I. Które z podanych poniżej wydarzeń historycznych znacząco wpłynęły na ukształtowanie się epoki renesansu? a) wielkie odkrycia geograficzne b) powołanie Świętej Inkwizycji c) upadek Bizancjum d) jednoczenie się państw po okresie rozbicia feudalnego e) noc św. Bartłomieja we Francji 2. Które z wymienionych niżej cech przypisałbyś kulturze renesansu? a) świeckość b) uniwersalizm c) anonimowość d) nawiązania do antyku 3. Autorem maksymy „Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi
1. Który z renesansowych myślicieli zajmował się godnością ludzką? a) Galileusz b) Pico della Mirandola c) Erazm z Rotterdamu 2. Opisywanie miłości jako uczucia pełnego sprzeczności jest typowe dla: a) petrarkizmu b) dramatu szekspirowskiego c) pieśni miłosnej 3. Który z gatunków literackich nie pochodzi z renesansu? a) figlik b) fraszka c) dialog 4. W jakim utworze „na ołtarzu jajca liczą”? a) we fraszce O żywocie ludzkim b) w Krótkiej rozprawie…
