Jakie znasz rodzaje miłości?
- miłość rodzicielska
- miłość do Boga
- miłość do ojczyzny
- miłość między kobietą a mężczyzną
- miłość szczęśliwa
- miłość tragiczna
Czym jest miłość? Jakie próby jej definicji możesz wskazać?
Częściej niż – co to jest miłość, wskazywano na to – jaka ona jest. Ale najpiękniejszy chyba opis miłości to biblijny zbiór zasad jej dotyczących.
Hymn do miłości z Listu św. Pawła do Koryntian, Biblia
Miłość, obok wiary i nadziei, to największy przymiot. Nie jest łatwa. By stwierdzić jej istnienie, trzeba spełnić szereg warunków.
Zapamiętaj!
Biblijne przymioty miłości:
- cierpliwa
- łaskawa
- nie zazdrości
- nie szuka poklasku
- nie unosi się pychą
- nie jest bezwstydna
- nie pamięta złego
- nie cieszy się z niesprawiedliwości
- współweseli się z prawdą
- wszystkiemu wierzy
- we wszystkim pokłada nadzieję
- wszystko przetrzyma
- nigdy nie ustaje
Pieśń słoneczna św. Franciszka z Asyżu
Jaki ideał życia wskazywał św. Franciszek? Życia przepojonego miłością, uczuciem, które zakładało ewangeliczną pokorę, ubóstwo i rezygnację z dóbr doczesnych. Braterstwo wszelkich stworzeń na świecie – zarówno słońca, człowieka, jak i źdźbła trawy.
Czy miłość zawsze musi oznaczać kontakt fizyczny?
Absolutnie nie! Przykładem niech będzie chociażby idea miłości św. Franciszka. I może coś bardziej współczesnego. Przypomnijcie sobie bajki. Miłość ich bohaterów przejawia się zazwyczaj w spojrzeniach, słowach, tęsknotach.
Uwaga, Platon radzi!
Według tego greckiego starożytnego filozofa jesteśmy tylko częścią pewnej układanki. Szukamy swojej połówki. Ale nie powinniśmy myśleć tylko o cielesności. Są wyższe cele! Pożądanie fizyczne to potężny instynkt, niełatwo będzie z nim walczyć. Miłość więc według mędrca to wielkie utrapienie i zagadka.
Skojarz frazeologizm!
Miłość platoniczna – miłość czysta, pozostająca w sferze uczuć, marzeń, niedotykająca cielesności.
Rodzaje miłości
MIŁOŚĆ RODZICIELSKA
- Biblia, Nowy Testament, Ewangelie
Bólu Matki Boskiej, która trzyma w ramionach zdjętego z krzyża Syna, nie da się opisać. Wiedziała, że śmierć Syna Bożego odkupi ludzkie grzechy. Jednakże jak nikt przeżywała Jego cierpienie – mękę i śmierć na krzyżu.
Zapamiętaj pojęcie!
Pieta (z języka włoskiego – litość) – pojawiła się w XIV w., a rozpowszechniła w XV i XVI w. To rzeźba lub obraz przedstawiający cierpiącą, bolejącą Matkę Boską z martwym Chrystusem na kolanach.
- Mit o Demeter i Korze
Historia obrazująca moc matczynych uczuć. Wzruszająca opowieść o Demeter (greckiej bogini urodzaju) i jej córce Korze, którą porwał Hades. Z tęsknoty za córką Demeter pozbawiła życia przyrodę, na świecie zapanował nieurodzaj. Wszystko wróciło do normy dopiero wtedy, gdy Kora wróciła do matki.
- Dym Marii Konopnickiej
Matka, która codziennie czekała na syna pracującego w pobliskiej fabryce, dostrzegła pożar. Miała okropne przeczucie, że już nigdy nie zobaczy swego chłopca. To nowela o wzajemnej miłości matki i syna.
- Ziele na kraterze Melchiora Wańkowicza
Krysia zaginęła w powstaniu warszawskim. Prawdopodobnie nie żyła. Nie chciała się z tym pogodzić tylko jej matka. Wciąż szukała córki wśród gruzów. Chciała odnaleźć choćby ciało Krysi, by godnie je pochować.
- Treny Jana Kochanowskiego
Wiersze ojca poety poświęcone córce po jej śmierci. Kochanowski próbował wyrazić niewyrażalne – jak wielkiego bólu doświadczył wraz ze stratą Urszulki.
MIŁOŚĆ DO OJCZYZNY
- Latarnik Henryka Sienkiewicza
Historia emigranta, tułacza, żołnierza. Zmęczony życiem Skawiński uciekł od ludzi, został latarnikiem. Z daleka od ojczyzny, czytając Pana Tadeusza, uświadomił sobie, jak bardzo tęskni za krajem i polską mową.
- Grażyna Adama Mickiewicza
Motyw miłości do ojczyzny splata się tu z uczuciem kobiety i mężczyzny. Grażyna nie mogła pogodzić się z myślą, że książę Litawor, jej mąż, chce zawrzeć przymierze z odwiecznym wrogiem Litwy – Krzyżakami. Tak samo gorąco kochała i męża, i ojczyznę. Jej śmierć uchroniła Litawora przed dopuszczeniem się zdrady, ojczyznę przed upadkiem. Grażyna poświęciła się dla obu miłości, nie wybrała jednej z nich.
MIŁOŚĆ KOBIETY I MĘŻCZYZNY
W jednych utworach idealizowana, piękna, pozytywna, budująca, szczęśliwa i bezproblemowa. W innych – trudna, destrukcyjna, niszcząca, czasami nawet tragiczna (Romeo i Julia, Lalka).
Uwaga! Pojęcie!
Miłość romantyczna – uczucie raczej z marzeń, fantazji, oderwane od życia. Nie liczy się dostatecznie z rzeczywistością. Romantyczny kochanek nie myśli, on czuje i wierzy, szaleje, jest jednym, wielkim, chodzącym uczuciem, wrażliwcem. Miłość romantyczna jest nieszczęśliwa, prowadzi do katastrofy, gdyż jest za bardzo odrealniona, nieżyciowa i dziwna.
MIŁOŚĆ DO BOGA
- Księga Psalmów, Biblia
Przepiękne utwory liryczne z Pisma Świętego. Wyrażają m.in. wdzięczność ludzi za otrzymane od Boga dary, chwalące Jego moc.
- Czego chcesz od nas, Panie Jana Kochanowskiego
Podmiot liryczny utworu w każdej cząstce przyrody widzi wspaniałe dzieło Boga. Swój utwór konstruuje na podobieństwo psalmów pochwalnych. Za najlepszą rekompensatę za dobroć i łaskawość Boga wobec ludzi uważa wdzięczne słowo, które kieruje do Stwórcy.
Uwaga! Pojęcie!
Panteizm – pogląd filozoficzno-religijny, który jasno wyłania się z utworu Czego chcesz od nas, Panie Kochanowskiego. Przekonanie, że „Wszędy pełno Ciebie…”, wszędzie wokół, w każdym skrawku przyrody dostrzec można dzieło Boże, Jego samego.
- Wiersze księdza Jana Twardowskiego
Franciszkański zachwyt nad najdrobniejszymi rzeczami, stworzeniami, które – tak jak człowiek – są ukochanym dziełem Boga. Miłość, o której pisze często z humorem ksiądz poeta (Boga do ludzi i ludzi do Boga), to nie sztampa, coś nadętego, nieopisywalnego; to naturalna, piękna i dobra sprawa, najbardziej zauważalna u prostych ludzi oraz dzieci.
Dlaczego motyw miłości jest tak popularny w literaturze i sztuce?
Bo że popularny jest, nie ma wątpliwości. Może dlatego, że dotyczy wszystkich ludzi. Każdy ma więc coś w tej kwestii do powiedzenia. Mówi się, że wszystko zostało powiedziane już w Biblii. Artyści próbują jednak powiedzieć TO w inny sposób. Poza tym – sami chętnie czytamy, słuchamy i mówimy o miłości. Wciąż odkrywamy jej uroki i wpadamy w jej zasadzki. Źródło tego motywu raczej się więc nie wyczerpie…
W jakich gatunkach literackich pisze się o miłości?
Czy można to stwierdzić? Powiedzieć, że jakiś gatunek jest przypisany tylko tej tematyce. Niby nie, gdyż i w liryce, i dramacie, i epice motyw miłości występuje. Ale najczęściej to poeci próbują wyjaśnić, opisać, zgłębić jej tajemnicę. Są gatunki, które mniej lub bardziej „pasują” do mówienia o miłości. Tragedia np. poważniej podejdzie do tej sprawy niż komedia.
Zwróć uwagę!
Sonet to gatunek liryczny, utwór poetycki ukształtowany we Włoszech w XIII-XIV w., głównie w twórczości Dantego i Petrarki. Ma charakter opisowo-narracyjny, refleksyjny. Utożsamia się go zazwyczaj z miłosnymi tematami.
Jakie najsłynniejsze pary kochanków opisuje literatura?
Adam i Ewa (Biblia i Pamiętniki Adama i Ewy Marka Twaina)
W ujęciu Twaina – pierwsza para. Pierwsi rodzice, którzy wygnani z raju – stworzyli własny. Raj dla dwojga kochających się, wzajemnie sobie potrzebnych ludzi. „Gdziekolwiek ona była, tam był [dla niego] raj”.
Biblijne ujęcie zna chyba każdy – pierwsi rodzice, którzy za sprzeciwienie się Boskim zakazom zostali wygnani z raju i narażeni na chłód, ból, ciężką pracę, poród w bólach.
Uwaga! Adam i Ewa stali się wzorcem stałego związku dwojga ludzi – monogamii.
Eros i Psyche (mitologia)
Królewna Psyche (co po grecku znaczy – dusza) była bardziej urodziwa od bogini piękności – Afrodyty. Poddani oddawali jej hołd, którego oczekiwała Afrodyta. Zazdrosna bogini nakazała Erosowi, by swą strzałą wywołał miłość Psyche do najstraszniejszego stworzenia na ziemi. Bóg miłości jednak sam zakochał się w Psyche… Jedna z najbardziej wzruszających historii miłosnych.
Orfeusz i Eurydyka (mitologia)
Szczęście małżeńskie Eurydyki i cudownie śpiewającego Orfeusza przerwała żmija, która śmiertelnie ukąsiła Eurydykę. Bogowie, wzruszeni tęsknym śpiewem Orfeusza, pozwolili mu wyprowadzić żonę z podziemnego królestwa. Niecierpliwy kochanek złamał jednak surowy zakaz – obejrzał się, chcąc ujrzeć jak najszybciej swą ukochaną. Zaprzepaścił tym samym szansę jej życia i swego szczęścia.
Penelopa i Odyseusz (mitologia)
Ich związku nie rozdzielił czas i odległość. Wierna Penelopa cierpliwie czekała na męża, którego wędrówka spod Troi do Itaki trwała 10 lat…
Ligia i Winicjusz (Quo vadis Henryka Sienkiewicza)
Piękna i dobra córka króla Ligów szczerze kocha Winicjusza. Chce, by przyjął chrzest. Winicjusz – młody, przystojny i porywczy patrycjusz – dzięki niej przyjmuje chrześcijaństwo i jego zasady: przebaczenie, pokorę, współczucie, miłość bliźniego.
Don Kichot i Dulcynea (powieść Cervantesa)
Specyficzna para. Don Kichot, jak przystało na rycerza, pragnął mieć damę serca. Wybór padł na Dulcyneę, a właściwie Aldonę. Pani jego serca była bowiem zwykłą, tłuściutką, mało urodziwą i rozgarniętą niewiastą. W wyobraźni bohater widział ją jednak zupełnie inaczej. Dla niej walczył i żył, jej chwałę głosił.
Zauważ!
Rycerz i jego dama pojawią się w literaturze jeszcze nieraz.
Tristan i Izolda (legenda celtycka)
Napój, który wypili i który rozkochał ich w sobie, nie był przeznaczony dla nich. Miał połączyć Izoldę i władcę Kornwalii, tym samym pogodzić zwaśnione królestwa. Razem z miłosnym eliksirem Tristan (średniowieczny Romeo, który musiał wybierać między miłością do kobiety i rycerskim honorem) i Izolda „wypili własną śmierć”, bo Izolda była już poświęcona innemu, ten związek nie miał realnych szans, by przetrwać.
Romeo i Julia (Romeo i Julia William Szekspir)
Zakochani wbrew rodzinnym zakazom. Przedstawiciele zwaśnionych rodzin. Na zawsze połączył ich… grobowiec. A rodziny zrozumiały bezsensowność swojego postępowania dopiero po śmierci kochanków z Werony.
Zauważ!
Dramat Szekspira wywarł ogromny wpływ na twórczość literacką. Wielu pisarzy nawiązywało do tej słynnej pary kochanków, m.in.:
- Cyprian Kamil Norwid, W Weronie
- Maria Konopnicka, *** [Do ołtarza miłości pielgrzymuję cicha]
- Halina Poświatowska, *** [Jestem Julią]
- Agnieszka Osiecka, Kochankowie z Kamiennej
Jan III Sobieski i królowa Marysieńka (listy)
Ich uczucia przetrwały w słowach przelewanych na papier. Wojenne zawirowania rozdzielały parę królewską na wiele tygodnie. Codziennie pisali do siebie listy – pełne czułych, tęsknych słów i troski o sprawy rodzinne.
Danusia – Zbyszko (bohaterowie Krzyżaków Henryka Sienkiewicza)
Michał Wołodyjowski i Basia (bohaterowie Pana Wołodyjowskiego Henryka Sienkiewicza)
Basia zakochuje się w pierwszym rycerzu Rzeczpospolitej. Wołodyjowski (odrzucany wcześniej przez liczne panny) odwzajemnia szczerze to uczucie. Basia i Michał są kochankami i najlepszymi przyjaciółmi, gotowymi oddać za siebie życie.
Miłość niejedno ma imię. Jakie rodzaje miłości w literaturze możesz wymienić?
1. Literackie obrazy miłości matczynej i ojcowskiej
Miłość rodzicielska uważana jest za najszlachetniejszą odmianę tego uczucia. Bezinteresowna, wybaczająca, ogromna. Nie ma większej tragedii dla rodzica niż śmierć dziecka. Nawet najgorsze uczynki dziecka nie są w stanie zgasić matczynej miłości…
Mit o Demeter i Korze
Wzruszająca historia, obrazująca moc matczynych uczuć. Demeter była grecką boginią urodzaju. Kora – jej córką, którą porwał Hades. Z tęsknoty za córką Demeter pozbawiła życia przyrodę. Przywróciła je dopiero wtedy, gdy Kora do niej wróciła.
Biblia, Nowy Testament, ewangelie
Bólu Matki Boskiej, która trzyma w ramionach zdjętego z krzyża Syna, nie da się opisać. Wiedziała, że śmierć Syna Bożego odkupi ludzkie grzechy. Jednakże jak nikt przeżywała Jego cierpienie – mękę i śmierć na krzyżu.
Zapamiętaj pojęcie!
Pieta (z języka włoskiego – litość) to rzeźba lub obraz przedstawiający bolejącą Matkę Boską z martwym Chrystusem na kolanach. Pieta pojawiła się w XIV w., a rozpowszechniła w XV i XVI w.
Treny Jana Kochanowskiego i cykl Anka Władysława Broniewskiego
Podobieństwo cierpienia ojców z XVI i XX w.
Wiersze ojca-poety poświęcone córce po jej śmierci. Kochanowski i Broniewski próbują wyrazić niewyrażalne – jak wielkiej straty doświadczyli wraz ze śmiercią córek…
Balladyna Juliusza Słowackiego
Matka Balladyny i Aliny jest wdową mieszkającą w ubogiej, leśnej chatce. Nie przestaje kochać swej złej córki – Balladyny – nawet wtedy, gdy zostaje przez nią skrzywdzona i wypędzona.
Dym Marii Konopnickiej
Nowela o wzajemnej miłości matki i syna. On codziennie chodzi do pobliskiej fabryki. Ona czeka na niego z posiłkiem i czułym słowem. Któregoś dnia w fabryce wybucha pożar. Matka wie, że już nigdy nie zobaczy syna… Typowa dla matki intuicja.
Syzyfowe prace Stefana Żeromskiego
Dopóki żyje matka Marcina, jest on beztroskim dzieciakiem. Jej śmierć oznacza koniec szczęśliwego sielskiego dzieciństwa. Matka kochała go bardzo, ale miłością mało wymagającą, stąd – gdy Marcinek trafia do szkoły – trudno mu zwalczyć lenistwo i egoizm.
Quo vadis Henryka Sienkiewicza
Miłość do dzieci to jedyne pozytywne uczucie okrutnej Poppei. Niestety, nawet ona nie była w stanie powstrzymać Nerona, który w swym szaleństwie postanowił zabić Rufusa.
Ziele na kraterze Melchiora Wańkowicza
Krysia zaginęła w powstaniu warszawskim. Wszystko wskazuje na to, że nie żyje. Ale matka niestrudzenie szuka jej ciała wśród gruzów, okopów, barykad. Poświęca temu wszystkie swe siły i pieniądze. Pragnie, by jej córka miała swój grób, by została godnie pochowana i pożegnana.
Dawid Copperfield Charlesa Dickensa
Miłość matczyna nie jest w stanie uchronić Dawida przed bezwzględną władzą jego ojczyma. Drugi mąż matki zdominował ją i chłopca zupełnie. Nadchodzą jednak jeszcze gorsze dni – bowiem matka chłopca umiera.
2. Miłość do ojczyzny
Miłość do ojczyzny najczęściej uświadamiają sobie ludzie, których los zesłał daleko od niej – emigranci. Najbardziej wartość czegoś uświadamiamy sobie po stracie. Tej miłości towarzyszą – tęsknota, nostalgia, rozpamiętywanie.
Latarnik Henryka Sienkiewicza
Historia Skawińskiego – emigranta, tułacza, żołnierza. Zmęczony życiem, uciekł od ludzi. Został latarnikiem. Czytając Pana Tadeusza, zrozumiał, jak bardzo tęskni za krajem i polską mową.
3. Miłość do Boga (rodzaj miłości, który ma korzenie w kulturze chrześcijańskiej)
Księga Psalmów (Biblia)
Jedna z najpiękniejszych części Pisma Świętego. Utwory liryczne chwalące Boga, opisujące Jego dobroć i moc. Wyrażające m.in. wdzięczność ludzi za otrzymane od Niego dary.
Pieśń nad Pieśniami (Biblia)
Utwór, z zakwalifikowaniem którego nie tylko Ty będziesz miał problemy. Przez jednych określany jako pierwszy erotyk – opisujący relacje między kobietą i mężczyzną. Częściej jednak wskazuje się na metaforyczne (niedosłowne znaczenie) i bohaterami utworu czyni Chrystusa oraz Kościół (ogół ludzi wierzących).
Czego chcesz od nas, Panie Jana Kochanowskiego
Podmiot liryczny utworu, na podobieństwo pochwalnych psalmów, opiewa dobroć Boga. Wdzięczne słowo uważa za jedyną możliwość rekompensaty za nią.
Zapamiętaj pojęcie!
Panteizm – pogląd filozoficzno-religijny. W każdym skrawku przyrody widzi Boga. Kochanowski pisze: „Wszędy pełno Ciebie…”.
Wiersze księdza Jana Twardowskiego
Wiersze księdza-poety, który jak św. Franciszek w każdym najmniejszym elemencie świata widzi Bożą moc i dobroć. Przede wszystkim jednak dostrzega ją w ludziach, dlatego pisze: „Śpieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą…”.
Qvo vadis Henryka Sienkiewicza
Miłość do Boga poddana została największej próbie. Przynależność do grupy chrześcijan oznaczała śmierć. Wyznawcy Chrystusa przyjmowali ją, potwierdzając najważniejsze zasady swej wiary: pokorę, dobroć, bezgraniczne zaufanie Bogu.
3. Miłość do kobiety, mężczyzny
W jednych utworach idealizowana, piękna i bezproblemowa. W innych traktowana instrumentalnie, czasami wulgarnie. Miłość wymaga ogromnego wysiłku. Każe nam pozbyć się egoizmu, zapatrzenia w siebie. Zrozumieć, że jesteśmy (tylko i aż) po prostu cząstką świata. Nie zawsze ją rozumiemy, potrafimy logicznie wytłumaczyć i zastosować się do jej reguł. Najważniejsze jednak, byśmy po prostu ją czuli.
Często splatała się z motywem miłości ojczyzny. Jest tematem rozważań w Grażynie, Balladach i romansach Adama Mickiewicza. Grażyna nie może pogodzić się z myślą, że książę Litawor, jej mąż, chce zawrzeć przymierze z odwiecznym wrogiem Litwy – Krzyżakami. Tak samo gorąco kocha i męża, i ojczyznę. Jej śmierć jest poświęceniem dla obu miłości. Chroni Litawora przed dopuszczeniem się zdrady, ojczyznę przed upadkiem.
W jakich ujęciach motyw miłości może pojawić się na sprawdzianie?
- Jesteś Julią (Romeem). Napisz list miłosny do swego (swej) lubego (lubej) po spotkaniu w ogrodzie.
- Czy życie bez miłości jest możliwe? Rozważ ten problem na przykładzie znanych książek, filmów, piosenek, wierszy i obrazów.
- Miłość – raduje czy unieszczęśliwia? Co sądzisz na ten temat. Swe rozważania poprzyj przykładami lektur.
Jakie związki frazeologiczne można odnieść do tego motywu?
Miłość niejedno ma imię – nie ma reguł, ogólników, którymi można określić to uczucie.
Miłość od pierwszego wejrzenia – zapałanie uczuciem do kogoś dosłownie od pierwszego spojrzenia.
Smalić cholewki – starać się o czyjeś względy.
Maślane oczy – zakochane spojrzenie, bezkrytyczne zapatrzenie się na ukochaną osobę.
O czym jeszcze możesz powiedzieć?
Istnieją domy bez miłości. Jak to możliwe? Są domy, w których żyją dzieci bez rodziców, a więc o miłości rodzicielskiej, takiej domowej i ciepłej nie może być mowy… Dlatego coraz częściej tworzy się zamiast dużych domów dziecka małe, kameralne schroniska, w których panuje bardziej kameralna atmosfera.
I jeszcze na koniec – zastanów się, czy w dzisiejszym świecie, dobie Internetu, pośpiechu jest czas i miejsce na miłość?
Oczywiście, że tak. To ponadczasowe uczucie. Nic nie zapełni pustki spowodowanej brakiem miłości. Komputer nie musi izolować ludzi od siebie. Internet może być np. nowym środkiem komunikacji, szansy na poznanie ludzi. Może sam znasz pary, które połączył Internet?
Miłość
Do kogo?
- Do ukochanej/ukochanego
- Do rodziny
- Do ojczyzny
- Do Boga
Jaka jest miłość?
- szczęśliwa – nieszczęśliwa
- spełniona – niespełniona
- budująca – niszcząca
- prawdziwa – udawana
- konieczna w życiu
Jakimi cytatami możesz zabłysnąć?
Kto nikogo nie kocha, sam nie zazna miłości.
DEMOKRYT – filozof grecki
Srebro jest tańsze od złota, złoto tańsze od miłości.
HORACY – poeta rzymski
Kto dla miłości walczy, zwycięża.
LAO CY – półlegendarny filozof chiński
Kto jest przyjacielem, ten kocha, ale nie każdy, kto kocha, jest też przyjacielem.
SENEKA MŁODSZY – mówca, poeta i filozof rzymski
Miłość wszystko zwycięża i my ulegamy miłości.
WERGILIUSZ – epik rzymski
Miej serce i patrzaj w serce.
ADAM MICKIEWICZ
Spieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą.
(ks. Jan Twardowski)
Człowiek szuka miłości, bo w głębi serca wie, że tylko miłość może uczynić go szczęśliwym.
(Jan Paweł II)
Aby miłość trwała przez całe życie, trzeba ją pielęgnować starannie jak ogród.
(Henri Bordeaux)
Miłosne przysłowia, powiedzenia, frazeologizmy i pojęcia
Każda miłość jest pierwsza
Ilekroć się zakochujemy, wydaje nam się, że przeżywamy to po raz pierwszy, że nigdy tak mocno i prawdziwie nie kochaliśmy. Że ta miłość jest najważniejsza, a więc pierwsza, że poprzednie się nie liczyły.
Miłość jest ślepa
Zakochana osoba patrzy innymi oczami – nie widzi błędów, wszystko bierze za dobrą wróżbę, za wiele usprawiedliwia. Jest bezkrytyczna, nieobiektywna wobec obiektu swoich uczuć. „Ślepota” to dobra strona miłości (nie znaczą dla niej nic mankamenty w figurze, ubiorze itp.), ale i zła (nie widzi nawet największych wad, usprawiedliwia np. nawet nałogi czy przestępstwo).
Miłość odbiera rozum
Człowiek zakochany zachowuje się inaczej niż zwykle, nielogicznie, wbrew zdrowemu rozsądkowi. Bywa śmieszny, roztargniony, zazdrosny (nawet bez powodu). Jest skłonny zbytnio ryzykować, zachowuje się nieszablonowo (śpiewa pod oknami, nie śpi, wydaje nagle dużo pieniędzy). Wszystkim wokół wydaje się to dziwne, jakby zakochany zwariował.
Z miłością nie ma żartów/ nie igra się z miłością
Miłość, ludzie zakochani nie powinni być przedmiotem żartów (nie chodzi się z kimś dla hecy albo by wygrać zakład). Nie wykorzystuje się tak wielkiego uczucia dla innych celów (Hanka jest we mnie zakochana, więc spoko, może odrabiać za mnie zadania domowe). Jak byśmy się czuli, gdyby coś takiego spotkało nas?…
Miłość od pierwszego wejrzenia
Nagłe i niespodziewane trafienie strzałą Amora, zapałanie uczuciem do kogoś dosłownie od pierwszego spojrzenia.
Stara miłość nie rdzewieje
Często ludzie powracają w myślach do swoich pierwszych miłości, nawet niespełnionych, platonicznych. Do pierwszych uczuć, do chwil, kiedy poznawali, co to jest miłość, pierwszy raz chodzili na randki, całowali się… Stare, pierwsze uczucie potrafi przetrwać czas, nie jest śmieszne.
Miłość niejedno ma imię
Nie ma jednej regułki, ogólników, którymi można określić to uczucie.
Opisać miłość – rzecz trudna. Ale nie niemożliwa!
O miłości możesz powiedzieć:
– platoniczna
– zakazana
– tragiczna
– wielka
– wzajemna
– szalona
– nieszczęśliwa
– idealna
– czysta
– prawdziwa
– głęboka
– burzliwa
– spokojna
– piękna
– rodzicielska
– bezgraniczna
Sprawdzian
***
Jestem Julią
mam lat 23
dotknęłam kiedyś miłości
miała smak gorzki
jak filiżanka ciemnej kawy
wzmogła
rytm serca
rozdrażniła
mój żywy organizm
rozkołysała zmysły
odeszła
jestem Julią
na wysokim balkonie
zawisła
krzyczę wróć
plamię
przygryzione wargi
barwą krwi
nie wróciła
Jestem Julią
mam lat tysiąc
żyję –
(Halina Poświatowska)
1. Jakie analogie (podobieństwa) dostrzegasz między podmiotem lirycznym wiersza a bohaterką jednego z dramatów Szekspira?
2. W jakich utworach pojawia się motyw miłości kochanków z Werony?
A. Romeo i Julia Szekspira, Pamiętniki Adama i Ewy Twaina, Ogniem i mieczem Sienkiewicza.
B. *** [Jestem Julią] Poświatowskiej, Kłamczuch Musierowicz, Krzyżacy Sienkiewicza.
C. W Weronie Norwida, mit o Dedalu i Ikarze, opowiadania Mrożka.
D. Romeo i Julia Szekspira, wiersz W Weronie Norwida, *** [Jestem Julią] Poświatowskiej.
3. Które z połączeń wyrazowych pochodzących z wiersza jest epitetem:
A. barwą krwi, dotknęłam kiedyś,
B. rozkołysała zmysły, przygryzione wargi,
C. smak gorzki, wysokim balkonie,
D. jestem Julią, nie wróciła.
4. Ile lat ma podmiot liryczny?
A. 23
B. 14
C. Jest osobą w podeszłym wieku.
D. Jest dzieckiem.
5. Z tekstu wynika, że podmiot liryczny:
A. raduje się,
B. jest chory,
C. ma lęk wysokości,
D. cierpi.
Odpowiedzi:
1. Obie mają na imię Julia i kochały. Choć ich miłość przyniosła cierpienie i gorzki smak, nie mogły bez niej żyć.
2. D
3. C
4. A
5. D
6. A
7. B
8. Ukochany podmiotu lirycznego nie musi być ideałem. Powinien być za to pogodny, spontaniczny, wrażliwy, uważny, nie wpadać w skrajności. Ma być po prostu ludzki.
9. A
Zobacz: