Posts From Zbyszek

Mona Liza – Leonardo da Vinci

Leonardo da Vinci, Mona Liza, 1503–1506, olej na desce, Luwr, Paryż Najbardziej podziwiany i tajemniczy obraz w historii sztuki. Symbol całej kultury renesansowej. Obraz musiał mieć szczególne znaczenie dla samego Leonarda, skoro mistrz nie rozstał się z nim aż do śmierci. Powstanie Mony Lizy: Rodziła się dość długo, bo aż 3 lata (1503–1506), a to dlatego, że autor dzieła długo poprawiał je i ulepszał. Twórca: Leonardo da Vinci. Miejsce powstania: Florencja. Miejsce przechowywania: Paryż, Luwr.

Święty Franciszek – Giotto

Świętego Franciszka często przedstawiano w momencie stygmatyzacji. Oto fresk Giotta z kościoła w Asyżu. Freski z Asyżu uważane są za dzieło przełomowe! Dlaczego? Sylwetki przedstawione są w zgodnych z rzeczywistością ruchach i pozach! Uczucia wyobrażono z niespotykanym dotąd realizmem i ekspresją! Po raz pierwszy postać ludzka ukazana jest plecami zwróconymi do widza! Sceny grupowe oddają wrażenie głębi i przestrzeni! Rysy twarzy zyskują indywidualizm! Światło i cień modelują figury, sprawiając wrażenie trójwymiarowości! Akcja rozgrywa się w realiach średniowiecznych – pojawiają się gotyckie budowle!

Don Kichot – Honoré Daumier

Dla jednych – naiwniak, dla innych – poczciwina. Jak wygląda Don Kichot w powieści, jak na obrazach słynnych artystów, a jak w poezji? Honoré Daumier Don Kichot, około 1868 Swobodne pociągnięcia pędzlem tworzą kształty z kilku zaledwie plam koloru. 1. Don Kichot nie ma twarzy. Zauważcie, jak zuchwale i dynamicznie nałożona jest farba – to zaledwie szkic malarski, zarys postaci, ale jakże trafnie oddający komizm, a jednocześnie tragiczne osamotnienie Don Kichota. Pojedyncza sylwetka rycerza na tle

Siewca – Jean François Millet

Ziarno to symbol ŻYCIA. Siewca zaś jest jego stwórcą. Dlatego ten motyw cieszy się powodzeniem u artystów. Obraz przedstawia chłopa, który sieje ozime zboże w zimny jesienny dzień, o czym świadczą ciemne, przytłumione kolory. Masywna sylwetka chłopa namalowana została ciemnymi farbami, wedle słów jednego z krytyków – jakby samą „ziemią, którą uprawia”. Zauważcie, że nie ma tu żadnych dodatkowych szczegółów – wszystko zostaje podporządkowane siewcy. Postać widzimy w dużym zbliżeniu, ale nie potrafimy powiedzieć

Prometeusz skowany – Paul Peter Rubens

Paul Peter Rubens, Prometeusz skowany (1611-1612) Kim był Prometeusz? Synem morskiej nimfy Klimeny (lub Tetydy) i tytana Japeta. Niektóre przekazy mitologiczne przypisują mu stworzenie człowieka, a inne mówią tylko o wielkiej miłości Prometeusza do ludzi. Z wersji o stworzeniu Prometeusza mitologia Greków nazwała stwórcą rodzaju ludzkiego. Pewnego dnia ulepił figurkę z gliny i łez. Następnie tchnął w nią ogień życia (stąd w naszym języku funkcjonuje wyrażenie „ogień prometejski”). Prometeusz – opiekun człowieka Prometeusz bardzo dbał o ludzi. Nauczył ich

Antygona Sofoklesa

Czas akcji: I połowa XIII w. p.n.e. Miejsce akcji: – określone w didaskaliach (komentarzach, uzupełnieniach, opisach występujących między dialogami): przed pałacem królewskim w Tebach (jedno z greckich miast-państw). Osoby dramatu: ANTYGONA, córka Edypa ISMENA, jej siostra CHÓR tebańskich starców KREON, król Teb STRAŻNIK HAIMON, syn KREONA TYREZJASZ, wróżbita POSŁANIEC EURYDYKA, żona KREONA Uwaga! W różnych przekładach Antygony możecie spotkać się z inaczej pisanymi imionami bohaterów i nazwami geograficznymi, np. Haimon = Hajmon Tyrezjasz = Terezjasz Eteokl =

Szkoła – motyw literacki

Szkoła wczoraj i dziś Starożytność Z tej epoki wywodzą się nazwy obecnych szkół, chociaż geneza tych nazw niewiele ma wspólnego ze współczesną edukacją. Gimnazjum to w starożytnej Grecji publiczny ośrodek ćwiczeń gimnastycznych, które w dodatku odbywały się nago. Najsłynniejsze gimnazjum mieściło się w Sparcie (ojczyzna wojowników) i Atenach. Liceum  (Likejon) – przekształcone z czasem w szkołę filozoficzno-naukową. W liceum uczył Arystoteles. To właśnie w liceum zaczęto przykładać ogromną wagę do badań naukowych, uznając ich wyniki za ważniejsze od

Wiek XX i XXI – motyw literacki

Najważniejsze informacje: Wiek XX – to było naprawdę wyjątkowe stulecie. Trudno je ogarnąć w kilku zdaniach. Z jednej strony ogromne zmiany cywilizacyjne, niesłychany postęp techniczny, z drugiej strony okrucieństwa wojen, agresja, terroryzm. Wiek XX się skończył. Wszyscy mają nadzieję, że XXI będzie lepszy. Jak na razie na to się nie zapowiada. Coraz więcej zagrożeń, mnóstwo nienawiści, coraz większe różnice w poziomie życia. Osiągnięcia XX wieku: telewizja komputer film antybiotyki Internet rozbicie atomów – wykorzystanie

Wojna – motyw literacki

Najważniejsze informacje: Niezależnie od tego, jaki jest cel wojny, słuszny czy nie, wojna jest złem. Ponieważ umierają nie tylko żołnierze, także bezbronni ludzie, rodziny zostają rozdzielone, zrujnowana gospodarka i środowisko, zniszczone dzieła sztuki i dorobek wielu lat. Mimo to człowiek ciągle prowadzi wojny. Dobiega końca wojna w Iraku. Jakie będzie to państwo po obaleniu reżimu Saddama Husajna? I czy konieczna była zbrojna interwencja wojsk amerykańskich i ich sprzymierzeńców? Bohaterowie, o których powinieneś pamiętać: Zawisza Czarny –

Polska – motyw literacki

Najtrudniej pisać o sobie samym, prawda? Więc już teraz zastanów się, jakim jesteś Polakiem. Spójrz krytycznie, bez emocji na Polskę. Czy mamy jakieś wady? Z pewnością. A jakie są nasze zalety? Czym możemy pochwalić się przed innymi narodami? Nie chodzi o dane geograficzne, bogactwa naturalne. Na teście humanistycznym będziesz musiał wypowiedzieć się na temat kultury, tradycji, historii Polski. To nie jest łatwe zdanie.   Jaka jest polska kultura? Być może, nie jesteśmy tak pracowici

Tolerancja – motyw

Najważniejsze informacje: Tolerancja to umiejętność zaakceptowania odmienności Odmienność może przybierać różne formy. Inny kolor skóry, inna narodowość, przynależność do innej subkultury, inne pochodzenie społeczne, inny stan portfela, inna religia, inny stan zdrowia (ludzie niepełnosprawni). Niezależnie od tego, jak bardzo się różnimy, musimy się tolerować. Czyli rozumieć racje drugiej strony. Nie musimy się we wszystkim zgadzać, przecież każdy ma inne poglądy. Ale trzeba umieć wysłuchać i zaakceptować. Tolerować to:  widzieć odrębność innych

Źródła kultury – motyw literacki

Czym jest kultura? To trudne pojęcie. Aby je wyjaśnić, zastanówmy się, jak wygląda normalny dzień gimnazjalisty. Rano wstaje, myje się i ubiera, zjada śniadanie, wychodzi do szkoły. W szkole wita się z kolegami, mówi „dzień dobry” nauczycielom, siada na swoim miejscu i słucha tego, co mówi nauczyciel. W czasie lekcji nie je, nie śpi, nie rozmawia, odpowiada na zadane mu pytania. W wyznaczonym czasie poznaje literaturę, język obcy, prawa fizyczne, matematyczne. W czasie przerw między jedną lekcją

Marzyciele – motyw literacki

Kto to jest marzyciel? Marzyciel to człowiek, który często ucieka od szarej rzeczywistości w świat marzeń, wyobraźni, ucieka od realiów, a pogrąża się w marzeniach, snach, wyobrażeniach… To ktoś trochę odrealniony, poszukujący ucieczki od codziennego życia, marzący o czymś lepszym. Często nieobecny tu i teraz, roztrzepany, zamyślony. Często takich marzycieli – zamyślonych ludzi przedstawiają obrazy romantycznych twórców. Ale marzyciel to nie tylko ktoś bierny, pogrążony w swoich snach, wyobrażeniach i odizolowany od rzeczywistości. To także ktoś, kto

Moralność – motyw

Czym jest moralność? Moralność to normy, zasady, oceny, wzory, ideały zmierzające do regulowania stosunków pomiędzy ludźmi (między jednostką i grupą oraz między różnymi grupami ludzi). Tak brzmi definicja moralności. Starając się przełożyć to na prosty język, należałoby powiedzieć, że moralność to taka wiedza, dzięki której potrafimy powiedzieć, czy ktoś zrobił dobrze (i należy go za to pochwalić), czy źle (i należy go za to ukarać). Zastanów się! Czy moralność jest zawsze

Miłość – motyw literacki

Jakie znasz rodzaje miłości? miłość rodzicielska miłość do Boga miłość do ojczyzny miłość między kobietą a mężczyzną miłość szczęśliwa miłość tragiczna Czym jest miłość? Jakie próby jej definicji możesz wskazać? Częściej niż – co to jest miłość, wskazywano na to – jaka ona jest. Ale najpiękniejszy chyba opis miłości to biblijny zbiór zasad jej dotyczących. Hymn do miłości z Listu św. Pawła do Koryntian, Biblia Miłość, obok wiary i nadziei, to największy przymiot.

Jak pisać o utworach literackich?

Przyzwyczajeni jesteście do tego, że po przeczytaniu lektury piszecie recenzję książki lub charakterystykę głównego bohatera książki. Ale to nie są jedyne formy, w których można wypowiedzieć się na temat utworów literackich. Zwróć uwagę na tematy (takie mogą pojawić się na egzaminie gimnazjalnym) Czy znasz takie dzieła literackie, o których możesz powiedzieć, że bronią przed jałowością życia? Czy za pięćdziesiąt lat książki będą nadal czytane? – rozprawka. „Pismo i sztuka to jedyni świadkowie czasów”

Sprawozdanie i reportaż

Sprawozdanie jest relacją z jakiegoś wydarzenia. Reportaż też. Jak się nie pomylić? Szybkie przypomnienie Sprawozdanie to wierna i dokładna relacja ze zdarzeń, których autor był bezpośrednim świadkiem lub uczestnikiem. Reportaż to gatunek dziennikarsko-literacki. Autor, jako świadek lub uczestnik przedstawianych wydarzeń musi się opierać na autentycznych, zebranych przez siebie materiałach. Zwróć uwagę! W tematach wypracowań egzaminacyjnych zwykle jest podana forma wypowiedzi, której masz użyć. W takim przypadku nie masz wyjścia – musisz popisać się

Praca pisemna – przedstawiamy wydarzenia

Atutem pracy egzaminacyjnej jest, jeśli coś się w niej dzieje. Wartka akcja, ciekawe wydarzenia, napięcie. Jak przedstawić wydarzenia w różnych formach wypowiedzi, jak sprawić, żeby praca była poprawna i ciekawa? Zwróć uwagę na tematy (takie mogą pojawić się na egzaminie gimnazjalnym) Opisz swój najdziwniejszy dzień. Są chwile, których nie można zapomnieć. W liście do przyjaciela opisz jedną z takich chwil. To było niezwykłe przeżycie. Kartka z pamiętnika. Zdarzają się chwile niezwykłe, które zmieniają całe życie. Przedstaw

Praca pisemna – przedstawiamy postacie

Najprawdopodobniej przedstawić postać będziesz musiał, jeśli motywem przewodnim testu humanistycznego będzie: Przyjaźń Jakich wzorowych przyjaciół znasz z literatury? A może opiszesz własnego przyjaciela? Nie zapomnij wyjaśnić, dlaczego przyjaźń jest tak cenna w życiu nastolatka. Miłość Słynnych kochanków w historii i literaturze nie brakuje. W filmie także. Bohaterstwo Przykłady odważnych dzielnych ludzi z powodzeniem znajdziesz w literaturze, filmie i wśród swoich znajomych. Marzenia, ideały Jakie są Twoje marzenia i ideały? A jakich idealistów znasz z literatury (Prometeusz, Ikar)? Cierpienie Która z postaci szczególnie cierpiała?

Formy dziennikarskie

Czy potrafisz napisać artykuł? Artykułami nazywamy wszystkie teksty umieszczane w gazetach. Jeśli więc w temacie wypracowania na egzaminie pojawi się prośba o napisanie artykułu, możesz napisać: reportaż, notatkę prasową, sprawozdanie, recenzję, wywiad. Ważne! Artykuł musi mieć: Tytuł – ciekawy, zrozumiały i niezbyt długi Lead – czyli dwu-, trzyzdaniowe wprowadzenie wyjaśniające, o czym jest artykuł lub podające przyczynę jego napisania. Mała podpowiedź! Pisząc artykuł na egzaminie, właśnie w leadzie możesz określić, jaką formę dziennikarską wybrałeś. Przykładowo:  …o