Romantyzm w Polsce - Adam Mickiewicz
Plan napisania Pana Tadeusza pojawił się w czasie pobytu poety w Wielkopolsce, w Poznańskiem, gdy dotarł tam na krótko przed zakończeniem powstania listopadowego. Pisał swoje „poema wiejskie” w Paryżu w latach 1832-1834. Wiele przyczyn musiało złożyć się na pragnienie stworzenia tego dzieła. Były to: wielka tęsknota za krajem dzieciństwa – Litwą, pragnienie przypomnienia i obudzenia nadziei, która towarzyszyła uczestnikom kampanii napoleońskiej, utrwalenie i rozsławienie obyczajów, życia wiejskiego, ideałów Polski szlacheckiej (dawnej świetności), myśl, by rozpropagować i przywołać piękno
Paryż. Rok 1832. Wielka Emigracja. Polacy na obczyźnie nie są wcale pogodzeni, wiodą spory polityczne, inną metodę walki głoszą członkowie Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, inną Hotel Lambert… W tej sytuacji istnieje wielka potrzeba idei i programu, który by ich połączył. Adam Mickiewicz pisze Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego w nadziei, że dzieło to spełni taki właśnie cel. Po klęsce powstania listopadowego wydaje się, że ofiara powstańców była nadaremna, a Polska już nigdy nie odzyska niepodległości.
Udowodnij, że Dziady Adama Mickiewicza są dramatem romantycznym. O ile dramat romantyczny jest najważniejszym gatunkiem epoki, o tyle Dziady są najsłynniejszym dramatem romantycznym. Czym charakteryzuje się ten gatunek? Oto cechy utworu: Zerwanie z klasyczną formułą trzech jedności: miejsca – akcja rozgrywa się w kaplicy cmentarnej, w celi więziennej, na Litwie, w Warszawie, w domu Senatora itd. „Skaczemy” za bohaterami, przemierzając różne przestrzenie – rzecz nie do przyjęcia dla klasyków; czasu – część II odbywa się
Bóg nie raczył odpowiedzieć dumnemu Konradowi, lecz odpowiedział skromnemu duchownemu, który nazywa się sam „prochem i niczem” – księdzu Piotrowi. Ksiądz Piotr ma w swojej celi widzenie. To jest właśnie odpowiedź Boga – mistyczne uniesienie, w efekcie którego dane jest księdzu ujrzeć dzieje Polski – i jej przyszłość. Całość wizji jest romantyczną realizacją hasła mesjanizmu narodowego. Oto bowiem ksiądz Piotr widzi dzieje Polski ułożone na wzór dziejów Chrystusa, męczeństwo polskiego narodu ma zbawić inne
Wydaje się, że motyw miłości ojczyzny, cierpienia z powodu zaborów i ciągłej walki narodu polskiego o wolność – jest w III części Dziadów dominujący i realizowany w rozmaitych obrazach. Rzecz pierwsza – główny bohater, Gustaw, przeistacza się w Konrada. Z nieszczęśliwego kochanka przemienia się w bojownika o wolność, znajdujemy go teraz w celi więziennej, gdzie na ścianie zapisuje swoją metamorfozę: Umarł Gustaw – narodził się Konrad (Prolog) Druga sprawa – w scenie I (więziennej), która rozgrywa się w Wigilię Bożego Narodzenia – obserwujemy młodzież
IV część Dziadów rozgrywa się w domu księdza, nadal w noc Zaduszek. Plebanię odwiedza dziwny gość – Pustelnik. Rozmawia z księdzem przez trzy godziny: Godzina miłości – w tym czasie dowiadujemy się o tragedii miłosnej, którą przeżył bohater. Wspomina swoją miłość, ślub ukochanej z innym człowiekiem, porównuje swoje dzieje do losów postaci z Nowej Heloizy i Cierpień młodego Wertera. Pustelnik rozpatruje pojęcie śmierci i interpretuje ją na trzy sposoby: śmierć ciała, śmierć jednostki ludzkiej dla świata i rodzaj najgorszy
Przy tytule widnieje dopisek: „wiersz pisany w roku 1830”. Ta data ma swoją wymowę – to przecież rok wybuchu powstania listopadowego… Wprawdzie Mickiewicz napisał swój wiersz wcześniej, bo w lipcu 1830 r., w drodze do Genui, lecz ta data umieszczona przy tytule dziś podkreśla wymowę utworu. A jest to jeden z najpopularniejszych wierszy patriotycznych polskiej literatury, który w chwilach zagrożenia kraju, powstań, wojen, potrzeby walki od nowa staje się aktualny i prawdziwy. Jak wskazuje tytuł, utwór jest apostrofą
Literacka wizja odzyskania niepodległości w twórczości Adama Mickiewicza – ewolucja poglądów. Poglądy Mickiewicza ulegały przeobrażeniom – wpływ na ich ewolucję miała obserwacja bieżących wydarzeń. Pierwszy pomysł „wybicia się na niepodległość” przedstawił poeta w Konradzie Wallenrodzie. Patrząc na krwawe stłumienie powstania dekabrystów i widząc potęgę caratu, doszedł do wniosku, że silniejszego wroga można pokonać tylko sprytem i inteligencją. Poemat jest apoteozą spiskowych metod walki. Już samo motto utworu stanowi „podpowiedź” skutecznego sposobu walki! Mickiewicz
Pieśń – poezja – i ci, co ją tworzą, odgrywają niebagatelną rolę w życiu i w historii narodów. Popatrzmy na losy Konrada Wallenroda: gdy jako dziecko wychowywał się wśród Krzyżaków, stary pieśniarz Halban wzniecał w nim miłość do Litwy, za pomocą pieśni przybliżał mu obraz ojczyzny i wzbudzał uczucia patriotyczne. Powieść Wajdeloty kryła w sobie prawdę o dziejach narodu litewskiego i o życiu Konrada, przechowywała te informacje dla innych pokoleń. Gdy Konrad był już komturem krzyżackim i miał dokonać
Wallenrodyzm jest postawą człowieka, który postępuje podobnie jak uczynił to Konrad Wallenrod – walczy o słuszną i sprawiedliwą ideę, lecz żeby osiągnąć swój cel, używa środków nieetycznych, nagannych moralnie, takich jak podstęp, zdrada, kłamstwo. Wallenrod, by zwyciężyć Krzyżaków, przeniknął do ich szeregów, zdobył władzę, udawał dobrego rycerza krzyżackiego i przywiódł zakon do klęski. A zatem zdradził tych ludzi, był czymś na kształt szpiega tamtych czasów. Nie była to walka czysta i honorowa. Konrada Wallenroda poprzedza
Sformułowana już w starożytności definicja tragizmu mówi, że sytuacja tragiczna ma miejsce wówczas, gdy bohater stoi przed koniecznością dokonania wyboru między dwoma racjami, które są równorzędne, lecz każda decyzja bohatera będzie zła – przyniesie negatywne skutki. W takiej właśnie sytuacji znalazł się Konrad Wallenrod, gdy zbliżała się wojna z Krzyżakami. Musiał wybrać pomiędzy miłością do ojczyzny a miłością do Aldony. Wybrał Litwę – poświęcił swoje życie prywatne i miłość ukochanej kobiety. Z kolei gdyby wybrał dobro
Mickiewiczowski Konrad Wallenrod – jest postacią tajemniczą, poznajemy jego pogmatwane losy głównie dzięki Powieści Wajdeloty. Dzieje Konrada Wallenroda Rzecz miała miejsce w średniowieczu, za czasów walk krzyżacko-litewskich. Bohater – młody Litwin – jako dziecko został porwany przez Krzyżaków – miał w pamięci obrazy z napadu zakonu, krzyk matki dźwięczał mu w uszach. Wychowano go w zakonie na Krzyżaka. Lecz pewien stary Litwin – śpiewak Halban – nie dopuścił do wynarodowienia chłopca, powiedział mu prawdę o jego
Znakomite poetyckie zobrazowanie ciszy: Słyszę, kędy się motyl kołysa na trawie, Kędy wąż śliską piersią dotyka się zioła. W takiej ciszy! – tak ucho natężam ciekawe, Że słyszałbym głos z Litwy. – Jedźmy, nikt nie woła. (Stepy akermańskie) Czy cisza może być bardziej dotkliwa? Jeśli usłyszeć można szelest węża lub motyla – a upragnionego wołania nie ma, cisza nabiera dodatkowego sensu. Po pierwsze – nadaje krajobrazowi niezwykłej atmosfery, po drugie – staje
Sonety krymskie powstały po letniej wyprawie z Odessy na Krym, którą odbył Mickiewicz w 1825 r. Jest ich 18 i tworzą cykl. Zawierają opisy orientalnej przyrody i zapis przeżyć poety przeżywającego jednocześnie fascynację pięknem natury i niemożność powrotu do ojczyzny. W sonetach, tradycyjnie służących w poezji do wyrażania uczuć, Mickiewicz przedstawił sytuację emocjonalną poety stojącego wobec ogromu urody i potęgi natury. Choć nie ma w nich zjaw ani duchów, potwierdzają romantyczną wizję świata, którego tajemnicy nie ogarnie ludzki rozum. Uwaga!
Dlaczego Ballady i romanse uznawane są za praktyczny początek romantyzmu? Datę 1822 r. przyjmuje się za początek romantyzmu polskiego, wtedy to ukazał się drukiem zbiór pióra 24-letniego prowincjonalnego poety – Adama Mickiewicza pt. Ballady i romanse. Do tego momentu spór klasyków z romantykami miał charakter czysto akademicki i tak naprawdę mało kogo obchodził. Ballady… stanowiły praktyczną realizację teoretycznych dotąd założeń romantyków. Wierne poetyce romantycznej „popełniały”, zdaniem klasyków, same literackie grzechy. Ów „grzeszny” i „pozbawiony
Działalność w obu związkach jest charakterystycznym rysem studenckich czasów Adama Mickiewicza. 1817 rok – to data założenia tajnego związku filomatów. Filomata oznacza „miłośnik wiedzy”, tak więc filomaci stawiali sobie cele samokształcenia i szerzenia nauki, wkrótce jednak także dołączyli do swojego programu cele polityczne, wolnościowe. Należeli doń oprócz Mickiewicza m.in. Tomasz Zan, Jan Czeczot, Józef Jeżowski. Filomaci krzewili tradycję jeszcze oświeceniową, pierwsze pisane przez nich utwory były utrzymane w konwencji klasycznej. Związek filaretów został powołany
Utwory, które masz omówić, są poetyckimi wyznaniami dwóch literackich pokoleń – Oda do młodości Adama Mickiewicza to utwór zapowiadający romantyzm, Do młodych Adama Asnyka to utwór pozytywistyczny. Dwie ody pokoleniowe łączy ten sam odbiorca: młodzież i młodość. Ale młodzi tych dwóch epok to zupełnie inni ludzie (młodzi romantycy pozytywistom jawili się już jako stare pokolenie). Podobieństwa i różnice: Odzie do młodości Do młodych Odbiorca Obydwa utwory są manifestami pokoleniowymi. Ale to pokolenia
Słynny utwór Mickiewicza powstał w 1820 r. W wierszu uznanym przez ówczesną młodzież za prawdziwy manifest polskiego romantyzmu znalazły się elementy typowo oświeceniowe, które pojawiają się i w warstwie ideowej, i na płaszczyźnie formalnej. Nawiązująca do antyku oda stanowiła jedną z ulubionych form wypowiedzi odchodzącej w przeszłość epoki. Tekst obfituje w tak lubiane w oświeceniu: abstrakcyjne pojęcia i obrazy (to chociażby wizja miłości zionącej ogniem), nawiązania do mitologii, wezwania do współdziałania, potępia też negowane wówczas zachowania aspołeczne („samoluby”)
Działalność w obu związkach jest charakterystycznym rysem studenckich czasów Adama Mickiewicza. 1817 rok– to data założenia tajnego związku filomatów. Filomata oznacza „miłośnik wiedzy”, tak więc filomaci stawiali sobie cele samokształcenia i szerzenia nauki, wkrótce jednak także dołączyli do swojego programu cele polityczne, wolnościowe. Należeli doń oprócz Mickiewicza m.in. Tomasz Zan, Jan Czeczot, Józef Jeżowski. Filomaci krzewili tradycję jeszcze oświeceniową, pierwsze pisane przez nich utwory były utrzymane w konwencji klasycznej. Związek filaretów został powołany przez
Jakie cechy eposu homeryckiego kontynuuje Adam Mickiewicz w Panu Tadeuszu, a co różni oba eposy? Podobieństwa eposów Pan Tadeusz – podobnie jak Iliada rozpoczyna się inwokacją – do Litwy i Matki Boskiej, a pamiętamy, że Homer zwracał się do Apollina. W obu przypadkach pada prośba o pomoc i natchnienie w tworzeniu dzieła. Mickiewicz zachowuje stałą liczbę sylab w wersach przez cały utwór (pisany trzynastozgłoskowcem), Homer pisał heksametrem. Polski wieszcz dba o realizm szczegółu – np. w opisie Soplicowa, stołu
