Antyk
Przypomnienie treści przypowieści Pewien uczony i znający przykazania boskie człowiek zapytał Jezusa, co trzeba robić, by zasłużyć sobie na raj, życie wieczne. Jezus zasugerował mu, że przecież wszystko jest w dekalogu zapisane, że istnieje przykazanie miłości. Ten osiągnie życie wieczne, kto będzie miłował Boga i swojego bliźniego równie mocno jak siebie. Na pytanie, kogo mamy uważać za bliźniego, Jezus opowiedział krótką przypowieść. Pewnego samotnie wędrującego człowieka zaatakowali zbójcy – ograbili
Jak udawać Greka? Ubiór grecki składał się zawsze z materiału w kształcie prostokąta. Najpopularniejszym strojem, noszonym zarówno przez mężczyzn, jak i kobiety, był chiton – zszyty po bokach lniany worek, z otworami na szyję i ramiona. Spinano go na ramionach ozdobnymi agrafami, tak zwanymi fibulami. Aby był nieco krótszy, przepasywano się, zwykle dość szerokim pasem, tak że powyżej talii tworzył się wałek z fałd. Reprezentacyjny chiton, zakładany na uroczyste okazje, sięgał do stóp, noszony na co
Biblia Stary Testament Bóg Stwórca, Jahwe, wybawia Izraela z niewoli, opiekuje się nim na pustyni, zawiera z nim przymierze na górze Synaj i wprowadza go do Ziemi Obiecanej – wierny mimo niewierności ludzi. Człowiek Stworzony przez Boga na Jego obraz i podobieństwo, pan i korona stworzenia. Święty, ale i grzeszny, ma być wierny przymierzu z Bogiem i posłuszny Jego woli. Prawo moralne Prawo Przymierza, czyli Dekalog z jego nakazami etycznymi, społecznymi i kultowymi.
Starożytność to wiele różnych kultur! Oryginalnym osiągnięciem kultury minojskiej (kreteńskiej) jest pismo sylabiczne, którego późniejszą wersję przejęło plemię Achajów, zastępując je następnie alfabetem tak zwanym fenickim. Kultura babilońska to pismo klinowe, kodeks Hammurabiego, epos o Gilgameszu (ok. 3000 p.n.e.); osiągnięcia w zakresie astronomii, matematyki, medycyny, rachuby czasu. Kultura fenicka to rozwój transportu morskiego i handlu; mianem fenickiego, Grecy bowiem sądzili, że zostało ono stworzone w Fenicji, określamy pierwsze pismo wyłącznie fonetyczne,
Architektura Dom bóstwa Grecy wierzyli, że pod względem duchowym i fizycznym bogowie niczym się nie różnią od człowieka, więc świątynie budowali na wzór swoich siedzib. Mieszkanie boga musiało być jednak reprezentacyjne. Wnętrze świątyni jest najczęściej niewielkie i skromne. Cały wysiłek twórczy budowniczych skupia się na jej wystroju zewnętrznym: na gzymsie, kolumnach i tympanonie (polu trójkątnego frontonu, utworzonego przez nachylone płaszczyzny dachu i poziomy pas u dołu). Tympanon, jako najlepiej widoczna z oddali część fasady, stanowił największe
Homer Żył w VIII wieku przed naszą erą, był zapewne pieśniarzem (aojdą), stworzył dwa wielkie eposy: Iliadę i Odyseję. Od niego zaczyna się właściwie historia literatury naszego kręgu kulturowego. Spierano się, czy w ogóle istniał (słynna kwestia homerycka), ale ostatnie badania potwierdzają, że oba eposy stworzył jeden człowiek osiem stuleci przed naszą erą. Więc jednak istniał. Czy był ślepy? Taką tezę wywiedziono z imienia, a i tradycja głosi, że jako starzec był ubogi i niewidomy. Dziś ten
Król Teb, Lajos, i jego żona otrzymali z Delf straszną wyrocznię, która głosiła, iż ich syn zabije ojca i ożeni się z matką. Gdy więc urodził im się syn, Lajos kazał porzucić go w górach, by tam niemowlak zginął. Jednak sługa, któremu to zlecono, ulitował się nad niewinnym dzieciątkiem i zamiast porzucić chłopca, oddał go pasterzowi z Koryntu. Ten zaś zaniósł go na dwór koryncki i oddał bezdzietnej parze królewskiej, która przyjęła chłopca za swojego syna, nadając mu
1. Jak Grecy nazywali Matkę-Ziemię? a. Demeter b. Gaja c. Rea 2. Co Bóg stworzył drugiego dnia? a. wody b. gwiazdy c. niebo 3. Kim była Eris? a. boginią niezgody b. boginią miłości c. jutrzenką 4. Kto chodził po wodzie w Nowym Testamencie? a. Szymon b. Piotr c. Mateusz 5. Kto za karę został zamieniony w złoto? a. król Priam b. król Agamemnon c. król Midas 6. Kto sprzedał pierworództwo
Początki myślenia filozoficznego a kultura hebrajska Otwierając jakikolwiek podręcznik historii filozofii, dowiadujemy się, że filozofia narodziła się w Grecji ok. VII w. p.n.e., a jednym z pierwszych jej przedstawicieli był słynny Tales z Miletu. Dobrze wiemy, że kultura hebrajska, która powstawała na Bliskim Wschodzie, jest znacznie starsza niż początki greckiej filozofii. Historia narodu żydowskiego sięga wydarzeń mających miejsce ok. XVIII w. p.n.e. (dzieje patriarchów Izraela: Abrahama, Izaaka, Jakuba), a spisywanych od
Świątynie W architekturze starożytnej Grecji najważniejszą rolę odgrywały świątynie. Każda z nich była miejscem, gdzie ustawiano posąg bóstwa i gromadzono dary składane mu w ofierze; natomiast nie była ona tym, czym później były kościoły, mianowicie nie była miejscem modłów, gromadzących liczne tłumy. Z tego powodu świątynia grecka jest nieduża. Wznoszono ją z kamienia, najczęściej z białego marmuru na płaskiej, kamiennej podstawie, która spełniała rolę fundamentu. Tę podstawę otaczano wysokimi stopniami
Biblia powstawała przez co najmniej 1400 lat. Jest dziełem znacznie większej liczby autorów, niż wynikałoby to z liczby ksiąg, na które się dzieli. To i jej wielorakie funkcje w kulturze starożytnego Izraela znalazły odbicie w różnorodności form, jakie się na nią składają. Obok zapisu pierwotnych mitów znajdujemy w niej: wyrafinowane traktaty filozoficzne, proroctwa, spisy inwentarza, delikatną poezję i zbiory surowych praw, szczegółowe opracowania historyczne i zapisy tajemniczych i wieloznacznych wizji. . Biblia – dzieło wielogatunkowe Wykaz gatunków
Odyseusz bohater Odysei Jedna z najpopularniejszych postaci cyklu trojańskiego – bohater Iliady i Odysei. Ta ostatnia zawdzięcza mu swój tytuł, opisuje bowiem przygody Odysa w drodze powrotnej spod Troi do ojczystej Itaki. Imię: greckie – Odyseusz lub Odys, łacińskie – Ulisses. Imiona rodziców: Antikleja i Laertes Stan cywilny: żonaty Żona: Penelopa. Kim jest? Królem Itaki, małej, skalistej wysepki na Morzu Jońskim. Synowie: z Penelopą Telemach; z Kirke Telegonos. Znaki szczególne: szrama na udzie (gdy jako młody chłopak
TEST mitologiczny 1. Połącz parami: (6 punktów) A. morza i oceany B. ogień C. burza D. wiatr E. urodzaj F. królestwo podziemia 1. Hades 2. Eol 3. Demeter 4. Hefajstos 5. Posejdon 6. Zeus 2. Świat wywodzi się: (1 punkt) A. z Chaosu B. z Olimpu C. z niczego 3. Tezeusz wydostał się z labiryntu przy pomocy: (1 punkt) A. Pegaza B. nici Ariadny C. skrzydeł 4. Dusze do świata
Pojęcia związane z antykiem Poetyka To Arystoteles napisał pierwsze dzieło normatywne, w którym ustalał reguły dotyczące literatury. Powiedział raz na zawsze swoim współczesnym i potomnym, które to są gatunki wysokie, a które niskie, jakie cechy musi posiadać epos, a jakie tragedia, czym są pojęcia katharsis, mimesis czy decorum. Swoje dzieło, słynny pierwszy podręcznik dla literatów, zatytułował Poetyka. Można powiedzieć, że to nauka dotycząca norm i mechanizmów tworzenia literatury, zwłaszcza poezji. Dziś nauka ta ma nieco
Nawiązania do antyku w epokach późniejszych Literackie nawiązania do starożytności z grubsza podzielić można na dwa rodzaje. Pierwszy polega na wykorzystaniu bohaterów i tematów mitologii i literatury antycznej. Mamy wówczas do czynienia z próbą nowego przedstawienia postaci czy ujęcia problemu, a to, jak artysta tego dokonuje, zależy od jego indywidualnego stylu. Drugi rodzaj nawiązań – to świadome odwołania do antycznych idei, starożytnej filozofii, sztuki, ówczesnego systemu wartości. Przykłady nawiązań pierwszego typu z łatwością znajdziemy w każdej epoce. Nawiązania
Biblia powstawała przez około 15 wieków. Na czas jej powstawania nałożyły się rozmaite procesy historyczne, społeczne i kulturowe – przez te półtora tysiąca lat teren dzisiejszego Izraela znajdował się pod wpływami egipskimi, babilońskimi, perskimi, greckimi i rzymskimi. Wszystko to sprawia, że Pismo Święte jest niesamowitym połączeniem rozmaitych typów przekazu, swoistym zbiorem gatunków literackich. Funkcje Biblii w starożytności były zaś wręcz niezliczone – miała charakter sakralny, prawniczy, kronikarski, historyczny, matematyczny, filozoficzny i literacki. Wszystko dlatego,
Mit o powstaniu świata Jak to było na początku? Najpierw panował wielki chaos, z niego wyłonili się pierwsi bogowie: Uranos (Niebo) i Gaja (Ziemia). Bogowie mają dzieci, ale Uranos je zabija. Matce udaje się ocalić tylko jednego Kronosa. Ten dla odmiany będzie swoje dzieci pożerał – tym razem ocaleje Zeus, pokona ojca i z jego brzucha odratuje: Herę, Hadesa, Posejdona, Demeter. Bogowie zasiadają na Olimpie, dzielą między siebie władzę, mają dzieci i żyją szczęśliwie, aż
TEST z antyku 1. Która z podanych definicji eposu jest prawdziwa? a) Epos to utwór, którego bohaterami są wyłącznie postaci fantastyczne. b) Epos to utwór, którego fabuła rozgrywa się wyłącznie w planie realistycznym. c) Epos to utwór epicki, wierszowany, przedstawiający wielkie czyny bohaterskie na tle przełomowych wydarzeń historycznych. d) Epos to rozbudowany utwór liryczny, zawierający sceny batalistyczne. 2. Iliada Homera opowiada o: a) dziesięcioletnim przebiegu wojny trojańskiej b) epizodzie, jaki
Sprawdź swoją wiedzę z antyku 1. Zenon z Kition był twórcą: a) filozofii epikurejskiej, b) filozofii stoickiej, c) cynizmu, d) hedonizmu. 2. Epikurejczycy głosili, że: a) największym szczęściem jest odczuwanie przyjemności i brak cierpień, b) nie należy poddawać się emocjom, człowiek powinien kierować się w swoim postępowaniu rozumem, c) należy wyrzec się wszelkich dóbr doczesnych, prowadzić życie ascetyczne. 3. Co to jest mit? a) opowieść wyjaśniająca przez alegorie i symbole
1. Antyk to konkretny czas historyczny. Mianem tym określamy: a. okres trwania kultury starożytnej Grecji i Rzymu b. starożytność c. dzieje ludzkości od jej zamierzchłych początków aż do upadku Cesarstwa Rzymskiego Komentarz Antyk to okres trwania kultury starożytnej Grecji i Rzymu. Ponieważ obie kultury lokalizowały się w obrębie Morza Śródziemnego, kulturę antyku nazywa się również kulturą śródziemnomorską. Dzieje ludzkości od jej zamierzchłych czasów aż do upadku Cesarstwa Rzymskiego noszą wspólne
