LICEUM
Nawiązanie do Biblii w poezji współczesnej Apokalipsa to temat, który inspirował wielu poetów. Jak wyobrażali sobie Dzień Ostateczny? Noblista, Czesław Miłosz tak: Piosenka o końcu świata W dzień końca świata I. Pszczoła krąży nad kwiatem nasturcji, Rybak naprawia błyszczącą sieć. Skaczą w morzu wesołe delfiny, Młode wróble czepiają się rynny I wąż ma złotą skórę, jak powinien mieć. W dzień końca świata II. Kobiety idą polem pod parasolkami, Pijak zasypia
Czy jeśli ulubiony bohater – to koniecznie charakterystyka? Nie. Właściwie tylko wtedy, gdy słowo „charakterystyka” zawarte jest w temacie. Wówczas – trudno. Przypominamy sobie schemat tej formy. Ale – nawet gdy nie piszemy charakterystyki – przy tematach o bohaterach potrzebne są nam jej elementy. Możemy zacząć od „danych personalnych”, od zaprezentowania postaci lub od wyobrażeń na temat jej wyglądu. Przecież nie zawsze pisarz dał dokładny portret postaci. Wtedy można opisać swoje wyobrażenia.
Rozprawka z antyku 1. Jak zacząć? Zwyczajnie, od odpowiedzi na pytanie tematu! Lub zmień wstęp na ciekawszy. Na przykład: sam zadaj pytanie, użyj cytatu, odwołaj się do poezji albo wrzuć aforyzm filozoficzny. I który podoba Ci się najbardziej? Ten wstęp wybierz. Ciąg dalszy to konspekt pracy. Piszesz pracę. 2. Zadbaj o styl! Spróbuj każdemu zdaniu, każdej myśli nadać mądrzejszy ton. Używaj naukowych określeń, wrzuć termin. Na początek przerabiaj po prostu
Mitologia TEST 1. Na podstawie fragmentu Teogonii Hezjoda (czyli opowieści o rodowodzie greckich bogów napisanej przez poetę greckiego w VII w. p.n.e.) narysuj drzewo genealogiczne bogów greckich. Hezjod Teogonia Zaiste najpierw Chaos powstał, potem Gaja Rozłożysta, bezpieczna podstawa dla wszystkich [Nieśmiertelnych, co śnieżnym władają Olimpem, I mglisty Tartar w głębi pod rozległą ziemią], I Eros, najpiękniejszy z nieśmiertelnych bogów, Wątlący członki, który i bogom, i ludziom Ujarzmia w sercach rozum
Sprawdź swoją wiedzę z literatury współczesnej 1. Wymień znanych Ci poetów z pokolenia Kolumbów. a) ………………………………………………………………………………………………………… b) ………………………………………………………………………………………………………… c) ………………………………………………………………………………………………………… d) ………………………………………………………………………………………………………… e) ………………………………………………………………………………………………………… f) ………………………………………………………………………………………………………… g) ………………………………………………………………………………………………………… 2. Dlaczego poetów tworzących w czasie II wojny światowej nazywa się poetami apokalipsy spełnionej? Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. Wymień 4 najważniejsze, Twoim zdaniem, daty z powojennej historii Polski. a) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. b) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. c) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. d) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 4. Co skłoniło Zofię Nałkowską do napisania Medalionów?
Sprawdź swoja wiedzę z modernizmu 1. Nowy prąd w literaturze i sztuce rozpoczynający się pod koniec XIX wieku nazywano Młodą Polską. Wymień pięć innych nazwy tej epoki. a) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. b) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. c) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. d) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. e) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. Romantyzm i Młoda Polska to epoki, które łączy wiele podobieństw. Jakie to podobieństwa? a) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. b) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. c) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. d) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. e) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3. Jakie główne nurty filozoficzne modernizmu możesz wymienić? a) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. b)
Sprawdź swoją wiedzę z pozytywizmu 1. Wymień trzy ważne wydarzenia historyczne epoki pozytywizmu. a) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. b) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. c) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. Z jakimi uczonymi i myślicielami połączyłbyś pojęcia: a) utylitaryzm ………………………………………………………………………………………………………….., b) determinizm ……………………………………………………………………………………………………….., c) ewolucjonizm ………………………………………………………………………………………………………; 3. Kto głosił, że: a. cała rzeczywistość podlega stałej zmianie w jednym kierunku i według jednego prawa ………………………………………………………………………………………………………………………………….; b. każde zjawisko ludzkiej rzeczywistości jest uwarunkowane przez zespół czynników ……………………………………………………………………………………………………………………………………..; c. wszystko, co czyni człowiek, powinno przynosić pożytek społeczeństwu,
1. Światopogląd barokowy nawiązuje do: a) renesansowego, b) średniowiecznego, c) antycznego. 2. Barok w Polsce można podzielić na trzy fazy. Jakie? a) ………………………………………………………………………………………………………. b) ………………………………………………………………………………………………………. c) ………………………………………………………………………………………………………. 3. Słowo „barocco”, od którego pochodzi nazwa epoki, oznacza: a) perłę o niezwykłych kształtach, b) nurt filozoficzny głoszący, ze człowiek wobec wszechświata to krucha trzcina, c) styl w sztuce charakteryzujący się przerostem formy nad treścią, d) muszlę o nieregularnych kształtach. 4. Obejrzyj rzeźbę Ekstaza św. Teresy Lorenzo
Sprawdź swoją wiedzę z pozytywizmu 1. Co ważnego wydarzyło się w pozytywizmie? Wymień przynajmniej trzy wydarzenia historyczne. a) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. b) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. c) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. Z jakimi uczonymi i myślicielami połączyłbyś pojęcia: a) utylitaryzm ……………………………………………………………………………………………….., b) determinizm ………………………………………………………………………………………………, c) ewolucjonizm ……………………………………………………………………………………………… 3. Jaki prąd głosił, że: a) cała rzeczywistość podlega stałej zmianie w jednym kierunku i według jednego prawa; b) każde zjawisko ludzkiej rzeczywistości jest uwarunkowane przez zespół czynników; c) wszystko,
TEST Renesans 1. Wymień przynajmniej trzy wydarzenia, które ukształtowały epokę renesansu: a) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. b) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. c) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. Które z wymienionych cech przypisałbyś kulturze renesansu? a) anonimowość dzieł; b) korzystanie z dorobku antycznego; c) uniwersalizm; d) świeckość. 3. Co to była reformacja? a) ruch religijny, postulujący zmianę kościelnych praktyk i doktryn; b) przywołanie w utworze innego utworu w formie cytatu; c) prąd filozoficzny, zgodnie z którym najważniejszą cechą i siłą człowieka jest rozum. 4. Wymień nurty wyznaniowe,
1. Apokryf to: a) bezpośredni zwrot do kogoś, stosowany w utworach poetyckich, b) forma dziennika, w którym na bieżąco zapisywano wydarzenia z życia publicznego lub rodzinnego, c) tekst o charakterze religijnym, prezentujący wątki biblijne, nie zaliczany do zestawu ksiąg kanonicznych. 2. Styl gotycki charakteryzuje się: a) grubymi murami, b) strzelistością budowli, c) półkolistymi łukami, d) dużymi, ostrołukowymi oknami. 3. Wymień trzy średniowieczne utwory świeckie. a) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. b) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. c) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
1. Zenon z Kition był twórcą: a) filozofii epikurejskiej, b) filozofii stoickiej, c) cynizmu, d) hedonizmu. 2. Epikurejczycy głosili, że: a) największym szczęściem jest odczuwanie przyjemności i brak cierpień, b) nie należy poddawać się emocjom, człowiek powinien kierować się w swoim postępowaniu rozumem, c) należy wyrzec się wszelkich dóbr doczesnych, prowadzić życie ascetyczne. 3. Co to jest mit? a) opowieść wyjaśniająca przez alegorie i symbole pochodzenie świata, bogów i ludzi, b) utwór pisany prozą lub wierszem, którego bohaterami
Jak używać wyrazów obcych? Trudniejsza terminologia czyni pracę ambitniejszą. Dlatego, dla przypomnienia, załączamy mały słownik wyrazów obcych, które mogą się Wam przydać zarówno podczas pisania, jak i na egzaminach ustnych. Pamiętajcie: jeśli nie rozumiecie danego słowa, nie posługujcie się nim, ale też unikajcie nadmiaru obcej terminologii. A • Adekwatny – czyli taki, który akurat tu pasuje, zgodny, odpowiedni. Może to być adekwatne stwierdzenie, cytat, bo świetnie odpowiada, jest dostosowany do treści. Np.
Pierwszy epik, autor Iliady i Odysei, najprawdopodobniej pochodził z greckiej wyspy Chios. Imię – Homer (ślepiec) – sugeruje, iż był niewidomy, tego jednak nie wiemy na pewno. Homer jest postacią dość tajemniczą, niektórzy badacze w ogóle kwestionują jego istnienie. Najnowsze wyniki badań przeczyłyby jednak obrazoburczemu pomysłowi, iż Homera w ogóle nie było! Według analiz komputerowych Iliadę i Odyseję stworzył je ten sam człowiek. Opiewał wojnę sprzed czterystu lat! Odrysował w swoich poematach świat starożytnej, archaicznej Grecji,
Terminy związane z wierszem Adresat – osoba, do której podmiot liryczny kieruje swoją wypowiedź, do niej skierowany jest wiersz: może być postacią prawdziwą (w przypadku wierszy dedykowanych komuś), może być fikcyjną. Alegoria – rodzaj przenośni, obraz, motyw, który ma trwałe znaczenie przenośne, zrozumiałe dla odbiorców. Przykład: statek w czasie burzy – alegoria ojczyzny w niebezpieczeństwie. Aluzja literacka – nawiązanie w wierszu do innego utworu literackiego lub do autora, twórczości. Np. w tytule wiersza Tuwima
Gatunki poetyckie TEST Sprawdź swoją wiedzę przed egzaminem 1. Spośród poniższych informacji wybierz tylko te cechy, które są dowodem, że utwór Na sokalskie mogiły jest fraszką. Tuśmy się mężnie przez ojczyznę bili I na ostatek gardła położyli. Nie masz przecz, gościu, łez nad nami tracić, Taką śmierć mógłbyś sam drogo zapłacić. A. Utwór Na sokalskie mogiły dotyczy śmierci poległych żołnierzy. B. Wiersz jest bardzo krótki – składa się tylko z czterech
Sprawdź swoją wiedzę przed egzaminem Leopold Staff Odys Niech cię nie niepokoją Cierpienia twe i błędy. Wszędy są drogi proste, Lecz i manowce są wszędy. Bo o to chodzi jedynie, By naprzód wciąż iść śmiało, Bo zawsze się dochodzi Gdzie indziej, niż się chciało. Zostanie kamień z napisem: tu leży taki i taki. Każdy z nas jest Odysem, Co wraca do swej Itaki. Jak rozumieć wiersz Staffa? Wędrówka w czasie i przestrzeni
21. Właściwa akcja Lalki Bolesława Prusa toczy się w latach: a) 1848-1863 b) 1878-1879 c) 1887-1889 21. Odpowiedź: b) Komentarz: Właściwa akcja Lalki Bolesława Prusa toczy się w latach 1878-1879, jednak retrospekcje, jakie wprowadza Pamiętnik starego subiekta, obejmują okres od 1837 roku i zawierają opisy wydarzeń związanych z Wiosną Ludów z 1848 roku i powstaniem styczniowym z roku 1863. Akcja powieści rozgrywa się w Warszawie, jednak pojedyncze epizody prowadzone są
1. Epokę realizmu w Polsce nazywa się: a) realizmem polskim, b) pozytywizmem, c) pozytywizmem polskim. 1. Odpowiedź: c) Komentarz: Epokę realizmu w Polsce nazywamy pozytywizmem polskim (sama nazwa pozytywizm oznacza kierunek w filozofii francuskiej zapoczątkowany przez Comte’a). Pozytywizm polski jest swoistym odpowiednikiem realizmu w Europie, jednak przesuniętym w czasie i wzbogaconym o pewne wątki ideologiczne. A to dlatego, że polski romantyzm trwał o wiele dłużej niż w innych krajach europejskich
Pojęcia związane z romantyzmem Antynomia – to po prostu sprzeczność. Romantycy widzą świat jako jedność składającą się ze sprzeczności: duch – materia, jednostka – zbiorowość, uczucie – rozum, słowo – czyn. Bajronizm – postawa zapoczątkowana przez biografię i twórczość George’a Byrona. Cechy bohatera bajronicznego to tajemniczość, indywidualizm, wewnętrzne rozterki, bunt przeciwko światu, samotność, duma. Byron stworzył takiego bohatera – ale i sam wokół siebie stworzył mit takiej postaci. Fantastyka –
