LICEUM
Krótko scharakteryzuj narrację w „Procesie”. W powieści mamy do czynienia z narratorem trzecioosobowym. Jest on medium przekazującym obraz świata. Nie bierze udziału w przedstawianych zdarzeniach, ukazuje je w sposób raczej suchy, niezaangażowany, można powiedzieć „przezroczysty”. Nie wyciąga pomocnej ręki do czytelnika, nie tłumaczy prawideł rządzących „opowiadanym” przez niego światem, choć ten kryje w sobie wiele zagadek i nieścisłości. Wobec przedstawianych zdarzeń i bohaterów zachowuje dystans, niekiedy pozwala sobie na ironię. Nie jest to narrator wszechwiedzący. Często snuje
Wypisz cechy „Procesu” jako powieści-paraboli. Definicja Parabola to dzieło, w którym przedstawione postacie i zdarzenia nie są ważne ze względu na ich cechy jednostkowe, lecz jako przykłady praw rządzących ludzką egzystencją, postaw wobec życia, losu i śmierci. Świat przedstawiony paraboli stanowi zbiór wykładników prawdy filozoficznej czy moralnej. Takie dzieła powinniśmy więc odczytywać na dwóch płaszczyznach: dosłownej (to rozumie się samo przez się) i przenośnej, metafizycznej – ukrytej przed czytelnikiem i wymagającej rozszyfrowania.
Wskaż przykłady absurdu w „Procesie”. • Zacznij od definicji absurdu – przepisz ją ze słownika lub zapisz własnymi słowami. Oto ona: Absurd (łac. rażący uszy, niedorzeczny) w logice jest błędem, w literaturze zaś chętnie wykorzystywaną kategorią estetyczną, sposobem prezentowania świata. Jest posunięciem fikcjonalności dzieła literackiego do granic możliwości, nie naśladuje bowiem rzeczywistości i ukazuje rzeczy, których nie bylibyśmy w stanie zaakceptować w normalnym świecie. Światem przedstawionym nie rządzi logika i często nie może być mowy o przyczynowo-skutkowym łańcuchu
Poćwicz czytanie ze zrozumieniem. Odpowiedz na znajdujące się pod tekstem źródłowym pytania. Pamiętaj, abyś odpowiadał zwięźle i unikaj cytowania. Jerzy Krókowski, Horacjańska refleksja nad życiem 1. Do przyjaciół głównie zwraca się też Horacy w odach refleksyjnych, które stanowią koronę jego liryki i jej specjalną, osobliwą właściwość. I w odach, podobnie jak w satyrach i listach, głosi Horacy swą mądrość życiową, będącą swoistą mieszaniną elementów epikurejskich i stoickich. 2. Często przeciwstawia własne pragnienia temu, o co w pocie czoła ubiega się
Porównaj kompozycję i narrację „Ludzi bezdomnych” i „Lalki”. Lalka i Ludzie bezdomni to dwie wybitne polskie powieści. Obydwie XIX-wieczne, ale o ile Lalka jest dziełem dojrzałego pozytywizmu, o tyle Ludzie bezdomni należą już do świata modernistycznego i wpisują się w XX-wieczną historię literatury (data wydania to 1899 rok). Lalka: konwencja realistyczna, narracja auktorialna, narrator wszystkowiedzący i przezroczysty, nie ujawnia się czytelnikowi (poza partiami narracji pierwszoosobowej w pamiętniku Rzeckiego). Kompozycja powieści jest zwarta, poszczególne rozdziały stanowią logiczną ciągłość, wynikają jeden z drugiego,
Wypisz z Bogurodzicy archaizmy i wyjaśnij ich znaczenie Ważny jest podział archaizmów na: archaizmy leksykalne (czyli słownikowe), archaizmy fleksyjne (gramatyczne), archaizmy składniowe, archaizmy fonetyczne. • Archaizmy leksykalne to takie wyrazy, które nie występują już we współczesnym słowniku, nie funkcjonują w języku potocznym (czasem używają ich poeci). Należą do nich słowa: „zwolena” (wybrana), „zyszczy” (pozyskaj), „dziela” (dla), „jąż” (którą). • Archaizmy fleksyjne dotyczą odmiany wyrazów, która już nie jest stosowana, np.: wołacz równy jest
1. Miejsca akcji Lalki to: a) Warszawa, Berlin, Moskwa b) tylko Warszawa c) Warszawa, Paryż i Zasławek d) Warszawa i podwarszawskie miejscowości 1. Odpowiedź: c) Komentarz: Zasadnicza akcja najsłynniejszej polskiej powieści pozytywistycznej rozgrywa się w Warszawie. Interesujący jest realizm w opisie miasta. Do dziś można odnaleźć konkretne adresy, pod którymi mieszkali bohaterowie powieści Prusa. W utworze mowa jest o wielu miejscach stolicy: Łazienkach, Powiślu, ulicach: Miodowej, Krakowskim Przedmieściu i wielu
Jaką wizję świata i człowieka przedstawia święty Franciszek w Pochwale stworzenia (Pieśni słonecznej)? Ta praca to typowa analiza i interpretacja utworu poetyckiego, gdyż za taki możemy właśnie uznać ten fragment. Rozpoczyna się od apostrofy do Boga, uważanego za źródło dobra i potęgi. Zwróć uwagę na epitety: wszechpotężny, najwyższy, dobry. Stworzenie – jest przedstawione jako obraz wzorowany na doskonałości Boga. Zwróć baczną uwagę na określenia wszystkich ciał niebieskich: Słońce jest naszym bratem, jest
Udowodnij, że życie świętego Aleksego wpisuje się w schemat gatunku zwanego legendą. Zacznij od przypomnienia, czym jest legenda. To gatunek hagiograficzny, czyli opisujący życie świętego. To również gatunek parenetyczny, który buduje wzorzec świętego z myślą o czytelniku pragnącym go naśladować. Przypomnij, że średniowieczna legenda była utworem schematycznym, zbudowanym wokół pewnej, powtarzającej się matrycy. Dopasuj do tego schematu wydarzenia z życia Aleksego: pochodzenie z książęcego rodu, bogobojnych rodziców; dzieciństwo i młodość zapowiadające zalety duchowe i dalsze wspaniałe czyny;
Zastanów się, czy ascetów możemy uznać za typowych ludzi średniowiecza? Twoja odpowiedź może być sformułowana jako krótka rozprawka; możesz więc zgromadzić argumenty potwierdzające, Twoim zdaniem, tezę zawartą w temacie, jak i jej zaprzeczające. Argumenty na TAK W średniowieczu jako dominujący nurt panował teocentryzm, czyli wszystkie działania i myśli człowieka miały być nastawione na Boga i zbawienie. Ascezę, czyli wyrzeczenie się przyjemności świata i umartwianie własnego ciała, uznawano wówczas za najpewniejszą ścieżkę do osiągnięcia tego celu. Asceza
Opowiedz o dwóch sądach Bożych, którym poddani zostali bohaterowie Pieśni o Rolandzie i Dziejów Tristana i Izoldy. Ważną postacią w Pieśni o Rolandzie jest zdrajca Ganelon, który w znaczący sposób przyczynił się do śmierci tytułowego bohatera (właściwie zaaranżował ją). Uwięziony i torturowany na rozkaz domyślającego się prawdy króla Karola, nie przyznał się do zdrady, lecz jedynie do zemsty na Rolandzie (za krzywdy majątkowe). Za niewinność Ganelona poręczyło trzydziestu jego krewnych. Potężny rycerz Pinabel stanął w jego imieniu do walki
Jakie dostrzegasz w Glorii victis Orzeszkowej? Zacznij Mimo, że nowela to utwór typowy dla pozytywizmu, została ona napisana jeszcze później, bo w Młodej Polsce. Przejdźmy do sedna sprawy: Widać w niej wyraźne nawiązania do romantyzmu, takie jak: Etos walki powstańczej, otwartej walki z wrogiem na polu bitwy, walki do ostatniej kropli krwi. Bohaterowie – Jagmin i Marian Tarłowski – to ludzie młodzi, przepojeni ideałami zmiany świata na lepsze, swoje młode życie składają w ofierze ojczyźnie.
Jak należy rozumieć tytuł wiersza Młodość? Sporządź krótką notatkę. Tytuł wiersza jest ironiczny. W utworze została bowiem przedstawiona młodość pokolenia Kolumbów, która z prawdziwą młodością ma niewiele wspólnego. Młode lata są z reguły przeznaczone na naukę, ale i na beztroskę, zabawę. Natomiast młodość „porażonych śmiercią” przypadła na lata wojny. Musieli zmagać się z jej koszmarem i na co dzień obcować ze śmiercią. Jeżeli nawet komuś udałoby się przetrwać okupację, wyjdzie z niej okaleczony psychicznie. Czy człowiek pozbawiony
Wielcy bohaterowie w poezji Juliusza Słowackiego. Omów co najmniej dwa przykłady. Wstęp Poezja romantyczna chętnie wspomina wielkich bohaterów, ponieważ ci podtrzymywali ducha narodu. Wystarczy przypomnieć na przykład twórczość Cypriana Kamila Norwida (Fortepian Szopena, Bema pamięci żałobny rapsod) czy Adama Mickiewicza (Śmierć Pułkownika, Reduta Ordona). Słowacki również wpisywał się w tę tradycję polskiej poezji romantycznej. Rozwinięcie Na sprowadzenie prochów Napoleona – tekst jest połączeniem elegii żałobnej (strofy 1–4) i ody (strofy 5–8). Pojawia się
Scharakteryzuj obraz Polski i Polaków zawarty w wierszu Słowackiego Grób Agamemnona. Geneza utworu Grób Agamemnona został wydany w 1840 roku w Paryżu wraz z Lillą Wenedą. Był fragmentem pieśni VIII Podróży do Ziemi Świętej z Neapolu, która napisana została w roku 1839. Grób Agamemnona nazwał Słowacki „ułamkiem greckiej podróży”. Pomysł na napisanie tekstu zrodził się podczas podróży do Grecji. Tam Słowacki zwiedzał budowlę, która uważana była za grobowiec króla Agamemnona. Późniejsze badania dowiodły, że był
Portret poety w twórczości Mirona Białoszewskiego. Wstęp Zacznij od ogólnej refleksji: tak jak odmienna od tła epoki jest twórczość Białoszewskiego, tak odmienny jest również wizerunek poety, odbiegający od wzorów, jakie przyniósł czas i niepodobny do tych, jakie zna literatura. Często jest to kreacja wręcz polemiczna, nierzadko prowokacyjna, bo tak dalece niezgodna ze stereotypami utrwalonymi w powszechnej świadomości kulturowej i w tradycji literackiej. Rozwinięcie Przywołaj różne przykłady, by ogarnąć jak najszersze spektrum zagadnienia. Zwróć uwagę
Jak poeci młodopolscy wykorzystywali w swoich wierszach impresjonizm i symbolizm? Porównaj Widok ze Świnicy… Tetmajera i Krzak dzikiej róży Kasprowicza. Wstęp Dobry pomysł to przywołanie definicji pojęć, które pojawiają się w temacie wypracowania: symbolizm i impresjonizm. Zwróćmy także uwagę na powinowactwa tych nurtów literackich z malarstwem. Zastanówmy się, dlaczego szczególną popularność zyskały w lirykach tatrzańskich. Rozwinięcie TECHNIKA IMPRESJONISTYCZNA Widok ze Świnicy do doliny Wierchcichej Tetmajer gromadzi w tym wierszu przymiotniki i epitety, odnoszące się do wrażeń zmysłowych, zwłaszcza wzrokowych.
Czy w obozie pracy można było zachować człowieczeństwo? Jak na to pytanie odpowiada Tadek, bohater Opowiadań Borowskiego i Gustaw – narrator Innego świata? Jak oni obaj oceniają swoich obozowych towarzyszy? Wstęp Najpierw postaraj się uporządkować swoją wiedzę. Przede wszystkim zastanów się, co wiesz o Gustawie i Tadku, spróbuj zebrać najważniejsze informacje. Możesz je potem umieścić we wstępie. Oczywiście i Tadek, i Gustaw znaleźli się w obozach pracy – Gustaw w sowieckim, w Jercewie, Tadek w niemieckim obozie koncentracyjnym, w Oświęcimiu.
Zagłoba – charakterystyka postaci. Onufry Zagłoba to jedna z najpopularniejszych i jednocześnie najsympatyczniejszych postaci stworzonych przez Sienkiewicza. Uosabia typowego szlachcica – Sarmatę, skupia w sobie jednocześnie wszystkie wady i zalety narodowe. Zagłoba pojawia się we wszystkich częściach Trylogii. Nazywany jest polskim Ulissesem, bo jak słynny Odyseusz jest sprytny i potrafi dzięki różnym fortelom cało wyjść z różnych kłopotów i opresji. Zagłoba wygląda jak typowy szlachcic, jest gruby, naznaczony śladami jakichś bitek czy potyczek (ma na czole dziurę
Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem, że Boska komedia to dzieło przełomu wieków? Uzasadnij swój sąd. Zacznij od tezy: Boska komedia to bez wątpienia największe dzieło Dantego Alighieri i dzieło przełomu wieków. Ponieważ do takiego tematu pracy odpowiednia będzie forma rozprawki, podaj co najmniej trzy argumenty potwierdzające tezę. Najpierw wskaż średniowieczne cechy Boskiej komedii. W czasie powstawania utworu we Włoszech rozpoczynał się już nowy okres w historii literatury – odrodzenie. Wnosił on do
