PRACA DOMOWA
Pytanie: Wyjaśnij, na czym polega postawa prometejska. Zauważ… Nie chodzi o wyjaśnienie, kim był Prometeusz ani tym bardziej, czym był mit. Musisz skupić się na wyjaśnieniu terminu prometeizm. Wszelkie dodatkowe informacje (historia Prometeusza, przykłady postawy prometejskiej w literaturze) zachowaj na później. Przydadzą się, kiedy będziesz chciał podeprzeć swoją odpowiedź. Twoja odpowiedź: Postawa prometejska to poświęcenie się dla dobra ogółu za cenę własnego cierpienia. Nazywa się ją również prometeizmem. Charakterystyczny dla prometeizmu jest
Napisz recenzję filmu Wesele reżyserowanego przez Andrzeja Wajdę. Jeśli któryś z polskich reżyserów powinien zekranizować Wesele Wyspiańskiego, to właśnie Andrzej Wajda. Twórca Popiołu i diamentu wielokrotnie adaptował teksty literackie na użytek filmu i teatru (m.in. Zbrodnia i kara, Ziemia obiecana, Pan Tadeusz, a ostatnio Zemsta), ale przede wszystkim jego kino – od samego początku – jest niezwykle mocno osadzone w polskiej tradycji. Reżyser w kolejnych filmach nieustannie odwołuje się do narodowych mitów i symboli Polaków i – co więcej
Przedwiośnie Stefana Żeromskiego a film Filipa Bajona – Twoje refleksje po obejrzeniu filmu. Adaptacja każdego dzieła literackiego wywołuje zawsze gorące dyskusje krytyków, widzów i reżyserów. Wiąże się z ogromną odpowiedzialnością, którą bierze się na swe barki. Czy Filip Bajon, reżyser i scenarzysta Przedwiośnia, dobrze wywiązał się ze swej roli? Ocenić to mogą, moim zdaniem, tylko ci, którzy znali książkę Żeromskiego, zanim obejrzeli film Bajona, ponieważ mogli skonfrontować to, co zobaczyli na ekranie, z obrazami powstałymi
Historia – jak o niej pisać? Przykładowe tematy Człowiek wobec historii – rozwiń problem w oparciu o przykłady z literatury XX wieku. Dramat człowieka uwikłanego w historię, w literaturze romantyzmu i pozytywizmu. Gdy wieje wiatr historii Ludziom jak pięknym kwiatom Rosną skrzydła, natomiast Trzęsą się portki – pętakom. (Gałczyński) Przedstaw postawy młodych wobec wyzwań historii na przykładzie utworów literackich. „Los jednostki w świecie niezmiennych przymusów biologii i los całych społeczeństw
Ojczyzna – patriotyzm Otóż wcale nie wystarczy wiedzieć i napisać: iż „Mickiewicz wielkim patriotą był”. Niemal każdy utwór poświęcony krajowi, tęsknocie za ojczyzną, za wolnością – jest inny, inaczej ujmuje to wzniosłe uczucie. Tym samym temat staje się ciekawy, daleki od monotonnego, opartego na schemacie wyliczanki, wywodu. I tak: Konrad Wallenrod – wprowadza kwestię patriotyzmu w krąg zagadnień moralnych. Bezgraniczne poświęcenie dla ojczyzny przestaje być jednoznaczne. Powstaje bowiem pytanie: czy
Sklepy cynamonowe Schulza jako arcydzieło Czy wśród najwybitniejszych utworów tysiąclecia znajdą się dzieła twórców polskich? Oczywiście! Na wyróżnienie zasługuje wiele – np. zwraca uwagę odkrywcza refleksja historiozoficzna zawarta w Szewcach Witkiewicza, dramatyczne ambiwalencje (rozdarcie między tym, co wewnętrzne, autentyczne a wartościami narzucanymi przez świat) w Ferdydurke Gombrowicza. Dla mnie jednak prawdziwym arcydziełem jest proza Brunona Schulza: Sklepy cynamonowe i Sanatorium Pod Klepsydrą. Oto razem z pisarzem zagłębiamy się w świat jego wspomnień. Największą wartością obu utworów
Czekając na Godota Becketta jako arcydzieło Dziełem na miarę tysiąclecia jest prekursorski dramat teatru minimalnego – Czekając na Godota Samuela Becketta. Ten nowatorski, eksperymentalny nurt poszukiwań teatralnych dążył do tak daleko posuniętego uproszczenia formy, że nie tylko ograniczał środki sceniczne (dekoracje, liczbę aktorów), lecz rezygnował nawet z… akcji rozumianej jako rozbudowany ciąg powiązanych w przyczyny i skutki wydarzeń. Te tak ascetyczne, wręcz ubogie dramaty od lat przykuwają uwagę czytelników (i widzów) bogactwem
Dżuma Camusa jako arcydzieło Książka, którą chcę zaprezentować, należy do stworzonego przez Kafkę gatunku, ale powstała o wiele później, bo w latach czterdziestych XX wieku. Oceniam ją tak wysoko nie ze względu na kształt, chociaż i on jest bardzo ciekawy, ale dlatego, że jest doskonałą lekcją człowieczeństwa. To Dżuma Alberta Camusa. Znajdujemy się w Algierii, w Oranie. Miasto opanowała epidemia śmiertelnej choroby. Narasta panika, w mgnieniu oka mnożą się ofiary – każdy może się stać tą
Zamek Kafki jako arcydzieło W tej chwili znajdujemy się w nieznanej nam z nazwy wsi, nad którą góruje tajemnicza wieża. Nietrudno się domyślić, z jakim utworem mamy do czynienia: to, oczywiście, Zamek Kafki! Na początku jego lektura nie jest porywająca. Fabuła przedstawia banalne wydarzenie: do wsi, z polecenia mieszkającego w zamku hrabiego, przybywa geometra. Jego postać niemal zupełnie pozbawiona jest indywidualnych rysów – nie ma nawet imienia i nazwiska, pisarz określa go jako K. Ma wykonać pomiary,
Romeo i Julia jako arcydzieło Szekspir powołał do życia jedną z najbardziej znanych w światowej literaturze parę kochanków – Romea i Julię. Opowiedziana przez niego historia zyskała taką popularność, że sam tytuł dramatu od wieków funkcjonuje jak swoiste hasło wywoławcze etosu miłości wielkiej i – mimo wzajemności – nieszczęśliwej, niedozwolonej. Rękę niespełna czternastoletniej Julii Capuleti przyrzeczono arystokracie Parysowi, ale zanim nastąpią zaślubiny, los chce, żeby na balu dziewczyna poznała Romea. Wszyscy znamy dalszy ciąg
Hamlet jako arcydzieło Czołową pozycję na liście arcydzieł literatury renesansu zajmują dzieła twórcy teatru elżbietańskiego – Williama Szekspira. Nikt poza nim nie potrafił tak doskonale oddawać meandrów ludzkiej psychiki i zawiłości wstrząsających nami uczuć! Niemal każda z jego sztuk zasługuje na miano arcydzieła, ale dwie wyróżniają się szczególnie, gdyż przynoszą wizerunki bohaterów i sytuacji, które w naszej kulturze urosły do rangi symbolu. To Hamlet oraz Romeo i Julia. Pierwsza przyciąga uwagę
Arcydzieła tysiąclecia – jak o nich pisać? Przykłady tematów „…tuż przed końcem drugiego tysiąclecia, ciągle siebie zapytuję, ile z tego, co się zdarzyło, znalazło się w książkach”. Odpowiedz na to pytanie sformułowane przez Czesława Miłosza, wykorzystując znajomość literatury XX wieku. Jesteś człowiekiem przełomu wieków. W których dziełach literackich szukałbyś inspiracji do dobrego i mądrego życia w nowym stuleciu? Uzasadnij wybór, odwołując się do dwóch, trzech tekstów. Jakie wyobrażenie człowieczeństwa pragniesz przenieść w nowe stulecie? Odwołaj się
Jak pisać o zdobywcach? Kim są zdobywcy? Wyraz ten kojarzy się z ludźmi podbijającymi nowe ziemie i zdobywającymi skarby, ale czy tylko. Spróbujmy sprecyzować, kim jeszcze mogą być zdobywcy. Po pierwsze: wodzami i władcami podbijającymi wciąż nowe tereny, zdobywającymi nowe prowincje w starożytności czy kolonie (w epoce odkryć geograficznych). Ludźmi, którzy odzyskują swe dawne ziemie, lub napastnikami podbijającymi inne kraje. Wodzami rewolucji albo przywódcami religijnymi. Ludźmi szerzącymi swoją wiarę, także mieczem. Po drugie: ludźmi,
Jak pisać o poszukiwaniach i wyborach? Czego ludzie poszukują? Zasad Życie bez zasad to podążanie drogą bez drogowskazów, błądzenie. O kimś, kto często zmienia zdanie, mówi się, że nie ma zasad. Taki człowiek nie dotrzymuje słowa, jest nieobliczalny, nie można na niego liczyć. Kiedy człowiek ma swoje zasady, łatwiej mu porozumieć się z innymi (tak jak gra w brydża czy szachy możliwa jest tylko wtedy, gdy gracze znają zasady tych gier), wie, czego
Jak pisać o prawdzie i kłamstwie? Czym jest prawda? Uwaga, to wcale nie jest takie łatwe! Po pierwsze Prawda to podstawa poznania świata. Coś jest prawdziwe, czyli jest zgodne z rzeczywistością. Opowiadamy zgodnie z prawdą, czyli opowiadamy dokładnie tak, jak było. Po drugie Wydarzenia prawdziwe, takie, które miały miejsce, nazywamy faktami. Można je udowodnić, potwierdzić zeznaniami świadków. Pamiętaj! Fakty są zawsze autentyczne. Dlatego nie mów „fakt autentyczny”. To błąd językowy, zwany tautologią
Jak pisać o wsi? Wieś „spokojna i wesoła” Wizję uroczej sielanki, harmonijnego życia w zgodzie z naturą rysuje Jan Kochanowski w Pieśni świętojańskiej o sobótce. Ta słynna pieśń ku chwale wiejskiego żywota ukazują uroki życia ziemianina oraz obrazuje obyczaj świętojański odprawiany w wigilię św. Jana. Uroda Czarnolasu i pejzażu wiejskiego pojawia się wielokrotnie w pieśni Serce roście i fraszkach Na dom w Czarnolesie, Na lipę. Autor głosi, że zdecydowanie lepiej być gospodarzem niż podróżnikiem, żołnierzem czy dworzaninem, ponieważ: ziemianin
Praca może być dla człowieka zbawieniem i sensem życia – a może być katorgą. Gdy zgadza się z pasją, jest wynikiem wolnego wyboru – jest wielką wartością. Już Kohelet (Biblia) zauważył, praca nie może służyć jedynie nadmiernemu gromadzeniu dóbr materialnych, ale powinna również dawać radość i satysfakcję. Gdy jest wynikiem niewoli – staje się zbrodnią. O tym traktuje literatura od zarania dziejów. Praca Będąca karą • Biblia Adam i Ewa – za grzech pierworodny zostali wygnani
Motyw ojczyzny w literaturze Funkcjonuje, odkąd utrwaliły się zręby polskiej państwowości – czyli od średniowiecza. Oczywiście słowa Galla Anonima opiewające polskie bohaterstwo w walce pod Głogowem są wciąż jeszcze hołdem dla królewskiego rodu, ale to już początek. Wiek XVI wzmocni postawy patriotyczne i poczucie tożsamości narodowej, co od razu znajdzie odzwierciedlenie w literaturze. Doba staropolska – do utraty niepodległości Patriotyzm tych wieków to głównie krytyka wad narodowych czy ustrojowych, propozycje reform, nawoływanie do postaw
Tolerancja – co to jest? Tolerancja to umiejętność zaakceptowania odmienności. Tolerować to: widzieć odrębność innych ludzi i akceptować ją; być otwartym na czyjeś poglądy; rozumieć racje drugiej strony; nie żywić wrogości do kogoś tylko dlatego, że jest inny niż my. Tolerancja to umiejętność zaakceptowania odmienności Odmienność może przybierać różne formy. Inny kolor skóry, inna narodowość, przynależność do innej subkultury, inne pochodzenie społeczne, inny stan portfela, inna religia, inny stan zdrowia (ludzie
Cierpienie często staje się tematem literatury, tak jak często obecne jest w naszym życiu. Pisarze niczym dokumentaliści zapisują dramatyczne ludzkie doświadczenia, których choćby w minionym wieku nie brakowało. Tak jak miłość, radość, szczęście, tak i cierpienie jest jednym z wielu doznań ludzkich. Cierpimy, ponieważ mamy uczucia, nie jesteśmy obojętni. Utrata ukochanej osoby, nieszczęśliwe wydarzenie czy po prostu brak powodzenia w życiu to powód do cierpienia. Cierpienie w literaturze Losy tych postaci w naszego kręgu
