SIDEBAR
18 stycznia 1940 roku w okupowanej przez hitlerowców Warszawie znaleziono na ulicy bezdomnego nędzarza umarł nie odzyskawszy przytomności […] Czy uwierzycie, że owym bezdomnym żebrakiem, o którym tak niepoetycko pisze w swoim wierszu Tadeusz Różewicz był Kazimierz Przerwa-Tetmajer – niezwykle popularny w epoce modernizmu bard pokolenia dekadentów, bywalec galicyjskich salonów, obiekt uwielbienia wielu dam z towarzystwa? Jeden z kronikarzy barwnego życia cyganerii krakowskiej, Adam Grzymała-Siedlecki tak oto wspomina Tetmajera w
Dlaczego to ważny w literaturze problem? Dotyczy wszystkich ludzi (nawet tych, którzy pracy unikają, bo i to jakaś postawa wobec niej) wszystkich czasów. Stosunek do pracy jest nierzadko kryterium wartościowania bohaterów. Jak mówi Biblia, świat powstał dzięki pracy Boga – trwała ona sześć dni, siódmego dnia Stwórca odpoczął. Ale sam człowiek nie został stworzony do ciężkiej pracy – zajmowałby się pewnie jedynie przyjemnymi czynnościami, żył w zgodzie z naturą (wizja
Dom, rodzina – dlaczego to ważny w literaturze motyw? Rodzinny dom – bez wątpienia jedna z najważniejszych wartości w ludzkim życiu. Z czym się kojarzy? Nie tylko z miejscem stałego zamieszkania i najbliższą rodziną. To przestrzeń odgrodzona od chaosu świata. Łączymy go z porządkiem, poczuciem bezpieczeństwa, schronieniem. To własne miejsce na ziemi. Niekoniecznie musi być bogaty – ważniejsze są miłość, ciepło, możliwość samorealizacji. O znaczeniu domu i rodziny wiele też mówią metaforyczne zastosowania tych słów. Domem bywa nazywana
Dlaczego to ważny temat w literaturze ? Errare humanum est. Błądzić – rzecz ludzka. Ten motyw pojawia się w literaturze od czasów najdawniejszych. Pierwszy ludzki błąd? Pewnie już w raju, kiedy Ewa zerwała zakazany owoc. Życie ludzkie często bywa porównywane do labiryntu – trzeba wybierać drogi, wartości, postawy. Każdy wybór niesie ze sobą prawdopodobieństwo pomyłki. Można pójść nie tą ścieżką czy poświęcić życie nie tej wartości. Błąd to także naruszenie
Człowiek Antyk To w antyku rodzi się humanizm. To starożytni filozofowie spędzają lata na poszukiwaniu recepty na szczęście. Artyści rzeźbią piękne ludzkie ciała, poeci wielbią to, co w człowieku szlachetne i cenne: mądrość, odwagę, męstwo, sprawiedliwość. Ludzie są niemal równi bogom (a bogowie podobni do ludzi), wszak w Homerowych epokach panuje zasada „bogowie jak ludzie – ludzie jak bogowie”. W Biblii – dziele starożytnym i sakralnym – są co najmniej
Autor William Szekspir (1546-1616), najwybitniejszy przedstawiciel teatru epoki elżbietańskiej i jeden z największych, najbardziej liczących się dramaturgów wszech czasów. Był związany z trupą Słudzy Lorda Szambelana i teatrem The Globe. W Anglii uważany jest za jednego z największych poetów epoki – jest autorem ponad stu sonetów i pięciu poematów. Świadomie łamał zasady dramatu antycznego, np. naruszając zasadę decorum, mieszając liryzm z wisielczym humorem, wprowadzając postacie fantastyczne i bohaterów niskiego pochodzenia. Jego najbardziej znane tragedie nazywane są tragediami namiętności (np.
Rozdział I W podupadłym majątku wiejskim żyje trzynastoletnia dziewczynka o imieniu Anielka. Panienka ma siedmioletniego brata Józia, a jej rodzice są właścicielami dworu i okolicznych ziem. Niestety, majątek, w którym mieszkają, chyli się ku upadkowi. Zaniedbane budynki gospodarcze, pola obrócone w ugory i służba plątająca się bez celu – oto obraz dworskiego gospodarstwa. Główną winę za ten stan ponosi ojciec Anielki. Pan Jan nie należy do osób pracowitych. W domu
Pieśń XXV Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne dary? Czego za dobrodziejstwa, którym nie masz miary? Kościół Cię nie ogarnie, wszędy pełno Ciebie, I w otchłaniach, i w morzu, na ziemi, na niebie. Złota też, wiem, nie pragniesz, bo to wszytko Twoje, Cokolwiek na tym świecie człowiek mieni swoje. Wdzięcznym Cię tedy sercem, Panie, wyznawamy, Bo nad to przystojniejszej ofiary nie mamy. Tyś pan wszytkiego świata, Tyś niebo
List do ludożerców Kochani ludożercy nie patrzcie wilkiem na człowieka który pyta o wolne miejsce w przedziale kolejowym zrozumcie inni ludzie też mają dwie nogi i siedzenie Kochani ludożercy poczekajcie chwilę nie depczcie słabszych nie zgrzytajcie zębami zrozumcie ludzi jest dużo będzie jeszcze więcej więc posuńcie się trochę ustąpcie Kochani ludożercy nie wykupujcie wszystkich świec sznurowadeł i makaronu Nie mówcie odwróceni tyłem: ja mnie mój moje mój żołądek mój włos mój odcisk moje
Ignacy Krasicki Kulawy i ślepy Niósł ślepy kulawego, dobrze im się działo; Ale że to ślepemu nieznośno się zdało, Iż musiał zawżdy słuchać, co kulawy prawi, Wziął kij w rękę: „Ten – rzecze – z szwanku nas wybawi”. Idą; a wtem kulawy krzyknie: „Umknij w lewo!” Ślepy wprost i, choć z kijem, uderzył łbem w drzewo. Idą dalej; kulawy przestrzega od wody – Ślepy w bród: sakwy zmaczał, nie wyszli bez szkody.
Norwid kochał kobietę, która nie zwraca na niego najmniejszej uwagi. Jakże miała go zauważyć? Maria Kalergis była znakomitością swoich czasów – królowała w europejskich salonach, była piękna, sławna i bogata. Obiekt zdecydowanie nieosiągalny dla skromnego, biednego poety z Polski. W dodatku poety wcale nie uznanego, bo twórczości Norwida nie zrozumiał jego wiek. Cyprian Kamil Norwid Moja piosnka (II) Do kraju tego, gdzie kruszynę chleba Podnoszą z ziemi przez uszanowanie Dla
Jaka zasada rządzi budową wiersza? Zwróć uwagę na zapis poszczególnych strof, ich początkowe słowa oraz ostatnie wersy. Można zauważyć dużą powtarzalność w budowie wiersza: trzy pierwsze strofy zaczynają się od słów „do kraju tego”, w czwartej strofie i w ostatniej powtarza się na początku sformułowanie: „tęskno mi”. Każdą strofę kończy wers „tęskno mi, Panie”, powtarzający się refren (w końcu to „piosnka”). Czy dostrzegasz tu jakieś cechy pieśniowości czy muzyczności? Cechy
Plan wydarzeń 1. Przedstawienie pana Tomasza. a) pan Tomasz w młodości b) poszukiwania żony c) pan Tomasz w dojrzałym wieku Wszystko o panu Tomaszu, jego młodości i cechach charakteru na następnej stronie. Znajdziesz tam charakterystykę głównego bohatera Katarynki. 2. Nienawiść do katarynek. Dlaczego pan Tomasz nie lubił katarynek? Dokładnie nie wiadomo. Tak jak nie wiadomo, dlaczego niektórzy z Was nie cierpią mleka, a inni piją je litrami. Jedni słuchają Britney Spears, a inni krzywią
Niechaj mię Zośka o wiersze nie prosi, Bo kiedy Zośka do ojczyzny wróci, To każdy kwiatek powie wiersze Zosi, Każda jej gwiazdka piosenkę zanuci. Nim kwiat przekwitnie, nim gwiazdeczka zleci, Słuchaj – bo to są najlepsi poeci. Gwiazdy błękitne, kwiateczki czerwone Będą ci całe poemata składać. Ja bym to samo powiedział, co one, Bo ja się od nich nauczyłem gadać; Bo tam, gdzie Ikwy srebrne fale płyną, Byłem ja niegdyś, jak
Kamizelka Bolesława Prusa Co powiesz o miejscu akcji? Miejsce akcji to Warszawa. Wiemy to, bo bohaterowie spacerowali po Łazienkach. Dlaczego narrator kupił kamizelkę? Bo wiązała się ona ze smutnymi dla niego wspomnieniami. Jak wyglądała kamizelka? Wyblakła, jej tył był przetarty. Kamizelka była poplamiona, dziurawa, nie miała guzików. Jeden ze ściągaczy dziwnie przyszyto, drugi – dziwnie pokłuto. Narrator sugeruje, że ten, kto nosił kamizelkę, musiał gwałtownie chudnąć. Co robił narrator? Narrator z okna
Co powiesz o miejscu akcji Katarynki? Miejsce akcji to Warszawa. Kim jest główny bohater Katarynki? To pan Tomasz. Narrator nie określa dokładnie jego wieku, nie podaje na samym początku imienia ani nazwiska, ale opisuje jego wygląd. Miał rumianą twarz, siwe oczy. Dopiero po jakimś czasie dowiadujemy się, że to pan Tomasz. Jak zachowywał się bohater? Chodził pochylony, często zamyślony. Jakimi cechami charakteryzował się pan Tomasz? Miał łagodne usposobienie – nawet gdy
Przepaść Babcia w czarnych sukniach w drucianych okularach z laseczką stawia stopę nad przepaścią krawężnika cofa rozgląda się bojaźliwie choć nie widać śladu samochodu Podbiegł do niej chłopczyk bierze za rękę i przeprowadza przez otchłań ulicy na drugi brzeg Rozstępują się straszliwe ciemności nagromadzone nad światem przez złych ludzi kiedy w sercu małego chłopca świeci iskierka miłości Najbardziej tajemnicze przenośnie wiersza: przepaścią krawężnika Krawężnik, który oddziela ulicę od chodnika, wydaje
Nic dwa razy Nic dwa razy się nie zdarza i nie zdarzy. Z tej przyczyny zrodziliśmy się bez wprawy i pomrzemy bez rutyny. Choćbyśmy uczniami byli najtępszymi w szkole świata, nie będziemy repetować żadnej zimy ani lata. Żaden dzień się nie powtórzy, nie ma dwóch podobnych nocy, dwóch tych samych pocałunków, dwóch jednakich spojrzeń w oczy. Wczoraj, kiedy twoje imię ktoś wymówił przy mnie głośno, tak mi było, jakby róża przez otwarte wpadła
Czas i miejsce akcji XIX w., bardzo biedna polska wieś Gatunek literacki nowela O czym jest Janko Muzykant? Nowelka opowiada historię wiejskiego chłopca, który był bardzo utalentowany, ale nie mógł się uczyć i jego uzdolnienia zmarnowały się. Uwaga! Stylizacja! Język wypowiedzi stylizowany jest na gwarę, ponieważ bohaterami są mieszkańcy wsi. Zwróć uwagę na słowa i formy, których dziś już nie używamy – będziem jedli, będziewa się weselili, krzcę zamiast chrzczę. Plan wydarzeń Janko
Najważniejsze informacje Bajki jako gatunek literacki Bajka to na ogół krótki utwór wierszowany, którego bohaterami są zwierzęta, rzadziej ludzie, rośliny lub przedmioty. Bohaterowie bajek reprezentują określone typy ludzkie. Są schematyczni. Celem bajki jest pouczanie czytelnika, potępienie pewnych zachowań, a nakłonienie do innych. Dlatego mówimy o dydaktycznej funkcji bajek. Każda bajka zawiera wypowiedziany wprost lub domyślny morał, czyli pouczenie dla czytelnika. Często przybiera on formę maksymy, przysłowia. Morał może znajdować się
