SIDEBAR
Przestrzenie średniowiecza Zamki, zamczyska Rezydowali w nich rycerze i szlachetnie urodzone damy, czyli elita ówczesnego społeczeństwa, o którym wiemy, że było mocno zhierarchizowane i feudalne. Zamek był rezydencją ufortyfikowaną – nie tylko świadczył o potędze możnowładcy, ale też służył celom militarnym. Wysokie wieże, w których, według baśni, zamykano księżniczki, w rzeczywistości stanowiły ostateczne schronienie podczas oblężenia. Celem i rzemiosłem rycerstwa była przecież wojna. Ziemie należące do zamku uprawiała poddańcza ludność wiejska, rycerz w zamku bronił jej i roztaczał nad
Sonety krymskie Mickiewicz Sonety krymskie – to swoisty poetycki pamiętnik z podróży, jaką Adam Mickiewicz odbył w 1825 roku. Osiemnaście utworów cyklu to wspaniałe opisy przyrody i zapis przeżyć poety – zachwyconego pięknem przyrody i tęskniącego za ojczyzną wygnańca. Sonety Krymskie należy traktować jako cykl – łączy je tematyka i osoba bohatera lirycznego. Jest nim romantyk, obserwator świata, nie zawsze wypowiada się jako podmiot liryczny, to samotny Pielgrzym, podróżnik, wędrowiec
Człowiek igrzysko Boże Cóż jest świat? Szachownica. Właśnie mu to służy. (1) A ludzie co są? Szachy rozmaitej struży. Tu żywot białe pole, czarne śmierć zaswoi. (2) Skoro hufce ze strony postawią obojej, Dwaj doświadczeni gracze usiędą za stołem; O, jakie bezpieczeństwo: pokusa z aniołem. Białym anioł, czarnym czart, i słusznie, hetmani, Nieproszona fortuna przyświeca i na niej Siła należy, ona nadzieją i strachem Miesza graczów, u niej met często w ręku z szachem. Prostą drogą stateczne
Pierwsza dama w salonie polskiej poezji. Mistrzyni poetyckiej miniatury. Potrafi budować kunsztowne metafory i zaskakiwać pointą. Jest dowcipna, błyskotliwa, ironiczna. Nie lubi patosu, tragiczności, kasandrycznego tonu. Woli raczej tonację „buffo”. Stać ją na wisielczy humor, nawet wówczas, gdy w grę wchodzą rzeczy najbardziej poważne. Również gorzką dla poety prawdę – „tylko niektórzy lubią poezję” – przyjmuje z podziwu godną wyrozumiałością i… pisze nadal znakomite wiersze. W 1996 roku odebrała w Sztokholmie literacką Nagrodę Nobla. Wisława Szymborska
Ferdydurke Wydana tuż przed wojną, w 1938 roku, wywołała w środowisku literackim prawdziwy ferment, spotykając się z jednej strony z bardzo przychylną opinią (chociażby Brunona Schulza), z drugiej zaś prowokując rozliczne ataki tak ze względu na konstrukcję jak i tematykę, jaką podejmowała. Dzisiaj Gombrowicz jest już klasykiem, jego twórczość nie budzi takich emocji, jak w czasach dwudziestolecia międzywojennego, kiedy to prawdziwy renesans przeżywała dziewiętnastowieczna, nieco zmodyfikowana powieść realistyczna, która tak
Jeśli masz odwagę wkroczyć w świat cierpienia, świat w którym zagrożenie otrzymuje różne imiona: trąd, zagłada, stosy, trzęsienie ziemi, przemoc, obłęd, obóz… będziesz dobrze czuł się w atmosferze opowiadań Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Ale nie szukaj w nich tylko sensacji kataklizmów ani okrucieństwa egzotycznych, minionych czasów, bo i autor poszukuje czegoś zupełnie innego stawiając wciąż człowieka w sytuacjach granicznych. Te straszliwe sytuacje nie są egzotyczne ani minione, i nieważne do jakiego gatunku
Proces spadł na Józefa K. jak grom z jasnego nieba – nie wiadomo skąd, za co i dlaczego. Podobnie jak życie ludzkie – człowiek otrzymuje je nie wiadomo skąd, za co i dlaczego. Wyrok jest do końca nie poznany, a wszelkie pytania w tej sprawie pozostają bez odpowiedzi. Może więc, śledząc dzieje udręczonego Józefa, obserwujemy własny los? W każdym razie akcja słynnej powieści Franza Kafki rozgrywa się w świecie przypominającym
Stanisław Ignacy Witkiewicz (pseudonim Witkacy) to jedna z bardziej kontrowersyjnych osobowości dwudziestolecia międzywojennego. Ekscentryczny, osobliwy, a przede wszystkim nieprzeciętnie inteligentny syn słynnego, ówczesnego malarza Stanisława Witkiewicza. Od najmłodszych lat wychowywany był w przeświadczeniu, że powinien zostać geniuszem. Miały w tym dopomóc niekonwencjonalne metody pedagogiczne ojca, który manifestował wrogość wobec systemu szkolnego, bo ten, jego zdaniem, hamował swobodny rozwój i wypaczał psychikę. Dlatego też młody Stanisław Ignacy kształcił się w domu,
Autor Adam Mickiewicz – jeden z trzech wielkich, romantycznych wieszczów. Wychowanek powiatowej szkoły ojców dominikanów w Nowogródku, późniejszy student Uniwersytetu Wileńskiego wywarł ogromny wpływ na swoich współczesnych. Stworzył fundamenty polskiego romantyzmu, wskazał nowe sposoby postrzegania świata. W całej swej twórczości pozostał niezmiennie wyrazicielem romantycznego przekonania, że istota rzeczy mieści się poza porządkiem rozumu: w mrocznych sferach metafizyki, w najskrytszych tajemnicach natury. Jako artysta był poetą – rewolucjonistą (Oda do młodości),
Geneza utworu Kandyd (pełny tytuł Kandyd, czyli optymizm) to najsławniejsza powiastka filozoficzna Woltera. Została wydana w 1759 r. – w początkach zamieszkiwania przez autora zamku w Ferney, gdzie spędził ostatnich 20 lat życia. Tytułowy bohater podczas długiej podróży (której celem jest odnalezienie i poślubienie utraconej Kunegundy) przeżywa najrozmaitsze przygody – fantastyczne i tzw. życiowe. Towarzyszą mu dwaj filozofowie antagoniści – Pangloss (który uważa, że nie ma skutku bez przyczyny i że wszystko zawsze dzieje się jak
Mit jest strukturą fabularno-znaczeniową. Wychodzi od tego, co nieznane, obce i próbuje to wyjaśnić; sięga w sferę rzeczy przekraczających rozum i doświadczenie człowieka. Podstawowe cechy mitu to: Sakralny charakter. Symboliczność – mit komunikuje określone znaczenia, posługując się symbolem. Narracyjność – mit jest opowiadaniem, ale narracja ma specyficzny charakter – brak narratora personalnego. Fabularność – mit opowiada pewną historię, np. o początkach świata, narodzinach Ateny, rywalizacji Apollina z Marsjaszem. Czasowość –
„Słowo stało się ciałem a Wallenrod Belwederem” – te słowa wypowiedziane przez nieznanego już dzisiaj autora w dniu wybuchu powstania listopadowego najlepiej dokumentują związek Mickiewiczowskiej poezji z dziejącą się wówczas historią. Dla młodych konspiratorów z warszawskiej Szkoły Podchorążych, którzy w noc listopadową ruszyli szturmem na Belweder, poezja romantyczna znaczyła bardzo wiele, a Konrad Wallenrod był tekstem niemalże instruktażowym, utwierdzającym w przekonaniu o słuszności działań spiskowych. Jesteśmy w romantyzmie… A to
Co, Twoim zdaniem, przesądza o wartości powieści Chłopi Władysława Reymonta? Prawdę mówiąc, odpowiedź na to pytanie mogłaby zapełnić odrębną książkę. Nie sposób tu wyliczyć wszystkich walorów dzieła, a realizacja tego tematu właśnie tego wymaga. Skup się na tych najważniejszych! Niebezzasadnym będzie nawiązanie do faktu uhonorowania pisarza Nagrodą Nobla – właśnie dzięki tej powieści zwrócono na Reymonta uwagę, to najlepszy dowód potwierdzający wartość dzieła. Trudno, co prawda, wskazać dokładnie kryteria, jakie
Recenzja z adaptacji filmowej „Zemsty” Aleksandra Fredry. Przy okazji lekcji związanych z Zemstą Aleksandra Fredry obejrzeliśmy ekranizację tej znakomitej komedii. Film został wyprodukowany w Łódzkiej Wytwórni Filmów Fabularnych, a wyreżyserowało go dwóch twórców, to jest Antoni Bohdziewicz i Bohdan Korzeniewski. Za oprawę plastyczną dzieła odpowiedzialny był zespół scenografów i dekoratorów w składzie: Roman Mann, Jerzy Skrzepiński, Aleksy Kryska oraz Jadwiga Przeradzka. Autorami zdjęć byli Stanisław Wohl i Fryderyk Fuks. A oto na
Biografia i twórczość Borowskiego Dziś, po latach, osobowość Tadeusza Borowskiego wydaje się tragiczna – wypaczona przez wojnę i, później, przez piętno socrealizmu. Biografia pisarza i poety ma trzy oblicza. Należał do pokolenia Kolumbów (ur. w r. 1922), młodości, spędzonej w Żytomierzu na Ukrainie, wyniósł pierwsze pełne cierpień doświadczenia: ojciec jego był w 1926 r. zesłany do Karelii, matka w 1930 r. nad Jenisej. Całej rodzinie udało się powrócić do Polski,
Dziady cz. III Mickiewicza, określana także jako Dziady drezdeńskie, powstała wiosną 1832 r. w Dreźnie. Zaskakujący może wydawać się fakt, że w utworze pisanym bezpośrednio po klęsce powstania listopadowego Mickiewicz zajmuje się innymi wydarzeniami niż ten narodowy zryw – powraca do procesu filomatów i filaretów, który odbywał się w Wilnie w latach 1823–1824. W kontekście losów poety jest to jednak zrozumiałe. Mickiewicz nie wziął udziału w powstaniu i wielu miało mu to za złe. W Dziadach cz.III autor
Zanalizuj i zinterpretuj Tren Fortynbrasa. Wstęp Zacznijmy od spraw najbardziej ogólnych i najbardziej oczywistych. Wiersz zawiera łatwo rozpoznawalną aluzję literacką: Do jakiego utworu odwołuje się Herbert w Trenie…? Kim byli Hamlet i Fortynbras w tragedii Szekspira? Na ile prawdopodobna jest następująca hipoteza interpretacyjna: pisząc Tren Fortynbrasa Herbert tworzy jak gdyby dalszy ciąg Hamleta? Rozwinięcie Na początek wyjaśnijmy kilka terminów, które na pewno okażą się przydatne przy analizowaniu Trenu Fortynbrasa. wiersz wolny, złożony z długich wersów, odpowiadających
Wypisz charakterystyczne cechy stylu poetyckiego Czesława Miłosza i zilustruj je przykładami (cytatami). Wizyjność Np. projekcje nadchodzącej katastrofy: Aż przyjdzie czas gniewu, dopełnią się miary I krzykiem ognistym śmierć stanie we drzwiach (…) Lodowe pole w blasku żółtej zorzy W nagle rozdartej nocy się otworzy, Tłumy biegnące wśród śmiertelnej wrzawy, Której nie słyszysz, odgadujesz z ust (Walc) Operowanie frazą mowy potocznej Przykłady: Jedli te swoje kluski i kartofle I mieli przynajmniej czym palić w nasze długie zimy (Dwór)
Skataloguj utwory, w których Słowacki pisze o sobie i swojej poezji. Grób Agamemnona – pierwsza część tekstu ma charakter refleksyjny. Pobyt w Grecji przypomina Słowackiemu twórczość Homera i skłania go do refleksji na temat własnej twórczości. W porównaniu z twórczością wielkiego Greka jego poezja wydaje się być niedoskonała: Tylko się słońcu stała większa szpara, I wbiegło złote, i do nóg mi padło. Zrazu myślałem, że ten co się wdziera Blask, była struna to z harfy Homera; I wyciągnąłem rękę
Epoka Współczesność Epoka triumfu groteski w sztuce; groteska – próbuje oddać problemy współczesnego świata. Istotne kwestie: funkcjonowanie systemów totalitarnych, kryzys wartości mający u swoich podstaw m.in. II wojnę światową (niemożność porozumienia się ludzi, brak idei), kryzys relacji międzyludzkich (rozpad tradycyjnej rodziny, poczucie samotności w tłumie). Gatunek Dramat. Tango jest sztuką zbudowaną według klasycznych zasad – zachowuje np. ciągłość fabularną (akt I rozgrywa się późnym rankiem, II – w nocy, zaś III przed południem następnego dnia).
