SIDEBAR
Rysownik, dramaturg, felietonista, prozaik… I jeden z najbardziej lubianych. Za co? Za charakterystyczny dowcip, często oparty na absurdzie i purnonsensie! Jego rola w literaturze polskiej To twórca zaangażowany nie tylko kulturalnie i społecznie (chociażby jako satyryk), ale także politycznie. W 1968 r. oficjalnie zaprotestował przeciwko interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji, za co odebrano mu polski paszport. Do 1971 r. zakazano rozpowszechniania jego utworów w kraju. W czasie stanu wojennego ostro protestował przeciwko represjom władz. Artysta przez wiele lat mieszkał za granicą.
Tematy prac z renesansu Najczęściej w towarzystwie innych epok – rzadko występuje samodzielnie. Oto przykłady: Człowiek renesansu bliski współczesnemu? Twoje rozważania o trwałości humanistycznego wzoru „życia godnego”. Bardzo interesujący i wcale nie taki trudny! Zauważ jak wiele renesansowych ideałów wciąż pozostało aktualnych. Zauważ, że bliższy nam się wydaje człowiek renesansu z jego umiłowaniem życia, potrzebą harmonii, szacunkiem dla wiedzy i talentu – niż poszukujący ascezy i kontemplacji człowiek wieków średnich. Oczywiście – jest to pewne
Wstęp – motywacja wyboru tematu Jeśli można było wybrać temat z jakiegoś zestawu, pracę możemy zacząć od wyjaśnienia, dlaczego ten właśnie temat wybraliśmy (to także rodzaj oświadczenia). Najbardziej zainteresował mnie temat drugi. Lubię pisać prace konkretne. Lubię twórczość Fredry, dlatego wybieram temat trzeci. Problem zawarty w tym temacie zawsze mnie intrygował. Często rozważałem problem, który porusza temat….. Temat… zmusza mnie do analiz pracy, którą lubię. Zdecydowałem się na temat o literaturze
Wstęp – prezentacja postaci Przydatny przy charakterystykach lub ocenach i opisach postaci. Jest to wstęp po prostu, niewymagający wielkich filozofii. Może być wręcz skrócony. Prezentacja imię, nazwisko, adres literacki Stanisława Bozowska, główna postać utworu Żeromskiego pt. „Siłaczka”, nauczycielka wiejskich dzieci. Jest postacią, którą podziwiam… Inaczej: Stasia Bozowska nauczycielka wiejskich dzieci. Jedna z ulubionych przeze mnie postaci literackich. Na kartkach opowiadania pt. „Siłaczka” powołał ją do życia Stefan Żeromski. Jeszcze inaczej: Osoba,
Schizofreniczna rzeczywistość opowiadań W debiutanckim tomiku opowiadań Słoń (1957) roi się od porządnych obywateli, zniewolonych urzędników, ludzi na tzw. eksponowanych stanowiskach czy szeregowych członków partii. Kwitnie propaganda i szaleje biurokracja. Atmosfera jak w groteskach Gogola. Przełożenie przepisów na życie praktyczne rodzi sytuacje absurdalne jak ta z tytułowego opowiadania. Dyrektor ogrodu zoologicznego zbyt poważnie potraktował zalecenie o minimalizacji kosztów własnych i wpadł na bardzo praktyczny pomysł. Sprowadził do zoo sztucznego, nadmuchanego słonia. Kiedy do ogrodu przyszli
Jak cytować? Jeśli wykorzystujesz w swojej pracy cytat, musi on – to warunek podstawowy! – wyraźnie wiązać się z tematem, na który się wypowiadasz. Musi też wnosić do tego tematu coś oryginalnego, ciekawego. A zatem nie przytaczamy jakichkolwiek słów, lecz jedynie sformułowania niebanalne, zaskakujące, wyjątkowo celne spostrzeżenia, błyskotliwe myśli, frapujące zestawienia słów. Po co cytować? Kiedy cytujesz, udowadniasz, że coś czytałeś, oglądałeś, znasz jakieś książki, filmy czy choćby czyjeś interesujące wypowiedzi, które nie
Dlaczego klasycy? Bo byli dumni, majestatyczni, powściągliwi. Mieli poczucie godności. Wiedzieli, czym jest honor: generałowie ostatnich wojen jeśli zdarzy się podobna afera skomlą na kolanach przed potomnością zachwalają swoje bohaterstwo i niewinność oskarżają podwładnych zawistnych kolegów nieprzyjazne wiatry Tukidydes mówi tylko że miał siedem okrętów była zima i płynął szybko… Dlaczego klasycy Herbert patrzy na dziedzictwo antyku z perspektywy współczesności. Wiek dwudziesty i jego bohaterowie wydają mu się przerażająco żałośni w zderzeniu z dostojeństwem
Przykładowe maturalne tematy, przy których można wykorzystać wiedzę o literaturze emigracyjnej: Dziewiętnastowieczny patriotyzm w postawach trzech wybranych bohaterów literackich – a twoje rozumienie miłości ojczyzny. Wolna i zniewolona, w marzeniach i rzeczywistości, ale zawsze Polska. Przedstaw funkcjonowanie motywu ojczyzny w wybranych utworach literackich. „Kto mi powiada, że moja ojczyzna: pola, zieloność… i kwiaty” (C. K. Norwid). Obraz ojczyzny w przekazie twórców literackich minionych epok i w wyobrażeniu współczesnego człowieka u progu zjednoczonej
1. Dziady drezdeńskie to określenie na: a) II część Dziadów, b) III część Dziadów c) cały cykl d) nie ma takiego określenia 1. Odpowiedź: b) Komentarz III część Dziadów napisał Mickiewicz po upadku powstania listopadowego, gdy przebywał w Dreźnie – i stąd określenie tej części: Dziady drezdeńskie, w odróżnieniu od napisanych wcześniej części II i IV zwanych dziadami wileńsko-kowieńskimi. III część miała być między innymi próbą rehabilitacji pisarza za to, że nie
1. Którego historycznego wydarzenia dotyczy treść Kordiana? a) koronacji cara Mikołaja I b) powstania listopadowego c) powstania kościuszkowskiego d) III rozbioru Polski 1. Odpowiedź: a) Komentarz: To dość podchwytliwe pytanie, ponieważ Kordian został napisany przez Juliusza Słowackiego jako próba oceny powstania listopadowego i diagnoza jego klęski. Ale nie tego faktu dotyczy bezpośrednio treść utworu i nie o to wydarzenie w powyższym pytaniu chodzi, ale o koronację cara Mikołaja I na
Przygotuj konspekt referatu: Leopold Staff w epoce modernizmu – przemiany ideowe. Wstęp Postaw tezę – zajmuję się tylko wycinkiem twórczości poety, dla którego modernizm jest etapem prób i poszukiwań twórczych. Pełną dojrzałość osiągnie Staff rozwijając swój kunszt poetycki w katach późniejszych, doświadczając przeżyć pokoleniowych jak wojny światowe, odzyskanie niepodległości i przemiany ustrojowe w Polsce. Debiut – rok 1901 Symbolicznie otwiera nowe stulecie, ale też odbywa się w określonej rzeczywistości literackiej. Trwa w pełni czas Młodej Polski, poeci
Krótko scharakteryzuj narrację w „Procesie”. W powieści mamy do czynienia z narratorem trzecioosobowym. Jest on medium przekazującym obraz świata. Nie bierze udziału w przedstawianych zdarzeniach, ukazuje je w sposób raczej suchy, niezaangażowany, można powiedzieć „przezroczysty”. Nie wyciąga pomocnej ręki do czytelnika, nie tłumaczy prawideł rządzących „opowiadanym” przez niego światem, choć ten kryje w sobie wiele zagadek i nieścisłości. Wobec przedstawianych zdarzeń i bohaterów zachowuje dystans, niekiedy pozwala sobie na ironię. Nie jest to narrator wszechwiedzący. Często snuje
Wypisz cechy „Procesu” jako powieści-paraboli. Definicja Parabola to dzieło, w którym przedstawione postacie i zdarzenia nie są ważne ze względu na ich cechy jednostkowe, lecz jako przykłady praw rządzących ludzką egzystencją, postaw wobec życia, losu i śmierci. Świat przedstawiony paraboli stanowi zbiór wykładników prawdy filozoficznej czy moralnej. Takie dzieła powinniśmy więc odczytywać na dwóch płaszczyznach: dosłownej (to rozumie się samo przez się) i przenośnej, metafizycznej – ukrytej przed czytelnikiem i wymagającej rozszyfrowania.
Wskaż przykłady absurdu w „Procesie”. • Zacznij od definicji absurdu – przepisz ją ze słownika lub zapisz własnymi słowami. Oto ona: Absurd (łac. rażący uszy, niedorzeczny) w logice jest błędem, w literaturze zaś chętnie wykorzystywaną kategorią estetyczną, sposobem prezentowania świata. Jest posunięciem fikcjonalności dzieła literackiego do granic możliwości, nie naśladuje bowiem rzeczywistości i ukazuje rzeczy, których nie bylibyśmy w stanie zaakceptować w normalnym świecie. Światem przedstawionym nie rządzi logika i często nie może być mowy o przyczynowo-skutkowym łańcuchu
Porównaj kompozycję i narrację „Ludzi bezdomnych” i „Lalki”. Lalka i Ludzie bezdomni to dwie wybitne polskie powieści. Obydwie XIX-wieczne, ale o ile Lalka jest dziełem dojrzałego pozytywizmu, o tyle Ludzie bezdomni należą już do świata modernistycznego i wpisują się w XX-wieczną historię literatury (data wydania to 1899 rok). Lalka: konwencja realistyczna, narracja auktorialna, narrator wszystkowiedzący i przezroczysty, nie ujawnia się czytelnikowi (poza partiami narracji pierwszoosobowej w pamiętniku Rzeckiego). Kompozycja powieści jest zwarta, poszczególne rozdziały stanowią logiczną ciągłość, wynikają jeden z drugiego,
1. Miejsca akcji Lalki to: a) Warszawa, Berlin, Moskwa b) tylko Warszawa c) Warszawa, Paryż i Zasławek d) Warszawa i podwarszawskie miejscowości 1. Odpowiedź: c) Komentarz: Zasadnicza akcja najsłynniejszej polskiej powieści pozytywistycznej rozgrywa się w Warszawie. Interesujący jest realizm w opisie miasta. Do dziś można odnaleźć konkretne adresy, pod którymi mieszkali bohaterowie powieści Prusa. W utworze mowa jest o wielu miejscach stolicy: Łazienkach, Powiślu, ulicach: Miodowej, Krakowskim Przedmieściu i wielu
Udowodnij, że życie świętego Aleksego wpisuje się w schemat gatunku zwanego legendą. Zacznij od przypomnienia, czym jest legenda. To gatunek hagiograficzny, czyli opisujący życie świętego. To również gatunek parenetyczny, który buduje wzorzec świętego z myślą o czytelniku pragnącym go naśladować. Przypomnij, że średniowieczna legenda była utworem schematycznym, zbudowanym wokół pewnej, powtarzającej się matrycy. Dopasuj do tego schematu wydarzenia z życia Aleksego: pochodzenie z książęcego rodu, bogobojnych rodziców; dzieciństwo i młodość zapowiadające zalety duchowe i dalsze wspaniałe czyny;
Jakie dostrzegasz w Glorii victis Orzeszkowej? Zacznij Mimo, że nowela to utwór typowy dla pozytywizmu, została ona napisana jeszcze później, bo w Młodej Polsce. Przejdźmy do sedna sprawy: Widać w niej wyraźne nawiązania do romantyzmu, takie jak: Etos walki powstańczej, otwartej walki z wrogiem na polu bitwy, walki do ostatniej kropli krwi. Bohaterowie – Jagmin i Marian Tarłowski – to ludzie młodzi, przepojeni ideałami zmiany świata na lepsze, swoje młode życie składają w ofierze ojczyźnie.
Wielcy bohaterowie w poezji Juliusza Słowackiego. Omów co najmniej dwa przykłady. Wstęp Poezja romantyczna chętnie wspomina wielkich bohaterów, ponieważ ci podtrzymywali ducha narodu. Wystarczy przypomnieć na przykład twórczość Cypriana Kamila Norwida (Fortepian Szopena, Bema pamięci żałobny rapsod) czy Adama Mickiewicza (Śmierć Pułkownika, Reduta Ordona). Słowacki również wpisywał się w tę tradycję polskiej poezji romantycznej. Rozwinięcie Na sprowadzenie prochów Napoleona – tekst jest połączeniem elegii żałobnej (strofy 1–4) i ody (strofy 5–8). Pojawia się
Scharakteryzuj obraz Polski i Polaków zawarty w wierszu Słowackiego Grób Agamemnona. Geneza utworu Grób Agamemnona został wydany w 1840 roku w Paryżu wraz z Lillą Wenedą. Był fragmentem pieśni VIII Podróży do Ziemi Świętej z Neapolu, która napisana została w roku 1839. Grób Agamemnona nazwał Słowacki „ułamkiem greckiej podróży”. Pomysł na napisanie tekstu zrodził się podczas podróży do Grecji. Tam Słowacki zwiedzał budowlę, która uważana była za grobowiec króla Agamemnona. Późniejsze badania dowiodły, że był
