SIDEBAR
W dziejach literatury romantycznej zapisał się jako filozof historii. Jego refleksja historiograficzna próbująca rozpoznać mechanizmy procesów społecznych i rolę człowieka w świecie historycznym należy do najbardziej znaczących rozważań o romantycznej filozofii dziejów. Pozycję poety w świecie literackim ugruntowała Nie-Boska komedia – dramat metafizyczny i polityczny uznany za arcydzieło literatury polskiej. To głównie dzięki niemu uzyskał Krasiński miano „trzeciego wieszcza”. Wśród współczesnych nie cieszył się sympatią. Zarzucano mu konserwatyzm, tendencyjność w ocenie własnej warstwy społecznej,
Obce mu były skandale i prowokacje, bliska literatura. W jej historii zapisał się jako jeden z największych polskich symbolistów. „Był całkiem nieprawdopodobnym zjawiskiem wśród całej tej kipiącej, wzgardliwej, szydzącej, dokuczliwej zgrai płytkich, wystrojonych i wymuskanych paniczyków […] Nawet jego autocharakterystyka pisana w 1899 roku, dosłownie tego samego miesiąca – maja, co własny życiorys spisany przez Przybyszewskiego, okazała się niezwykła przez swój kontrast. Kasprowicz – rzeczowy, skrótowy, prosty, szorstki. Przybyszewski – kokieteryjny, minoderyjny, rozgadany
Słowacki wierzył, że triumf tego, co genialne, jest nieunikniony, że jego „będzie za grobem zwycięstwa”. W testamencie poetyckim, jaki pozostawił potomnym, wśród wielu wątków pobrzmiewa horacjańska nuta „non omnis moriar” („nie wszystek umrę”): „Jednak zostanie po mnie ta siła fatalna, Co mi żywemu na nic … tylko czoło zdobić, Lecz po śmierci was będzie gniotła niewidzialna, Aż was, zjadacze chleba – w aniołów przerobi.” Współcześni poecie nigdy nie zrozumieli jego
Co powinno się wiedzieć o pisaniu reportażu Jak pisać reportaż I tak jest w przypadku tekstu Mileny! Temat przerwy szkolnej dawał autorce pole do popisu, mogła dotrzeć wszędzie: do pracowni, na korytarz, pod pokój nauczycielski, do łazienki. I dotarła! Może szkoda tylko, że nie trafiła do szatni, tam często dzieją się ciekawe i nie zawsze pochwalane przez grono pedagogiczne rzeczy. A reporter nie jest przecież moralizatorem, on rejestruje tylko rzeczywistość,
Władysław Stanisław Reymont to znakomity epik, mistrz sztuki powieściowej czerpiący z tradycji wielkich realistów. I – podobnie jak Żeromski – pisarz obdarzony niepospolitym zmysłem obserwacji. Zanim ugruntował swoją pozycję jako pisarz, wykonywał przeróżne prozaiczne zawody, mające niewiele wspólnego z literaturą. Koleje jego życia – barwne i nierzadko niezwykłe – to materiał na ciekawą powieść biograficzną. Był synem organisty ze wsi Kobiele Wielkie, gruntownego wykształcenia nigdy nie zdobył. Braki w wiedzy
Dla swojego pokolenia był niekwestionowanym autorytetem moralnym. Nazywano go sumieniem narodowym, ostatnim wajdelotą, pisarzem, który rozdrapywał rany polskie, aby się nie zabliźniły błoną podłości. Urodził się w 1864 roku w zubożałej rodzinie szlacheckiej zamieszkałej na Kielecczyźnie. Z domu wyniósł kult dla tradycji patriotycznych. Uczył się najpierw w kieleckim gimnazjum, potem rozpoczął studia weterynaryjne w Warszawie, których nie ukończył z przyczyn materialnych. Utrzymywał się głównie z korepetycji. Był też guwernerem w zamożnych
Na mapie poetyckiej dwudziestolecia międzywojennego zajął miejsce całkowicie odosobnione. Nie należał do żadnego z ówczesnych ugrupowań literackich, nie brał udziału w krzykliwym, kontestacyjnym życiu warszawskich i krakowskich środowisk artystycznych. Wtopiony w pejzaż polskiej prowincji, najpierw w Hrubieszowie, potem w Zamościu kreował swoje tajemnicze, poetyckie bezświaty, dystansując się wobec awangardowych trendów, którym hołdowali poeci ze stolicy. We wspomnieniach i anegdotach jawi się jako niepokaźny człowiek urody bardzo przeciętnej. Jego niewielki wzrost stał
Do literatury polskiej wniosła prawdziwie europejski powiew emancypacji. Wyzwolona z krępującej władzy konwenansu, gruntownie wykształcona, błyskotliwie inteligentna pisała o kobietach bez pruderii, odważnie i szczerze. Wyniesiony z moderny kult dla estetyzmu, indywidualizmu i mrocznego psychologizmu pozwolił jej stworzyć przebogatą galerię kobiecych postaci wyróżniających się zarówno zewnętrzną urodą , jak i głębokim, naznaczonym komplikacjami życiem psychicznym. Nałkowska śledzi przenikliwie dramaty, rozczarowania i klęski swoich bohaterek. Eksponuje w ich losach ów ponury „demonizm
W niezwykłej atmosferze rodzinnego domu od najmłodszych lat wzrastał w przeświadczeniu, że ma zostać geniuszem. Jego ojciec – Stanisław Witkiewicz – znakomity malarz (twórca stylu zakopiańskiego) wychowywał syna w kulcie indywidualizmu i nieprzeciętności. Aby uniknąć ograniczeń swobodnego rozwoju i wypaczenia psychiki, jakie, zdaniem Witkiewicza – seniora, niósł system szkolny, nie posłał małego Stasia do żadnej szkoły, ale wybrał dla niego domową edukację. Nie miała wiele wspólnego z powszechnie praktykowaną nauką u
W dramatach Juliusza Słowackiego (zwłaszcza późnych) bardzo wiele jest scen makabrycznych, przerażających, jakby wyjętych z horroru. Poszukaj takich momentów w Kordianie, krótko je przypomnij i zinterpretuj. Jak zacząć? Najłatwiej od terminu „makabra”. Zastanów się (albo sprawdź w słowniku języka polskiego), co to słowo oznacza, jakie funkcje może makabra pełnić w dziele literackim, w jakiego typu utworach najczęściej się ją spotyka? Jeśli miałeś już trochę do czynienia z dziełami romantyków, to na pewno wiesz, że „skłonność do przesycania obrazu
Poezja Miłosza obszarem zagadnień uniwersalnych. Rozwiń temat, odwołując się do twórczości poety. Postaw tezę Tak, istotnie Miłosz podejmuje w swoich utworach zagadnienia odwieczne, ponadczasowe. Nawet teksty powstałe pod wpływem konkretnych wydarzeń okazują się po latach zaskakująco świeże i aktualne. Udowodnij tezę Problem sensu istnienia, sensu świata, zagadnienie trwania i przemijania Wiersz Dar o afirmacji życia, sensie istnienia odnajdywanym w codziennej pracy, w zgodzie ze światem, z naturą, w przezwyciężaniu złych napięć i emocji. Zinterpretuj koniecznie symboliczną puentę wiersza:
Refleksja powojenna Staffa – gdzie ją znajdujesz? Ważne i znane są dwa wiersze, w których klasyk i dojrzały już poeta ujawnia swą powojenną refleksję: Pierwsza przechadzka i Podwaliny. Pierwsza przechadzka powstała w roku 1946 – zatem natychmiast po wojnie. Staff ma 68 lat. Wojnę przetrwał w Warszawie – był świadkiem tragedii i zniszczenia miasta. Musi zweryfikować swoje myśli, skonfrontować życiowy optymizm i wiarę klasyka w moc ludzkiej myśli z doświadczeniem wojennym. Wiersz poświęca żonie – nadaje mu charakter rozmowy w czasie
Na czym polega stylizacja w Bema pamięci żałobnym-rapsodzie? Przeanalizuj środki stylistyczne, które jej służą. Istota stylizacji polega na wykreowaniu obrazu pogrzebowego konduktu na wzór uroczystości pogrzebowych starosłowiańskiego wojownika. Ten rodzaj stylizacji nazywamy archaizacją. Zauważ, że sposób jej osiągnięcia jest dwojaki: poprzez ukazanie obrazów z rycerskimi rekwizytami oraz w mniejszym stopniu poprzez dobór słownictwa. Rekwizyty rycerskie to: miecz, pancerz, sokół, koń, proporce i chorągwie. Elementy pogrzebu rycerskiego – starodawne zwyczaje: Człowiek odgrywający rolę sobowtóra zmarłego
Co trzeba pamiętać o wierszu Król Olszyn Goethego? To sztandarowa ballada romantyzmu, której przesłanie można ująć w słowa: popatrzcie – tak naprawdę nie wiadomo, kto widzi prawdziwie – chore dziecko czy racjonalny ojciec! Są na świecie rzeczy niewyjaśnione i należy dopuścić inne niż rozumowe rozwiązania. Utwór może być pomocny przy omawianiu tematów związanych z dyskusją romantyków z klasykami, przy porównywaniu racjonalizmu z emocjonalnym interpretowaniem świata, przy temacie ojca, który traci
Co jest tematem Monachomachii, czyli wojny mnichów? Po co Krasicki napisał ten utwór? Jak wskazuje sam tytuł, jest to wojna mnichów. Spierają się ze sobą zakonnicy z dwóch klasztorów: dominikanie i karmelici. Na akcję poematu składają się dyskusja i narada, które przeradzają się w bitwę. O co właściwie się spierają, nie wiemy, możemy się jedynie domyślać, że powód jest błahy (spór wywołała Jędza Niezgody i dokładnie nie wiadomo, co jest jego istotną przyczyną). Akcja utworu
Co się dzieje w powieści Franza Kafki Proces? Książka zaczyna się zupełnie zwyczajnie, tak mogłaby się rozpocząć powieść sensacyjna czy kryminalna. Nigdy jednak czytelnik się nie dowie, pod jakim zarzutem aresztowano bohatera i kto konkretnie mu te zarzuty stawia. Sąd, przed którym ma stanąć Józef K., pozostaje poza jego zasięgiem, wciąż nieznany. Wyrok jest nieodwołalny, przesądzony z góry, mimo braku konkretnych przyczyn i dowodów. Świat przedstawiony w powieści jest jakby
Kim, według Ciebie, był Makbet: zbrodniarzem czy ofiarą? Uzasadniając swoje zdanie, odwołaj się do tekstu. Przypomnij sobie fakty z biografii Makbeta. Czy przy tej okazji ujawniają się konkretne cechy jego charakteru? Spróbuj je uporządkować – zacznij od zalet bohatera. Za co można podziwiać Makbeta? Makbet był tanem (naczelnikiem hrabstwa) i krewnym szkockiego władcy – króla Dunkana. Poznajemy go, gdy w bitwie pod Farres walczy jako jeden z jego obrońców. To właśnie brawurowy arak Makbeta
Wokulski – romantyk czy pozytywista? To dyżurny temat rozprawki z Lalki zadawany niemal przez wszystkich polonistów, piszą o tym kolejne pokolenia licealistów. A jeśli nie piszą, to odpowiadają, więc umieć wymienić romantyczne i pozytywistyczne cechy Wokulskiego po prostu należy. Kwestia jest rzeczywiście dość istotna. Bohater to postać z pogranicza epok, dlatego pytanie w temacie jest trochę podchwytliwe. Wokulski jako bohater romantyczny Brał udział w powstaniu styczniowym – poświęcił zatem młodość patriotycznej walce, miłość ojczyzny okazała się dla
Rekonstrukcja dziejów Gustawa-Konrada jako bohatera łączącego poszczególne części Dziadów. Rozgranicz wydarzenia akcji i poza akcją. Wstęp – ogólna uwaga W życiu bohatera Dziadów wyróżnić można cztery etapy: trzy z nich ukazuje sam dramat, jednego możemy tylko się domyślać. Gustaw-Konrad to: Widmo z II części utworu, upiór o imieniu Gustaw z IV oraz Konrad z części III. Rozwinięcie – rekonstrukcja dziejów Kochał kobietę, która poślubiła innego mężczyznę – ten etap rozgrywa się poza akcją dramatu. Z rozpaczy
Czy Chłopów Władysława Reymonta można uznać za epopeję? Formuła tematu nie pozostawia wątpliwości, że praca powinna przyjąć kształt rozprawki. Możesz wybrać jej trudniejszą wersję, to znaczy postawić hipotezę interpretacyjną i przeanalizować argumenty zarówno za, jak i przeciw, wiadomo bowiem, że dzieło Reymonta wielu wymogów gatunku nie spełnia. Zatem hipoteza interpretacyjna mogłaby brzmieć: Chłopi Reymonta wykazują w swojej kompozycji pewne cechy podobieństwa do eposu i zawierają definicyjne elementy tego gatunku. Na
