Najważniejsze informacje:
Wiek XX – to było naprawdę wyjątkowe stulecie. Trudno je ogarnąć w kilku zdaniach. Z jednej strony ogromne zmiany cywilizacyjne, niesłychany postęp techniczny, z drugiej strony okrucieństwa wojen, agresja, terroryzm. Wiek XX się skończył. Wszyscy mają nadzieję, że XXI będzie lepszy. Jak na razie na to się nie zapowiada. Coraz więcej zagrożeń, mnóstwo nienawiści, coraz większe różnice w poziomie życia.
Osiągnięcia XX wieku:
- telewizja
- komputer
- film
- antybiotyki
- Internet
- rozbicie atomów – wykorzystanie energii atomowej
- podbój kosmosu
- nowoczesna komunikacja
- rozwój genetyki (odkrycie DNA, klonowanie)
Klęski XX wieku:
- II wojna światowa
- obozy koncentracyjne
- ustrój totalitarny
- szowinizm, antysemityzm
- broń atomowa
Zagrożenia w XXI wieku:
- broń atomowa
- terroryzm, fanatyzm religijny
- głód, choroby (AIDS, nowotwory, choroby serca)
- bezrobocie, ubóstwo
- klęski ekologiczne, postępująca dewastacja środowiska
Jaki może być temat wypracowania egzaminacyjnego?
- Z jakim bagażem doświadczeń ludzkość wkracza w wiek XXI?
Trudno powiedzieć, aby wiek XX należał do szczególnie szczęśliwych. Więcej mamy doświadczeń złych niż dobrych. Ale przecież uczymy się na błędach. Wszyscy, którzy pamiętają koszmar wojny, stanowczo mówią: To nie może się powtórzyć. Więc może piekło II wojny światowej było potrzebne, aby już nigdy nie powróciło. To chyba jednak tylko pobożne życzenie. Widmo wojny ciągle krąży nad światem. Ludzie nie oduczyli się nienawiści, nie stali się bardziej tolerancyjni. Wręcz przeciwnie, pogłębiające się różnice ekonomiczne między różnymi krajami powodują wzrost zagrożenia, frustracje, obawy. Wygląda więc na to, że doświadczenia XX wieku nie na wiele się przydały. A jakie wartości wnieśliśmy w nowe stulecie? Umiejętność pomagania innym (wolontariat), ideę jedności i demokracji (Unia Europejska), szacunek dla ludzi sztuki i nauki (Nagroda Nobla).
- Życzenia pod adresem XXI wieku
Życzeń może być dużo. Proponujemy kilka z nich: aby ludzie stali się bardziej tolerancyjni, by przestali myśleć tylko o pieniądzach, by nie popadali w nałogi, aby wynaleziono lekarstwa na raka i AIDS, aby nie było wojen i klęsk żywiołowych, aby szkoły były nowoczesne, przyjaźnie nastawione do uczniów. W jakiej formie pisać o życzeniach. W formie listu (może być skierowany do istoty fantastycznej – Czasu, Przyszłości) albo w formie rozprawki.
Minisłowniczek:
Choroby cywilizacyjne – choroby będące wynikiem życia w stresie, szybkiego tempa pracy, braku kontaktu z przyrodą (choroby serca, nowotwory).
Konsumpcyjny styl życia – nastawiony na gromadzenie dóbr materialnych, poprawianie swoich warunków życia, a nie na rozwój intelektualny.
Amerykanizacja kultury – zalew kultury wytworami amerykańskimi (wyraźnie widać to w przypadku kina), utożsamiana z kulturą masową.
Komercjalizacja – nastawienie działalności na zysk. O komercjalizacji mówi się w przypadku kina, muzyki (tworzenie z myślą o jak największej liczbie odbiorców, dzięki czemu produkt, czyli film, utwór, zarobi na siebie i przyniesie zysk).
Kultura masowa – skierowana do mas, do jak największej liczby odbiorców. Nieskomplikowana, powielająca te same wzory, nie wymagająca skupienia.
Cytaty:
- „Miał być lepszy od zeszłych nasz wiek XX. Już tego dowieść nie zdąży” (Wisława Szymborska)
- „Wymawiam: XX wiek i skóra mi cierpnie. Ogromy milczenia…” (Czesław Miłosz)
- „Stanęliśmy w świecie do egzaminu i oblaliśmy” (Friedrich Dürrenmatt)
- „Ludzie ludziom zgotowali ten los” (Zofia Nałkowska) – tak określiła pisarka tragedię obozów koncentracyjnych.
Zobacz:
https://aleklasa.pl/liceum/praca-domowa-w-liceum/wypracowania-z-literatury-xx-wieku-c234-praca-domowa-w-liceum/czy-wiek-xx-byl-wiekiem-tolerancji-na-przykladzie-z-literatury-i-filmu
