Tag "motyw literacki"
Wszechpotężna siła wymykająca się ludzkiej kontroli Miłość jest ogromną potęgą. Nie darmo w Biblii pojawia się porównanie: „mocarna jako śmierć” – uczucie może zapanować nad ludzkim życiem, podporządkować je sobie, uczynić człowieka szczęśliwym lub przeciwnie – zniszczyć, doprowadzić do zguby. Siłę miłości zilustruj Dziejami Tristana i Izoldy. Mówiąc o napoju miłosnym, zastanów się, czy nie jest to metaforycznie przedstawiony fatalizm miłości: może w życiu jest tak, że pewni ludzie muszą się pokochać niezależnie
Człowiek Antyk To w antyku rodzi się humanizm. To starożytni filozofowie spędzają lata na poszukiwaniu recepty na szczęście. Artyści rzeźbią piękne ludzkie ciała, poeci wielbią to, co w człowieku szlachetne i cenne: mądrość, odwagę, męstwo, sprawiedliwość. Ludzie są niemal równi bogom (a bogowie podobni do ludzi), wszak w Homerowych epokach panuje zasada „bogowie jak ludzie – ludzie jak bogowie”. W Biblii – dziele starożytnym i sakralnym – są co najmniej
Jakie są znaczenia słowa dom? Mówiąc najprościej, dom to miejsce, w którym żyjemy. Ale w literaturze, a także w życiu codziennym słowa dom używamy w co najmniej trzech znaczeniach: Dom = miejsce zamieszkania Tego znaczenia używamy najczęściej. Dom ma dach, ściany, jest duży albo niewielki. Bogaty albo skromny. Przykładowe zdanie: W moim domu nie ma zbyt wielu mebli. Dom = rodzina Wszyscy członkowie rodziny – przedstawiciele kilku pokoleń tworzą wspólnie dom, grupę ludzi spokrewnionych ze
Piękne, uduchowione postacie. Widzimy je na religijnych obrazach, wierzymy, że opiekują się nami. Święta, anielska cierpliwość Skąd to określenie? Mieć do kogoś anielską cierpliwość – tak czasem mówimy. Ktoś rozrabia, jest nieznośny i po prostu daje w kość, a ktoś inny znosi to z cierpliwością wręcz nieziemską. No po prostu anielską. Bo anioły to istoty łagodne, spokojne, stworzone po to, aby służyć Bogu, a i nam, ludziom, pomagać w życiu i kontakcie z Bogiem. Lucyfer też był aniołem
Na początku było Słowo Skąd to określenie? To cytat z Nowego Testamentu. Tymi właśnie słowami rozpoczyna się Ewangelia Świętego Jana. O słowie w literaturze Jak można pisać o słowie w literaturze, skoro wiadomo, że cała literatura to nic innego jak tylko słowa – będące odzwierciedleniem wyobraźni, poglądów artystów. Za pomocą słów w literaturze tworzone są nowe światy, opisywane miejsca, charakteryzowani bohaterowie, przedstawiane dynamiczne wydarzenia. Jednym słowem – wszystko. Pierwsze słowo Uważa się, że pierwszym
Krzyż pański. Skąd to określenie? Źródła możemy się doszukiwać w Nowym Testamencie. Mieć z kimś krzyż pański – męczyć się z kimś strasznie, cierpieć z czyjegoś powodu. O krzyżu w literaturze: Przede wszystkim w Nowym Testamencie, w Ewangeliach, które dokładnie opisują mękę i śmierć Jezusa Chrystusa na krzyżu. Dziady, cz. II Podczas dziadów (ludowy obrzęd o pogańskim rodowodzie, który obchodzony był na Litwie przez wiele lat po przyjęciu chrześcijaństwa) opisanych w dramacie Dziady Adama Mickiewicza, Guślarz chcąc zapanować nad zjawami
Starannie uwite, schowane przed niebezpieczeństwem daje szansę wychowania zdrowych i silnych piskląt. Tak jest w świecie ptaków. A u ludzi? Skąd to określenie? Z obserwacji przyrody. Ptaki fascynowały ludzi od wieków – nie tylko dlatego, że obdarzone skrzydłami wydają się bardziej swobodne i niezależne niż jakiekolwiek inne stworzenie. Ptaki są podziwiane także ze względu na swój niezwykły instynkt, który wielu z nich każe co roku po bardzo trudnej wędrówce z ciepłych krajów wracać do tego samego
Dom – początki Adam i Ewa – pierwsi rodzice Gdy Bóg stworzył pierwszych ludzi, Adam nazwał swoją towarzyszkę Ewą, co oznaczało dająca życie. Po zerwaniu jabłka z drzewa wiadomości dobrego i złego Adam i Ewa zostali wygnani z raju. Rozgniewany Bóg przepowiedział przyszłej matce wszystkich ludzi i jej następczyniom, że będą rodziły w ciężkich bólach. Ogromny ból towarzyszący rodzącej kobiecie jest więc karą, ale wraz z nim otrzymuje ona najpiękniejszy dar – dziecko. Hiob – człowiek pozbawiony rodziny
Wspólne korzenie Czym są źródła kultury? To inaczej korzenie współczesnej kultury. A więc takie zjawiska, okresy w przeszłości, które miały znaczący wpływ na ukształtowanie się współczesnej kultury, są dla niej podstawą, pierwowzorem. Kultura europejska wypływa z dwóch silnych źródeł: antyku i kultury judaistycznej. Antyk Kultura starożytnych Greków i Rzymian. Podstawa dla wielu dziedzin sztuki (architektury, rzeźby, teatru, poezji) i filozofii. Stąd wywodzi się idea demokracji. Stąd też pochodzi tradycja igrzysk olimpijskich. Starożytne wyobrażenia o świecie zawarte
Jakie egzaminy zdawali bohaterowie Waszych szkolnych lektur? Byli kujonami czy leserami? Czego nauczyły ich egzaminy? Sprawdzały zasób wiedzy, czy może coś jeszcze? Kiedy w temacie pracy pojawi się słowo: EGZAMIN, nie panikuj. Przypomnij sobie, którzy z bohaterów przeczytanych przez Ciebie książek zdawali jakieś egzaminy lub przygotowywali się do nich. Zadaj sobie kilka podstawowych pytań. Jak podchodzili do tych egzaminów? Czy byli pilnymi uczniami? Jaką rolę spełniał w ich życiu dany egzamin? Był sprawdzianem
Weźmy pod lupę rodziny ze szkolnych lektur. Przyjrzyjcie się im bliżej. Czy są to rodziny pełne, szczęśliwe, czy też nie? Jaką rolę pełni w nich matka, ojciec, krewni? Czy są to rodziny tradycyjne, czy też nowoczesne? Jakie obowiązki pełnią w niej poszczególne osoby? Czy obowiązuje tradycyjny podział ról? Jakie wartości ceni się w tych rodzinach? Oto kilka obserwacji. Sierotka w cudzym domu Literatura pełna jest portretów skrzywdzonych sierotek, skazanych na towarzystwo obcych ludzi i humory
Tematy: Sąsiedzi powinni sobie pomagać – oceń wzajemne stosunki między sąsiadami w wybranym utworze literackim lub na podstawie własnych obserwacji. Zamiarom Cześnika, który chce „wykurzyć” sąsiada z zamku, staje na przeszkodzie Rejent, naprawiający mur. Opowiedz o konflikcie bohaterów „Zemsty” Aleksandra Fredry. Historia pewnego konfliktu. Na podstawie wybranej lektury opisz spór sąsiedzki, który najbardziej utkwił Ci w pamięci? Kim są Twoi sąsiedzi? To osoby, z którymi wymieniamy codzienne uprzejmości, np. „dzień dobry, czy u pani też nie
Kim są zdobywcy? Wyraz ten kojarzy się z ludźmi podbijającymi nowe ziemie i zdobywającymi skarby, ale czy tylko. Spróbujmy sprecyzować, kim jeszcze mogą być zdobywcy. Po pierwsze: wodzami i władcami podbijającymi wciąż nowe tereny, zdobywającymi nowe prowincje w starożytności czy kolonie (w epoce odkryć geograficznych). Ludźmi, którzy odzyskują swe dawne ziemie, lub napastnikami podbijającymi inne kraje. Wodzami rewolucji albo przywódcami religijnymi. Ludźmi szerzącymi swoją wiarę, także mieczem. Warto tu zadać sobie pytanie: Jak postępują
Wiara – skąd się wzięła? Nie po to bowiem chcę rozumieć, abym wierzył, lecz wierzę, aby rozumieć. Św. Anzelm z Canterbury Z potrzeby pytania o początki świata, o sens istnienia, o sposób na życie, o życie po śmierci. Na te same pytania odpowiedzi poszukuje krewniaczka wiary – filozofia. Ta jednak próbuje w naukowy sposób dociec prawdy. I na większość pytań nie potrafi dać odpowiedzi. Więcej zagadek rozwiązuje wiara. Wiara nie potrzebuje bowiem dowodów. Przyjmuje przekonanie o czymś bez
Nadludzki wysiłek, łzy szczęścia, gorycz porażki, bite z najwyższym trudem rekordy, wiwatujący tłum – to magia sportu. Idea Chęć sprawdzenia siebie i własnych możliwości, zmierzenia się z innymi, zdobycia tytułu mistrza i międzynarodowej sławy, pobicia rekordu, wysławienia własnego kraju. To także idea braterstwa, jedności, równości, zniesienia granic, solidarności między narodami, pomocy niezamożnym, a zdolnym sportowcom. Taką ideę sportu najlepiej realizują igrzyska olimpijskie. Zagrożenie To przede wszystkim kontuzje, wypadki, które niejednokrotnie kończą się trwałym kalectwem. To
Jakie utwory wziąć pod uwagę? Mitologia grecka Biblia Krzyżacy Balladyna Antygona Quo vadis Przesłanie Pana Cogito Pan Tadeusz Trylogia Henryka Sienkiewicza Odyseja Zemsta Pieśń o Rolandzie Bohaterowie, którzy przebaczyli Chrystus na krzyżu Przebaczył swym oprawcom. Michał Wołodyjowski Przebaczył przyjacielowi Ketlingowi, że zabrał mu ukochaną Krzysię. matka Balladyny Przebaczyła córce, nie chciała wypowiedzieć jej imienia, gdy dowiedziała się, że Balladynie grozi śmierć. Jurand ze Spychowa Przebaczył Zygfrydowi de Löwe – swemu
Pojmowanie mądrości w różnych lekturach Mądrość według starożytnych filozofów Już w starożytnej Grecji rozmyślano nie tylko o tym, jak można poszerzyć swoją wiedzę, ale także o tym, jakie są nasze ograniczenia w jej zdobywaniu. Bardzo ceniono filozofów, mędrców, ludzi wszechstronnie wykształconych. W antyku nie oddzielano mądrości od wiedzy. Filozofia oznaczała właśnie umiłowanie wiedzy, mądrości. Filozof był na ogół także matematykiem i rozmyślał zarówno nad twierdzeniami geometrycznymi, jak i początkiem świata, tak jak Pitagoras. Jednym z najsłynniejszych myślicieli antyku, który
Początek świata – początek ludzkości Ludzie od zawsze zastanawiają się, skąd wziął się świat i jak powstali ludzie. Opowiadają sobie różne historie na ten temat. W różnych miejscach świata – inne. Historii tych nie potwierdzi żaden naukowiec. Dlaczego? Bo to mity. Uwaga! Definicje! Mit – wypowiedź (najczęściej narracyjna) wyrażająca wierzenia danej społeczności. Opowiada o początkach świata, powstaniu bogów, ludzi. Bohaterami są istoty boskie lub wyposażone w ponadludzkie cechy. Mitologia – zbiór mitów jakiegoś kręgu
Samotność bohaterów biblijnych i antycznych Samotność legła u początków stworzenia – samotny czuł się Bóg, toteż postanowił powołać do życia pierwszego człowieka, samotny był również Adam, dlatego Stwórca zesłał mu towarzyszkę życia – Ewę. W Biblii zresztą, opisującej dzieje ludzkości i nastawionej przecież na porozumienie między ludźmi, zwraca się często uwagę, że tylko w samotności człowiek doświadcza spraw najważniejszych, zarówno najpiękniejszych, jak i najtrudniejszych. Właśnie dlatego Bóg objawia się Mojżeszowi w krzaku gorejącym, a potem ofiaruje przykazania
Jak służyć ojczyźnie? Służyć ojczyźnie – oto podstawowe zadanie prawdziwego patrioty, tak często podkreślane przez twórców literatury. Choćby przez Kochanowskiego w słynnej Pieśni o cnocie (Pieśń XII z Ksiąg wtórych), w której autor jednoznacznie stwierdza, że „droga otwarta do nieba/ Tym, co służą ojczyźnie”, choć postawa ta wywołuje często zawiść i zazdrość innych ludzi. Jak jednak służyć? Poświęcenie dla ojczyzny Konrad Wallenrod Adama Mickiewicza – tytułowy bohater rezygnuje z miłości do kobiety, ponieważ inna miłość –
