Tag "motyw literacki"
Antyk – wzorce i antywzorce Pierwszymi rodzicami całej ludzkości, zgodnie ze Starym Testamentem, mieli być Adam i Ewa. Dla wszystkich starotestamentowych postaci rodzina jest ważna, ale jednocześnie bohaterowie ci nie stronią od zdrad, rozwodów itp. Wzorem może być dom Noego, Abrahama oraz Hioba. W Nowym Testamencie przykład doskonałej, tzw. świętej rodziny dadzą Józef i Maryja wraz z Jezusem. Więzi rodzinne nie są przesadnie istotne dla postaci mitologicznych. Owszem, tworzą oni rodziny, ale równie chętnie
Porządkujemy wiedzę ogólną Kim jest artysta? Twórcą dzieł sztuki. Do grona artystów zaliczymy muzyków, poetów, pisarzy, rzeźbiarzy, malarzy, aktorów, tancerzy. Ktoś, kto tworzy, czerpiąc z talentu i wyobraźni, jest artystą. A jacy są artyści? Czy to geniusze, oryginały, ludzie nie z tej ziemi, czy skromni, uparci, niespecjalnie różniący się od innych ludzi? A to już bardzo różnie widziano podczas dziejów ludzkiej kultury. Jakie są zadania sztuki i artystów? Właściwie po co nam obrazy, książki czy
Szkoła wczoraj i dziś Starożytność Z tej epoki wywodzą się nazwy obecnych szkół, chociaż geneza tych nazw niewiele ma wspólnego ze współczesną edukacją. Gimnazjum to w starożytnej Grecji publiczny ośrodek ćwiczeń gimnastycznych, które w dodatku odbywały się nago. Najsłynniejsze gimnazjum mieściło się w Sparcie (ojczyzna wojowników) i Atenach. Liceum (Likejon) – przekształcone z czasem w szkołę filozoficzno-naukową. W liceum uczył Arystoteles. To właśnie w liceum zaczęto przykładać ogromną wagę do badań naukowych, uznając ich wyniki za ważniejsze od
Najważniejsze informacje: Wiek XX – to było naprawdę wyjątkowe stulecie. Trudno je ogarnąć w kilku zdaniach. Z jednej strony ogromne zmiany cywilizacyjne, niesłychany postęp techniczny, z drugiej strony okrucieństwa wojen, agresja, terroryzm. Wiek XX się skończył. Wszyscy mają nadzieję, że XXI będzie lepszy. Jak na razie na to się nie zapowiada. Coraz więcej zagrożeń, mnóstwo nienawiści, coraz większe różnice w poziomie życia. Osiągnięcia XX wieku: telewizja komputer film antybiotyki Internet rozbicie atomów – wykorzystanie
Najważniejsze informacje: Niezależnie od tego, jaki jest cel wojny, słuszny czy nie, wojna jest złem. Ponieważ umierają nie tylko żołnierze, także bezbronni ludzie, rodziny zostają rozdzielone, zrujnowana gospodarka i środowisko, zniszczone dzieła sztuki i dorobek wielu lat. Mimo to człowiek ciągle prowadzi wojny. Dobiega końca wojna w Iraku. Jakie będzie to państwo po obaleniu reżimu Saddama Husajna? I czy konieczna była zbrojna interwencja wojsk amerykańskich i ich sprzymierzeńców? Bohaterowie, o których powinieneś pamiętać: Zawisza Czarny –
Najtrudniej pisać o sobie samym, prawda? Więc już teraz zastanów się, jakim jesteś Polakiem. Spójrz krytycznie, bez emocji na Polskę. Czy mamy jakieś wady? Z pewnością. A jakie są nasze zalety? Czym możemy pochwalić się przed innymi narodami? Nie chodzi o dane geograficzne, bogactwa naturalne. Na teście humanistycznym będziesz musiał wypowiedzieć się na temat kultury, tradycji, historii Polski. To nie jest łatwe zdanie. Jaka jest polska kultura? Być może, nie jesteśmy tak pracowici
Najważniejsze informacje: Tolerancja to umiejętność zaakceptowania odmienności Odmienność może przybierać różne formy. Inny kolor skóry, inna narodowość, przynależność do innej subkultury, inne pochodzenie społeczne, inny stan portfela, inna religia, inny stan zdrowia (ludzie niepełnosprawni). Niezależnie od tego, jak bardzo się różnimy, musimy się tolerować. Czyli rozumieć racje drugiej strony. Nie musimy się we wszystkim zgadzać, przecież każdy ma inne poglądy. Ale trzeba umieć wysłuchać i zaakceptować. Tolerować to: widzieć odrębność innych
Czym jest kultura? To trudne pojęcie. Aby je wyjaśnić, zastanówmy się, jak wygląda normalny dzień gimnazjalisty. Rano wstaje, myje się i ubiera, zjada śniadanie, wychodzi do szkoły. W szkole wita się z kolegami, mówi „dzień dobry” nauczycielom, siada na swoim miejscu i słucha tego, co mówi nauczyciel. W czasie lekcji nie je, nie śpi, nie rozmawia, odpowiada na zadane mu pytania. W wyznaczonym czasie poznaje literaturę, język obcy, prawa fizyczne, matematyczne. W czasie przerw między jedną lekcją
Pytanie o sens cierpienia To kwestia podstawowa, która – począwszy od Hioba – aktualna jest aż do dzisiaj. Warto zwrócić uwagę, że chrześcijańska wizja cierpienia daleka jest od traktowania go jak kary za grzechy. Czy jednak rzeczywiście, jak chcieli na przykład średniowieczni autorzy legend o świętych, cierpienie uświęca? Wiele tu miejsca na rozważania osobiste, do których lektury mogą być inspiracją. Cierpienie fizyczne i psychiczne Bohaterowie literaccy cierpią i tak, i tak. Pisząc o cierpieniach fizycznych, przywołamy
Podstawy kulturowe Wolna wola – Biblia i chrześcijaństwo. Dając ją człowiekowi, Stwórca obdarzył go, podobną Boskiej, możliwością decydowania o sobie: możemy wybierać. Abyśmy nie pobłądzili i mogli się cieszyć wolnością dzieci Bożych, otrzymaliśmy też Dekalog oraz nowotestamentowe przykazanie miłości, które razem stanowią podstawowe normy postępowania człowieka i oznaczają dla nas zarówno drogowskaz, jak i zadanie. Zbawienie zależy więc od sposobu wykorzystania wolnej woli. Nawet Adamowi i Ewie, którzy, wyposażeni w nią, złamali jedyny i niezbyt ich ograniczający zakaz,
Pieniądze Zadanie 1 Osobę skąpą określa się czasem imieniem jednego z bohaterów literackich. Którego? A. Harpagona B. Tartuffe’a C. Judasza D. Minosa Zadanie 2 Mennica to: A. Największy bank w danym państwie. B. Miejsce przechowywania ściśle tajnych dokumentów. C. Miejsce wytwarzania środków płatniczych. D. Więzienie dla oszustów finansowych. Zadanie 3 Który zestaw zawiera wyłącznie wyrazy związane z pieniędzmi? A. Kredyt, bank, dyrektor B. Buchalter, kasa, weksel C. Gaża, inflacja, księga D. Księgowy, żyrant,
Wina i kara Dobra wola człowieka, jego zmysł moralny oraz sumienie stanowią wprawdzie niezbędne warunki do tego, by w człowieku powstało uczucie odpowiedzialności, ale nie są to jeszcze warunki dostateczne owego przeżycia. Do tego, by poczucie odpowiedzialności rozwinęło się, człowiek musi mieć świadomość (przekonanie), że w konkretnej sytuacji, w jakiej się znalazł, nie tylko wiedział, co należy zrobić, lecz rzeczywiście mógł coś zrobić. Jeśli ktoś nie zna się na chorobach, nie można od niego wymagać, by
Wielki dzień – wielka zmiana Zadanie 1 Jak określić można chwilę, w której coś się radykalnie zmienia? A. Wyskok B. Przełom C. Wyjątek D. Debiut Zadanie 2 Którego z bohaterów literackich nie można nazwać dynamicznym? A. Jacka Soplicy B. Bernarda Zygiera C. Marcina Borowicza D. Ebenezera Scrooge’a Zadanie 3 O wiadomości, której się nikt nie spodziewał, mówimy, że: A. Spadła jak grom z jasnego nieba. B. Wyskoczyła jak Filip z konopi. C. Wypadła jak
Tajemnica Zadanie 1 Jakiej tajemnicy ludziom nie udało się odkryć? A. Miejsca, w którym znajdowała się mitologiczna Troja. B. W jaki sposób dochodzi do zapłodnienia komórki jajowej. C. Czy na Księżycu żyją jakieś istoty. D. Dlaczego wyginęły dinozaury. Zadanie 2 O osobie, która nie chce zdradzać swych sekretów powiemy, że: A. Trzyma węża w kieszeni. B. Trzyma rękę na pulsie. C. Trzyma język za zębami. D. Trzyma się kurczowo ściany. Prawdę o człowieku
Swój i obcy Zadanie 1 Tolerancja to A. Umiejętność akceptowania odmienności. B. Umiejętność dzielenia się z innymi ludźmi. C. Chęć poznawania obyczajów innych ludzi. D. Chęć poświęcenia się dla innych ludzi. Zadanie 2 O człowieku, który stroni od otoczenia mówimy, że jest A. stronniczy B. wyalienowany C. zdesperowany D. zdegradowany Zadanie 3 Biblijne miasto, którego mieszkańcy pragnęli dorównać Bogu i zostali ukarani pomieszaniem języków, to: A. Jerycho B. Sodoma i Gomora C. Jeruzalem D.
Śmiech Zadanie 1 Literaturę przedstawiającą świat w krzywym zwierciadle nazywamy: A. groteskową B. oniryczną C. naturalistyczną D. symboliczną Zadanie 2 Śmiać się do rozpuku to: A. Śmiać się głośno. B. Chichotać. C. Uśmiechać się złośliwie. D. Być śmiertelnie poważnym. Zadanie 3 Złośliwość zawarta w wypowiedzi pozornie aprobującej to inaczej: A. groteska B. satyra C. ironia D. sugestia Zadanie 4 Autor utworów ośmieszających wady i przywary społeczne to: A. komediant B. satyryk C.
Wieś Gdy runą trzy ściany chaty W niszczących burz huraganie, Wybij okienko na słońce W jedynej, jaką masz, ścianie. Gdy scheda twoja tak marną, Że tylko grzędę masz ziemi, Nie sadź jej w wierzby płaczące, Lecz dębu zasadź w niej ziarno. Maria Konopnicka, Gdy runą trzy ściany chaty Zadanie 1 Co symbolizuje dąb? A. Władzę B. Siłę C. Bunt D. Sztukę Zadanie 2 Wypisz z wiersza trzy wyrazy charakterystyczne dla
Miasto W całym mieście pokryto mury – zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne, niższe i wyższe – przepięknymi malowidłami, które w niezwykle przejrzystym układzie przedstawiają wszystkie nauki. (…) Na wewnętrznym murze pierwszego kręgu wzrok przyciągają figury matematyczne. (…) Na zewnętrznej, wypukłej stronie muru znajduje się przede wszystkim ogromny obraz całej ziemi, a za nim szczegółowe karty przeróżnych krajów.(…) Na wewnętrznym murze drugiego kręgu (…) widać – obok barwnych obrazów wszelkiego rodzaju drogich i pospolitych kamieni, minerałów
Matka Matko moja! Cóż ja mogę powiedzieć? Co ja myślę? Złe żywioły przyszły mnie nawiedzić, Jak burza na Wiśle. Zwątpienie? Rozpacz? Zmarła żona? Nie! Jestem silny jak dąb. O to, co ty mi dałaś, Matko rodzona, Będę się bił ząb za ząb! A jeśli było coś złego, Mamusiu, Przebacz. Jam tak zrobił. Jam tak musiał. Przebaczenia, nawet matczynego, Nie trzeba. Władysław Broniewski, Matce Zadanie 1 Wiersz ma charakter: A. Przeprosin
Bóg Zadanie 1 Charakterystyczna dla starożytnych Greków wiara w wielu bogów określana jest mianem: A. Polonizmu B. Monoteizmu C. Polis D. Politeizmu Zadanie 2 Osoba niewierząca w Boga to: A. Ateista B. Anarchista C. Monarchista D. Niedowiarek Zadanie 3 Które gatunki literackie mają biblijne pochodzenie? A. Mit, tragedia, opowiadanie B. Oda, sonet, fraszka C. Psalm, pieśń, przypowieść D. Nowela, tren, satyra Zadanie 4 Który zestaw zawiera wyłącznie związki frazeologiczne mające
