Starość Po czterdziestu latach Modlę się o to, abyśmy zeszli z tego świata razem – to pragnienie nie zniknie z tej ziemi – lecz przetrwa w sercu każdej kochającej żony po kres dni, i nazwą je moim imieniem. Lecz jeśli jedno z nas musi odejść pierwsze, modlę się, abym to była ja; gdyż on jest silny, a ja słaba, nie jestem mu tak niezbędna, jak on mnie – życie bez
Młodość Zielono mam w głowie i fiołki w niej kwitną, Na klombach mych myśli sadzone za młodu, Pod słońcem, co dało mi duszę błękitną I które mi świeci bez trosk i zachodu. Obnoszę po ludziach mój śmiech i bukiety Rozdaję wokoło i jestem radosną Wichurą zachwytu i szczęścia poety, Co zamiast człowiekiem, powinien być wiosną. Kazimierz Wierzyński, (Zielono mam w głowie) Zadanie 1 Które zdanie stanowi najlepszy komentarz do wiersza
Dzieciństwo Kiedy miał sześć lat, był ojcem i matką dla młodszego rodzeństwa. W siódmym roku życia poszedł do fabryki nawijać szpulki. W ósmym dostał się do innej fabryki. Nowa jego funkcja była nadzwyczaj prosta – siedział trzymając w ręce mały kijek i nadawał kierunek spływającej przed nim, niby strumień, masie sukna. Ale gdy skończył dziewięć lat, stracił miłe zajęcie. Powodem tego była odra. Kiedy wyzdrowiał, trafiła mu się praca w
Wędrówka A jak sobie wieczorem po ulicy chodzę, Z podniesionym kołnierzem przy wytartym palcie, Jak wiem, że nie masz celu mej codziennej drodze, Chyba; podeszwy zdzierać na szorstkim asfalcie; Jak sobie naprzód idę, młody i wspaniały, Jak wsadzę do kieszeni twarde, suche pięście, – To jakbym brzemię dźwigał, przewalam się cały: We mnie to się przewala me pijane szczęście! Julian Tuwim, (A jak sobie wieczorem) Zadanie 1 Jaki jest cel
Tolerancja – co to jest? Tolerancja to umiejętność zaakceptowania odmienności. Tolerować to: widzieć odrębność innych ludzi i akceptować ją; być otwartym na czyjeś poglądy; rozumieć racje drugiej strony; nie żywić wrogości do kogoś tylko dlatego, że jest inny niż my. Tolerancja to umiejętność zaakceptowania odmienności Odmienność może przybierać różne formy. Inny kolor skóry, inna narodowość, przynależność do innej subkultury, inne pochodzenie społeczne, inny stan portfela, inna religia, inny stan zdrowia (ludzie
Cechy młodości: wiara w ideały; entuzjazm, radość z życia; bunt; spór ze starszym pokoleniem: dzieci kontra rodzice spory „epokowe”, np. romantycy kontra klasycy, pozytywiści kontra romantycy; potrzeba przyjaźni i miłości; poszukiwanie autorytetów; szaleństwo. Wiara w ideały Kto? W co wierzył? Ikar. W to, że ludzkie możliwości są nieograniczone. Wzbił się ku słońcu i przypłacił to śmiercią. Prometeusz W to, że ludzie mają prawo do szczęśliwego życia. Jak się to objawiało? Przeciwstawił się bogom i został
Wieś „spokojna i wesoła” O wyższości życia wiejskiego przekonywali dwaj wybitni poeci renesansu – Jan Kochanowski i Mikołaj Rej. Fraszki Na dom w Czarnolesie, Na lipę, pieśni Serce roście, Pieśń świętojańska o Sobótce ukazują uroki życia ziemianina. Zdecydowanie lepiej być gospodarzem niż podróżnikiem, żołnierzem lub dworzaninem, ponieważ: ziemianin żyje w ścisłym związku z przyrodą; jego rytm pracy i odpoczynku jest niczym nie zakłócony, naturalnie wyznaczony przez pory roku; cieszy się powszechnym szacunkiem, o ile sam nie szczędzi wysiłku
Bogowie antyczni: kapryśni, ludzcy, słabi Z mitologii greckiej i rzymskiej wynurza się świat wielu bogów (politeistyczny), podobnych do ludzi, niekiedy słabych, małostkowych i mściwych. Nie są to bogowie tak do końca wszechmocni. Ograniczają się wszyscy nawzajem, kłócą i walczą o wpływy, a poza tym… wszyscy muszą podporządkować się tajemniczemu Fatum – przeznaczeniu. Nie są dalecy od spraw śmiertelników, mocno ingerują w ich życie. Mają swoich ulubieńców i wrogów, wśród innych bogów i wśród ludzi. Kochają np. Syzyfa, którego
Co to znaczy, że literatura była i jest zapisem ludzkiego zmagania się z samym sobą? Główny bohater literatury: człowiek. Główny jej temat: ludzkie losy, zazwyczaj pełne przeszkód, rozterek i problemów. „Ale bojowanie byt nasz podniebny” – pisał o ludzkim życiu Mikołaj Sęp-Szarzyński. Z czym musimy walczyć? Z otaczającym światem. Przecież „człowiek jest trzciną najsłabszą w przyrodzie” (Pascal). Łatwo go zniszczyć, zabić. Czasem musimy walczyć z innymi ludźmi. Najwięcej problemów ma jednak swoje źródło w samym człowieku. Zmagamy się z naszą
Co to znaczy, że literatura była, jest i będzie zapisem norm moralnych? Docere, movere et delectare (uczyć, wzruszać i bawić) – to klasycystyczne założenie wywodzi się jeszcze z antyku. Wielu późniejszych pisarzy powracało do tej zasady, w której na pierwszym planie pojawia się nakaz uczenia czytelników, by umieli wybrać między dobrem a złem. Każdy z nas staje przed takimi wyborami. Są one niełatwe: zło bywa bardziej pociągające, inni starają się wpłynąć na nasze decyzje. Wśród
Na czym polega ta właściwość literatury? Kreowanie nowych światów jest zaprzeczeniem mimetyczności. Antyczna zasada mimesis mówiła o naśladowaniu natury. W utworach respektujących tę zasadę świat jest odbiciem tego, który istnieje realnie. Artystom nie wystarcza jednak odtwarzanie. Jest w nich wielka potrzeba pokonywania ograniczeń, tworzenia czegoś nowego. Stąd literatura kreacyjna – dzieła tego typu nie są zapisem otaczającego świata, ale raczej wyobraźni pisarza. A ta jest przecież nieograniczona… Twórcy budują więc nowe światy zaludnione przez
Motyw literacki – POWRÓT Kierunki powrotów: DO ŻRÓDEŁ I NATURY DO KRAINY DZIECIŃSTWA DO DOMU I RODZINY DO WIARY DO PRZESZŁOŚCI DO DOMU DO RZECZYWISTOŚCI Motyw powrotu do domu i rodziny Tego literackiego powrotu do domu nie da się porównać z powrotem żadnego innego bohatera. Opuszczając Troję, Odyseusz liczył, że najdalej po dwóch tygodniach powróci do Itaki – stało się jednak inaczej. Aż dziesięć lat trwała jego tułaczka, której poświęcony jest
Materiał według zagadnień Dwie definicje Platońska koncepcja teatru mundi Platon zakłada, że świat został stworzony przez Demiurga, który każdemu człowiekowi wyznaczył określoną rolę, wyreżyserował jego życie. Dlatego też ludzie przypominają marionetki w teatrze świata poruszane wolą istoty wyższej i pozbawione wpływu na własny los.Z koncepcją tą ściśle związane jest Fatum, antyczne bóstwo przeznaczenia i nieodwołalnej konieczności. To jego wyroki zaciążą nad Edypem bezskutecznie próbującym uniknąć przepowiedni pytyjskiej oraz nad jego
Motyw literacki – MATKA W literaturze istnieją odwieczne, stałe sposoby wyidealizowanego przedstawiania matek: Matka cierpiąca (Mater Dolorosa) Lament świętokrzyski – obraz matki (pozbawionej w utworze cech boskich), stojącej pod krzyżem, na którym zawieszono jej syna, jest jednocześnie alegorią rozpaczy i bezradności wszystkich cierpiących matek (częsty zwłaszcza w średniowieczu motyw Stabat Mater Dolorosa – Stała Matka Boleściwa). Pani Rollisonowa z III cz. Dziadów Adama Mickiewicza, która przychodzi do Nowosilcowa, aby dowiedzieć się o swojego więzionego i torturowanego
Sztuka W pracach pisemnych może pojawić się pytanie: o definicję sztuki, o jej rolę i pozycję w świecie wartości człowieka – i o „własne zdanie” w tej sprawie. Poglądy oscylują pomiędzy dwoma tradycyjnymi biegunami: od hasła „sztuki dla sztuki”, posągowego ideału – ponad tłumem i obmierzłym praktycyzmem – do „służebnicy społecznej” – wizji sztuki jako pouczającego medium, nauczyciela narodów, nośnika idei, czyli sztuki utylitarnej. Dywagacje na ten temat nie mogą
Możliwe tematy: Wierność ideałom młodości czy kariera i nadzieja na sukces życiowy? Moje refleksje na temat wyborów moralnych bohaterów litera–tury polskiej okresu pozytywizmu, Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego. Szczęście osobiste a obowiązek wobec kraju i społeczeństwa w życiu bohaterów Adama Mickiewicza i S. Żeromskiego Świat wolności i ideałów w wybranych ut–worach literatury polskiej i obcej po roku 1918. Być albo mieć to alternatywa, przed którą staje każdy człowiek. Scharakteryzuj bohaterów
Jak może brzmieć temat? Pies – największy przyjaciel człowieka. Rozwiń w oparciu o znaną Ci literaturę i film. Zwierzęta jako bohaterowie literatury i filmu. Gdyby zwierzęta potrafiły mówić, to zapewne człowiek dowiedziałby się wielu gorzkich prawd o sobie. Forma dowolna. Mały, kudłaty i bezradny… A jednak to mój najlepszy przyjaciel. Zwierzęta – najsympatyczniejsze postacie literatury. Literacki lub filmowy bohater zwierzęcy, który dostarczył Ci najwięcej wzruszeń. Co sądzisz o zwierzętach? Czy masz wśród nich przyjaciół – prawdziwych lub literackich?
ROZPRAWKI 1. Człowiek walczy ze swoją słabością i gdy ją pokonuje, wtedy dowodzi, że jest wielki. Jakie postacie przywołać? Postacie literackie: Robinson Crusoe z powieści Daniela Defoe, Santiago ze Starego człowieka i morza Ernesta Hemingwaya. Postacie historyczne i współczesne: Sportowcy – Marek Kamiński, Jan Paweł II – ostatnio coraz częściej pokonuje słabość fizyczną, chorobę, ale mądrość papieża dowodzi jego wielkości. Na czym polega wielkość, prawdziwa wartość człowieczeństwa? Pytanie trapi literatów od dawna. Ten temat
– Co to jest przyjaciel? – zapytano filozofa, bowiem ludzie od zawsze lubili udawać się do filozofów po najprostsze odpowiedzi. – Alter ego – odparł Zenon z Elei czterysta sześćdziesiąt lat przed naszą erą. (Alter ego – drugie ja, ktoś, komu można ufać jak sobie.) O co może zapytać autor tematu? Czym przyjaźń jest w życiu człowieka? (Wypowiedź poprzyj przykładami z literatury, sztuki, filmu, może twórczości własnej). „Prawdziwych przyjaciół poznaje się
Polska. Obrazy literackie Ojczyzna – okręt na wzburzonym morzu To bardzo stary i utrwalony w świadomości Polaków topos: oto ojczyzna jawi się jako okręt w czasie burzy, albo nawet tonący, a jego pasażerowie to naród, który winien myśleć o ratowaniu statku. Pierwszym, który rozpropagował ten obraz, był: Piotr Skarga Kazania sejmowe „Głupi tłumoczki swoje opatruje, gdy okręt tonie” – grzmiał najsłynniejszy polski kaznodzieja, ostro krytykując egoizm Polaków, którzy najpierw myśleli o sobie i majątkach, a potem o ojczyźnie. Juliusz