Motywy do prac pisemnych (GIM)
Królestwo baśni Dobre wróżki, smoki, czarownice, dzielni rycerze i piękne księżniczki. Pamiętasz je z dzieciństwa. Żyją do dziś w baśniach braci Grimm, Tołstoja, Charles’a Perraulta [czyt. Pero] i pięknych baśniach Dalekiego Wschodu. A także w wielu, wielu innych, które, być może, Ty znasz, a ja nie. Piękne są baśnie i legendy rosyjskie, afrykańskie, indiańskie. Każde z nich mają swoją specyfikę, np. w baśniach wschodnich króla zastępuje sułtan, a latające dywany występują
Motyw snu w sztuce i literaturze Sen to wdzięczny motyw realistycznych obrazów. Przedstawiano często na obrazach śpiące kobiety, śpiące dzieci, niemowlęta śniące przy piersi matki. Wystarczy przywołać choćby Śpiącego Stasia – obraz Wyspiańskiego. Sen kojarzy się z odpoczynkiem, spokojem, pięknem, ale czy tylko? Zastanówmy się jeszcze raz, głębiej, nad motywem snu. W niektórych sytuacjach sen kojarzy się z koszmarem, niepokojem, a nawet śmiercią. W malarstwie i sztuce przedstawiano często sen jako młodzieńca ze skrzydłami, którymi otula śpiących
Można podróżować z zamiłowania – w poszukiwaniu przygód, skarbów. Można też tułać się po świecie w poszukiwaniu spokojnego miejsca. O wszelkich rodzajach podróży – jej przyczynach i efektach możesz dowiedzieć się z historii, literatury i sztuki. Podróż To najlepszy sposób na ukazanie bohatera w różnym świetle, jego zachowania wobec nieprzewidzianych zdarzeń. Dzięki podróżom bohater zdobywa wiedzę, dorośleje, zmienia się. A przy okazji utwór staje się ciekawy, pojawiają się nowe postacie i nowe miejsca. Jakie znasz przyczyny podróży? z własnej woli
Jakie są znaczenia słowa dom? Mówiąc najprościej, dom to miejsce, w którym żyjemy. Ale w literaturze, a także w życiu codziennym słowa dom używamy w co najmniej trzech znaczeniach: Dom = miejsce zamieszkania Tego znaczenia używamy najczęściej. Dom ma dach, ściany, jest duży albo niewielki. Bogaty albo skromny. Przykładowe zdanie: W moim domu nie ma zbyt wielu mebli. Dom = rodzina Wszyscy członkowie rodziny – przedstawiciele kilku pokoleń tworzą wspólnie dom, grupę ludzi spokrewnionych ze
Tradycja – co to jest? Tradycja (pochodzi z łaciny od słowa „przekaz”) to wg encyklopedii przekazywane z pokolenia na pokolenie treści kulturowe (poglądy, wierzenia, sposoby myślenia, normy postępowania, obyczaje), które dana społeczność wyróżnia spośród całokształtu dziedzictwa kulturowego jako ważne i niezbędne do kształtowania teraźniejszości i przyszłości. Co to znaczy? Tradycja to coś, czego nie podważamy, co przyjmujemy jako istotny składnik naszego życia. Tradycja jest nam potrzebna, ponieważ dzięki niej czujemy się jednością kulturową, odróżniamy
Obyczaje na co dzień i od święta Gość w dom, Bóg w dom, to znane i stare przysłowie. Co oznacza? Obowiązek i tradycję serdecznego przyjęcia wszystkich gości. Tak, aby czuli się w naszym domu wyjątkowo. Prawie jak Bóg. W jaki sposób powinna objawiać się nasza gościnność? Poprzez odpowiednie przygotowanie mieszkania (sprzątamy), posiłku dla gościa, serdeczne potraktowanie (poświęcamy gościowi czas i uwagę, rozmawiamy z nim). Na co dzień Słowa na powitanie i pożegnanie (dzień dobry, witam, do zobaczenia,
Szlachta – co to znaczy? Szlachta wzięła się z rycerstwa. Pamiętamy, że w średniowieczu najwyższą świecką klasę społeczną stanowili rycerze, którzy posiadali swój herb, zawołanie, byli na rycerzy pasowani i swoje rycerstwo dziedziczyli po ojcu. Rycerzem mógł być tylko syn rycerski, chyba że jakiś człowiek wielce się zasłużył, np. w walce, i otrzymał w nagrodę rycerstwo od władcy (był nobilitowany). Z tychże rycerzy zaczęła się u schyłku średniowiecza wyodrębniać szlachta – stan społeczny, grupa ludzi podobnych do siebie,
1. „Miasto przeklęte” – czy zgadzasz się z twierdzeniem, że wywiera ono destrukcyjny wpływ na życie człowieka? Ta praca wymaga starannego przemyślenia zarówno doboru materiału (podporządkowujesz go tezie), jak i argumentów. Masz prawo odwołać się do wszelkiego rodzaju tekstów kultury – dzieł literackich, filmów, musicali, przedstawień plastycznych. Głównie jednak zastanowisz się nad tym, jak miasto oddziałuje na psychikę i moralność człowieka. Zdecydowanie łatwiej będzie Ci dobrać ze znanego materiału argumenty popierające tezę, ale możesz
Swój człowiek Skąd to określenie? Swój człowiek, swojak – to ktoś, kogo jesteśmy pewni. Nie zawiedzie, nieraz już sprawdził się w trudnych sytuacjach. Przyjaciel? To może za duże słowo, bo przecież przyjacielowi się zwierzamy, powierzamy mu swoje sekrety. A swojakowi niekoniecznie, wystarczy krótka rozmowa i wszystko jest jasne. Gdzie szukać swojego człowieka? Wśród rówieśników, czyli w klasie, drużynie harcerskiej, klubie sportowym. Swoje może być też miejsce – na przykład ławka na osiedlu, świetna do
Piękne, uduchowione postacie. Widzimy je na religijnych obrazach, wierzymy, że opiekują się nami. Święta, anielska cierpliwość Skąd to określenie? Mieć do kogoś anielską cierpliwość – tak czasem mówimy. Ktoś rozrabia, jest nieznośny i po prostu daje w kość, a ktoś inny znosi to z cierpliwością wręcz nieziemską. No po prostu anielską. Bo anioły to istoty łagodne, spokojne, stworzone po to, aby służyć Bogu, a i nam, ludziom, pomagać w życiu i kontakcie z Bogiem. Lucyfer też był aniołem
Gość w dom, Bóg w dom. Skąd to powiedzenie? Gość w dom, Bóg w dom to znane i stare przysłowie. Co oznacza? Obowiązek i tradycję serdecznego przyjęcia wszystkich gości. Tak aby czuli się w naszym domu wyjątkowo. Prawie jak Bóg. W jaki sposób powinna objawiać się nasza gościnność? Poprzez odpowiednie przygotowanie mieszkania (posprzątanie), posiłku dla gościa, serdeczne potraktowanie (poświęcamy czas i uwagę, rozmawiamy). Staropolska gościnność Pan Tadeusz Adama Mickiewicza – choć początek wieku XIX to
Na początku było Słowo Skąd to określenie? To cytat z Nowego Testamentu. Tymi właśnie słowami rozpoczyna się Ewangelia Świętego Jana. O słowie w literaturze Jak można pisać o słowie w literaturze, skoro wiadomo, że cała literatura to nic innego jak tylko słowa – będące odzwierciedleniem wyobraźni, poglądów artystów. Za pomocą słów w literaturze tworzone są nowe światy, opisywane miejsca, charakteryzowani bohaterowie, przedstawiane dynamiczne wydarzenia. Jednym słowem – wszystko. Pierwsze słowo Uważa się, że pierwszym
Krzyż pański. Skąd to określenie? Źródła możemy się doszukiwać w Nowym Testamencie. Mieć z kimś krzyż pański – męczyć się z kimś strasznie, cierpieć z czyjegoś powodu. O krzyżu w literaturze: Przede wszystkim w Nowym Testamencie, w Ewangeliach, które dokładnie opisują mękę i śmierć Jezusa Chrystusa na krzyżu. Dziady, cz. II Podczas dziadów (ludowy obrzęd o pogańskim rodowodzie, który obchodzony był na Litwie przez wiele lat po przyjęciu chrześcijaństwa) opisanych w dramacie Dziady Adama Mickiewicza, Guślarz chcąc zapanować nad zjawami
Starannie uwite, schowane przed niebezpieczeństwem daje szansę wychowania zdrowych i silnych piskląt. Tak jest w świecie ptaków. A u ludzi? Skąd to określenie? Z obserwacji przyrody. Ptaki fascynowały ludzi od wieków – nie tylko dlatego, że obdarzone skrzydłami wydają się bardziej swobodne i niezależne niż jakiekolwiek inne stworzenie. Ptaki są podziwiane także ze względu na swój niezwykły instynkt, który wielu z nich każe co roku po bardzo trudnej wędrówce z ciepłych krajów wracać do tego samego
Szerokiej drogi! Skąd to powiedzenie? Z życia codziennego. Tak życzymy kierowcom, mając nadzieję, że nic złego im się po drodze nie przytrafi. Droga ma być szeroka, aby nie doszło na niej do kolizji. Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu Tak uważano w czasach starożytnego imperium rzymskiego. Rozrastając się, imperium rzymskie potrzebowało dobrych szlaków komunikacyjnych. Na tyle solidnych, aby wędrować mogła po nich armia. I drogi takie zostały zbudowane – szerokie, z kamienia. Były tak
Co oznacza? Syzyfowa praca to praca ciężka, bezcelowa, nieprzynosząca zamierzonego efektu. Ale, oczywiście, nie chodzi tu tylko o wtaczanie kamienia. Tak jak mitologiczny Syzyf wielu ludzi zmaga się z czymś, co jest silniejsze od nich, czego nie da się pokonać. A jednak próbują. Bo to właśnie ten wysiłek, nadzieja, walka z własnymi słabościami jest najważniejsza. Skąd to określenie? Z mitologii greckiej. Mit o Syzyfie to jeden z tych, które pamiętać trzeba! Syzyf był słynącym ze sprytu
Mieć złamane serce, zajęcze lub gołębie albo wręcz przeciwnie – nie mieć wcale serca. Czy to możliwe? Tak, w naszym języku i w literaturze. Bo serce daje naprawdę dużo możliwości. Skąd te określenia? Źródeł związku frazeologicznego zazwyczaj doszukujemy się w Biblii (tak jest na przykład z „jabłkiem Adama” czy „wdowim groszem”) lub mitologii (stąd pochodzi „złote runo” i „nić Ariadny”) czy historii („przekroczyć Rubikon”, „kruszyć kopie”). Jednak wiele frazeologizmów swoje źródło ma… po prostu w codziennym
Dom – początki Adam i Ewa – pierwsi rodzice Gdy Bóg stworzył pierwszych ludzi, Adam nazwał swoją towarzyszkę Ewą, co oznaczało dająca życie. Po zerwaniu jabłka z drzewa wiadomości dobrego i złego Adam i Ewa zostali wygnani z raju. Rozgniewany Bóg przepowiedział przyszłej matce wszystkich ludzi i jej następczyniom, że będą rodziły w ciężkich bólach. Ogromny ból towarzyszący rodzącej kobiecie jest więc karą, ale wraz z nim otrzymuje ona najpiękniejszy dar – dziecko. Hiob – człowiek pozbawiony rodziny
Wspólne korzenie Czym są źródła kultury? To inaczej korzenie współczesnej kultury. A więc takie zjawiska, okresy w przeszłości, które miały znaczący wpływ na ukształtowanie się współczesnej kultury, są dla niej podstawą, pierwowzorem. Kultura europejska wypływa z dwóch silnych źródeł: antyku i kultury judaistycznej. Antyk Kultura starożytnych Greków i Rzymian. Podstawa dla wielu dziedzin sztuki (architektury, rzeźby, teatru, poezji) i filozofii. Stąd wywodzi się idea demokracji. Stąd też pochodzi tradycja igrzysk olimpijskich. Starożytne wyobrażenia o świecie zawarte
Macierzyństwo Pojęcia Adopcja – usynowienie, uznanie czyjegoś dziecka za własne. Matka Polka – określenie, które pojawiło się w poezji Adama Mickiewicza (Do Matki Polki) i wielokrotnie powracało nie tylko w literaturze, ale także w życiu codziennym. Matka Polka to kobieta samodzielna, zdeterminowana, całe swoje życie poświęcająca dzieciom. W czasie wojny, okupacji rola matki Polki jest szczególnie trudna. Musi bowiem oswoić dziecko z walką, rozpaczą, cierpieniem i śmiercią. Pieta – znany motyw ze sztuki zwłaszcza średniowiecznej przedstawiający Matkę
