Zapamiętaj następujące typy dramatów:
- tragedia grecka (m.in. dramat antyczny),
- dramat szekspirowski (łamie reguły dramatu antycznego),
- dramat romantyczny (odwołuje się do osiągnięć Szekspira),
- dramat młodopolski (nawiązuje do dramatu romantycznego i szekspirowskiego),
- dramat współczesny (teatr absurdu lub antyteatr zaprzecza regułom wyznaczającym gatunki poprzednie).
Różnice w kompozycji
- tragedia grecka:
Antygona Sofoklesa- reguła trzech jedności: miejsca, akcji, czasu;
- podział na stasimony i epejsodiony;
- obecność chóru;
- zasada decorum;
- imię bohatera w tytule;
- ograniczona do trzech ilość osób na scenie;
- niezmienność charakterologiczna postaci (daną postawę reprezentuje od początku do końca).
- dramat szekspirowski:
Hamlet Szekspira- zerwanie z regułą trzech jedności;
- odział na akty i sceny;
- eliminacja chóru;
- przemieszanie stylu i osób: wysoki obok niskiego, wątki tragiczne obok komicznych, czyli odejście od decorum;
- wprowadzenie osób i wątków baśniowych, fantastycznych sceny zbiorowe;
- zmienność psychologiczna postaci (np. przemiana lady Makbet).
- dramat romantyczny
Dziady Mickiewicza- także zrywa z zasadą trzech jedności, całość d. romantycznego cechuje:
- kompozycja otwarta, tzn. luźne powiązanie poszczególnych scen-wysepek;
- luki w akcji, niejasny finał
- obecność bohatera romantycznego;
- sceny fantastyczne, baśniowe, groteskowe;
- synkretyzm rodzajów literackich – elementy liryki i epiki wprowadzone do dramatu.
- dramat młodopolski
Wesele Wyspiańskiego- czerpie ze wszystkich dotychczasowych osiągnięć, a także z nowatorskich reform teatru europejskiego
- zachowuje zasadę trzech jedności jak u Szekspira;
- wprowadza motywy baśniowe i fantastyczne jak w dramacie romantycznym tematyka, fantastyka, tajemniczość, bezpośrednie nawiązania;
- ogromna rola symbolu w dramacie młodopolskim;
- antyteatr
Kartoteka Różewicza- absurd, groteska, paradoks jako reguły komponujące zdarzenia lub portrety postaci;
- symultanizm miejsca i czasu;
- bohater – everyman, pozbawiony cech indywidualnych, reprezentant ogółu;
- bohater bierny – antybohater, pozbawiony aktywności motywującej bieg akcji.
Zobacz: