Search Results for "Quo vadis"
Średniowiecze kult Arystotelesa, Wergiliusza (jest przewodnikiem w Boskiej komedii Dantego); Renesans W szkolnictwie i na uniwersytetach czyta się wówczas dzieła greckiego filozofa Arystotelesa, z filozofów rzymskich popularni są Seneka i Cycero. Twórczość Kochanowskiego Odprawa posłów greckich – została oparta na tragedii starożytnej. motyw arkadyjski w Pieśni świętojańskiej o sobótce, tłumaczenia pieśni Horacego, nawiązania do filozofii epikurejskiej (Miło szaleć, póki czas po temu) i stoickiej, przywoływanie postaci mitologicznych (fraszka O miłości, Pieśń o dobrej sławie); Barok poezja, odwołująca się często dla
Eliza Orzeszkowa Czołowa pozytywistka polska była rozwódką – a w wieku XIX wcale nie była to rzecz powszechna. W dodatku jej mąż był patriotą powstańcem – zesłano go na Sybir po klęsce powstania styczniowego. Orzeszkowa nie podążyła za nim, pozostała w kraju, sprzedała majątek, zamieszkała w Grodnie – i unieważniła małżeństwo. Dlaczego tak postąpiła? Bo nie kochała Piotra Orzeszki. Wydano ją za niego za mąż ze względu na majątek, gdy tylko skończyła warszawską pensję sakramentek. Taki
Nawiązania do Biblii W poezji – dawnej i współczesnej – znajdujemy wiele utworów poświęconych różnym motywom biblijnym: wizji końca świata, tematowi szatana, śmierci, postaciom biblijnym. Swoisty rozdział tworzą przekłady – choćby psalmów, z którymi zmierzyć się chcieli najbardziej utalentowani poeci świata. Proza gęsta bywa od biblijnych aluzji, czasem motyw taki pojawia się w tle – jak w Wieży Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, bywa główną materią – jak w Mistrzu i Małgorzacie Michaiła Bułhakowa. Innym razem Biblia jest kluczem do
To utwory krótkie, czyta się je łatwo, często ze śmiechem, lecz jest to śmiech przez łzy, niepozbawiony goryczy. Świadczą o tym, że Czechow był świetnym obserwatorem życia. Rozglądając się dokoła, wybierał takie sytuacje, które prezentowały prawdę o człowieku i ówczesną rzeczywistość – lata osiemdziesiąte dziewiętnastego wieku w Rosji. Smutna była ta rzeczywistość i jej obywatele, lecz potrafił Czechow dostrzec w niej także aspekty komiczne. Każde opowiadanie to przykład z życia unaoczniający ludzkie śmiesznostki, wady, słabości ludzkiej psychiki.
Jak odróżnić prozę od liryki i dramatu? Zwróć uwagę na: Temat W liryce najczęściej będą to: opis przeżyć wewnętrznych, wyznania, subiektywny odbiór świata, opis krajobrazu. Dla epiki charakterystyczna jest fabuła – czyli ciąg zdarzeń, akcja. W liryce o akcji nie ma mowy – tutaj dominuje opis. Chociaż… jest wyjątek! To ballada, która mimo narratora i fabuły jest gatunkiem na pograniczu liryki i epiki. Zapamiętaj ten wyjątek – w każdym innym przypadku
Historia jest nauką o minionych dziejach ludzkości. Jest też nauczycielką życia – jeśli ktoś chce się uczyć. Jest tematem wielu ksiąg, ale też jest rzeczywistością, która tworzy się na naszych oczach. Możemy mieć wpływ na jej bieg – ale tylko czasem. Częściej jest siłą odgórną, nadrzędną, żywiołową, która jak przystało na „wicher historii” rujnuje zwykłe życia porządnych ludzi. Powtórka według zagadnień Człowiek a historia Jak historia rujnuje i zmienia życie jednostek
Bohater literacki jest bardzo ważnym elementem w kompozycji tekstów. Może też być częstym obiektem pytań w testach egzaminacyjnych. Poznaj bohatera To o nim czytamy. Fabuła – dotyczy zdarzeń w jego życiu. To on z reguły jest „wykonawcą” zdarzeń – a więc całym motorem akcji. Z bohaterem czytelnik się utożsamia, współczuje mu, irytuje się na niego i… pisze jego charakterystykę na lekcjach literatury. Te przywileje dotyczą bohatera głównego. Obok niego znajdują się oczywiście bohaterowie poboczni, a może też zaistnieć
Trzy kluczowe tropy stylistyczne, to epitet, porównanie i metafora. Podstawowe dla poetów, którzy nie chcą zwyczajnie opisywać świata i podstawowe dla uczniów analizujących wiersz. Trzeba umieć je rozpoznać i określić ich funkcje. Tropy stylistyczne Czemu są tropami, chwytami, figurami stylistycznymi? Kiedy powstaje wiersz, poeta używa rozmaitych zabiegów (chwytów), by nie mówić zwyczajnie, lecz mową poezji. Tych sposobów jest mnóstwo: można wszystkie wyrazy zaczynać od tej samej litery, ktoś wpadnie na
Rodzi się realizm Realizmem nazywamy epokę w II połowie XIX wieku – prąd ukształtowany w literaturze i sztuce około roku 1850 – ale dlatego, że dominuje w nim sposób tworzenia znany ludzkości już wcześniej – jego twórcy pragnęli odwzorowywać rzeczywistość. Realizm to ponadczasowa metoda twórcza – wszelkie dążenia artystów różnych epok do odtworzenia rzeczywistości z maksymalnym obiektywizmem i naciskiem na ukazanie prawdy i życia codziennego, stosowana od antyku do dziś.
W pozytywizmie dominuje proza Chyba nigdy przedtem w polskiej literaturze proza nie była tak ważna i nie miała tak wybitnych osiągnięć. Podstawowym gatunkiem literackim została, oczywiście, powieść. Najpierw modna była powieść tendencyjna (np. Marta), potem powieść realistyczna (np. Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej). Powieść tendencyjna Była skomponowana tak, by udowadniać założoną z góry tezę – np. konieczność kształcenia warstw niższych. Zrodziła się z postulatów utylitaryzmu. Oznacza to, iż ma ona nie tylko bawić, ale przede
Realizm tendencyjny – powieści i nowele z tezą Cel utworu: udowodnić słuszność tezy i rozpropagować ją! Przykład: Janko Muzykant Henryka Sienkiewicza. W realizmie tendencyjnym – autorskim pomyśle pozytywistów warszawskich – utwór, cała jego treść i styl, służy ilustracji określonej tezy społecznej. W myśl utylitarystycznych zasad pozytywistów literatura ma służyć społeczeństwu, zwłaszcza idei pracy organicznej. Pisarz wykrywa wady systemu społecznego, aby następnie przerysować je nieco w swoim utworze i w ten
Centrum kulturalnym pozytywizmu była Warszawa. Tu też ideologia tej epoki utrzyma się najdłużej. Gdy Kraków ogarnie szaleństwo młodopolskie, tu wciąż trwać będą okopy dawnego, rozsądnego programu. Tu tworzyć będą Orzeszkowa, Prus, Sienkiewicz, Chmielowski. Warszawę drugiej połowy XIX wieku najlepiej poznajemy dzięki Lalce. Krakowskie Przedmieście, Aleje Ujazdowskie, Łazienki – te same co dziś. Za to poważnie awansowało Powiśle. Wówczas była to dzielnica biedoty i panien pośledniej profesji. O modzie ówczesnej prawi pismo kobiece
Ułóż w punktach plan jednodniowej wycieczki klasowej do któregoś z miast europejskich. Forma Plan wydarzeń to przedstawienie w punktach najważniejszych zagadnień. Przywykleś (po przeczytanej lekturze) do sporządzania planu wydarzeń w utworze. Tym razem należy przedstawić plan wycieczki. Można potraktować zadanie bardzo podobnie jak pisanie planu wydarzeń utworu. Należy wybrać miasto, o którym cokolwiek wiedziesz. Zastanów się, dokąd chciałbyś pójść lub dokąd najczęściej udają się wycieczki. Albo wystarcz odtworzyć plan ostatniej Twojej szkolnej wycieczki. Ważne! Miejsce,
Opisz historię Winicjusza i Ligii, dowodząc, że: miłość jest siłą odmieniającą ludzi. Propozycja pracy: On – młody rzymski patrycjusz, żołnierz walczący wcześniej z Partami, energiczny i porywczy. Był „pięknym i atletycznym młodzieńcem”. Ona – córka władcy Ligów, zakładniczka wychowywana w domu Aulusów, delikatna i wrażliwa. Miała „twarz różową i przezroczą, i świeże usta jakby do pocałunku złożone, i niebieskie jak lazur mórz oczy, i alabastrową białość czoła, i bujność ciemnych włosów [..] ”. Miłość Marka Winicjusza i Ligii jest w powieści Sienkiewicza najważniejszym
Pan Wołodyjowski W ostatnim tomie Trylogii Sienkiewicz przybliża postać Michała Wołodyjowskiego – mistrza szabli polskiej, osobę, która występuje we wszystkich trzech tomach. Mały Rycerz nie jest już młodzieńcem, i choć ojczyźnie wiernie służył, los nie odpłacił mu szczęściem do niewiast. Kiedy już miał się żenić z Anusią Borzobohatą-Krasieńską, panna mu zmarła i zbolały pan Michał zdecydował się porzucić rzemiosło wojenne i pójść do klasztoru. I w tym miejscu rozpoczyna się ostatni tom Trylogii, nieco odmienny od
Krzyżacy Treści związane z lekturą, potrzebne do egzaminu Rycerstwo – wzór rycerza i rycerskie obyczaje Bardzo przyjemny i możliwy motyw – bo autorzy testów lubią wracać do tradycji – nie tylko polskiej. Uwaga – tradycja rycerska to nie tylko polska, ale właśnie prawdziwie europejska. Wzór rycerza średniowiecznego znamy doskonale – to tytułowy bohater Pieśni o Rolandzie. Wcześniejsi to rycerze antyczni – bohaterowie Iliady: Achilles, Hektor, Odys… Późniejsi: szlachta sarmacka w
