Search Results for "Quo vadis"

POZYTYWIZM – TABELA

POZYTYWIZM  (1864-1890)  Początek 1864 – klęska powstania styczniowego, pożegnanie ideałów romantyzmu Koniec 1890  – początek Młodej Polski, debiuty poetów młodopolskich, jak: Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leopold Staff Epoka – następca wielkiego romantyzmu. Epoka po klęsce powstania styczniowego – czas żałoby narodowej i rozczarowania ideą walki, spisku, buntu. Czas kultu pracy, użyteczności, ponownej wiary w naukę. Czas prozy. Cztery hasła pozytywistów warszawskich praca u podstaw – rozwój szkolnictwa podstawowego, szerzenie oświaty

Maturalne ABC

Nowa formuła egzaminu maturalnego z języka polskiego to wyzwanie dla wszystkich: i dla uczniów, i dla nauczycieli. Chociaż zapowiadana od trzech lat, dla zwykłego zjadacza chleba jej realny kształt zaczął się jawić dopiero po opublikowaniu Informatora maturalnego (www.cke.edu.pl) na początku roku szkolnego 2013/2014.  W dodatku zaczął się nie tylko jawić, ale i straszyć! Jakby tego nie było dosyć, na początku roku szkolnego 2014/2015 opublikowane zostały przykładowe pytania i wzorcowe realizacje

Rola tytułu

Tytuł należałoby uznać za wykładnik tematu utworu literackiego, w nim szukać wskazówek interpretacyjnych, odniesień kulturowych. Liczną grupę stanowią dzieła, których autor wykorzystuje imię, nazwisko, przydomek bohatera. Mamy więc: Makbeta (Szekspir), Balladynę (Słowacki), Konrada Wallenroda (Mickiewicz), Giaura (Byrona). Bywa i tak, że najbardziej wpływowa osoba nie zostaje zaszczycona, a świetnym tego przykładem jest Pan Tadeusz Adam (Mickiewicz) – tytułowy bohater jest postacią pierwszego planu, ale wyraźnie ustępującą Jackowi Soplicy. W tytule

Władza i władcy

Władca powinien być: SPRAWIEDLIWY – a więc musi przestrzegać prawa. Może sam je ustanawiać, ale powinien liczyć się z tradycją i opinią swych poddanych. A przede wszystkim z konsekwencjami swoich decyzji. Sprawiedliwy władca nie faworyzuje i nie prześladuje nikogo z poddanych, wszystkich traktuje równo. Sądząc winnych, nie może kierować się emocjami, ale zasadami prawa i dobrem państwa. ROZUMNY, MĄDRY – czyli odpowiedzialny za swoje decyzje. Powinien kierować się rozsądkiem, umieć ocenić panującą sytuację, powinien zasięgać opinii

Cierpienie – motyw do prac pisemnych

Dlaczego cierpimy? Cierpienie stanowi nieodłączny element ludzkiego życia. Tak jak miłość, radość, szczęście, tak i cierpienie jest jednym z wielu doznań ludzkich. Cierpimy, ponieważ mamy uczucia, nie jesteśmy obojętni. Utrata ukochanej osoby, nieszczęśliwe wydarzenie czy po prostu brak powodzenia w życiu to powód do cierpienia. Cierpienie objawia się płaczem, chęcią schowania się przed światem, tzw. czarnymi myślami. Czasem jest bardziej spektakularne – kiedy cierpiący krzyczy, złorzeczy Bogu, życiu, innym ludziom, chcąc w ten sposób

Zwycięstwo – jak o nim pisać?

W jakich ujęciach motyw zwycięstwa może się pojawić? Zwycięstwo w wojnie – wojny toczyły się we wszystkich epokach, toczą się także współcześnie. Zwycięstwo nad sobą samym, czyli nad własnymi słabościami, chorobą – to hasła wszystkich sportowców, podróżników, odkrywców. Aby coś osiągnąć, należy przede wszystkim uwierzyć we własne siły. Zwycięstwo idei – nawet kiedy pozytywny bohater umiera, zwycięża idea, którą on głosił. Zwycięstwo dobra nad złem – wszystkie znane Ci bajki z dzieciństwa

Miasto

Jak mogą być formułowane tematy? zwyczajnie: Twoje miasto – refleksje o miejscu, w którym mieszkasz. Twoje miasto – bliskie Ci czy obce? filozoficznie Miasto… To jedyna pustynia, jaka jest dziś dostępna (A. Camus). Rozwiń myśl, odwołując się do rozmyślań o swoim mieście. optymistycznie Miasto Twoich marzeń – jakie zmiany przeprowadziłbyś w swoim mieście? realistycznie Uroki i wady mojego miasta… Obojętne – czy mieszkasz dużym, czy małym mieście, obiecujesz sobie, że kiedyś to wszystko porzucisz. Z tego

Cele i powinności sztuki i artysty

Ze sztuką obcujecie od początku edukacji, dosłownie od klasy pierwszej szkoły podstawowej. Każdy wiersz, obraz, dzieło muzyczne należy do świata sztuki. Dlatego właśnie te zagadnienia z powodzeniem mogą stać się tematem pracy pisemnej. Co to jest sztuka? Dawniej: w starożytności pojęcie sztuki pojmowano szerzej. Wszelkie umiejętności, znajomość reguł i sposobów tworzenia zarówno garnków, jak i przemówień nazywano sztuką. To znaczenie bliższe było słowu technika, określało wiedzę, fachowość, umiejętność wyprodukowania czegoś. Nie przypisywano takiej działalności

Kobieta – motyw

Wybierz swój typ! Femme fatale – to kobieta fatalna, przynosi pecha każdemu mężczyźnie, z którym los ją zetknie. Kobieta-bohater – to typ rycerski, przejmuje funkcje męskie, przywdziewa zbroję, idzie walczyć. Kobieta-anioł – oczarowuje i rozkochuje w sobie romantycznego kochanka, z reguły jednak wychodzi za mąż za zupełnie nieromantycznego, brzuchatego bogacza. Kopciuszek – robi błyskotliwą karierę tylko dlatego, że jest ładna i dobra. Pojawia się w baśniach, ale my od stuleci mamy nadzieję, że może zdarzy się

Pisarze polskiego pozytywizmu. Co wiesz o ich życiu i dokonaniach?

Eliza Orzeszkowa, Bolesław Prus, Henryk Sienkiewicz – to główni przedstawiciele prozy polskiego pozytywizmu. Eliza Orzeszkowa Jej miastem pozostało Grodno. Urodziła się w grodzieńskich okolicach. Po nieudanym małżeństwie z Piotrem Orzeszką postanowiła samotnie zamieszkać w Grodnie, tutaj tworzyła i tu zmarła w roku 1910. Była autorytetem w swoim środowisku, zajmowała się działalnością społeczną i oświatową. Dwukrotnie typowano Orzeszkową do Nagrody Nobla, ale jej nie otrzymała. W roku 1905 – uhonorowany nią został Henryk Sienkiewicz. Pogrzeb Elizy Orzeszkowej był wielkim

Romeo i Julia Szekspira

Romeo i Julia Szekspira Lektura w epoce Stop! Jesteś w czasach elżbietańskich!   Romeo i Julia a epoka Szekspir renesansowy czy barokowy? Można powiedzieć ponadczasowy, twórca przełomu epok, ale: Renesansowy, bo najważniejszym tematem jego twórczości jest człowiek – ludzka natura, najważniejsze namiętności, wahania… To zgadza się z naczelnym założeniem humanizmu,a humanizm jak pamiętamy jest wyróżnikiem epoki zwanej renesansem.  Renesansowy, bo pokazuje człowieka w jego doczesnym życiu i podejmuje temat, jak

Władza – motyw literacki

Władza Literatura prezentuje i ocenia różne typy władzy. Literatura poucza sprawujących władzę. Literatura pokazuje dylematy i trud władzy. Literatura pyta o istotę i sens władzy.   Literatura rejestruje bieżące czyny władców Dylemat Kreona Starożytna tragedia Sofoklesa – Antygona – między innymi dotyczy zagadnienia władzy. Kreon ma swoje racje i choć przegrywa, to jego przegrana ma być przecież ponadczasowym pouczeniem dla władców tego świata. I jest! Jest – chociaż utwór liczy

Jak w literaturze polskiej rozwijała się powieść historyczna?

Zasadniczą cechą powieści historycznej jest czas akcji przedstawianych wydarzeń – musi być to epoka, która jest już dla pisarza historią, zamkniętym okresem dziejów. Druga sprawa to zasada, że prawda historyczna funkcjonuje jako tło powieści, teren, na którym obserwujemy fikcyjne dzieje najczęściej wymyślonych postaci.   Jak powieść historyczna rozwijała się w Polsce? Przed romantyzmem Czasy stanisławowskie – to doba pierwszej powieści nowożytnej i pierwszych prób tworzenia powieści historycznej. Przykładem mogą być: Franciszek Salezy

Jakie gatunki literackie uznasz za typowe dla epoki pozytywizmu?

W pozytywizmie dominuje proza. Chyba nigdy przedtem w polskiej literaturze proza nie była tak ważna i nie miała tak wybitnych osiągnięć. Podstawowym gatunkiem literackim została oczywiście powieść. Najpierw modna była powieść tendencyjna (np. Marta, Pan Graba Elizy Orzeszkowej), potem powieść realistyczna (np. Nad Niemnem). Powieść tendencyjna była skomponowana tak, by udowadniać założoną z góry tezę – np. konieczność kształcenia warstw niższych. Powieść realistyczna spełniała już inne założenia – ukazywała prawdę o ówczesnym świecie i o człowieku

Co Prus napisał oprócz Lalki?

Emancypantki – opowieść o smutnych losach Madzi Brzeskiej nie jest wcale pochwałą emancypacji. Wokulski był bohaterem nieprzeciętnym. Madzia jest przeciętną dziewczyną – wychowanką pensji dla panienek. Jest bohaterką, której marzenia przegrają z rzeczywistością. Osoba uczuciowa, początkowo ufna, a nawet naiwna, przeżyje zawód miłosny, w  efekcie czego zdecyduje się zamknąć w klasztorze. Feminizm wyśmiewa Prus, kreując postać panny Howard – głośnej rzeczniczki praw kobiet, która w gruncie rzeczy rozgląda się za mężem. Wybór Madzi i wartości prezentowane

Twórczość Henryka Sienkiewicza

Quo vadis Główni bohaterowie powieści rozgrywającej się w czasach pierwszych chrześcijan, to Marek Winicjusz i Ligia, Petroniusz, Pomponia Grecyna, cesarz Neron. Wątek miłosny rozgrywa się, jak to u Sienkiewicza, na tle wydarzeń historycznych – a tymi są tu prześladowania chrześcijan, wzrastanie i utrwalanie nowej wiary, jej ofiary i zwycięstwa. Chrześcijanką jest Ligia – córka wodza jednego z podbitych narodów (być może Słowianka), na chrześcijaństwo przejdzie też zakochany w niej Marek Winicjusz, w którym dokona się przemiana.

Rozprawka. Czego nie wolno Ci robić, pisząc rozprawkę?

Rozprawka – rady Nie wolno zbaczać z tematu. Na przykład jednym z literackich argumentów przydatnych do udowodnienia swoistego „sentymentu pozytywistów do roman­tyzmu, do wydarzeń związanych z walką o niepodległość” jest patriotyzm Henryka Sienkiewicza. I można, jak najbardziej, wykorzystać argument do takiego tematu Potop. Lecz – uwaga – jeśli komuś nagle przypomni się o szlachcie XVII wieku i poświęci sążnisty akapit tematowi sarmatyzmu – będzie ów cały akapit do wyrzucenia. Nie

Tytuł utworu TEST

Tytuł utworu TEST Sprawdź swoją wiedzę przed egzaminem 1. Do tytułów dobierz definicje. a) Robinson Crusoe b) Wesele w Atomicach c) Zemsta d) Chłopi A. Utwór o całej klasie społecznej, na pewno opisuje cechy środowiska wsi. B. Tekst, którego istotą jest zdarzenie, intryga. C. Utwór o dziejach postaci. D. Opis obyczaju, wydarzenia jednej nocy. Odp. …………………………………………………………………………………………………………………… 2. Czy tytuł Potop powieści Sienkiewicza uznasz za: a) dokładnie oddający treść powieści, b) metaforycznie nazywający zdarzenia

Prawda i fikcja w tekście TEST

Prawda i fikcja w tekście TEST Sprawdź swoją wiedzę przed egzaminem 1. Które z książek zalicza się do literatury faktu? a) Quo vadis b) Krzyżacy c) Kamienie na szaniec d) Potop Odp.  ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. Uporządkuj postacie: a) Historyczne:                                                          b) Fikcyjne: ………………………………………………………….           …………………………………………………………. ………………………………………………………….           …………………………………………………………. ………………………………………………………….           …………………………………………………………. ………………………………………………………….           …………………………………………………………. ………………………………………………………….           …………………………………………………………. Jacek Soplica, Napoleon, ksiądz Kordecki, Rudy, Telimena, Zagłoba, Władysław Jagiełło, Maćko z Bogdańca, Zawisza Czarny, Danusia Jurandówna. 3. Fikcja literacka jest cechą:

Konstrukcja tekstu prozatorskiego TEST

Konstrukcja tekstu prozatorskiego TEST Sprawdź swoją wiedzę przed egzaminem   1. W powieści Quo vadis wątek Winicjusza i Ligii jest: A. wątkiem pobocznym B. wątkiem podrzędnym wobec wątków głównych C wątkiem głównym D. żadna z tych możliwości Odp. ………………………………………………………………………………………………………………… 2 . Uszereguj wyrazy według znaczeń – od najbardziej ogólnego do najbardziej szczegółowego: wątek, fabuła, akcja, zdarzenie. l. …………………………………………… 2. …………………………………………… 3. …………………………………………… 4. …………………………………………… 3. Określ elementy świata przedstawionego w Krzyżakach Henryka