Search Results for "Zbrodnia i kara"

Archipelag GUŁag – Aleksander Sołżenicyn

Gdy popełniona zostanie zbrodnia, której sprawca jest znany, wymiar sprawiedliwości dąży do zebrania dowodów i wymierzenia kary. A jeśli zbrodniarzem jest państwo, a sąd nie stoi na straży sprawiedliwości? Wtedy broni ofiar i szuka prawdy – literatura. Książka – zagrożeniem dla państwa… Losy najważniejszej powieści Sołżenicyna, pisanego przez ponad 20 lat Archipelagu GUŁag, są równie dramatyczne jak losy jej autora. Już samo zbieranie materiałów było niebezpieczne, zwłaszcza że znajdowały się w

Balladyna – bohater literacki

Lektura: Balladyna Juliusza Słowackiego Pochodzenie: prosta, uboga dziewczyna. Razem z siostrą Aliną i starą matką, wdową, mieszka w  leśnej chacie. Cechy charakteru: leniwa, obłudna, zarozumiała, zła. Pozbawiona wszelkich zasad moralnych, więzy rodzinne nic dla niej nie znaczą. Aby wyjść za księcia, nie waha się przed zabiciem siostry i popełnieniem kolejnych zbrodni. Cel w życiu: zdobyć władzę i bogactwo. Aby spełnić swoje marzenie, jest w stanie popełnić zbrodnię, która pociąga za

Quo vadis Henryka Sienkiewicza

Czas i miejsce akcji Czas akcji: Akcja powieści przypada na końcowy okres panowania Nerona: 63-66 rok, zaś epilog przedstawia moment jego śmierci w 68 roku. Miejsce akcji: Rzym, dwór w Ancjum. Tytuł Tytuł powieści nawiązuje do sceny, która wydarzyła się na drodze appijskiej. Święty Piotr, za namową współwyznawców, zdecydował się opuścić Rzym, aby nie dosięgły go prześladowania Nerona. Chciał kontynuować nauczanie z dala od Rzymu, gdzie chrześcijanie byli skazani na zagładę. Przed oczami zrezygnowanego

Balladyna – pytania i odpowiedzi

Balladyna Co wiesz o autorze Balladyny? To Juliusz Słowacki (1809-1849) przedwcześnie zmarły jeden z trzech wieszczów polskiego romantyzmu, autor słynnych wierszy takich jak Hymn czy Testament mój, dramatów. Emigrant, autor patriotycznych utworów, o niewątpliwym talencie poetyckim i dramatycznym. Główny rywal Mickiewicza. Z czym kojarzy Ci się tytuł Balladyna? To imię głównej bohaterki, wymyślone przez Słowackiego, przywołuje na myśl balladowy, baśniowy klimat. Czy świat przedstawiony w Balladynie wygląda na realistyczny czy baśniowy? Baśniowy, z powodu fantastycznych postaci –

Test przedegzaminacyjny z polskiego

1. Jeśli nie wiadomo, kto jest twórcą dzieła, oznacza to: A. symboliczność sztuki B. anonimowość sztuki C. wiarygodność sztuki D. jednoznaczność sztuki Odp. B 2. Skojarz termin z odpowiednią dziedziną sztuki: wirtuoz    scenografia    baszta    fraszka A. literatura; B. architektura; C. teatr; D. muzyka Odp. wirtuoz – D; scenografia – C; baszta – B; fraszka – A. Przypomnijmy, że: wirtuoz – to występujący na koncertach wykonawca, który opanował w sposób mistrzowski grę na

Prawda i kłamstwo

Czym jest prawda? Po pierwsze Prawda to podstawa poznania świata. Coś jest prawdziwe, czyli jest zgodne z rzeczywistością. Opowiadamy zgodnie z prawdą, czyli opowiadamy dokładnie tak, jak było. Po drugie Wydarzenia prawdziwe, takie, które miały miejsce, nazywamy faktami. Można je udowodnić, potwierdzić zeznaniami świadków. Pamiętaj! Fakty są zawsze autentyczne. Dlatego nie mów „fakt autentyczny”. To błąd językowy, zwany tautologią (czyli masło maślane). Po trzecie Prawda jest podstawą etyki, czyli nauki o moralności. Prawda

Uczucia

Czym są uczucia? Uczucie to coś, co towarzyszy człowiekowi od urodzenia. Naukowo nazwać je możemy procesem psychicznym czy stanem emocjonalnym. Uczucie odzwierciedla nasz stosunek do otoczenia (innych ludzi), ale i do samego siebie. Uczucia motywują nas do wielu czynów, sprawiają, że zachowujemy się tak, a nie inaczej. Uczuciami tłumaczymy wiele naszych zachowań, np. „nie pomogę mu, bo go nienawidzę” albo wręcz przeciwnie „pomogę mu, bo go kocham” czy też „pomogę mu, bo

Dobro i zło – motyw

Czym jest dobro i zło? Dobro i zło to podstawowe pojęcia etyczne. Dobrem określa się wszystko to, co przynosi korzyść człowiekowi, nie powoduje niczyjej krzywdy, służy szczęś­ciu. Zło to przeciwieństwo dobra – jego skutkiem jest ludzka krzywda, nieszczęście. Skąd się wzięły te pojęcia? Istnieją od samego początku ludzkości, odkąd zawiązała się pierwsza grupa społeczna. Rozróżnienie między postępowaniem dobrym a złym to podstawa funkcjonowania każdego społeczeństwa. Granice między dobrem a złem poznajemy w procesie wychowania. Małe

Dzieciństwo

Smutne dzieciństwo w literaturze minionych stuleci Trudne było dzieciństwo bohaterów nowelek i opowiadań pozytywistów – Orzeszkowej, Prusa, Sienkiewicza. Antek, Janko Muzykant, dzieci z Naszej szkapy nieraz przymierają głodem, nie mogą liczyć na troskę i opiekę rodziców, nie mają warunków do rozwijania zainteresowań. Są skazane na ciężką pracę ponad siły. Janko nie mógł rozwijać swych talentów muzycznych, Antek – plastycznych. Chłopcy z Naszej szkapy zaznali biedy i nieszczęścia. Smutne jest życie sierot (Pollyanna, Ania z Zielonego Wzgórza,

Wybór wartości

Jaki może być temat? „Każdy ma swoją jedyną melodię istnienia” (Maria Janion). Poszukiwania sensu życia wpisane w świat wybranych bohaterów literackich a Twoje refleksja o istocie egzystencji. Trud wierności sobie. Rozważania o postawach wybranych bohaterów literackich. „W życiu nie chodzi o szczęście, lecz o dobre życie” (Barbara Skarga). Rozważ myśl, odwołując się do postaw wybranych bohaterów literackich. Camus twierdził, że „samo wdzieranie się na szczyt starczy, by wypełnić serce człowieka”. Wybierz i zaprezentuj tych bohaterów literackich, którzy

Literatura jako zbiór norm moralnych

Co to znaczy, że literatura była, jest i będzie zapisem norm moralnych? Docere, movere et delectare (uczyć, wzruszać i bawić) – to klasycystyczne założenie wywodzi się jeszcze z antyku. Wielu późniejszych pisarzy powracało do tej zasady, w której na pierwszym planie pojawia się nakaz uczenia czytelników, by umieli wybrać między dobrem a złem. Każdy z nas staje przed takimi wyborami. Są one niełatwe: zło bywa bardziej pociągające, inni starają się wpłynąć na nasze decyzje. Wśród

Literatura jako kreacja nowych światów

Na czym polega ta właściwość literatury? Kreowanie nowych światów jest zaprzeczeniem mimetyczności. Antyczna zasada mimesis mówiła o naśladowaniu natury. W utworach respektujących tę zasadę świat jest odbiciem tego, który istnieje realnie. Artystom nie wystarcza jednak odtwarzanie. Jest w nich wielka potrzeba pokonywania ograniczeń, tworzenia czegoś nowego. Stąd literatura kreacyjna – dzieła tego typu nie są zapisem otaczającego świata, ale raczej wyobraźni pisarza. A ta jest przecież nieograniczona… Twórcy budują więc nowe światy zaludnione przez

Balladyna to dramat fantastyczny o magii i uroku władzy (rozprawka).

Balladyna to dramat fantastyczny o magii i uroku władzy (rozprawka). Co to znaczy, że utwór ma charakter fantastyczny? Występują fantastyczne, tj. nieprawdopodobne, niespotykane w realnym życiu, postacie, np. wróżki, chochliki, czarownice, czarodzieje, krasnoludki, lub nierzeczywiste przedmioty, np. latający dywan. Wydarzeniami nie kierują tylko racjonalne czynniki, ale także czary, magia, zachodzą tajemnicze przemiany (np. człowiek zamieniony w zwierzę, człowiek skierowany przez siły wyższe w jakieś miejsce). Dlaczego rozprawka? Zalecono Ci to wprost w temacie. Ale gdyby

Kreon kontra Antygona – w dowolnej formie przedstaw racje jednej ze stron.

Kreon kontra Antygona – w dowolnej formie przedstaw racje jednej ze stron. „To świat i ja dyktujemy prawa!” Wszystkiemu winna młoda, zbuntowana dziewczyna, która sprzeciwiła się królowi. Czy miała rację? A Kreon? Władca despotyczny bezwzględny, surowy, odważny. Nie wygrał jednak z klątwą domu Edypa. Z Kreonem rozmawia Katarzyna Nowak – Nie za często mówi się: Kreon – Antygona? Odwieczny konflikt…? – Swoich poglądów nie zmieniłbym i dzisiaj. To, co się stało, przyniosło odwieczne pytanie. Rozum

Balladyna Słowackiego na lekcji

Miejsce akcji Akcję umiejscawia autor „koło jeziora Gopło”, a więc w miejscu znaczącym dla historii ziem polskich – to te prasłowiańskie tereny są przecież miejscem akcji legend o Piaście i Popielu, którego myszy zjadły… Czas akcji Akcja Balladyny rozgrywa się w czasach przedhistorycznych i w czasie baśniowym („za czasów bajecznych”). Czasy te przypominają początki prasłowiańszczyzny, wspominane są imiona Piasta i Popiela, legendarnych władców dawnych ziem polskich, Pustelnik okazuje się wygnanym królem Popielem III. Autor Juliusz Słowacki 1809-1849

Teatr antyczny i szekspirowski

TEATR  ANTYCZNY (Grecja) NACZELNA IDEA: Fatum rządzi ludzkim życiem. Źródła – święta ku czci Dionizosa, mit. Podstawowe cechy Silna teatralizacja przedstawień – barwne kostiumy aktorów, niepodobne do codziennych ubiorów Ateńczyków, maski symbolizujące postacie, koturny. Poczucie sacrum. Uczestnictwo w teatrze starożytni postrzegają jako obcowanie z bogami. UMOWNOŚĆ – istota teatru. Przestrzeń – cały czas ta sama, rekwizyty potrzebne później są widoczne od początku (np. grób bohatera…). Rzecz rozgrywa się w tym samym miejscu –

Motyw buntu w literaturze. Omów temat, wykorzystując wybrane utwory.

Motyw buntu w literaturze. Omów temat, wykorzystując wybrane utwory. Komentarz Temat nie jest szczególnie trudny, wydaje się dość interesujący – zwłaszcza dla młodych ludzi. Przygotowując ten temat, warto zastanowić się nad istotą buntu w ogóle, spróbować odpowiedzieć sobie na pytania: czym jest bunt? Czy jest on rzeczywiście potrzebny? Czy bunt możemy podzielić na sensowny i bezsensowny? Temat jest bardzo obfity w źródła, a więc można świadomie wybrać sobie na przykład pewien

Technika kryminalna – technika kryminału.

Technika kryminalna – technika kryminału. Omów ewolucję w XIX i XX wieku. Wypowiedź zilustruj przykładami utworów. Temat ten niewątpliwie powinni wybrać pasjonaci, gdyż wymaga on sporego oczytania i wnikliwej analizy tekstów. Zadanie polega na prześledzeniu cech gatunkowych. Należy więc sięgnąć do korzeni i ułożyć temat chronologicznie. Wiele zawartych tu informacji może się przydać tym z Was, którzy wybrali bardzo popularny temat dotyczący zbrodni. Inne możliwości sformułowania tematu Różne ujęcie wątków kryminalnych w prozie i filmie. Rozważ zagadnienie,

Ewolucja ballady jako gatunku literackiego w utworach XIX i XX wieku.

Ewolucja ballady jako gatunku literackiego w utworach XIX i XX wieku. Omów problem, przedstaw odpowiednie przykłady literackie. Temat przeznaczony jest głównie dla zainteresowanych teorią literatury. Należy nie tylko odnieść się do badań teoretycznoliterackich, ale również wykazać się umiejętnością wnikliwej analizy i interpretacji dzieł literackich. Zwróć uwagę na sformułowanie tematu: nie odnosi się on tylko do literatury polskiej. Należy więc oczekiwać, że komisja będzie chciała usłyszeć coś na temat ballady na świecie.   Inne

Szaleństwo w kulturze. Portrety szaleńców i stosunek do nich – odwołaj się do wybranych przykładów literackich, malarskich i filmowych.

Szaleństwo w kulturze. Portrety szaleńców i stosunek do nich – odwołaj się do wybranych przykładów literackich, malarskich i filmowych. Temat może być bardzo interesującym zadaniem dla osób zainteresowanych proponowanymi przez literaturę i sztukę portretami psychologicznymi postaci, a także historią, życiem społecznym i problemami związanymi z odrzuceniem, wyobcowaniem. Stawia przed autorem wiele wymagań, zmusza go do zagłębienia się choć trochę w historię szaleństwa. Poprzez takie poznanie łatwiej zrozumieć mechanizmy społeczne klasyfikujące jednych jako szalonych, a drugich jako normalnych. Zwróć uwagę na