Search Results for "Koniec wieku XIX"

Recepty na szczęście zawarte w literaturze renesansu

Recepty na szczęście zawarte w literaturze renesansu. Czy udało Ci się znaleźć w utworach z tej epoki jakieś wskazówki dla siebie? Uwagi do tematu Zwróć uwagę, że to polecenie zawiera dwa równorzędne zadania. Musisz znaleźć w renesansowych utworach wskazówki dotyczące szczęśliwego życia, a także ocenić je, wybrać te, które są Ci bliskie. Rada – nie umieszczaj tej oceny dopiero w zakończeniu (to częsty błąd popełniany przez autorów wypracowań). Praca może być ciekawa, bo

Jak używać wyrazów obcych?

Jak używać wyrazów obcych? Trudniejsza terminologia czyni pracę ambitniejszą. Dlatego, dla przypomnienia, załączamy mały słownik wyrazów obcych, które mogą się Wam przydać zarówno podczas pisania, jak i na egzaminach ustnych. Pamiętajcie: jeśli nie rozumiecie danego słowa, nie posługujcie się nim, ale też unikajcie nadmiaru obcej terminologii. A • Adekwatny – czyli taki, który akurat tu pasuje, zgodny, odpowiedni. Może to być adekwatne stwierdzenie, cytat, bo świetnie odpowiada, jest dostosowany do treści. Np.

Wyrazy obce i jak ich używać

Trudniejsza terminologia czyni pracę ambitniejszą. Dlatego, dla przypomnienia, załączamy mały słownik wyrazów obcych, które mogą się Wam przydać zarówno podczas pisania, jak i na egzaminach ustnych. Pamiętajcie: jeśli nie rozumiecie danego słowa, nie posługujcie się nim, ale też unikajcie nadmiaru obcej terminologii. A Adekwatny – czyli taki, który akurat tu pasuje, zgodny, odpowiedni. Może to być adekwatne stwierdzenie, cytat, bo świetnie odpowiada, jest dostosowany do treści. Np. To obraz jest adekwatny do

Syzyfowe prace Żeromskiego jako powieść o dorastaniu

Sporo jest powieści o dojrzewaniu, dorastaniu, poszukiwaniu swojej drogi i tożsamości. Przypomnij sobie Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki Ignacego Krasickiego. Pierwsza powieść polska, nowożytna – właśnie o tym. Kordian Juliusza Słowackiego – także. Mnóstwo tego w literaturze powszechnej: od Kandyda Woltera po Buszującego w zbożu Salingera. Ale Marcinek Borowicz to postać szczególna, bo on nie tylko dorośleje, ale też budzi się w nim poczucie tożsamości narodowej. Jego dojrzewanie odbywa się w obliczu rusyfikacji – powieść ma zatem walory patriotyczne

O czym opowiada Pieśń o Nibelungach?

Jest to chyba jedno z bardziej krwawych dzieł w historii literatury. Mniej więcej co stronę dochodzi do dramatycznego pojedynku, co dwie zaś spada jakaś głowa. Bohaterscy rycerze prześcigają się w coraz to wymyślniejszych sposobach uśmiercania przeciwnika, cios spada za ciosem, brzękają miecze i topory, walka trwa bez chwili wytchnienia. Germańscy wojownicy posługują się magią, zawiązują spiski, trują, zdradzają i przekupują się. Jednym z głównych bohaterów jest Zygfryd, syn króla Zygmunta z Xanten, odważny zabójca smoka i zdobywca skarbu

Szewcy – Witkacy

Autor – Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy) był jednym z najbardziej kontrowersyjnych i ekscentrycznych artystów XX w. Powieściopisarz, dramaturg, krytyk sztuki, malarz, rysownik, filozof, matematyk. Uznano go za prekursora awangardy, tak w prozie, jak i w dramacie. Kiedy 17 września 1939 r. armia radziecka wkroczyła do Polski, Witkacy popełnił samobójstwo. Epoka – dwudziestolecie międzywojenne. Stalin rozpoczyna swe dyktatorskie rządy. W Niemczech rodzi się faszyzm. Hitler dochodzi do władzy.. Rodzą się: ekspresjonizm, futuryzm,

Co możesz powiedzieć o sztuce epoki realizmu?

Realizm – który znamy z prozy dziewiętnastowiecznej i który kojarzy się z wiernym odwzorowywaniem rzeczywistości, dotyczy również malarstwa. Silny nurt w sztuce europejskiej stawiał sobie za cel pokazanie na płótnie prawdy o otaczającym artystę świecie. Nie tylko chwile niezwykłe – również codzienność. Nie tylko damy i godne postacie – także zwykłych ludzi przy pracy. Realizm miał silną pozycję, którą zachwieje dopiero wkraczający pod koniec wieku impresjonizm. Przedstawiciele realizmu w sztuce Gustaw Courbet – wielki zwolennik prawdy w sztuce,

Mistrz i Małgorzata Michaiła Bułhakowa

Tło epoki Bułhakow wiernie opisał realia epoki, w której przyszło mu żyć. W końcu nie bez powodu książka ujrzała światło dzienne dopiero w dwadzieścia pięć lat po jego śmierci, i to ocenzurowana (w Polsce powieść ukazała się w 1981 roku). Pisarz pokazał Moskwę lat trzydziestych i realia życia w tym dziwnym mieście. Symbolem epoki stał się powieściowy „jesiotr drugiej świeżości” (zauważ, że „druga świeżość” jest oksymoronem, czegoś takiego nie ma – jesiotr był więc po prostu nieświeży, ale

Współczesność – charakterystyka epoki

Współczesność – charakterystyka epoki Czym jest współczesność jako epoka? Można powiedzieć są to czasy od roku 1939. Ale mówimy tak z pełną świadomością zróżnicowania tych czasów: inne jest bowiem sześć lat II wojny światowej, potem okres powojenny – zimna wojna, podział świata na dwa różne obozy polityczne, inne są lata siedemdziesiąte, osiemdziesiąte, dziewięćdziesiąte. Patrząc na technikę – przepaść między wojennym radiem czy radiostacją a współczesną komórką – to przepaść między stuleciami. A jednak –

Przegląd nowel pozytywistycznych

Gloria victis Elizy Orzeszkowej To późna nowela Orzeszkowej, wydana dopiero w roku 1908. Tytuł oznacza „Chwała zwyciężonym”. Autorka składa w niej hołd powstańcom styczniowym. Co się dzieje? Tematem noweli jest epizod powstania styczniowego. Historia przyjaźni i śmierci dwóch młodych mężczyzn – powstańców z oddziału Traugutta. Przy jego boku walczyli między innymi Jagmin, bardzo waleczny i oddany ojczyźnie żołnierz, oraz Tarłowski, młody humanista, który choć był przeciwny rozlewowi krwi, ruszył do

Demaskacja mitów w poezji Zbigniewa Herberta

Demaskacja mitów w poezji Zbigniewa Herberta – przywołaj utwory inspirowane mitologią antyczną. Rola mitu w poezji Herberta Wybrać i wskazać wiersze lub fragmenty prozy Herberta – to nic trudnego. W jego poezji mity rosną jak grzyby po deszczu. Mitów tu pełno – ale jak rozumieć tę demaskację? Słowo „zdemaskować” oznacza ujawnić fałsz, wskazać prawdę o zjawisku, człowieku, odebrać mu „maskę”, odkryć prawdę – niezbyt korzystną dla zdemaskowanego podmiotu. Jak natomiast

Przedstaw wybrane nowele pozytywistyczne

Dobra pani Elizy Orzeszkowej Tytułowa dobra pani to zamożna ziemianka, członkini stowarzyszenia dobroczynności Ewelina Krzycka, która ma dużą potrzebę czynienia miłosierdzia, ale wyłącznie z myślą o własnym zadowoleniu. Postanawia zaopiekować się osieroconą pięcioletnią Helenką. Zajmuje się nią jednak dopóty, dopóki nie znudzi się strojeniem dziecka w piękne sukienki. Uczy dziewczynkę francuskiego, rozpieszcza ją, obsypuje prezentami, wyjeżdżają nawet razem w podróż do Włoch. Po kilku latach jednak Helenka nudzi już swoją opiekunkę. Krzycka odnosi się

Najważniejsze historie Starego Testamentu

Najważniejsze historie Starego Testamentu Stworzenie świata – kosmogonia biblijna W Biblii znajdują się dwa niezależne opisy stworzenia świata. Wersja I Stworzenie świata trwało sześć dni. Bóg tworzył kolejne elementy wszechświata werbalnie – za pomocą słów powoływał je do istnienia, po czym nadawał im nazwę. Uwaga: najpierw tworzył, a dopiero potem nazywał! Po nadaniu nazwy w biblijnym opisie pada zawsze formuła: „A Bóg widział, że były dobre”. Dzień pierwszy: „Na początku Bóg stworzył niebo

Dżuma – Albert Camus

Autor Albert Camus (1913-1960) francuski pisarz i filozof, urodzony w Algierii, laureat Nagrody Nobla w 1957, początkowo dziennikarz, w czasie II wojny światowej działacz ruchu oporu. Inne ważne utwory: powieści: Obcy (1942), Upadek (1958), eseje filozoficzne: Mit Syzyfa (1942), Człowiek zbuntowany (1951), dramaty: Kaligula, Pomyłka (1944), Stan oblężenia (1947). Epoka Współczesność Na powieść mają wpływ: tragiczne doświadczenia II wojny światowej, egzystencjalizm – popularna w tym czasie filozofia, głosząca absurdalność istnienia; człowiek samotny, zmuszony do dokonywania

Oświecenie – wyjaśnij genezę nazwy i ramy czasowe epoki

Poprzednia epoka wywodziła swą nazwę od klejnotu, ich następcy wzięli nazwę od światła. I taka była filozofia nowej epoki: oświecenia, rozumu, samoświadomości myślicieli, którzy zarzucali ciemnotę, zacofanie i „zepsucie sztuki” poprzednikom. Nazywano oświecenie także „wiekiem rozumu i wiekiem filozofów”. Termin „oświecenie” powstał w Niemczech. Nowy prąd szybko ogarnął Anglię, Francję, a wkrótce całą Europę. Nic dziwnego, że ludzie chętnie przyjęli nowe ideały i założenia, przynosiły one bowiem optymizm i wiarę w sens życia na ziemi, odsunęły ponure myśli

Dlaczego oświecenie nazywane jest wiekiem powieści?

Dlaczego oświecenie nazywane jest wiekiem powieści? Ponieważ właśnie wówczas, w XVIII wieku, rozkwitła powieść angielska. Dało to początek burzliwej karierze gatunku – wiemy przecież, że w XIX wieku wykrystalizuje się powieść realistyczna, że do dziś rodzi się wiele odmian – tradycyjnych i nowatorskich. Był to, jest i chyba jeszcze jakiś czas będzie gatunek bardzo poczytny: od dzieł Balzaka po eksperymenty Joyce’a czy nawet niewysokiego lotu romansidła. Powieść wyparła dawny epos, który dziś jest właściwie

Biblia – MAPA MYŚLI

Biblia – mapa myśli Biblia, obok kultury antyku, jest jednym z najważniejszych źródeł naszej kultury. Na niej opiera się system wartości całego świata chrześcijańskiego. Z niej także wyrasta nasza kultura i sztuka, dla której przez wiele wieków była główną inspiracją i pozostała nią do dzisiaj. Biblia jest także księgą uniwersalną, zawierającą ponadczasowe, ponadkulturowe prawdy moralne – jak dekalog, czyli dziesięć przykazań Bożych. . Biblia – dzieło złożone Powstawała przez około

Ważne historie Starego Testamentu

Najważniejsze historie Starego Testamentu Stworzenie świata – kosmogonia biblijna W Biblii znajdują się dwa niezależne opisy stworzenia świata. Wersja I Stworzenie świata trwało sześć dni. Bóg tworzył kolejne elementy wszechświata werbalnie – za pomocą słów powoływał je do istnienia, po czym nadawał im nazwę. Uwaga: najpierw tworzył, a dopiero potem nazywał! Po nadaniu nazwy w biblijnym opisie pada zawsze formuła: „A Bóg widział, że były dobre”. Dzień pierwszy: „Na początku Bóg stworzył niebo

Literatura średniowiecznej Europy

Epika średniowiecza Epos rycerski Pieśń o Rolandzie (cykl karoliński), XII w. Dzieje Tristana i Izoldy, XII w. Opowieści Okrągłego Stołu (cykl arturiański) Pieśń o Cydzie Słowo o wyprawie pułku Igora Poemat Powieść o Róży Wielki testament Villona, XV w. Boska Komedia Dantego Opowieść ramowa Opowieści kanterberyjskie Chaucera, XIV w. Hagiografia Złota legenda Jakuba de Voragine’a, XIII w. Historiografia kroniki   Przykłady utworów średniowiecznych Przykład hagiografii Złota legenda Jakuba de Voragine Ten bardzo popularny przez długie

Młodość – motyw do prac pisemnych

Powtórka – według zagadnień O młodości polemicznie Inaczej mówiąc: porządkujemy różne literackie ujęcia młodości – raz pełne zachwytu, raz krytyczne, innym razem ironiczne. Na szczęście polemiczna wartość tego zagadnienia w literaturze nie sprowadza się do ocen. Decydując się na taki temat, można, wykorzystać: 1. Słynne spory pokoleniowe w historii literatury Zawsze to młodzi występują przeciw starym schematom i utartym konwencjom: w życiu i w literaturze. Tak było w sporze: romantyków z klasykami (początek XIX wieku), pozytywistów (młodych)