Search Results for "Powrót posła"
Ignacy Krasicki biografia Książę, biskup warmiński – jest niewątpliwie polskim przykładem umysłu oświeconego, twórcy utalentowanego i wykształconego, obdarzonego wyrafinowanym smakiem i intelektem. Zwano go księciem poetów, był faworytem króla (a właściwie królów, bo po rozbiorach chętnie goszczono go na dworze Fryderyka Wielkiego). Urodził się w Dubiecku nad Sanem, miał czterech braci (wszyscy prócz jednego wybrali stan duchowny). Ignacy w trzydziestym szóstym roku życia został biskupem warmińskim, bywalcem dworu i ważną postacią w Rzeczypospolitej. Był autorytetem, ale
Przywykliśmy do negatywnej oceny sarmatyzmu i polskich obyczajów zawartej w oświeceniowej literaturze. Słusznie i niesłusznie. Słusznie, bo pisarze oświecenia wytknęli wszystkie polskie wady szlachcicom Sarmatom, powstały też znakomite portrety – choćby pijaka czy żony modnej z Satyr Krasickiego. Ogólnie z lektur wynika, iż polska szlachta piła bez umiaru, była rozrzutna, dzieci wychowywała w ciemnocie, nie czytała, wierzyła w zabobony, po części (tu więcej kobiety) ulegała bezmyślnie obcym modom. I żona modna z satyry Krasickiego, i Starościna z Powrotu posła reprezentują typ
Temat reform, troska o kraj były niewątpliwie w kulturze oświeceniowej tematem przewodnim. Sprzyja temu chwila historyczna: zagrożenie zewnętrzne, kolejne zabory, działania Sejmu Wielkiego – w końcu powstanie kościuszkowskie. Literatura podąża za historią. Chce uczyć, wskazywać zło, proponować dobre rozwiązania – nawet gdy szlachetna idea przerasta kunszt literacki. A tak właśnie jest w przypadku Powrotu posła – najbardziej dydaktycznego i reformatorskiego utworu epoki. Dobre postacie propagują pozytywne reformy, czarne charaktery reprezentują postawy wsteczne i egoistyczne. Lubimy
Podział polskiego oświecenia wczesne 1740-1764 czasy saskie dojrzałe 1764-1795 czasy stanisławowskie schyłkowe 1795-1822 1795 – abdykacja króla Stanisława Augusta Esencja literacka Polskie oświecenie to właściwie: twórczość Ignacego Krasickiego (sporo do zapamiętania, od drobnych bajek po pierwszą polską powieść) publicystyka (ważne będą dzieła – propozycje reform działaczy polskiego oświecenia) Powrót posła Juliana Ursyna Niemcewicza (przykład komedii politycznej i prezentacja poglądów postępowych patriotów) drobniejsze utwory: Chudy literat Adama Naruszewicza, Laura i Filon Franciszka
Najczęściej włączone w całą dobę staropolską (choć część badaczy traktuje oświecenie od czasów stanisławowskich już jako epokę nowożytną), obie te epoki nie były traktowane równo. Od zawsze lubiano eksploatować patriotyzm wieku osiemnastego, zwłaszcza w zestawieniu z odrodzeniem, postawy reformatorskie i działania publicystyczne. Temat to może nie nazbyt porywający, ale pozwala wykazać się wiedzą, w dodatku zawsze na czasie, bo nieśmiertelny jest ideał miłości ojczyzny na maturach. Zapewne bardziej interesujący okazałby się temat wymagający zestawień filozoficznych
Nurty w literaturze oświecenia klasycyzm Ignacy Krasicki (bajki, satyry, poematy heroikomiczne, powieść nowożytna) Franciszek Zabłocki (komedie) Adam Naruszewicz (satyry) Julian Ursyn Ursyn Niemcewicz (komedie) sentymentalizm Franciszek Karpiński Salezy Jezierski rokoko Stanisław Trembecki, Franciszek Węgierski Twórcy – patrioci i reformatorzy doby oświecenia Będą to przede wszystkim pisarze doby Sejmu Wielkiego: Stanisław Staszic – Przestrogi dla Polski, Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego Hugo Kołłątaj – Anonima listów kilka Franciszek Salezy Jezierski – Katechizm
Sarmata to szlachcic polski, ziemianin, niechętny obcym wzorcom, pielęgnujący tradycję szlachecką, wiarę katolicką i rycerskie rzemiosło. Rodowód swój wywodzi od legendarnego plemienia Sarmatów, co daje mu powód do dumy a nawet pychy i poczucia wyższości. Portret sarmaty kształtuje literatura baroku, poddaje krytyce lub utrwala jako tradycję – dorobek późniejszych wieków. Jan Chryzostom Pasek – Pamiętniki (autoportret sarmaty: pyszałka i kłótnika, żołnierza i ziemianina) Wacław Potocki – Ogród fraszek, Moralia – krytyka wad sarmackich, takich jak nietolerancja,
Najwięcej tej krytyki znajdziemy w literaturze doby staropolskiej. Począwszy od renesansu – światłe umysły dostrzegały i krytykowały wady szlachty. Później także romantycy i pozytywiści, Młoda Polska i dwudziestolecie międzywojenne – w każdym z reprezentatywnych dzieł zamieszczano obraz szlachty. Lecz bądźmy sprawiedliwi – inne stany, np. duchowieństwo także obrywało swoje cięgi. Najmniej miał do powiedzenia chłop, lecz i on w prozie Żeromskiego wypada nieszczególnie. Poza tym jeśli odczytamy wady szlachty, jakie
Dlaczego Cierpienia młodego Wertera nazywane są książką zbójecką? Odwołaj się do cytatu z IV części Dziadów: Księże, a znasz ty żywot Heloisy? Znasz ogień i łzy Wertera? (…) Wszakże lubisz książki świeckie?… Ach, te to są książki zbójeckie!… Młodości mojej niebo i tortury! Postaraj się umieścić cytat w kontekście. To fragment rozmowy Gustawa, nieszczęśliwego kochanka samobójcy z unickim księdzem, ważną osobą w jego dzieciństwie i młodości. Kapłan, bardzo życzliwy dzieciom i młodzieży, uczył czytać, pożyczał książki, rozmawiał o życiu…
Starożytność Historia kultury V wiek p.n.e. Za sprawą sofistów, wędrownych nauczycieli, rozwija się sztuka wymowy, czyli retoryka. Z głoszoną przez nich względnością prawdy, która pociąga za sobą przyzwolenie na kłamstwa i obłudę, walczy zwolennik stałych idei Sokrates – pierwszy etyk, który wprawdzie nie zostawił po sobie dzieł pisanych, ale jego poglądy wywarły wielki wpływ na filozofów późniejszych. Rozkwit demokracji ateńskiej pod rządami Peryklesa. Około roku 450 p.n.e. – biblijna Księga Hioba i Pieśń
Czy warto uczyć się cytatów z lektur na pamięć? Oczywiście, że warto! Często zapamiętanie krótkiego cytatu pozwala przypomnieć sobie treść utworu lub jego najważniejszą myśl. Dlatego na przykład przed maturą łatwiej powtórzyć cytaty, niż kuć na pamięć streszczenia. Cytat literacki może także funkcjonować poza tekstem. Wtedy zwykle dotyczy treści ogólniejszych, pozwala wyrazić zdanie autora na jakiś temat. Przytoczenia – opatrzone komentarzem: „skomentuj podany cytat” albo „udowodnij podane twierdzenie” – często pojawiają
Szlachta – kultura, historia, tradycja Szlachta – co to znaczy? Szlachta wzięła się z rycerstwa. Pamiętamy, że w średniowieczu najwyższą świecką klasę społeczną stanowili rycerze, którzy posiadali swój herb, zawołanie, byli na rycerzy pasowani i swoje rycerstwo dziedziczyli po ojcu. Rycerzem mógł być tylko syn rycerski, chyba że jakiś człowiek wielce się zasłużył, np. w walce, i otrzymał w nagrodę rycerstwo od władcy (był nobilitowany). Z tychże rycerzy zaczęła się u schyłku
Szlachta – co to znaczy? Szlachta wzięła się z rycerstwa. Pamiętamy, że w średniowieczu najwyższą świecką klasę społeczną stanowili rycerze, którzy posiadali swój herb, zawołanie, byli na rycerzy pasowani i swoje rycerstwo dziedziczyli po ojcu. Rycerzem mógł być tylko syn rycerski, chyba że jakiś człowiek wielce się zasłużył, np. w walce, i otrzymał w nagrodę rycerstwo od władcy (był nobilitowany). Z tychże rycerzy zaczęła się u schyłku średniowiecza wyodrębniać szlachta – stan społeczny, grupa ludzi podobnych do siebie,
Troska o losy ojczyzny W dobie Sejmu Czteroletniego temat nabrał szczególnej wagi. Ludzie myślący i prawi – a było ich sporo – z przerażeniem patrzyli, jak na ich oczach upada ojczyzna. Zrobili wszystko, co w ich mocy, aby ją ratować. Pisali, głosili poglądy reformatorskie, tworzyli wiersze, satyry, sztuki, by wezwać społeczeństwo do myśli o kraju. Literatura patriotyczna to najważniejsza gałąź literatury polskiego oświecenia. Poruszyli ten temat publicyści: Stanisław Konarski, Stanisław Staszic, Hugo Kołłątaj. W sferze krytyki
Dużo krótkich lektur Ogólnie rzecz biorąc, polska literatura oświecenia to zbiór utworów krótszych. Nie ma tu wielu dużych powieści ani poważnych dramatów. Spośród powieści do zapamiętania dwa tytuły: Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki Ignacego Krasickiego (ta ważniejsza) i Rękopis znaleziony w Saragossie Jana Potockiego (ta jest mniej znana, choć znacznie ciekawsza i stała się nawet kanwą filmu). Sporo komedii, choć niby nie było tak wesoło. Komedie obyczajowe (do zapamiętania Franciszka Zabłockiego Fircyk w zalotach), komedie polityczne
Jak pisać wypracowania Zrozumieć temat Od tego trzeba zacząć. To warunek konieczny, bez tego nie można liczyć na sukces! Temat stanowi bowiem najkrótszą z możliwych syntezę, a zarazem zapowiedź tego, co autor powinien zawrzeć w swoich rozważaniach. Zanotuj na kartce wszystkie możliwe zagadnienia, które wymagają ujęcia w wypracowaniu na dany temat. Na razie skup się na tym, czym musisz się zająć, nie zważając na kolejność, w jakiej zostaną poruszone kolejne kwestie. Powiąż te zagadnienia z tytułami
Pamiętniki Paska przydadzą się przy opracowaniu wielu tematów maturalnych. Najważniejsze z nich to: • sarmatyzm • kultura, obyczaje • Polska i Polacy • spory, kłótnie, waśnie • literatura batalistyczna • motywy historyczne • pamiętnikarstwo • autobiografizm • cechy języka staropolskiego Pamiętnikarstwo Przykład tematu Pamiętnik literacki jako zapis doświadczeń osobistych i źródło wiedzy o epoce. Przedstaw na wybranych przykładach. Podpowiadamy Materiał rzeczowy do tego tematu jest niezwykle bogaty. Wybierz trzy,
Z jakimi tematami można powiązać Świętoszka? moralność rodzina mieszczaństwo religijność, dewocja obłuda, dwulicowość naiwność humor komedia klasycystyczna Rodzina Przykład tematu: Przedstaw obraz rodziny mieszczańskiej, odwołując się do wybranych tekstów dramaturgicznych. Podpowiadamy Zestaw ze sobą trzy, cztery teksty z różnych epok, będziesz mógł w ten sposób porównać zmiany, jakie zaszły w światopoglądzie, mentalności, stylu życia, wyznawanych wartościach itp. na przestrzeni czasu. Wykorzystaj na przykład Świętoszka Moliera, Moralność pani Dulskiej Gabrieli
Nastaje, panuje, przemija i kończy się. Bywa powszechnie obowiązująca albo dziwna. Co to jest moda? Słowo „moda” pochodzi od łacińskiego „modus”, określającego jakiś sposób, manierę, przepis, miarę. Moda nie trwa wiecznie, jest przejściowa. Ciągle ulega zmianom, ale korzysta, nawiązuje do elementów mody dawniejszej. Kojarzy się z luksusem, postępem, indywidualnością. Urodziła się we Francji. W XVII wieku na francuskim dworze, który słynął z odzieżowych ekstrawagancji. Mówiąc o modzie, mamy zazwyczaj na myśli zmiany w formie strojów, historię
„Żart broń jest często zdradna i szkodliwa. Ale też czasem i jej trzeba zażyć” (Ignacy Krasicki). Śmiech, żart, kpina, groteska jako sposób wzbudzania refleksji na temat sensu życia. Zaprezentuj wybrane utwory, które, według Ciebie, w mistrzowski sposób realizują tę tezę. Przykładowy wstęp W potocznym rozumieniu żart uważany jest za formę zabawy, element towarzyskich kontaktów między ludźmi, których cechuje poczucie humoru. Żartujemy, bo chcemy się śmiać. Śmiejemy się, by uciec od spraw poważnych i trudnych.
